Белоногов. Задачник по теории групп
.pdf! % ) # %
G1, . . . , Gn E G 7 ! G
G1, . . . , Gn G = G1 × . . . × Gn G =
n
× Gi!
i=1
( Gi G " i {1, . . . , n}!
. G = G1 ◦ . . . ◦ Gn
L . ! G G1, . . . , Gn
. %/ ! " # : g G
g = g1 . . . gn! gi Gi! ! ! G1 . . . Gi−1 ∩Gi = 1
i {2, . . . , n} ! 4
, %! E # # :
G1, . . . , Gn E
G1, . . . , Gn #
(g1, . . . , gn)! gi G i {1, . . . , n}! $#H
(g1, . . . , gn)(g1, . . . , gn) = (g1g1, . . . , gngn),
! " # # # ( 0.
"
! E "
< |
G1, . . . , Gn |
|||||
|
× |
|
× |
|
n |
|
" G1 |
. . . |
Gn |
i× |
Gi! ! |
||
|
|
=1 |
"
! Gi E G1 × . . . × Gn A
!
G1׈ . . . ׈ Gn
$ (% 5.! (% 50! (% 55
A ! " #
$! C C vC
4%
5 |
G = G1 |
ˆ |
ˆ |
|
' |
i {1, . . . , n} |
|
|||||||||
|
× |
. . . ×Gn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
g → gˆ = (1, . . . , 1, g, 1, . . . , 1) (g Gi) |
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
i−1 |
|
|
|
|
|
|||
' ' Gi |
|
|
|
|
||||||||||||
ˆ |
|
|
Gi} |
|
G |
|
# |
gˆ |
|
gˆ(i)' |
||||||
Gi := {gˆ | g |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
g Gj j = i' ' '
$%
" # %06%06$'
! &
# 06%07' 06%08' 06%09$%
, G #$
& G1, . . . , Gn # : G1 . . . Gn$' G = G1, . . . , Gn[Gi, Gj ] = 1 i = j% - ' ' Gi ∩ Gj Z(G)% ; # % 06%<=$' G = A B
A׈ B%
A B > ϕ >
A1 Z(A) B1 Z(B)% ? N := {(a, ϕ(a)−1) | a A1} A׈ B #06%@A$' A׈ B/N # "$
A B ϕ ϕ
A B # B A1 B1$
A ϕ B A ϕ B%
G = G1 × . . . × Gn. C πi : g = (g1, . . . , gn) → gi (g G) G Gi' Hπi
H G # $ H Gi
% .
% H G' Gi Gi'
G1, . . . , Gn. - 06%6=
' !
& %
G > ' H ≤ G g G%
0$ 5 a gH' o(a; H) = o(g; H)%
@$ 5 o(g; H) = n H = h1 × . . . × hm ' o(g) | o(hi) &
i (m ≥ 1)' gH a n '
' g, H = a × H%
* G
& & & & :
( ) |
G = a1 × . . . × am |
(m N). |
3 ( ) G |
||
' |
1 ≤ i ≤ m − 1 |
|
( ) |
|ai| |ai+1| |
# G o(am)$%
G ( )
( ) G = b1 × . . . × bn
% ? m = n |ai| = |bi| & i%
* G' ! ( )
( )D
nk(G) k
G%
0$ nk(G)
! & G:
Z2 × Z4 , Z2 × Z2 × Z4 , Z3 × Z4 , Zp × Zp2 × Zp3 Zpm × Zpn ,
p > m, n N%
@$ E ' & 0$'
& %
E & & & A B
# & 06%F$: 0$ nk(A) = nk(B) & k N'
@$ A B%
! G > k &
m (k, m N)% C & &
m G%
" - G = Zp ×Zp3 ' p > '
p2'
G%
# l, m, n N%
0$ Zl Zm × Zn l = mn (m, n) = 1%
@$ Zm × Zn Zk × Zd' k = [m, n] d = (m, n)%
$ #?$ . ' n
' n &
%
Z+ × . . . × Z+ |
Z+ × . . . × Z+ |
m = n% |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m |
|
|
n |
|
|
A' B' C >
' A × C B × C% ? A B% #) % 06%7F%$
