che-ru
.docхьелаш ми. от хьал
хьелий мн. от етт
хьелийн прил. коровий; хьелийн даьтта коровье топленое масло; хьелийн налха коровье сливочное масло
хьелийниг прил. коровий; хьелийн даьтта коровье топленое масло; хьелийн налха коровье сливочное масло
хьелиозархо доярка, доильщица; доир, доильщик
хьем [хьеман, хьемана, хьемо, хьеме, б; мн. хьемаш, б] промедление, задержка; хьем бан промедлить, задержаться; хьем ца беш без задержки, неотлагательно
хьен 1 [хьоь, хьийра, хьийна] 1) мять, разминать; не1 хьен разминать кожу; 2) месить; бод хьен месить тесто; <> меттах хьен трогаться с места
хьен 2 прил. к хье 1) мозговой; 2) теменной; хьен даь1ахк теменная кость; хьен юкъ темя
хьена прил. 1) обильный жирами, жирный; хьена латта жирная (плодородная) земля; хьена чорпа жирный суп; 2) сальный, жирный, грозный от жира; хьена куьгаш жирные руки
хьенан мест, чей, чья, чье; хьенан ду х1ара тетрадь? чья эта тетрадь?
хьенаниг см. хьена
хьенех мест, 1) некто, некий, кто-то, такой-то; 2) уст. некто, кто-то (заменяет имя мужа или жены — по чеченскому пережиточному обычаю супруги друг друга по имени не называют)
хьениг см. хьен 2
хьер 1 масд. от хьен 1
хьер 2 [хьеран, хьерана, хьеро, хьере, й; мн. хьераш, й] мельница; хьера ваха идти на мельницу; хьеран го а) мельничное кольцо (жернова); б) отходы муки вокруг жернова; хих ведда хьера к1ел иккхина посл, бежал от реки — попал под мельницу (соотв. из огня да в полымя)
хьерадаккха объект в ед. 1) свести с ума; взбесить; 2) перен. взбесить, вызвать крайнее раздражение, гнев
хьерадала субъект в ед. 1) сойти с ума, потерять-рассудок; 2) перен. прийти и бешенство, в состояние крайнего раздраженна
хьерадалар масд. 1) сумасшествие, умопомешательстпо; бешенство; 2) перен. бешенство, неистовство, ярость
хьерадаха 1) свести с ума, взбесить объект во мн.; сводить с ума; 2) перен. приводить в бешенство, доводить до крайнего раздражения
хьерадаьлларг прил. 1) сумасшедший, умалишенный, безумный; бешеный (о животных); хьерадаьлла ж1аьла бешеная собака; вехначунна некъ битина хьераваьллачо погов. сумасшедший уступил дорогу пьяному; 2) перен. исступленный, необузданный, неистовый
хьерадийла 1) сходить с ума, терять рассудок; беситься (о животных); 2) перен. быть в крайнем раздражении, неистовствовать
хьерадийлар масд. 1) сумасшествие; бешенство; 2) раздражение, гнев; неистовство, ярость
хьерадовла субъект во. мн. 1) сойти с ума, потерять рассудок; взбеситься (о животных); 2) перен. прийти в бешенство, в раздражение, гнев
хьеран прил. мельничный; хьеран корта мельничная плотина; хьеран т1улг мельничный жернов; хьеран к1елхьара т1улг нижний жернов мельницы; хьеран т1ехулара т1улг верхний жернов мельницы; хьеран татол рукав реки отведенный для мельницы
хьераниг прил. мельничный; хьеран корта мельничная плотина; хьеран т1улг мельничный жернов; хьеран к1елхьара т1улг нижний жернов мельницы; хьеран т1ехулара т1улг верхний жернов мельницы; хьеран татол рукав реки отведенный для мельницы
хьерча [хьерча, хьирчира, хьирчина] 1) виться, завиваться; месаш хьерча волосы вьются; 2) обвиваться, обматываться вокруг чего-л
хьерчадайта понуд. от хьерчо
хьерчадала потенц. от хьерча
хьерчийта [хьоьрчуьйту, хьерчийтира, хьерчийтина] понуд. от хьерча
хьерчо [хьерчадо, хьерчийра, хьерчийна] обматывать, обертывать, заворачивать; <> декхарш хьерчо задолжать
хьесан прил. к хьаса
хьесаниг прил. к хьаса
хьесап [хьесапан, хьесапна, хьесапо, хьесапе, д; мн. хьесапаш, д] 1) мат. задача; арифметически
хьесап арифметическая задача; 2) расчет, намерение; хьесап дан а) решить задачу; б) считать, подсчитывать; в) размышлять; воьдуш динарг хьесап дац вог1уш динарг бен посл. верен тот расчет, который сделан не при уходе, а при приходе (соотв. хвались не идучи в бой, а идучи с боя)
хьесапдар масд. 1) решение задачи; 2) счет; 3) размышление
хьесаплелор масд. счетоводство
хьесаплелорхо счетовод
хьесий мн. от хьаса
хьеста [хьоьсту, хьистира, хьистина] ласкать
хьестадала 1) потенц. от хьеста; 2) ласкаться; нанна хьестало бер ребенок ласкается к матери
хьестийта [хьоьстуьйту, хьестийтира, хьестийтина] понуд. от хьеста
хьех 1 [хьехан, хьехана, хьехо, хьехе, д; мн. хьехнаш, д] лина
хьех 2 [хьехаран, хьехарна, хьехаро, хьехаре, й; ми, хьехарш, й] грот, пещера
хьех 3 [хьехаран, хьехарна, хьехаро, хьехаре, д; мн. хьехарий, д] тур, горный козел
хьеха 1 [хьеханан, хьеханна, хьехано, хьехане, б; мн. хьеханаш, б] налет (на поверхности чего-л.)
