- •Sillabus
- •K.1 Elektromexanik energiya o‘zgartirish
- •K.3 Elektr mashinalari klassifikatsiyasi
- •1.3. Transformatorning tuzilishi
- •3.1. Uch chulg‘amli transformatorlar
- •3.2. Avtotransformatorlar
- •O‘zgaruvchan tok mashinasi stator chulg‘ami sxemalari
- •Stator chulg‘amini hisoblash
- •G‘altak o‘ramining eyk
- •G‘altaklar guruhining eyk
- •Chulg‘am fazasining eyk
- •Chulg‘am magnit yurituvchi kuchlari
- •Mujassamlangan chulg‘am myk
- •Taqsimlangan chulg‘amning myk
- •Qadami qisqartirilgan chulg‘amning myk
- •Pulslanuvchi, elliptik va aylana shakldagi aylanuvchi magnit maydon. Bir fazali chulg‘amning magnit maydon
- •Uch fazali chulg‘amning aylanuvchi magnit maydoni
- •Ikki fazali chulg‘amning aylanuvchi magnit maydoni
- •Bu toklar hosil qilgan myk tashkil etuvchilari mashina havo oralig‘ida ixtiyoriy X nuqta uchun quyidagi ko‘rinishda yoziladi
- •Elliptik maydon
- •Asinxron mashinaning tuzilishi
- •Ishlash prinsipi
- •Asinxron mashinaning ishlash rejimlari
- •6.6. Almashtirish sxemasi
- •7.1. Asinxron mashina energetik diagrammasi
- •7.2. Elektromagnit moment
- •7.3. Mexanik tavsif
- •Asinxron motorni iShGa tushirish
- •9.1. Faza rotorli asinxron motorni ishga tushirish
- •9.2. Qisqa tutashgan rotorli asinxron motorni ishga tushirish
- •Qisqa tutashgan rotorli asinxron motor aylanish tezligini boshqarish
- •12 Faza rotorli asinxron motor aylanish tezligini boshqarish
- •10.2. Sinxron mashinalar turlari va tuzilishi
- •10.3. Yirik sinxron mashinalarni sovutish
- •12.1 Generatorlarni parallel ishga tushirish
- •12.3. Sinxron generator burchak tavsiflari
- •Sinxron generatorning V-simon tavsiflari
- •13.3. Sinxron motor tavsiflari
- •Sinxron mashinalarning maxsus turlari.
- •14.2. O‘zgarmas tok mashinasining tuzilishi
- •17.2. Mustaqil qo‘zg‘atishli generator
- •17.3. Parallel qo‘zg‘atishli generator
- •17.4. Aralash qo‘zg‘atishli generator
- •Va uning tashqi tavsiflari (b)
- •18.2. Motorni ishga tushirish
- •18.3. Parallel qo‘zg‘atishli motorlar
- •18.4. Parallel qo‘zg‘atishli motor aylanish tezligini boshqarish
- •Transfоrmatоrlarga оid amaliy mashg’ulotlar yеchish namunalari
- •Parametrlarini aniqlash
- •Tutashuv uchburchagini qurish
- •Mехanik хaraktеristikasini qurish
- •Parametrlarni aniqlash
- •Tormozlovchi momentini topish
- •Momentini topish
- •4.2.2. O‘zgarmas tok generatorlari
- •4.2.3. O‘zgarmas tok motorlari
- •Uch fazali ikki chulg‘amli transformatorning salt ishlash, qisqa tutashuv holatlaridagi tavsiflari va parametrlarini tekshirish
- •1. Ishni bajarishdan maqsadi
- •2. Ishni bajarish yuzasidan topshiriqlar
- •3. Ishni bajarishga oid qisqacha nazariy tushunchalar
- •4. Ishni bajarish va hisobot tayyorlash tartibi
- •4. Ishni bajarish va hisobot tayyorlash tartibi
- •Ishni bajarish va hisobot tayyorlash tartibi
- •Sinov savollari
- •1. Ishni bajarishdan maqsad.
