AIKPAAZADE. OSMANOULLARI’NIN TARH. 2003
.pdfAşıK PAŞAZADE . osmanoGuııarı'nın TariHi ,
Hazırlayanlar Kemal Yavuz - M. A: Yekta Saraç
AşıK pAŞAZADE
OSMANoGULLARI'NIN TARİHİ
ÇEVİRİ VE GÜNÜMÜZ DiLİNE AKTARIM:
KEMAL YAVUZ- M. A. YEKTA SARAÇ
Aşık Paşazade: (1393?-1484?) Asıl adı Derviş Ahmed, mahlası Aşık!'dir. Amas ya sancağına bağlı Medtözü kazasının Elvan Çelebi köyünde doğdu. 1. Mehmed, 2. Murad ve 2. Mehmed'in seferlerine katıldı. İstanbul'un fethinde bulundu. Fetihten sonra İstanbul'a yerleşti. Osmanlı tarih yazıcılığında çok önemli bir yeri olan Menakıb u Tevarih-i Al-i Osman, Osmanlı devletinin kuru luşundan Fatih döneminin sonuna kadar gelmektedir. Bu yapıtın önemi, Os manlı tarihinden söz eden daha erken tarihli bazı metinlerin tersine, kendi içinde tutarlı bir bütün oluşturması, yalnızca Osmanlılar'ı konu etmesi, açık bir biçimde yazarının kişiliğinin damgasını da taşıyan ve birinci elden bilgiler veren ilk yapıt olmasıdır. Gerektiğinde dönemin devlet adamlarını ve komu tanlarını eleştirecek kadar cesur bir kalemi olan yazar, yapıtında siyasal tarihe bilgiler sunmasının yanı sıra kuruluş döneminde Osmanlı toplumunun sosyal yapısına ve iktisadi durumuna ilişkin bilgiler de vermektedir. Sözünü ettiği se ferlere, kendisinin de katılmış olması, yazdığı tarihin önemli bir bölümünün bizzat yaşadığı bir tarih olması, yapıta özgün bir üslup özelliği vermiştir.
Prof. Dr. Kemal Yavuz: 1947 yılında Karaman'da doğdu. 1971 yılında İ.Ü. Ede biyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu. 1970-73 yıl ları arasında İÜ Edebiyat Fakültesi Türkiyat Enstitüsü'nde kütüphane memu ru olarak çalıştı. 1977 yılında İÜ Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bö lümü'nde Türk Dili alanında doktor unvanını, 1983 yılında da aynı alanda do çent unvanını kazandı. 1973-86 yılları arasında Atatürk Üniversitesi'nde asis tan, asistan doktor, yardımcı doçent ve doçent olarak çalıştı. 1989 yılında İÜ Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'ne doçent olarak atandı. 1989 yılında aynı bölümün Eski Türk Edebiyatı Anabilim Dalı'nda profesör ve Eski Türk Edebiyatı Anabilim Dalı Başkanı oldu. Halen bu görevini sürdür mektedir. Yayınları: Reşad Nuri'nin Tiyatro ile ligili Makaleleri (İstanbul, 1976); Mesnevi-i Muradiyye (Ankara, 1982); Kenzü'l-Küberii (Ankara, 1991); Garibname
(İstanbul, 2000). Ayrıca Türk dili ve edebiyatıyla ilgili ders kitaplarıyla yayın lanmış çeşitli bilimsel makale ve bildirileri bulunmaktadır.
Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç: 1963 yılında İstanbul'da doğdu. 1985 yılında İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu ve aynı yıl İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Eski Türk Edebiyatı Anabilim Dalı'na araşhrma görevlisi olarak atandı. Aynı anabilim dalında; 1987 yılında yüksek lisans programından mezun oldu, 1991 yılında doktor un vanını aldı, 1992 yılında yardımcı doçent kadrosuna atandı, 1994 yılında do çent unvanını kazandı, 2003 yılında profesörlük kadrosuna atandı. Halen İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Eski Türk Edebiyatı Anabi lim Dalı öğretim üyesi olarak çalışmalarını sürdürmektedir.
Yayınları: Şeyhülislam Kemal Paşazade, Hayatı, Şahsiyeti, Eserleri ve Bazı Şiirleri (İstanbul, 1995); Edebiyat Terimleri-Istılahiit-ı Edebiyye, (İstanbul 1996); Kliisik Edebiyat Bilgisi-Beliigat (2. baskı: İstanbul,2001);Emri Divanı (İstanbul 2002). Bu kitapların dışında bilimsel dergilerde ve ansiklopedilerde yayınlanmış çeşitli makale, bildiri ve ansiklopedi maddeleri vardır.
