1 сем 13 14 Предел последоват и функции
.pdfг) Рассмотрим две последовательности {xn } точек сходящие к точке x0 0 :
(1) |
|
1 |
(2) |
|
|
1 |
|
|
|
{xn |
} |
|
|
и {xn |
} |
|
|
|
. |
|
2 |
|
|
||||||
|
|
n |
|
|
2 n |
Не трудно видеть, что при n x(1) |
|
1 |
0 |
и x(2) |
|
|
1 |
0 , |
|
|
|
||||||
n |
|
n |
|
n |
|
2 |
2 n |
|
|
|
|
|
|
|
|||
однако, при n |
|
|
|
|
|
|
|
|
f (x(1) ) sin |
|
1 |
sin n 0 , |
|
|||||
|
|
|
|
||||||
|
n |
|
|
xn(1) |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|||
(2) |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
f (xn |
) sin |
|
|
|
sin |
2 n |
1. |
|
|
xn(2) |
|
|
|||||||
|
|
|
|
2 |
|
|
|
||
Поскольку последовательности значений функции { f (x(1) )} |
и { f (x(2) )} |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
n |
сходятся к разным пределам, то из определения предела функции по Гейне сле-
дует, что функция y sin 1x не имеет предела при x 0. ▲
Число b называется пределом функции f (x) при x , если для любой последовательности {xn } значений аргумента, такой, что xn при n ,
соответствующая последовательность значений функции { f (xn )} сходится к
числу b . Такой предел обозначают lim f (x) b . |
|
x |
|
В этом определении можно положить xn (или |
xn ) при |
n , тогда такой предел функции обозначают lim |
f (x) b (или |
x |
|
lim f (x) b). |
|
x |
|
Пример 2. Вычислить пределы:
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
а) |
lim |
|
|
|
, |
|
|
|
|
|
|
б) lim ( |
x 1 |
|
|
|
x) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
2x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
x2 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
1 |
|
|
|
1 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
а) lim |
|
lim |
|
|
x2 |
lim |
|
|
|
|
|
|
x2 |
x2 |
x2 |
|
|
. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2x2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x x 2x2 |
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
1 |
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
x 1 |
|
|
|
|
2 |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(x 2x |
|
|
|
) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
|
|
x 1 |
|
x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
б) lim ( |
x 1 |
|
|
|
x) lim ( |
|
|
x 1 |
|
|
x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
( |
|
|
|
|
x 1 |
|
x) |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 ( |
|
|
) |
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
lim |
|
( x 1 x)( x 1 x) |
|
lim |
|
( x 1) |
x |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
( |
|
|
|
x 1 |
|
x) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
1 |
|
x |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
lim |
|
|
|
(x 1) x |
|
lim |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 . ▲ |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 1 |
|
x |
|
|
|
|
x 1 |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Укажем некоторые свойства функций, имеющих предел.
1)Функция f (x) может иметь в точке x0 только один предел.
2)Если функция f (x) имеет предел в точке x0 , то существует такая про-
колотая окрестность этой точки, на которой функция f (x) ограничена.