- •Ishni bajarish yuzasidan topshiriqlar.
- •3. Ishni bajarishga oid qisqacha nazariy tushinchalar
- •Qisqa tutashtirilgan rotorli asinxron motorning salt ishlash va qisqa tutashuv tavsiflarini tekshirish
- •1. Ishni bajarishdan maqsad
- •2. Ishning dasturi
- •3. Ishni bajarish yuzasidan qisqacha nazariy tushunchalar
- •4. Ishni bajarish tartibi va hisobot tayyorlash bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar
- •Sinov savollari
- •Qisqa tutashtirilgan rotorli asinxron motorning ish tavsiflarini tekshirish
- •1. Ishni bajarishdan maqsad
- •2. Ishning dasturi
- •3. Ishni bajarish yuzasidan qisqacha nazariy tushunchalar
- •4. Ishni bajarish tartibi va hisobot tayyorlash bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar
- •Sinov savollari
- •1. Ishni bajarishdan maqsad
- •2. Ishni bajarish yuzasidan topshiriqlar
- •3. Ish bajarish tartibi va hisobot tayyorlash bo‘yicha ko‘rsatmalar
- •4. Ishni bajarish yuzasidan qisqacha nazariy tushunchalar
- •Glossariy
- •Testlar
- •Baholash mezoni
- •Adabiyotlar
- •Asosiy adabiyotlar
- •Qo‘shimcha adabiyotlar
- •Internet saytlar
G.N.Mustafakulova «Elektr mashinalari» fanidan o‘quv-uslubiy majmua. – Toshkent: ToshDTU. – 2022 y. - _____bet.
Tuzuvchilar: dotsent – G.N.Mustafakulova,
Taqrizchilar: ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
O‘quv-uslubiy majmuada «Elektr mashinalari» fanidan namunaviy dastur, o‘quv ish dasturi, ma’ruza matni, amaliy va laboratoriya mashg‘ulotlari uchun uslubiy ko‘rsatmalar, nazorat turlari uchun tayyorlangan topshiriqlar variantlari, test savollari, glossariy (izohli lug‘at) jamlangan.
Ushbu o‘quv-uslubiy majmua texnika oliy o‘quv muassasalari ta’lim yo‘nalishlari pedagog-o‘qituvchilari uchun tavsiya etiladi. Shu bilan birga o‘quv-uslubiy majmuadan ilmiy xodimlar, tadqiqotchilar hamda «Elektr mashinalari» faniga qiziquvchilar foydalanishlari mumkin.
O‘quv-uslubiy majmua «Elektr mashinalari» kafedrasi majlisida (2022 yil “___” _________ №___-son bayonnoma) muhokama etildi va fakultetning o‘quv-uslubiy kengashiga tavsiya etildi.
Kafedra mudiri: ____________ prof. Toirov O.Z.
O‘quv-uslubiy majmua Energetika fakultetining o‘quv-uslubiy kengashida ko‘rib chiqildi (2022 yil “___” __________ №___-son bayonnoma) va universitetning ilmiy-uslubiy kengashiga tasdiqlashga topshirildi.
O‘quv-uslubiy kengash raisi __________________prof. Pirmatov N.B.
O‘quv-uslubiy majmua Toshkent davlat texnika universiteti ilmiy-uslubiy kengashining 2022 yil “___” _________dagi №___-sonli qaroriga muvofiq o‘quv jarayoniga tatbiq etish uchun tavsiya etildi.
Ilmiy-uslubiy kengash kotibi _______________ Mambetov N.