, Q+ & &
%
0$ 5 G = G1 × . . . × Gn >
G1, . . . , Gn |
|
G |
' |
G G1 |
ˆ ˆ |
|
|||
|
|
|
|
× . . . ×Gn% |
ˆ ˆ |
||||
@$ 5 |
|
|
|
ˆ |
ˆ |
|
' |
ˆ |
|
|
|
|
|
|
|
G = G1 × . . . × Gn Gi Gi & |
|||
|
G = G1× |
. . . ×Gn |
|
||||||
i {1, . . . , n} |
% # |
ˆ |
|
|
|||||
|
|
|
|
Gi %$ |
G1, . . . , Gn > G%
0$ 5 G = G1 × . . . × Gn' & & i j Gi, Gj = Gi × Gj # ' ' gigj = gj gi & gi Gi gj Gj $%
@$ |
5 G = G1 . . . Gn Gi, Gj = Gi × Gj & & i |
||
j' G = G1 × . . . × Gn D |
|||
|
σ > {1, . . . , n}. |
||
0$ |
5 G = G1 × . . . × Gn' G1, . . . , Gn > G' |
||
G = Gσ(1) × . . . × Gσ(n) % |
|
||
@$ |
ˆ |
ˆ |
ˆ ˆ |
|
G1× . . . ×Gn Gσ(1) |
× . . . ×Gσ(n) % |
! G = G1 × . . . × Gn% 0$ Z(G) = Z(G1) × . . . × Z(Gn)%
@$ G = G1 × . . . × Gn%
<$ 5 G '
Φ(G) = Φ(G1) × . . . × Φ(Gn)'
Op(G) = Op(G1) × . . . × Op(Gn) p%
" 0$ E & A, B, C G
:
$ G = (A × B) × C'
$ G = A × (B × C)'
$ G = A × B × C%
@$ E & A, B, C (A ×B) ×C A ×(B ×C) A ×B ×C%
# 0$ 5 G = A × B g = (a, b) (a A, b B)' CG(g) = CA(a) × CB (b)%
@$ 5 G = A × B, A ≤ G, B ≤ G g = ab G a A, b B'
CG(g) = CA(a) × CB (b)%
$ 5 A r & '
B > s & ' A×B
r · s & %
G = A × B, A1 A2 > A' B1 B2 >
B%
0$ (A1 × B1) ∩ (A2 × B2) = (A1 ∩ A2) × (B1 ∩ B2)% @$ A1 × B1, A2 × B2 = A1, A2 × B1, B2 .
<$ 5 A1 A B1 B' A1 × B1 A × B A × B/A1 × B1 A/A1 × B/B1%
G = A × B' A B >
π(A) ∩ π(B) = ' H ≤ G% 0$ H = (A ∩ H) × (B ∩ H).
@$ NG(H) = NA(A ∩ H) × NB (A ∩ H).
<$ A B > & G% 6$ Aut(G) Aut(A) × Aut(B)%
F$ 5 A s1 & # & n1
& A$' B s2 &
# & n2 & B$' A×B s1s2 &
# & n1n2 & A × B$%
7$ G = A × B
A, B π(A) ∩ π(B) = ' 0$HF$ %
G = G1 × . . . × Gn%
0$ 5 ϕ > X G, !
αi : X → Gi (i = 1, . . . , n) ' ϕ(x) = (α1(x), . . . , αn(x)) x X Ker (ϕ) = Ker (α1) ∩ . . . ∩ Ker (αn)%
@$ 5 γi Gi Hi i {1, . . . , n}'
γ: (g1, . . . , gn) → (γ1(g1), . . . , γn(gn)) ((g1, . . . , gn) G)
G H = H1 × . . . × Hn
Ker (γ) = Ker (γ1) × . . . × Ker (γn)%
G = G1 × . . . × Gn%
0$ Aut (G) A' Aut (G1) × . . . × Aut (Gn)%
@$ 5 Gi & G & i {1, . . . , n}' Aut (G)
Aut (G1) × . . . × Aut (Gn)%
<$ 5 G1 = . . . = Gn' Aut(H) S '
S Sn S, A = A S%
G |
= A × A' A > % A1 := |
{(a, 1) | a A} A2 |
:= {(1, a) | a A} # G = A1 × A2$% |
0$ E ϕ Aut(A) Mϕ := {(a, ϕ(a)) | a A}
G G = A1 × Mϕ = A2 × Mϕ%
@$ * K G ' G = A1 ×K = A2 ×K
Mϕ ϕ Aut(A)%
G = A×B' A1 ≤ A' B1 ≤ B' |A1| = |B1| ϕ >
A1 B1%
Mϕ := {(a1, ϕ(a1)) | a1 A1}.
