Учебное пособие 1920
.pdfрактеристика будет отделять область, где решение осталось неизменным, от той области, где оно изменилось. Т. е. за всякую характеристическую линию решения уравнения продолжаются неоднозначно.
A M B
Q1 Q
P
Рис. 3.3. Иллюстрация к методу Римана
Предположение, что прямые, параллельные осям, т. е. характеристики, пересекают линию l не более чем в одной точке, будет существенным.
Если не выполнено условие задачи Коши, то она неразрешима.
Пусть кривая l имеет вид, указанный на рис. 3.3. Методом Римана можно вычислить значение функции u(х,у) в точке М (пользуясь криволинейным треугольником PQM, или криволинейным треугольником Q1PM). Полученные две формулы имеют в точке М разные значения для u, т. е. задача Коши будет неразрешимой.
Примеры на приложение метода Римана Пример 1. Найти решение уравнения
|
|
x2 |
д2u |
y2 |
|
д2u |
0, |
|
|
|
|||||
|
дx2 |
|
дy2 |
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
удовлетворяющее условиям |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
u |
|
y 1 |
f (x), |
дu |
|
|
|
F(x). |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
||||||||||||
|
дy |
y 1 |
|
y |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
С помощью замены переменных xy, |
|
приведем |
|||||||||||||
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
уравнение к каноническому виду:
100
|
д2u |
|
|
1 |
|
|
дu |
0. |
|
|
|
|
||||
|
д д |
2 д |
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
Q |
0 |
|
, 0 |
|
|
M 0, 0 |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
P |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Рис. 3.4. Иллюстрация к примеру 1
Прямая у=1 в новых переменных имеет вид равнобочной гиперболы 1 (рис. 3.4).
При x |
|
, |
y |
|
имеем |
|
|
||||||
|
||||||
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 дu 1 дu |
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
дu дu |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
д |
|
1 |
|
2 дx 2 дy |
|
1 |
|
д |
|
1 |
|
|
2 |
|
|
|
дx |
|
|
2 дy |
|
1 |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f |
|
|
|
|
|
F( ), |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f |
|
|
|
|
|
|
F( ), |
|||||||||||||||||||||
|
д |
|
1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
д |
|
1 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
а также u |
|
1 |
|
f ( ) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
f |
0 , тогда |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
Если в формуле Римана а=0, b |
, |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2ξ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(uv)P _(uv)Q |
1 |
|
|
|
дu |
дv uv |
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
дv |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
u( , ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(v |
|
|
|
u |
|
|
|
|
|
|
|
)d (v |
|
|
u |
|
)d . |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
2 |
|
|
д |
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
д |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
QP |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
101
Найдем функцию Римана v( , ; 0; ). Эта функция удовлетворяет сопряженному уравнению
д2v |
1 дv |
||||
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|||
д д |
2 д |
и условиям на характеристиках:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
v( , ; 0, 0 ) e 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(на MQ), |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
v( , ; |
|
|
|
|
0 d |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
0 |
, ) e 0 |
|
|
|
|
1 (на MP). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Функция v( , ; 0 , 0 ) |
|
|
0 |
|
|
это и есть искомая функ- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
ция Римана. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Далее |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|||||||
u(P) f( ), u(Q) f( |
), v(P) v( , |
|
; , ) 1, v(Q) v( |
|
, ; , ), |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 0 |
0 |
|||||||||||||||
получим |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
f ( 0) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
f ( ) |
|
|
|
|
0 |
|
F( ) |
|
||||||||
|
|
|
|
|
0 0 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
0 |
0 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
u( 0, 0) |
|
|
|
|
|
|
|
|
f ( |
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
|
|
d . |
||||||||||
|
2 |
|
|
|
2 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
32 |
|
2 |
|
|
|
|
32 |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
Встарых переменным x и y решение задачи Коши:
xx
|
1 |
|
|
y |
|
|
x |
|
|
|
|
xy |
|
y |
f (z)dz |
|
|
xy |
|
y |
F(z)dz |
|
|
u(x, y) |
f (x, y) |
f ( |
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||||||
|
|
|
|
4 |
|
|
3 |
|
2 |
|
3 |
||||||||||||
2 |
|
|
2 y |
|
|
|
|
xy |
z 2 |
|
xy |
z 2 |
|||||||||||
Пример 2. Найти решение уравнения |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
x |
д2u |
|
д2u |
|
дu |
|
0(x 0), |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
дx2 |
дy2 |
дx |
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
удовлетворяющее условиям
102
u |
|
y 0 |
f (x), |
дu |
|
|
|
F(x). |
|
||||||||
|
дy |
y 0 |
||||||
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
Приведем уравнение к каноническому виду, для чего со-
ставим уравнение характеристик:
xdy2 dx2 0.