хьеха 2 [хьоьху, хьийхира, хьехна] обучить, учить
хьеха 3 [хьоьху, хьийхира, хьехна] мазать
хьехадайта понуд. от хьехо
хьехадала потенц. от хьеха
хьехам [хьехаман, хьехамна, хьехамо, хьехаме, б; мн. хьехамаш, б] 1) рел. нравоучение, проповедь (у мусульман); 2) совет, наставлен хьехаман, хьехамниг прил. к хьеха 1
хьехар масд. учение, обучение
хьехаран прил. к хьех 2 пещерный
хьехарниг прил. к хьех 2 пещерный
хьехархо [хьехархочун, хьехархочунна, хьехархочо, хьехархочуьнга, в, й; мн. хьехархой б] учитель, учительница
хьехархойн прил. учительский
хьехархойниг прил. учительский
хьехийта [хьоьхуьйту, хьехийтира, хьехийтина] понуд. от хьеха 2.3
хьехо [хьехадо, хьехийра, хьехийна] 1) упоминать; 2) напоминать
хьехор масд. 1) упоминание; 2) напоминание
хьечаш мн. от хьач
хьечийн прил. к хьач сливовый (о плоде и дереве);
хьечийниг прил. к хьач сливовый (о плоде и дереве);
хьечийн варени сливовое варенье
хьеш мн. от хье
хьеша [хьоьшу, хьийшира, хьешна] давить, топтать; буц хьеша топтать траву; зезагаш хьеша топтать цветы
хьешадала потенц. от хьеша
хьешин прил. гостевой; хьешан да хозяин, реже хозяйка (тот, та у кого находиться в гостях)
хьешанадика прил. гостеприимный
хьешанадиканиг прил. гостеприимный
хьешанш см. хьешан
хьешар масд. топтание
хьеший мн. от хьаша
хьешийтан [хьоьшуьйту, хьешийтира, хьешийтина] понуд. от хьеша. хьийза [хьийза, хьийзира, хьийзина] 1) поворачиваться; 2) вращаться, вертеться, крутиться; чкъург хьийза семана гонах колесо вращается вокруг оси; 3) кружиться; корта хьийза голова кружится; аьрзу хьийза мархашлахь орел кружится под облаками; 4) питься (о волосах)
хьийзадайта понуд. от хьийзо
хьийэадала потенц. от хьийза
хьийзар масд. 1) вращение, верчение; кручение; 2) кружение
хьийзарг прич. вращающийся, вертящийся, крутящийся
хьийзийта [хьуьйзуьйту, хьийзийтира, хьийзийтина] понуд. от хьийза
хьийзина прич. прош. вр. от хьийза; хьийзина месаш вьющиеся волосы
хьийзинарг прич. прош. вр. от хьийза; хьийзина месаш вьющиеся волосы
хьийзо [хьийзадо, хьийзийра, хьийзийна] 1) поворачивать, повертывать; винт хьийзо повертывать винт; аьтту аггар хьийзо повертывать направо; 2) вращать, крутить; бера хьийзо вращать барабан (механизма); 3) перен. кружить; корта хьийзо кружить голову; 4) завивать; месаш хьийзо завивать волосы; 5) вилять; ц1ога хьийзо вилять хвостом; б) перен. разыгрывать, дурачить, поднимать на смех; 7) перен, мучить, издеваться; дийнаташ хьийзо мучить животных; <> мекхаш хьийзо крутить усы
хьийзор масд. 1) поворачивание; 2) вращение, верчение, кружение; 3) завивка; 4) виляние; 5) перен. издевательство
хьийкъина прич. от хьекъа 1) упитанный
хьийкъинарг прич. от хьекъа 1) упитанный
хьийкъина бер упитанный ребенок; 2) тучный; хьийкъина ялташ тучные хлеба
хьийса [хьуьйсу, хьийсира, хьийсина] субъект во мн. смотреть, глядеть
хьийсадала потенц. от хьийса
хьийсархо [хьийсархочун, хьийсархочунна, хьийсархочо, хьийсархочуьнга, в, й; мн. хьийсархой, б] зритель, зрительница
хьийсийта [хьуьйсуьйту, хьийсийтира, хьийсийтина] понуд. от хьийса
хьийсо [хьийсадо, хьийсийра, хьийсийна] объект во мн. 1) целить, метить; 2) направлять; 3) пригонять, прилаживать что-л. (по размерам)
хьо [хьан, хьуна, ахь, хьоьга] мест. ты