AşıK PAŞAZADE
OSMANOGULLARI'NIN TARİHİ
ÇEVİRİ VE GÜNÜMÜZ DiLiNE AKTARIM: KEMAL YAVUZ- M. A. YEKTA SARAÇ
Aşık Paşazade
Osmanoğulları'nın Tarihi
K Kitaplığı 28
Anatolia 3
ISBN: 975-296-043-X
Çeviri ve Günümüz Diline Aktarım: Kemal Yavuz- M. A. Yekta Saraç Yayına Hazırlayan: Hayati DeveliSamih Rifat
Kitap Tasarımı: Ersu Pekin
Kapak Resmi: "Orhan bin Osman" tuğralı mülkname. Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi. Düzelti: Müge Karalom, Hayati Develi (Çevriyazı)
Baskı: MAS Matbaacılıl< A.Ş. Dereboyu Caddesi Zagra iş Merkezi B Blok No 1, 34398 Maslak, istanbul
0212 285 11 96 info@masmat.com.tr
© Koç Kültür Sanat Tanıtım A.Ş. 2003
Barbaros Bulvarı, Morbasan Sokak, Koza iş Merkezi C Blok, 80700 Beşiktaş, istanbul
AşıK pAŞAZADE
OSMANOGULLARI'NIN TARİHİ
ÇEViRi VE GÜNÜMÜZ DiLiNE AKTARIM:
KEMAL YAVUZ- M. A. YEKTA SARAÇ
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
HAYATI VE "TARiH"iYLE AşıK PAŞAZADE
HAYATI
EsERi: MENAKIB u TEYARİH-i AL-i OsMAN
GÜNÜMÜZ DiLiNDE
OSMANOGULLARI'NIN TARİHİ
25 31 31 42
49314
51
BÖLÜM 1 |
0SMANOGULLARI'NIN SOYUNUN ADLAR! |
53 |
|
BÖLÜM 2 |
OSMAN GAzi'NiN SOYU VE SÜLALESİ HANGİ viLAYETTEN |
53 |
|
|
|
NE SEBEPLE GELDİLER; NİÇİN PADİŞAH OLDU; SONRA |
|
|
|
BU RUM ÜLKESiNE (ANADOLU'YA) HANGİ SEBEPLE GELDiLER; |
|
|
|
ONU ANLATIR. |
|
BÖLÜM 3 |
OSMAN GAzi'NiN GECE GÜNDÜZ DEMEDEN ZAMAN ZAMAN |
|
|
|
|
DÖRT BİR YANA YÜRÜMEYE BAŞLADIGINI ANLATIR. |
|
BÖLÜM 4 |
OSMAN GAzi'NiN NASIL BİR RÜYA GÖRDÜGÜNÜ, |
57 |
|
|
|
BUNU KİME HABER VERDİGİNİ VE YORUMUNUN |
|
|
|
NE OLDUGUNU ANLATIR. |
|
BÖLÜM 5 |
OSMAN GAzi, KAYIN BABASI DÜŞÜ YORDUKTAN SONRA |
59 |
|
|
|
NELER ORTAYA ÇIKTI VE NEYLE MEŞGUL OLDU ONU ANLATIR. |
|
BÖLÜM 6 |
SULTAN ALAADDiN'iN KAFİRLERLE MÜSLÜMANLARıN ARASINDA |
6o |
|
|
|
GEÇEN OLAYLARDAN HABERDAR OLDUGUNU BİLDİRİR. |
|
BÖLÜM 7 |
SULTAN ALAADDiN'iN VİLAYETİNE GİDİP |
6ı |
|
|
|
TATAR İLE NE YAPTIGINI BİLDİRİR. |
|
BÖLÜM |
|
OSMAN GAzi HİSARI ALINCA SULTAN ALAADDiN'E |
|
|
|
NE GÖNDERDi VE SULTAN'DAN ONA NE GELDİ, ONU ANLATIR. |
|
BÖLÜM g |
OSMAN GAzi'NiN KİMLERİ DOST VE SIRDAŞ EDİNDİGİNİ |
63 |