Это уравнение имеет два различных интеграла:
y |
|
|
C1 , |
y |
|
|
C 2 . |
|
x |
x |
|||||||
2 |
2 |
|||||||
|
|
|
|
|
|
Необходимо ввести новые переменные и по форму-
лам y x, y x(x 0). Присоединим к этим равен- 2 2
ствам еще одну зависимость w u , тогда наше уравне-
ние преобразуется к следующему каноническому виду:
|
д2w |
1 w |
0. |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 ( )2 |
|||||
|
д д |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||
A |
|
|
|
|
|
|||
0 |
Q 0, 0 |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
B
Рис. 3.5. Кривая AB как биссектриса .
За кривую АВ (рис. 3.5) в методе Римана берем биссектрису . Для решения поставленной задачи найдем част-
103
ное |
|
|
решение |
сопряженного |
уравнения |
|||
|
д2v |
1 v |
0, |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
которое удовлетворяло |
бы следующим |
|
|
|
4 ( )2 |
||||||
|
д д |
|
|
|
условиям на характеристиках:
v( 0, ; 0, 0 ) 1 (на MP);
v( , 0; 0, 0 ) 1 (на MQ).
Решение уравнения ищем в виде v G( ), где
( 0)( 0 ). ( 0 0)( )
Для G( ) получим следующее уравнение:
(1 )G ( ) (1 2 )G ( ) 1G( ) 0. 4
Это уравнение - частный случай гипергеометрического уравнения Гаусса
(1 )y (1 ) y y 0
при 1 , 1. 2
Уравнение Гаусса имеет частное решение в виде гипергеометрического ряда
F( , , , ) 1 |
|
|
( 1) ( 1) |
2 |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
..., |
|||||||
|
|
|
|
2! ( 1) |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
1! |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
абсолютно сходящегося при |
|
|
|
1. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Т. е. v G( ) F( |
1 |
, |
1 |
,1; ) 1 ( |
1 |
)2 ( |
1 |
|
3 |
)2 2 ..., |
||||||||||
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||
2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
4 |
|
|
|
Следовательно, функция
v G ( 0)( 0) будет искомой функцией Римана.
( 0 0)( )
Возьмем формулу Римана, и в ней пусть a b 0, f 0.
Тогда
104
w( , ) |
w(P) w(Q) |
|
|
|
|
1 |
|
|
(v |
дw |
|
|
|
w |
|
дv |
)d (v |
дw |
|
|
w |
|
дv |
)d , |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
д |
|
д |
|
|
|
д |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
QP |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
w( , ) |
w(P) w(Q) |
|
1 |
|
|
|
0 v( |
|
дw |
|
|
|
|
дv |
)d |
1 |
w( |
дv |
|
|
дv |
)d . |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 0 |
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
д |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Вычислим производные. Так как x |
1 |
|
2, y , |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
то |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
дu |
|
|
. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дy |
|
y 0 |
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
дx |
|
|
|
|
дy |
|
y 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
И тогда |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
дu |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2F( 2). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дy |
|
y 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Дифференцируя w по и и применяя , получим |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
дw |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
|
u |
, |
|
|
|
|
|
дw |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дu |
|
|
|
|
u |
. |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д 2 |
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Отсюда имеем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
дw |
|
дw |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
дu |
|
|
|
дu |
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
F( 2). |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
д |
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Далее из формул |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
дv |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дG |
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
( 0)( 0) |
( |
|
dG |
) |
|
; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
) 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
дv |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дG |
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dG |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
( 0)( 0) |
( |
) |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
д д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
) 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
d |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
вытекает, что |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
дv |
|
дv |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
0 |
|
|
( |
dG |
) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2( |
|
|
|
|
|
) d |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Значение функции w берется на биссектрисе и в точках Р и Q.
105
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Так как |
w |
|
w( , ) |
|
|
2 , u(x,0) |
|
|
|
2 f ( 2), |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
получаем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
w(P) w( , ) |
|
|
|
f( 2),w(Q) w( , ) |
|
|
f( 2). |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
0 |
||||||||||||
Принимая теперь во внимание, что |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
u(x , y ) |
w( |
|
0, |
0 |
) |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
24 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
найдем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f ( 2) f ( 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
u(x ,y |
0 |
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
0 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
|
)( ) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
G( |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
)F( |
) |
|
|
d |
|
||||||||||||||||||||||||||
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 ( |
|
) |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
|
|
0 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
dG |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
d |
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
|
|
) f ( |
) |
|
|
|
|
|
|
. |
|
|||||||||||||||||
4( |
|
|
)4 |
|
|
|
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
0 |
|
|
x |
0 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
В старых переменных х и у получим решение задачи Коши:
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
y2 |
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
y2 |
|
|
|
|
|
|
y |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
x |
2 |
|
f(x |
xy |
4 |
) |
x |
2 |
|
f(x |
xy |
4 |
) |
|
1 |
2 |
||||||||||||||
u(x,y) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ф(x,y,z)dz.. |
||||||||
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
Пример 3. Исследовать процесс передачи тепла в неподвижном горизонтальном слое воды высотой Н=0,01м и начальной температурой T(y,0)=20 C, 0 y H, заключенном между горизонтальными пластинами, на которых поддерживается постоянная температура: на нижней пластине T(0,t)=100 C, на верхней T(Н,t)=20 C, где 0 t tм (рис. 3.6). Рекомендуемое время изучения процесса tм=180 с.