0$ Mϕ ≤ G ϕ > %
@$ Mϕ G ϕ > ' A1 ≤ Z(A) B1 ≤ Z(B)%
<$ 5 Mϕ G' G/Mϕ &
' & A B' ' >
G G/Mϕ'
|
ˆ |
|
|
ˆ ' ˆ |
|
|
' ˆ |
|
|
' ˆ |
∩ |
ˆ |
ˆ |
|
ˆ |
|
ˆ |
ˆ |
∩ |
ˆ |
|
|
||
G = A |
B |
A |
A |
B |
|
B A |
B = A1 |
= B1 |
A1' A |
/A |
B |
|
||||||||||||
A/A ' |
Bˆ /Aˆ |
Bˆ |
|
|
B/B I |
(a , 1) = (1, ϕ(a )−1) |
|
|
|
|
||||||||||||||
1 |
|
|
|
|
∩ ˆ |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
1 |
& |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
A |
ˆ |
|
|
|
|
|
|||||||||
a1 A1% #J X := {(x, 1) | x X} |
|
|
X |
Y := {(1, y) | y Y } |
||||||||||||||||||||
Y B%$ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
! #K$ |
G = A × B, A1 ≤ Z(A), B1 ≤ Z(B), A1 B1 ϕ |
|||||||||||||||||||||||
> A1 B1 % |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Nϕ := {(a1, ϕ(a−1 1) | a1 A1}.
? Nϕ G > G G/Nϕ'
<$ !
(a1, 1) = (1, ϕ(a1)) %
#) ' G ϕ
A B' : G = A ϕ B%$
" G1, . . . , Gn > G% 3
ˆ ˆ |
# |
ˆ |
ˆ |
|
= G1 |
× . . . × Gn 06%06$ |
|
D := G1× . . . ×Gn |
|
π := (D → G | (g1, . . . , gn) → g1 . . . gn).
ˆ
0$ π(Gi) = Gi%
@$ π [Gi, Gj ] = 1 & i, j i = j% <$ π(D) = G G = G1 . . . Gn%
# ! :
#0$ π D G # ' ' G D/Ker (π)$I
#@$ ! |
γ |
|
D |
|
G |
' |
ˆ |
|||
ˆ |
|
|
|
|
|
γ(Gi) = Gi |
||||
& |
i {1, . . . , n} |
I |
|
|
|
|
||||
Ker (γ) ∩ Gi = 1 |
|
|
|
|
|
|
#<$ G = G1 . . . Gn%
$ 5 G = A B' A, B ≤ G' A ∩B Z(G) G A ϕ B'
ϕ > A ∩ B %
A' B G > % 3 :
|
#0$ |
˜ |
˜ |
> #$ |
|
|
G = A |
B |
|
˜ |
˜ |
˜ |
|
˜ |
A |
B' A |
A B BI |
#@$ G A ϕ B > # "$ A B ϕ Z(A)
Z(B)
ˆ |
#<$ ) ! γ A ×B G ' Ker(γ) ∩ |
ˆ% |
|
A |
= 1 = Ker(γ) ∩ B |
A B > ϕ >
A1 Z(A) B1 Z(B)% 0$ A ϕ B B ϕ−1 A.
@$ 5 A ' A ϕ B A B1 = B.