|
|
B |
VE ÇEVRELERİNDE KİMLERİN BULUNDUGUNU, NASIL TEDBİR |
|
|
ALDIGINI VE ONLARLA NE ŞEKİLDE DÜŞÜP KALKTIGINI ANLATIR. |
|
|
BÖLÜM 1o HARMANKAYA KAFİRLERİNİN OSMAN GAzi İLE NE YÖNLERDEN |
|
||
|
|
TANIŞIK OLDUKLARINI VE NELER YAPTıKLARINI BİLDİRİR. |
|
BÖLÜM 11 KÖSE MiHAL DÜGÜN EDİP KIZINI |
|
||
|
|
GÜL FALANOZOGLU'NUN BEYİNE VERİYOR. |
|
BÖLÜM 12 |
YARHİSAR TEKFURUNUN KIZINI ALACAK OLAN |
68 |
|
|
|
BiLECİK TEKFURUNUN DÜGÜN YAPTICINI BİLDİRİR. |
|
BÖLÜM 13 |
0 YARHİSARTEKFURUNUNKIZ! OLAN GELİNİ TUTUP |
|
|
|
|
KİME VERDİLER VE AYRICA O KİM İDİ, ONU ANLATIR. |
|
BÖLÜM 14 OSMAN GAzi'NiN İLK ÖNCE CUMA NAMAZINI NEREDE |
|
||
|
|
KILDIRDIGINI VE FETHETTİGİ HER ŞEHİRDE |
|
|
|
NASIL BULUNDUGUNU ANLATIR. |
|
BÖLÜM 15 |
Bu BÖLÜM OSMAN GAzi'NiN KOYDUGU KANUNUN |
73 |
|
|
|
HÜKÜMLERİNİ ANLATIR. |
|
BÖLÜM 16 |
Bu FETHETTİGİ VİLAYETLERİN TIMARLARINI |
75 |
|
|
|
KİMLERE VERDİGİNİ ANLATIR. |
|
BÖLÜM 17 |
BURSA TEKFURU VE BAŞKA TEKFURLAR EDRENOS TEKFURU, |
75 |
|
|
|
BEDENOS TEKFURU, KESTEL TEKFURU, KİTE TEKFURU |
|
|
|
BUNLARIN HEPSİNİN BİRLEŞTİKLERİNİ ANLATIR. |
|
7
Aşık Paşazade 1 Osmanoğulları'nın Tarihi
BÖLÜM ı8 ÜSMAN GAzi BURSA HİSARI İÇİN HANGi TEDBİRLERİ ALD!, NELER YAPTI BUNU ANLATlR.
BÖLÜM 19
BÖLÜM 2o MEKECE, AKHİSAR, GEYVE, LEBLEBİCİHİSARI VE ÇADIRLI'NIN NE ŞEKİLDE ALINDICINI BİLDİRİR.
BÖLÜM 2ı ÜSMAN GAzi KARACAHİSAR'DA İKEN GERMİYAN'DAN TATAR ÇAVDAR'IN GELEREK KARACAHİSAR PAZARINI VURDUGUNU ANLATlR. ŞiMDi ZAMANIMIZDA O SÜLALEDEN OLANLAR VAR VE BUNLAR ÇAYDARLU DİYE ANILMAKTADIR.
BÖLÜM 22 OsMAN GAzi'NiN ocLu ÜRHAN'r AKYAZI VE KocAiLi'NE NASIL GÖNDERDİGİNİ ANLATlP BİLDİRİR.
BÖLÜM 23 OsMAN GAzi'NiN, OGLU ÜRHAN'r BuRSA'YA GÖNDERDiciNi VE BURSA'NIN NE ŞEKİLDE FETHOLUNDUGUNU BİLDİRİR.
BÖLÜM 24 ÜSMAN GAzi OGLU ÜRHAN'A VASiYETLERİNİ ANLATlR.
BÖLÜM25 KONUR ALP İLE GAZi RAHMAN VE AKÇAKOCA'NIN DURUMLAR! NE OLDU, ONLAR! ANLATlR.
BÖLÜM 26 AYDOS HİSARI NE ŞEKİLDE FETROLUNDU ONU ANLATlR. BÖLÜM 27 TEKFUR İLE KIZINI NE YAPTlLAR ONU ANLATlR.
BÖLÜM 28 GAZİLERİN BU YANDA NELER YAPTICINI VE ÜRHAN GAZi'NİN BABASININ HAK RAHMETiNE KAVUŞTUGUNU ANLATlR.