106
T(H,t)=20 С
T(y,0)=20 С
T(0,t)=100 С
Рис. 3.6. Эскиз слоя воды с исходными данными задачи
Коэффициент теплопроводности воды |
λ 0,59 |
Дж |
; |
||||||
|
|||||||||
|
|
Дж |
|
|
кг |
|
м с К |
||
теплоемкость |
с 4200 |
; плотность ρ 1000 |
. |
||||||
|
|
||||||||
|
|
кг К |
|
м3 |
Решение. Для численного решения задачи воспользуемся явной разностной схемой Эйлера для уравнения теплопровод-
ности: начальным условием Ti,0=20 |
C, |
|
|
i 0,n; граничными |
||||||||||||||||||
условиями T0,j = 100 C, Tn,j = 20 |
C, |
j |
|
|
|
, где h=0,0005 м; |
||||||||||||||||
0,m |
||||||||||||||||||||||
=0,5 с; коэффициент температуропроводности |
|
|||||||||||||||||||||
|
a |
|
λ |
|
|
|
0,59 |
|
14 10 8 |
м2 |
; |
|||||||||||
с ρ |
|
|
|
|
|
с |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
4200 1000 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
n |
H |
|
0,01 |
|
20; |
m |
tм |
|
|
180 |
360. |
|||||||||||
|
0,0005 |
|
|
|
||||||||||||||||||
|
h |
|
|
|
|
τ |
0,5 |
|
|
|||||||||||||
Для выбранных значений h и условие Куранта |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2aτ 2 14 10 8 0,5 |
0,56 1 |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
h |
2 |
|
2 |
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0,0005 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
выполняется, и можно приступать к составлению программы. Текст программы, реализующей вычисления по указанной
схеме в математическом пакете MathCAD, представлен ниже
107
Программа моделирования процесса теплопроводности в неподвижном слое жидкости
по явной разностной схеме Эйлера
Уравнение |
|
|
|
|
d |
|
|
|
|
|
|
|
|
d2 |
||||
теплопроводности: |
|
|
|
|
T |
|
|
a |
|
|
T |
|||||||
|
dt |
|
|
|
|
|
|
|
|
dy2 |
||||||||
a 14 10 8 |
H 0.01 м |
n |
|
H |
|
|
|
|
||||||||||
|
h |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
h 0.0005 м |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
n 20 |
|
|
||||||||||||
tm 180 с |
|
0.5 с |
|
m |
tm |
|
|
|
|
|
m 360 |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
C |
a |
|
|
2C 0.56 |
|
Условие Куранта 2С<1 |
||||||||||||
h2 |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
выполняется |
|||||||||||
Начальное условие: |
|
i 0 |
|
n |
|
|
|
|
Ti 0 20 |
|||||||||
Граничные |
|
j 0 |
m |
T0 j |
100 |
|
Tn j 20 |
|||||||||||
условия: |
|
|
||||||||||||||||
Явная разностная схема Эйлера |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
F(T) |
for j 0 |
m 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
for i 1 |
n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ti j 1 (1 2C) Ti j C Ti 1 j Ti 1 j
T
Результаты решения представлены на рис. 3.7, иллюстрирующем различные временны' е сечения процесса.
108
|
100 |
|
|
T |
|
|
|
i 0 |
75 |
|
|
T |
|
|
|
i 20 |
|
|
|
T |
|
|
|
i 120 |
50 |
|
|
T |
|
|
|
i 240 |
|
|
|
T |
25 |
|
|
i 360 |
|
|
|
|
0 |
10 |
20 |
|
0 |
||
|
|
i |
|
Рис. 3.7. Изменение температуры слоя жидкости в слое в моменты времени 0,20,120,240,360 с
На рис. 3.7 показано распределение температуры в подогреваемом слое в моменты времени 0, 15, 60, 120 и 180 с.
Координата y представлена номерами i узлов сетки и изменяется от 0 до 20; аналогично по оси времени номера узлов изменяются от 0 до 360.
Рисунок показывает, что по истечении 180 с процесс нагревания жидкости практически завершается и в слое устанавливается линейное распределение температуры: от 100 С у нижней границы до 20 С у верхней.
4. ЗАДАЧИ ЭЛЕКТРОТЕХНИКИ
4.1. Дифференциальные уравнения свободных электрических колебаний
Если по проводу пропускают электрический ток, то образуется электромагнитное поле, которое изменяет силу тока и величину напряжения. В проводе появляется колебательный процесс.
Пусть ось Ох направлена по оси провода, начало коорди-
109