хьо мест, сам, сама, само; хьо-хьо ты сам (сама)
хьовда [хьовду, хьаьвдира, хьаьвдда] субъект во мн. побежать, бежать
хьовза 1 [хьаьвза, хьаьвзира, хьаьвзина] 1) повернуться; аьтту аг1ор хьовза повернуться направо; 2) завертеться, закрутиться, закружиться (напр, в танце); 3) перен. вскружиться; корта хьаьвзина сан у меня закружилась голова
хьовза 2 [хьовзу, хьаьвзира, хьаьвзина] прясть
хьовзадала потенц. от хьовза 1|2
хьовзам препятствие, помеха; хьовзам баккха или хьовзам бан чинить препятствия, препятствовать
хьовзар масд. 1) верчение, кружение; 2) в разн. знач. оборот
хьовзийта [хьовзуьйту, хьовзийтира, хьовзийтина] понуд. от хьовза 1|2
хьовзо [хьовзадо, хьовзийна, хьовзийра] 1) повернуть; духа хьовзо повернуть назад; аьтту аг1ор хьовзо повернуть направо; 2) покрутить, повертеть, покружить; скрутить; 3) перен. вскружить; корта хьовзо вскружить голову; 4) завить; месаш хьовзо завить волосы; 5) пустить в оборот (деньги); б) перен. разыграть; одурачить
хьовла [хьовлин, хьовлина, хьовлано, хьовлане, д; мн. хьовланаш, д] халва
хьовлин прил. халвовый
хьовлиниг прил. халвовый
хьовса [хьовсу, хьаьвсира, хьаьвсина] субъект во мн. посмотреть, взглянуть
хьовсадала потенц. от хьовса
хьовсар масд. смотр
хьовсийта [хьовсуьйту, хьовсийтира, хьовсийтина] понуд. от хьовса
хьовсо [хьовсадо, хьовсийра, хьовсийна] объект во мн. 1) нацелить; 2) направить, дать назначение; 3) пригнать, приладить что-л. (по размерам)
хьовсор масд. 1) нацеливание; 2) направление, назначение
хьовх союз то есть
хьогалла жажда; хьогалла яйа утолить жажду
хьогах хила испытывать жажду, хотеть пить
хьог1ан прил. к хьаг1 неприязненный, враждебный
хьог1аниг прил. к хьаг1 неприязненный, враждебный
хьожа [хьожанан, хьожанна, хьожано, хьожане, й; мн. хьожанаш, й] запах; аромат; вонь; хаза хьожа приятный запах, аромат; боьха хьожа неприятный запах, дурной запах, вонь; зловоние; хьожа кхета протухнуть, тухнуть; припахивать; жижигана хьожа кхетта мясо протухло; хьожа яккха понюхать; хьожа ян пахнуть, издавать запах; хьожа яха нюхать
хьожайог1у прич. ароматный, душистый; вонючий, зловонный; хъожайог1у саба душистое мыло; <> хьожайог1убуц бот. богородская трава
хьожайог1ург прич. ароматный, душистый; вонючий, зловонный; хъожайог1у саба душистое мыло; <> хьожайог1убуц бот. богородская трава
хьоза [хьозанан, хьозанна, хьозано, хьозане, в; мн. хьозий или хьозарчий, д] воробей; хьозанан к1орни воробушек; <> хьозин кхоьш чечевица
хьозийн прил. воробьиный; <> хьозийн кхоьниг чечевичный
хьозийниг прил. воробьиный; <> хьозийн кхоьниг чечевичный
хьокх [хьокхан, хьокхана, хьокхо, хьокхе, б; мн. хьокхий, д] кол, шест, жердь
хьокха [хьукху, хьуьйкхира, хьоькхна] разг. показать, продемонстрировать
хьокхам [хьокхаман, хьокхамна, хьокхамо, хьокхаме, б; мн. хьокхамаш, д] 1) бот. просвирняк; 2) анат. чашка, чашечка; голан хьокхам коленная чашечка; 3) пышка, лепешка из пшеничной муки; дика беттина хьокхам хорошо выпеченная лепешка
хьокъала прил. соответствующий
хьокъалниг прил. соответствующий
хьокъан прил. к хьакъ
хьокъаниг прил. к хьакъ
хьокъехь послелог о, относительно, по поводу; берийн хъокъехь г1айг1а бан заботиться о детях; цу хьокъехь по этому поводу; толаман хьокъехь керла хабар весть о победе