3) Если существует lim f (x) b 0 |
|
, то существует O (x0 ) такая, что |
|
x x0 |
|
f (x) 0 |
|
f (x) имеет тот же знак, что и b . |
||
для любого x O (x0 ) и |
||||
4) Если существует lim f (x) y0 |
( f (x) y0 при |
x x0 ) и существует |
||
|
x x0 |
|
|
|
lim F ( y) , тогда при x x0 существует предел сложной функции F( f (x)) и |
||||||||||||||||
y |
y0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
|
F ( f (x)) lim F ( y) . |
|
|||||||||
|
|
|
|
x x0 |
|
|
|
|
y |
y0 |
|
|
|
|
||
|
5) Если существуют lim |
|
|
f (x) и lim |
g(x) , то |
|
||||||||||
|
|
|
|
x x0 |
|
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|||
|
|
lim [ f (x) g(x)] lim |
f (x) lim g(x) , |
|
||||||||||||
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
x x0 |
|
|
|
x x0 |
|
||
|
|
lim |
f (x) g(x) |
lim |
f (x) lim g(x) , |
|
||||||||||
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
x x0 |
|
|
x x0 |
|
|||
|
|
|
|
f (x) |
|
|
|
|
lim f (x) |
|
|
|
|
|
||
|
|
lim |
|
|
|
x x0 |
|
|
( lim g(x) 0 ). |
|
||||||
|
|
|
g(x) |
|
lim g(x) |
|
||||||||||
|
|
x x0 |
|
|
|
x x0 |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f (x) g(x) h(x) |
|
|
6) Если для всех x O (x0 ) выполняется неравенство |
|||||||||||||||
и |
lim |
f (x) lim h(x) b , то |
|
lim g(x) b . |
|
|
|
|
||||||||
|
x x0 |
x x0 |
|
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
2. Замечательные пределы |
|
|||||||||||
|
Первый замечательный предел |
lim |
sin x |
|
1. |
(1) |
||||||||||
|
x |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 x |
|
||
|
Второй замечательный предел |
lim |
1 |
|
|
e . |
(2) |
|||||||||
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
x |
|
Докажем формулу (1). Пусть 0 x 2 , тогда
MN MA BA ,
|
|
BA tg x , |
MN sin x , |
MA x , |
sin x x tg x .
Тогда
|
|
|
|
|
sin x x tg x |
|
|
1 |
|
|
|
x |
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
sin x |
cos x |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos x |
sin x |
1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(3) |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Заметим, что неравенство (3) справедливо и для |
2 x 0 . |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Перейдѐм в неравенстве (3) к пределу при x 0 и воспользуемся свой- |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ством 6) функций, имеющих предел. Тогда получаем, что lim |
sin x |
1. |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
x |
|
|
|
|
|||||
Пример. Вычислить пределы: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos x cos3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 1 |
x 3 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
а) lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
, |
|
|
|
|
б) |
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 sin |
|
|
x 3x |
sin |
x 3x |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
cos x cos3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
а) lim |
lim |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
x 0 |
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
2 lim |
sin 2x sin x |
|
2 lim |
|
sin 2x |
|
sin x |
2 lim |
|
|
sin 2x |
lim |
sin x |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x 0 |
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
x 0 |
|
x |
|
||||||||||||||||
2 2 lim |
sin 2x |
|
lim |
sin x |
|
2 2 lim |
sin 2x |
lim |
sin x |
2 2 1 1 4 . |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x 0 2x |
|
x 0 |
x |
|
|
|
|
|
|
|
2 x 0 |
|
2x |
|
|
|
x 0 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
x 1 |
x 3 |
|
|
|
|
|
x 2 1 |
x 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
x 3 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
б) lim |
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x x 2 |
|
|
|
|
x |
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
x 2 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( x 2) |
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
( x 2) ( x 3) |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
lim 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
lim |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
|
(x |
2) |
|
|
|
x |
|
|
(x 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
( x 2) |
|
x 3 |
|
|
|
|
|
|
lim |
|
|
x 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
e 1 . ▲ |
|
||||||||||
lim 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ex |
|
|
x 2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
x |
|
|
(x 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3. Бесконечно малые и бесконечно большие функции
Функция f (x) называется бесконечно малой при x x0 , если
0 ( ) 0 x O (x ) D : f (x) ,
0
то есть lim f (x) 0 .
x x0
Функция f (x) называется бесконечно большой при x x0 , если
0 ( ) 0 x O (x ) D : f (x) ,
0
и записывают lim f (x) .
x x0
Замечание 1. Если в определении бесконечно большой функции выполня-
ется |
условие |
f (x) (или |
f (x) ), то пишут |
lim f (x) (или |
|
|
|
|
x x0 |
lim |
f (x) ). |
|
|
|
x x0 |
|
|
|
|
|
Замечание 2. Аналогично определяются бесконечно малые и бесконечно |
|||
большие функции при x x0 , |
x x0 , x , x , x . |
|||
|
Замечание 3. Если функция |
f (x) является бесконечно малой при x x0 , |
||
то функция 1 |
f (x) будет бесконечно большой при x x0 , и наоборот. |
|||
|
Замечание 4. Если lim f (x) b , то функцию f (x) можно представить в |
|||
|
|
x x0 |
|
|
виде |
f (x) b (x) , где (x) – бесконечно малая функция при x x0 . |
Рассмотрим правила сравнения бесконечно малых функций. Аналогич-
ные правила сравнения существуют и для бесконечно больших функций.