BÖLÜM 29 OsMAN GAzi'NiN ÖLÜMÜNDEN soNRA ÜRHAN GAzi'NiN NE İLE MEŞGUL OLDUGUNU ANLATlR.
BÖLÜM 3o ÜRHAN GAZi PADİŞAH OLDUKTAN SONRA HANGİ İŞLERLE UGRAŞTI, ONU BİLDİRİR.
BÖLÜM3ı ÜNUN NE GİYDİGİNİ VE NELER ORTAYA ÇIKARIP UYGULADICINI ANLATlR.
BÖLÜM 32 İzNiK'iN NASIL ALINIP FETHEDİLDİGİNİ ANLATlR.
BÖLÜM 33 ÜRHAN GAzi'NiN İzNiK'TE NELER YAPTICINI VE KİMLERLE GÖRÜŞÜP KONUŞTUGUNU ANLATlR.
BÖLÜM 34 İZNİK FETHiNDEN SONRA ÜRHAN GAZi NE İLE UGRAŞTI VE TIMARLARI KİMLERE VERDi? ÜNU ANLATlP BİLDİRİR.
BÖLÜM 35 ÜRHAN GAZi KARASİ YİLAYETİNİ NİÇİN
VE HANGİ SEBEPLE FETHETMİŞTİR? ÜNU BİLDİRİP AÇIKLAR. BÖLÜM 36 KARAsi İLİNDE ÜRHAN GAZi'NiN NELER YAPTICINI ANLATlR.
BÖLÜM 37 ÜRHAN GAZi'NİN BU VİLAYETİ FETHETTİGİNİ, TIMARLARINI KİMLERE VERDİGİNİ VE O HİSARDAKİ OGLANIN
DURUMUNUN VE SONUNUN NE OLDUGUNU AÇIKLAYIP ANLATlR.
BÖLÜM 38 SÜLEYMAN pAŞA'NIN BU İLDE NELER YAPTICINI VE HANGİ İŞLERLE UGRAŞTIGINI ANLATlP AÇIKLAR.
BÖLÜM 39 SÜLEYMAN PAŞA RUMELi'NE GEÇİNCE NASIL ÖNLEMLER ALD!, NELER YAPTI VE NELER DÜŞÜNDÜ, BUNLAR! ANLATlR.
BÖLÜM 4o KONUR HİSARINI NE ŞEKİLDE ALDıKLARINI ANLATlP AÇIKLAR.
BÖLÜM 4ı GAZi EVRENOZ İLE HACI İLBEYİ'NiN NELER YAPTIKLARINI, AYRICASÜLEYMAN PAŞA'NIN FAALİYETLERİNİ ANLATlR.
BÖLÜM 42 MURAD HAN GAZi, KARDEŞi VEFAT ETTİKTEN SONRA
KENDİSİ NELER YAPTI, ONU ANLATlR.
BÖLÜM43 HAcı İLBEYİ İLE GAzi EVRENOZ NELER YAPTlLAR VE NE İŞLERLE UGRAŞTILAR ONU ANLATlR.
BÖLÜM 44 MURAD HAN'IN EDİRNE'YE NASIL GİRDİGİNİ ANLATlR.
77
So
Sı
S4
S7
SS
S9
91
92
93
95
97
99
101
102
102
103
104
109
110
111
112
113
113
8
|
|
içindekiler |
BÖLÜM 45 |
MuRAD HAN GAzi'NiN EDiRNE'DE |
114 |
|
NE İLE MEŞGUL OLDUGUNU ANLATlR. |
|
BÖLÜM 46 |
MuRAD HAN GAzi'NiN BuRsA'YA YÖNELDiCiNi |
115 |
|
VE GİTIİKTEN SONRA ORADA NELER YAPTICINI BİLDİRİP ANLATlR. |
|
BÖLÜM 47 |
BiGA'NIN NASIL FETHEDİLDİGİNİ ANLATlR. |
ıı6 |
BÖLÜM 48 |
SıRPLARıN EDİRNE'YE GELDİKLERİNİ ANLATlR. |
116 |
BÖLÜM 49 |
MURAD HAN'IN GERMİYANOGLU'YLA NE ŞEKİLDE, |
117 |
|
NASIL DÜNÜR OLDUKLARINI ANLATlR. |
|
BÖLÜM 5o |
MURAD HAN'IN DÜGÜNE BAŞLAYIP KIZI ALIVERDİGİNİ |
ıı8 |
|
VE OGLUNU EVLENDİRDİGİNİ ANLATlR. |
|