хьолан прил. к хьал
хьоланиг прил. к хьал
хьолт1ам [хьолт1аман, хьолт1амна, хьолт1амо, хьолт1аме, й; мн. хьолт1амаш, й] галушка из кукурузной муки
хьоме прил. дорогой, уважаемый; хьоме накъостий дорогие товарищи; <> хьоме хета дорожить кем-чем-л
хьомениг прил. дорогой, уважаемый; хьоме накъостий дорогие товарищи; <> хьоме хета дорожить кем-чем-л
хьомсара прил. уважаемый
хьомсаралла уважение
хьомсарниг см. хьомсара
хьоналла жирность
хьонка [хьонкин, хьонкина, хьонкано, хьонкане, б; мн. хьонканаш, б] бот. черемша; хьонкин 1арч стебель черемши; хьонка-мача головка черемши
хьонхал [хьонхалан, хьонхална, хьонхало, хьонхале, б; мн. хьонхалш, д] с.-х, лемех
хьорзам [хьорзаман, хьорзамна, хьорзамо, хьорзаме, й; мн. хьорзамаш, й] сухожилие
хьорзаман прил. сухожильный
хьорзамниг прил. сухожильный
хьорка [хьорканан, хьорканна, хьоркано, хьоркане, й; мн. хьорканаш, й] лодыжка, щиколотка
хьормат [хьорматан, хъорматна, хьормато, хьормате, й; мн. хьорматаш, й] груша (плод и дерево)
хьорматан прил. грушевый
хъорматниг прил. грушевый
хьоршам [хьоршаман, хьоршамна, хьоршамо, хьоршаме б; мн. хьоршамаш, д] чиханье; хьоршамаш детта чихать; хьоршам тоха чихнуть
хьостам [хьостаман, хьостамна, хьостамо, хьостаме, б; мн. хьостамий, д] гвоздь; хьостам тоха прибить гвоздь
хьостаман прил. гвоздевой
хьостамниг прил. гвоздевой
хьостин прил. к хьаст
хьостиниг прил. к хьаст
хьоткъан прил. к хьаткъа мочевой; хьоткъан ахкарг анат. мочевой пузырь
хьоткъаниг прил. к хьаткъа мочевой; хьоткъан ахкарг анат. мочевой пузырь
хьочан прил. к хьач сливовый (о дереве)
хьочаниг прил. к хьач сливовый (о дереве)
хьошалла гостеприимство; хьошалла дан угостить, угощать; принять гостя; оказать гостеприимство
хьошалла дар масд. угощение; оказание гостеприимства
хьошаллин прил. гостеприимный
хьошаллиниг прил. гостеприимный
хьоькх [хьоькхан, хьоькхана, хьоькхо, хьоькхе й; мн. хьоькхнаш, й] 1) пятно; шаршу т1ера хьоналлин хьоькх сальное пятно на скатерти; 2) клякса
хьоькхург [хьоькхурган, хьоькхургана, хьоькхурго, хьоькхурге, й; мн. хьоькхургаш, й] лопух
хьоьхан прил. к хьех 1 липовый; хьоьхан моз липовый мед; хьоьхан хьун липняк, липовый лес
хьоьханиг прил. к хьех 1 липовый; хьоьхан моз липовый мед; хьоьхан хьун липняк, липовый лес
хьу [хьупан, хьунна, хьуно, хьуне, й; мн. хьунаш, й] воспаление раны (вызванное холодом, сыростью); чевнна хьу кхетта рана воспалилась; хьу кхетийта застудить рану
хьулам [хьуламан, хьуламна, хьуламо, хьуламе, б; мн. хьуламаш, б] тайна
хьуламан прил. тайный, скрытый
хьуламниг прил. тайный, скрытый
хьулдайта понуд. от хьулдан
хьулдала 1) потенц. от хьулдан; 2) скрыться; 3) погрузиться (в жидкость, в сыпучее вещество)
хьулдан 1) скрыть, утаить; 2) погрузить (в жидкость, в сыпучее вещество); г1амарлахь когаш хьулбан погрузить ноги в песок
хьулдар масд. от хьулдан
хьун [хьуьнан, хьуьнна, хьуьно, хьуьне, й; мн. хьаннаш, й] лес; хьун йихкина рубка леса запрещена; хьуьнах в лесу
хьуна мест. дат. п. от хьо тебе
хьунбуцаре лесостепь
хьунйог1ар масд. лесонасаждение
хьунйоцу прич. безлесный
хьунйоцург прич. безлесный
хьункечъяр масд. лесозаготовки
хьункечъярхо лесозаготовщик
хьунлелор масд. лесоводство
хьунлелорхо лесовод