<$ 5 A B ψ >
A1 B1' A ψ B A ϕ B. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
G = Zpk |
|
ϕ Zpl , p > ' |
{ |
k, l |
} |
N, ϕ > |
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
pn |
& % |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
? G Zpk × Zpl−n , k ≥ l% |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Gi = A ϕi B (i = 1, 2), |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
A = a p3 × x p2 , |
|
B = b p3 × y p2 , |
|
|
|
|
||||||||
A1 = a1 p × x1 p , |
|
B1 = b1 p × y1 p |
|
|
||||||||||
|
|
p2 |
, x1 = x |
p |
, b1 |
= b |
p2 |
|
p |
), |
|
|
||
#p > ' a1 = a |
|
|
, y1 = y |
|
|
|
ϕ1 : a1 → b1, x1 → y1,
ϕ2 : a1 → y1, x1 → b1,
?
G1 Zp3 × Zp2 × Zp2 × Zp. G2 Zp3 × Zp3 × Zp × Zp.
A B > ' A1 ≤ Z(A)' B1 ≤ Z(B) A1 B1% ' A1
A # B1
B$% ?
Aϕ B A ψ (B)
& ϕ ψ A1 B1%
G1, . . . , Gn > ' Zi ≤ Z(Gi) Zi Z1 &
i {1, . . . , n}% ? ! H = H1 . . . Hn' Hi ≤ H' |
||||||||
n |
|
βi |
|
βi Gi |
|
Hi #i {1, . . . , n}$ ' Hi Hj = |
||
k |
|
|
|
|
} |
|
||
|
|
|
|
{ |
|
|||
|
Hk = Zi |
& i, j |
|
1, . . . , n |
|
i = j% |
||
=1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
! |
G = A B H = C D > |
'
A C Z4m (m N), B D8, D Q8 |A ∩ B| = |C ∩ D| = 2.
? G H%
" G = A ×B, A ≤ G, B ≤ G H ≤ G% 5
HA # $ A'
H∩ A A%
# H > A B # % % H >
A × B' A B A
B |
' $% |
|
ˆ |
| x X} |
|
X A |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
% |
X := {(x, 1) |
|
|
|||
ˆ |
|
|
{(1, y) | y Y } |
Y |
B |
|
|
|
|
|
||||||
Y := |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
0$ ) ! # $ A0 A B0 |
|||||||||||||||
|
B |
' |
|
|
ˆ |
ˆ |
|
|
H |
ˆ ˆ |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
H ∩ A = A0 |
|
|
∩ B = B0 % |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
ˆ |
|
ˆ |
A × B. |
|
|
|
|
||
|
@$ A0 A, B0 A A0 × B0 |
|
|
|
|
|||||||||||
|
<$ |
ˆ |
B |
|
|
ˆ |
A |
% |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
H/A0 |
|
H/B0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
6$ |
ˆ |
ˆ |
A/A0 |
B/B0 % |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
H/A0 |
× B0 |
|
|
|
|
|
F$ ) ! ψ A/A0 B/B0 '
H = {(a, b) A × B | (aA0)ψ = bB0}.
7$ |H| = |A||B0| = |A0||B|%
$ A B >
A/A0 B/B0% ? ψ A/A0 B/B0
|
Hψ := {(a, b) A × B | (aA0)ψ = bB0} |
|
|
||||||
|
A |
|
B |
% |
|
ˆ ˆ |
, Hψ ∩ |
||
ˆ ˆ |
|
|
|
|
Hψ ∩A = A0 |
||||
& 06%<9% * ' |
ˆ |
ˆ |
A/A0% |
||||||
B = B0 |
|
|
|
|
|
Hψ/A0 |
× B0 |
#, Hψ ψ A B # B A/A1 B/B1$%$
G > ψ Zpk Zpl , p >
' {k, l} N, ψ >
pn & % ? G Zpk × Zpl−n , k ≥ l%
L A B &
&:
$ A = Z4, B = Z2I
$ A = Z4, B = Z6I
$ A B > & I
$ A = Z9, B = D6I
$ A = Z4, B = Z2 × Z2%
5 M N > G' G/M ∩ N G/M G/N %
G = ABC' A, B, C > G'
N = AB ∩ AC ∩ BC% ?
G/N = AN/N × BN/N × CN/N.
G = Gi | i I , Gi ≤ G I = {1, . . . , n}.
Ni = GG | j I \ {i} i I N = ∩ Ni% ?
j i I
n
G/N = × GiN/N.
i=1