Пусть (x) и (x) бесконечно малые функции при x x0 , тогда
1) если не существует lim |
(x) |
, то функции |
(x) |
и (x) |
называются |
x x0 |
(x) |
|
|
|
|
несравнимыми;
2) если |
lim |
(x) 0 , то |
(x) называется бесконечно малой более высо- |
||||
|
x x0 |
(x) |
|
|
|
||
кого порядка, |
чем |
(x) , и обозначают |
(x) o( (x)) |
при x x0 (говорят, |
|||
(x) является «о малое» функции (x) ). |
|
|
|||||
3) если |
lim |
(x) b 0 |
и , |
то (x) и (x) |
называют бесконечно |
||
|
x x0 |
(x) |
|
|
|
||
малыми одного порядка, и обозначают |
(x) O( (x)) |
при x x0 (говорят, |
|||||
(x) является «о большое» функции (x) ). |
|
||||||
4) если |
lim |
(x) 1, то |
(x) и (x) называют эквивалентными беско- |
||||
|
x x0 |
(x) |
|
|
|
||
нечно малыми и обозначают (x) ~ (x) при x x0 . |
|
||||||
5) если |
lim |
|
(x) |
b 0 |
и , то (x) называют бесконечно малой n - |
||
|
|
||||||
x x0 n (x) |
|
|
|
||||
го порядка относительно (x) . |
|
|
|
Эквивалентные бесконечно малые функции применяют для вычисления
пределов.
Теорема. Предел отношения бесконечно малых функций равен пределу
отношения эквивалентных бесконечно малых величин. |
|
|||||
Доказательство. Пусть (x) ~ 1(x) |
и (x) ~ 1(x) при |
x x0 , дока- |
||||
жем, что lim |
(x) |
lim |
1 (x) |
: |
|
|
(x) |
(x) |
|
|
|||
x x0 |
x x0 |
|
|
|
||
|
|
|
1 |
|
|
|
lim |
(x) |
lim |
(x) |
1 (x) |
|
1 (x) |
lim |
(x) |
|
|||||
(x) |
(x) |
(x) |
||||||||||||
x x0 |
(x) |
x x0 |
(x) |
|
x x0 |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
1 |
|
|
lim |
(x) |
lim |
1(x) |
lim |
1(x) |
1 lim |
|
1(x) |
||||||
(x) |
|
|
|
(x) |
|
(x) |
||||||||
x x0 |
x x0 (x) |
x x0 |
|
|
x x0 |
|||||||||
|
|
1 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
1 (x) 1 (x)1 (x) (x)
1 lim 1(x) .
x x0 1(x)
Теорема доказана.
Примером эквивалентных бесконечно малых, которыми удобно пользо-
ваться при решении задач, являются следующие функции при x 0:
1) |
sin x ~ x , |
2) |
tg x ~ x , |
3) 1 cos x ~ x2 2 , |
4) |
ln(1 x) ~ x , |
5) |
ex 1 ~ x , |
6) (1 x)n 1 ~ nx . |
Пример. Вычислить пределы: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
а) |
lim |
sin 5x |
, |
б) |
lim |
|
ln(1 2x |
2 ) |
, |
в) lim |
e4 x 1 |
|
. |
|||||||||||||||
|
tg 8x |
|
1 cos 3x |
(1 x)6 |
1 |
||||||||||||||||||||||||
|
|
x 0 |
|
|
|
|
x 0 |
|
|
x 0 |
|
||||||||||||||||||
а) lim |
sin 5x |
lim |
5x |
|
|
5 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
x 0 |
tg 8x |
x 0 |
8x 8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
б) lim |
ln(1 2x2 ) |
lim |
|
2x2 |
|
|
|
4 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
1 |
cos3x |
(9x2 |
|
2) |
9 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
x 0 |
|
x 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
в) lim |
|
e4 x 1 |
|
lim |
|
4x |
|
|
4 |
|
2 |
. ▲ |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
x)6 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
x 0 |
(1 |
|
x 0 |
6x 6 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|