хьунлелорхойн лесоводческий
хьунлелорхойниг лесоводческий
хьунхьакхар масд. рубка леса
хьунхьокхург прич. лесоруб
хьурмат [хьурматан, хьурматна, хьурмато, хьурмате, д; мн. хьурматаш, д] 1) почет, уважение; 2) бережливость, экономия; хьурмат дан а) почитать, чтить, уважать; б) беречь, экономить
хьуьжар [хьуьжаран, хьуьжарна, хьуьжаро, хьуьжаре, й; мн. хьуьжарш, й] уст. медресе (мусульманская духовная школа)
хьуьлла нареч. там
хьуьнан прил. к хьун лесной; хьуьнан нана лесная нимфа (сказочное женоподобное существо, живущее в лесу) <> хьуьнан ц1азам земляника
хьуьнан ц1азамийн, хьуьнан ц1азамийниг прил. земляничный
хьуьнар [хьуьнаран, хьуьнарна, хьуьнаро, хьуьнаре, д; мн. хьуьнарш, д] 1) энергия; 2) доблесть; белхан хьуьнар трудовая доблесть; 3) способность, умение что-л. сделать
хьуьнарбухка средняя подпруга седла
хьуьнаре прил. 1) энергичный, активный; 2) доблестный; хьуьнаре къинхьегам доблестный труд
хьуьнарениг прил. 1) энергичный, активный; 2) доблестный; хьуьнаре къинхьегам доблестный труд
хьуьнзавод лесозавод
хьуьнзаводан прил. лесозаводский, лесозаводской
хьуьнзаводаниг прил. лесозаводский, лесозаводской
хьуьнниг см. хьуьнан
хьуьн промышленность лесопромышленность
хьуьнхо [хьуьнхочун, хьуьнхочунна, хьуьнхочо, хьуьнхочуьнга, в; й; мн. хьуьнхой, б] лесник
хьуьхьадола [хьуьхьадулу, хьуьхьадуьйлира, хьуьхьадоьлла] запыхаться
ца частица не; х1инцаа шерра деша ца 1емина цунна он еще не научился бегло читать; ца х1оттаа, не утомиться, не устать; б) не решиться, не решаться, не осмелиться, не осмеливаться; к1ант цомгуш хилар нене д1аала ца х1утту со я не решаюсь передать матери, что сын заболел; ца хоттуш без спросу; церг йоцуш борз ца хуьлу погов. волк не бывает без зубов
ца приставка, придающая слову новое противоположное значение, напр, дешар учение; цадешар неученье
цабезам отвращение, антипатия
цабезаме прил. антипатичный; неприятный, непривлекательный
цабезамениг прил. антипатичный; неприятный, непривлекательный
цагург прич. 1. невидящий; 2. невидимый
цагуш деепр. не видя
цадаша пренебречь, пренебрегать
цадашар масд. пренебрежение
цадевзарг прич. незнакомый, неизвестный
цадеза не любить, относиться неприязненно
цадекъалург прич. неделимый, неразделимый
цадешар масд. неученье; дешар — серло, цадешар — бода посл. ученье — свет, неученье — тьма
цадохалу прич. 1) нерушимый, несокрушимый; цадохалу доттаг1алла нерушимая дружба; 2) неразменный; цадохалу ахча неразменная монета; 3) нерасторжимый
цадохалург прич. 1) нерушимый, несокрушимый; цадохалу доттаг1алла нерушимая дружба; 2) неразменный; цадохалу ахча неразменная монета; 3) нерасторжимый
цакхайкхинарг прич. непрошеный, незваный
цакхералург прич. неустрашимый, бесстрашный
цакхералуш деепр. неустрашимо, бесстрашно
цакхетам непонимание
цакхетарг прич. 1. непонимающий, непонятливый; 2. непонятный, неясный
цакхиар масд. неуспеваемость
цакхоьрург прич. безбоязненный, неустрашимый, бесстрашный
цакхуьург прич. 1. 1) неуспевающий (что-л. сделать); 2) непонимающий; 2. непонятный
цакъасталург прич. 1) неразрывный, неотделимый; 2) неразрешимый; 3) неразличимый
цалаар масд. нежелание
цаларар масд. неуважение, непочтительность; баккхийнаш цаларар неуважение к старшим