BÖLÜM 51 |
GELİNİ GETİRMEK İÇİN KİMLERİ GÖNDERDiLER |
119 |
|
VE ORADAN KİMLER GELDİ, ONU ANLATlR. |
|
BÖLÜM 52 |
MuRAD HAN GAzi'NiN HAMiD viLAYETiNi |
120 |
|
NASIL FETHETTİGİNİ ANLATlR. |
|
BÖLÜM 53 |
MURAD HAN GAzi ASKER TOPLADI |
121 |
|
VE TOPLADIGI BU ORDUYLA NE YAPTI ONU ANLATlR. |
|
BÖLÜM 54 |
PADiŞAHIN EDİRNE'YE VARINCA NE YAPTICINI ANLATlR. |
122 |
BÖLÜM 55 |
ŞAHİN LALA ÖLÜNCE, BEYLERBEYİLİGİN KARA TEMÜR |
123 |
|
PAŞA'YA VERİLDİGİNİ, ONUN NELER YAPTIGINI, ÖNCE |
|
|
NE TARAFA GÖNDERİLDİGİNİ VE NEREYE GİITİGİNİ ANLATlR. |
|
BÖLÜM 56 |
MuRAD HAN GAzi'NiN SıRP KRALI iLE |
124 |
|
NE ŞEKİLDE MÜCADELE EITİGİNİ ANLATlR. |
|
BÖLÜM 57 |
BAYEZİD HAN TAHTA ÇIKTIKTAN SONRA NELER YAPTI |
126 |
|
ONU ANLATIR. |
|
BÖLÜM 58 |
BAYEZİD HAN'IN ALAŞEHiR'E VARIP |
127 |
|
ORAYI NASIL FETHEITİGİNİ ANLATlR. |
|
BÖLÜM 59 |
BAYEZİD HAN'IN İSTANBUL'A VARMASININ SEBEBi NE İDİ |
128 |
|
VE ORADA NELER YAPTI, ONU ANLATlR. |
|
BÖLÜM 6o |
SULTAN BAYEZiD'iN İSTANBUL'A YENİDEN GELMESi İLE |
130 |
|
NELER YAPTICINI ANLATlR. |
|
BÖLÜM 6ı |
BuNDAN soNRA SuLTAN BAYEZiD'iN |
131 |
|
NE iŞLERLE UGRAŞTIGINI ANLATlR. |
|
BÖLÜM 62 |
BAYEZİD HAN'IN DiSPOT İLE NELER YAPTICINI ANLATlR. |
132 |
BÖLÜM 63 |
BAYEZİD HAN, KARAMANOGLU'YLA NE YAPTI ONU ANLATlR. |
135 |
BÖLÜM 64 |
SULTAN BAYEZİD HAN'IN KASTAMONU'YA |
136 |
|
NE ŞEKİLDE VARDICINI ANLATlR. |
|
BÖLÜM 65 |
BAYEZİD HAN'IN AMASYA VE SiVAS'! |
137 |
|
NASIL FETHETTİGİNİ BİLDİRİR. |
|
BÖLÜM 66 |
SARURAN BEGLÜ'NÜN FiLİBE YÖRESİNE NASIL GELDİGİNİ |
138 |
|
VE SÜRÜLÜP ORAYA GİTMESİNE NEYİN SEBEP OLDUGUNU |
|
|
ANLATlP BİLDİRİR. |
|
BÖLÜM 67 |
BAYEZİD HAN'IN ÖLÜMÜNDEN SONRA KAÇ OGLU KALDI |
146 |
|
VE BUNLAR NELER YAPTlLAR, ONU ANLATlR. |
|
BÖLÜM 68 |
|
148 |
BÖLÜM 69 |
BAYEZİD OGLUSULTAN MEHMED'iN KARDEŞi |
149 |
|
MUSA'YLA BULUŞMA VE ViLAYETLERİ ÇEKİŞEREK ALMA |
|
|
İSTEGİNİ, DEVLET KİMİN İSE HAKK'IN EMRİ İLE ÜLKEYE |
|
|
ONUN IlAKİM OLMASI GEREKTİCİNİ ANLATlP BİLDİRİR. |
|
BÖLÜM 7o |
SULTAN MEHMED'iN RUMELi'NDE KARDEŞi |
151 |
|
MusA'YLA MÜCADELE EITİGİ SIRADA, |
|
|
KARAMANOGLU'NUN BURSA'YA GELDİGİNİ ANLATlR. |
|
9