№ |
Tarkib mazmuni |
Bet |
1 |
O‘quv materiallar |
|
2 |
Glossariy |
|
3 |
Fan dasturi |
|
4 |
Ishchi fan dasturi |
|
5 |
Testlar |
|
6 |
Baholash mezoni |
|
7 |
Foydalanilgan adabiyotlar |
|
Sillabus
Sillabus - bu o'quv-uslubiy ob'ektning bir ta'rifi bo'lib, shu jumladan intizom dasturi, maqsad va vazifalari, qisqacha har bir boblarning mavzusi va davomiyligi, mustaqil ish, maslahatlar, o'qituvchi talablari, baholash mezonlarining vazifasi, hamda asosiy va qo'shimcha bir ro'yhat jamlamasidir.
Darsning maqsadi. Darsning maqsadi, talabalar foydalanadigan materiallar, muhim bo'lgan muhandislik hususiyatlari va turi haqida asosiy bilim berishdir. Bu, shuningdek, materiallar tuzilishi va hususiyatlari o'rtasidagi munosabatlar muhimligini ta'kidlab, taxlil qilishda nazariy bilim bilan ta'minlash uchun mo'ljallangan.
Davomat. Har bir talaba baholanishi uchun ma'ruza va amaliy mashg‟ulotlarga to'liq qatnashgan bo'lishi kerak. Talaba fanga doir topshiriqlarni auditoriyada bajarib – topshirishiga mas'uldir. Har bir qoldirilgan amaliy mashg‟ulot nol ball sifatida baholanadi. Agar talaba qoldirilgan darsini mustaqil o'zlashtirmagan bo'lsa, imtihonga qatnashishi mumkin emas, bu to'g‟risida biriktirilgan professor-o'qituvchi oldindan ogohlantirilgan bo'lishi kerak. Barcha rejalashtirib yoki rejalashtirilmasdan (kasallik yoki oilaviy sharoit tufayli) qoldirilgan mashg‟ulotlar uchun javobgarlik talabaning o'z zimmasida yuklanadi.
Tayyorgarlik ko'rish. Albatta har bir talaba yetarli bilim olishi uchun, rejalashtirilgan mavzuni muhokama qilish maqsadida auditoriyaga tayyorlanib keladi, deb tahmin qilamiz. Bu oldindan mustaqil ravishda fanga oid darslik va amaliy materiallarni o'qib, auditoriyada muhokama qilishi kerak bo'lgan mavzu bo'yicha savollar bilan murojjat qilishni o'z ichiga oladi. Auditoriyada har bir talabani asosiy mavzu bo'yicha o'zini ko'rsata bilishini ijobiy baholanadi.
O'quv- uslubiy majmuaning maqsadi. «Eelektr mashinalari» fani bo'yicha tuzilgan ushbu o'quv-uslubiy majmua DTS talablari asosida tuzilgan. Respublikamizda malakali mutahassislarni tayyorlashga zaruriyat katta. Shuning uchun, ushbu fanni o'qitishdan maqsad - yo'nalishning mahsus fanlarning o'rganish va chuqur egallash uchun zarur bo'lgan umumkasbiy bilimlarni va ta'lim standartida talab qilingan ko'nikmalarni ta'minlashdir.
O'quv-uslubiy majmuaning vazifalari. O'quv fanini o'rganishning asosiy vazifalari: energetikaning rivojlanish tarixi, energetikaning asosiy qonunlari va tushunchalari, energetika resurslarini, energiyani uzatish usullari, issiqlik energetika qurilmalari kabi ma'lumotlarni talabalarga yetkazishdir. O'quv-uslubiy majmuaning tuzilishi va hajmi. “Eelektr mashinalari” fani bo'yicha tayyorlangan o'quv-uslubiy majmua ___ betdan iborat bo'lib, sillabus, kirish qismi, ma'ruza matni, ma'ruzalar matni bo'yicha taqdimot va tarqatma materiallar, amaliy mashg‟ulotlar materiallari, glossariydan iborat.
1-mavzu. «Elektr mashinalari» faniga kirish. Transformatorlarda bo‘ladigan fizik jarayonlar. Transformatorlarning tuzilishi