цалацалург прич. неуловимый
цалууш деепр. нехотя, неохотно
цамага 1) нездоровиться; недомогать; сука цамега тахана мне сегодня нездоровится; 2) оказаться негодным, неприемлемым; х1ара мача суна цамега эта обувь мне не подходит
цамагар масд. 1) недомогание; 2) непригодность, неприемлемость
цамаго 1) запретить, запрещать; 2) не одобрить, не одобрять
цамагор масд. 1) запрещение; 2) неодобрение
цамгар [цамгаран, цамгарна, цамгаро, цамгаре й; мн. цамгарш, й] болезнь; цамгар кхета заболеть; цамгар яла заразиться
цамгаре прил. болезненный; цамгаре бер болезненный ребенок
цамгарениг прил. болезненный; цамгаре бер болезненный ребенок
цамгаръялар масд. заражение
цамегарг прич. непригодный, неподходящий
цамза [цамзин, цамзина, цамзано, цамзане, б; мн. цамзанаш, д] 1) штык, копье; 2) стрелка (часовая и т. п.)
цамзин прил. штыковой
цамзиниг прил. штыковой
цана [цанин, цанина, цано, цане й; мн. цанаш, й] сенокосные угодья; цанин куп покос (место косьбы); цана хьахха скосить сено; цана хьекха косить сено
цанахьакхар масд. косьба, кошение
цанахьекхар масд. косьба, кошение
цанин прил. покосный
цаниниг прил. покосный
цара эрг. п. от уьш
царизм [царизман, царизмана, царизмо, царизме, й] царизм
цасацалу прич. неудержимый; цасацалу белар неудержимый смех
цасацалург прич. неудержимый; цасацалу белар неудержимый смех
цаста [цосту, цестира, цестина] разрезать
цасталала потенц. от цаста
цастар 1) масд. разрезание; 2) ломоть
цастийта [цостуьйту, цастийтира, цастийтина] понуд. от цаста
цатам [цатаман, цатамана, цатамо, цатаме, б; мн. цатамаш, б] неприятность; цатам баккха причинить неприятность
цатарло нареч. невозможно
цатарлу прич. невозможный
цатарлург прич. невозможный
цатешам недоверие
цатешарг прич. недоверчивый; недоверяющий
цатига не осмелиться
цатоьарг прич. недостающий
цахаам незнание, неведение; неосведомленность
цахилларг прич. небывалый, цкъа а цахилла х1ума ду х1ара-м это небывалое событие
цахууш деепр. 1) не зная; 2) нечаянно, случайно, непроизвольно
цаца [цецан, цецана, цецо, цеце, б; мн. цеций, д] 1) сито, решето; 2) веялка
цаьпцалг [цаьпцалган, цаьпцалгана, цаьпцалго, цаьпцалге, й; мн. цаьпцалгаш, й] сверчок
цаьрга местн, п. от уьш
це [ценан, ценна, цено, цене, й] уст. зуб (у лошади); це тоха схватить зубами; говро це тоьхна лошадь укусила
цел [целан, целана, цело, целе, й; мн. целаш, й] мотыга, полольник (для прополки кукурузы)
цемент [цементан, цементана, цементо, цементе, й] цемент
цементни прил. цементный
цензура [цензурин, цензурина, цензуро, цензуре, й; мн. цензураш, й] цензура
цензурни прил. цензурный
центнер [центнеран, центнерна, центнеро, центнере, й; мн. центнерш, й] центнер
центр [центран, центрана, центро, центре, й; мн. центраш, й] центр; районан центр районный центр
централизм [централизман, централизмана, централизмо, централизме, й] централизм
центральни прил. центральный; центральни комитет центральный комитет
церан мест. их
церг [церган, цергана, церго, церге, й; мн. цергаш, й] 1) зуб; цергаш йохка кусать; ша буьйш дехко а юхку цергаш посл, и мышь кусается, когда грозит смерть; церг йолла укусить; церг тоха а) вставить зуб; б) откупить; аьрга стом санна муьста ма хила — церг тоьх-тоьхначо д1атосур ву хьо посл, не будь кислым, как незрелый плод — кто откусит, всяк тебя бросит (т. е. если будешь плохим каждый от тебя отвернется)
цергаш таян лечить зубы; цергаш ц1анъян чистить зубы; цергаш хьекхо а) скрежетать зубами; б) перен, точить зубы на кого-л.; церг яла а) прорезаться — о зубе; б) выпасть — о зубе; 2) зубец; херхан церг зубец пилы; чкъурган церг спица колеса; 3) перен. поколение; вайн цергара нах люди нашего поколения
цергашйоцу йоцу, цергаш йоцург прич. беззубый
цергаш йоцу, цергаш йоцург прич. беззубый
цергийн прил. 1) зубной; цергийн лор зубной врач; цергийн щетка зубная щетка;
цергийниг прил. 1) зубной; цергийн лор зубной врач; цергийн щетка зубная щетка;
цергийн аз лингв. зубной звук; 2)зубчатый; цергийн мскха зубчатая борона
цергков щербина (на месте выпавшего или удаленного зуба)
цергъялар масд. прорезывание зуба
цеста [цоьсту, цистира, цистина] разрезать; бепиг цеста разрезать хлеб
цестадала потенц. от цеста
цестар масд. разрезание на части
цестийта [цоьстуьйту, цестийтира, цестийтина] понуд. от цеста
цех [цехан, цехана, цехо, цехе й; мн. цехаш, й] цех
цеховой прил. цеховой; цеховой комитет цеховой комитет
цец прил. настороженный
цецан прил. к цаца
цецаниг прил. к цаца
цецдаккха объект в ед. удивить, поразить, изумить
цецдаккхадала потенц. от цецдаккха
цецдаккхийта понуд. от цецдаккха
цецдала субъект в ед. удивиться, поразиться, изумиться
цецдаладала потенц. от цецдала
цецдалийта понуд. от цецдала
цецдаха удивить, поразить, изумить объект во мн.; удивлять, поражать, изумлять
цецдахадала потенц. от цецдаха
цецдахийта понуд. от цецдаха
цецдийла удивляться, поражаться, изумляться
цецдийладала потенц. от цецдийла
цецдийлийта понуд. от цецдийла
цецдовла субъект во мн. удивиться, поразиться, изумиться
цецдовладала потенц. от цецдовла
цецдовлийта понуд. от цецдовла
цеций мн. от цаца
цивилизаци [цивилизацин, цивилизацина, цивилизацино, цивилизацига, й] цивилизация
цига туда; цига а, кхуза а туда и сюда
цигара 1 прил. находящийся там, в том месте; 2. нареч. оттуда
цигахь нареч. там, в том месте
цигаьрка [цигаьрканан, цигаьрканна, цигаьркано, цигаьркане, й; мн. цигаьрканаш, й] папироса; цигаьрка оза выкурить папиросу; цигаьрка йита бросить курить; цигаьрка лато прикурить
цигаьрканан прил. папиросный; цигаьрканан г1утакх портсигар
цигаьрканниг прил. папиросный; цигаьрканан г1утакх портсигар
циггалц нареч. до того места
циггахь нареч. там же, в том же месте
циго [цигонан, цигонна, цигоно, цигоне, в, й; мн. цигонаш, б] цыган, цыганка
цигонийн прил. цыганский; цигонийн мотт цыганский язык
цигонийниг прил. цыганский; цигонийн мотт цыганский язык
циклон [циклонан, циклонна, циклоно, циклоне, й; мн. циклонаш, й] циклон
цилиндр [цилиндран, цилиндрана, цилиндро, цилиндре, й; мн. цилиндраш, й] цилиндр
цинк [цинкан, цинкана, цинко, цинке д] цинк
цинкови прил. цинковый
цинцаш ед. цинц малоупотр брызги; цинц тоха брызнуть; цинцаш детта брызгать
цинцашдеттар масд. брызганье
цирк [циркан, циркана, цирко, цирке, й; мн. циркаш, й] цирк
цирковой прил. цирковой
циркуль [циркулан, циркульна, циркуло, циркуле, й; мн. циркульш, й] циркуль
циркуляр [циркуляран, циркулярана, циркуляро, циркуляре, д; мн. циркуляраш, д] циркуляр
цист межд. брысь!
цистерна [цистернин, цистернина, цистерно, цистерне, й; мн. цистернаш, й] цистерна
цитата [цитатин, цитатина, цитато, цитате й; мн. цитаташ, й] цитата; цитата яло привести цитату, цитировать
циферблат [циферблатан, циферблатана, циферблато, циферблате, й; мн. циферблаташ, й] циферблат
цифра [цифрин, цифрина, цифро, цифре, й; мн. цифраш, й] цифра
цифровой прил. цифровой
цица [цицан, цицана, цицо, цице, й; мн. цицаш, й] укроп
цицан прил. укропный
цицаниг прил. укропный
ци-ци межд. цып-цып
цициг [цициган, цицигна, цициго, цициге, д; мн. цицигаш,д] кошка, кот; цициг-к1орни котенок; <> цициг-комарш голубика
цициган прил. кошачий
цициганиг прил. кошачий
ЦК (Центральни Комитет) ЦК (Центральный Комитет)
цкъа 1. нареч. однажды, один раз; цкъа а или цкъана цкъа а никогда, ни разу; 2. союз то... то (при перечислении, при противопоставлении); цкъа цхьаъ, цкъа вож то один, то другой; цкъа ло дог1у, цкъа дог1а дог1у то снег идет. то дождь; <> цкъа-делахь во-первых; цкъа хьллха сперва, сначала
цкъарг [цкъарган, цкъаргана, цкъарго, цкъарге, й; мн. цкъаргаш, й] дикий лук
цкъацца нареч. иногда
цкъачунна нареч. пока, на первый раз, впредь до; цкъачунна х1умма а хууш дац пока ничего неизвестно
цо эрг. п. от ит иза
цолк [цолкан, цолкана, цолко, цолке, й; мн. цолкаш, й] ухаб
цомгуш прил. больной; цомгуш хила заболеть
цомгушниг прил. больной; цомгуш хила заболеть
цу 1 [цун, цуна, цуно, цуне, б] толокно
цу 2 косв. п. от и, иза; цу г1уллакхах х1умма а хир дац ничего с этим делом не выйдет; цу заманчохь в то время; цу сохьта тотчас; цу тайппана или цу кеппара таким образом; цу т1е притом, вместе с тем, к тому же, вдобавок; цут1ехь на этом; цу т1ехь концерт чекхйолу на этом концерт заканчивается
цуг1аш-цуг1аш возглас, которым подзывают овец
цул сравнит, п. от и, иза; цул совнаха вдобавок, кроме этого; больше того; цул т1аьхьа после этого; цул хьалха раньше этого
цун прил. толоконный, толокняный; цун мижарг толокняная лепешка
цуьйци [цуьйцин, цуьйцина, цуьйцино, цуьйцига, й; мн. цуьйцеш, й] дет. цыпленок
цуьндела нареч. поэтому, оттого, потому; зато; когаш башийра, цуьндела цомгуш а хилира промочил ноги, оттого и заболел
цуьрг [цуьрган, цуьргана, цуьрго, цуьрге, д; мн. цуьргаш, д] 1) крошка (преимущ. хлеба) баьпкан цуьргех шаршу его стряхнуть кротки со скатерти; 2) лоскут, кусок (материи, бумаги, кожи), к1адин цуьрг кусок ткани; кехатан цуьрг клочок бумаги, кусок бумаги; т1аьр- сингин цуьрг лоскут сафьяна; 3) образчик: машин цуьрг образчик сукна; цуьрриг а нисколько, ничуть
цуьрган прил. лоскутный
цуьрганиг прил. лоскутный
цхар [цхаран, цхарана, цхаро, цхаре, д; мн. цхараш, д] нанес над забором
цхардола [цхардулу, цхардуьйлира, цхардоьлла] быть проеденным ржавчиной (о металле)
цхьа числ. один, одна, одно; <> цхьа долчу декъана отчасти, в некоторой степени
цхьа прил. одинокий; цхьа стаг одинокий человек
цхьа а частица ни; стиглахь цхьа а марх яц на небе ни облачка; кхин д1а цхьа а ког! ни шагу дальше!; <> цхьа а ца тоьлуш вничью