формуласы.Таблица

ҚЫШҚЫЛДАРДЫҢ ФОРМУЛАСЫ, АТАЛУЫ ЖӘНЕ ҚЫШҚЫЛ ҚАЛДЫҒЫ

№	Формуласы	А Т Ы	Қышқыл қалдығы
1	HF	фторсутек н/е балқытқыш қышқылы	фторид	орташа
2	HI	иодсутек	иодид	күшті
3	HBr	бромсутек	бромид	күшті
4	HBrO3	бромды қышқыл	бромат
5	HCl	хлорсутек(тұз қышқылы)	хлорид	күшті
6	HClO	хлорлылау қышқылы	гипохлорит	әлсіз
7	HClO2	хлорлы қышқыл	хлорит	әлсіз
8	HClO3	хлорлау қышқылы	хлорат	күшті
9	HClO4	хлор қышқылы	перхлорат	күшті
10	HCN	цианcутек қышқылы	цианид	әлсіз
11	HNO2	азотты қышқыл	нитрит	әлсіз
12	HNO3	азот қышқылы	нитрат	күшті
13	HNO4	пероксоазот қышқылы
14	H2S	күкіртсутек	сульфид	әлсіз
15	H2SO3	күкіртті қышқыл	сульфит	әлсіз -SO2↑+H2O
16	H2SO4	күкірт қышқылы	сульфат	күшті
17	Н2S2O3	тиокүкірт қышқылы	тиосульфат
18	Н2S2O7	пирокүкірт қышқылы	пиросульфат	күшті
19	Н2S2O6	дитион қышқылы
20	H2 S2O8	пероксодикүкірт қ-лы н/е перокүкірт қышқылы	персульфат	күшті
21	Н2S4O6	тетратион қышқылы	тетратионат
22	H2CO3	көмір қышқылы	карбонат	әлсі з- CO2↑+ H2O
23	H2SiO3	кремний қышқылы	силикат	әлсіз
24	H4SiO4
25	H4SiO4	ортокремний қышқылы
26	H2SiF6	сутекгексафторосиликаты н/се гексафторкремний қ/ы	гексафтороси-ликат	күшті
27	HPO3	метафосфор қышқылы	метафосфат
28	H3PO2	фосфорлылау қышқылы	гипофосфит
29	H3PO3	фосфорлы қышқыл	фосфит	әлсіз
30	H3PO4	ортофосфор қышқылы	ортофосфат	орташа
31	H4P2O5	дифосфорлы қышқылы	дифосфит
32	H4P2O6	фосфорлау қышқылы	гипофосфат
33	H4P2O7	дифосфор қышқылы	дифосфат
34	CH3COOH	сірке қышқылы	ацетат	әлсіз
35	H2C4H4O6	шарап қышқылы	тартрат
36	HMnO4	марганец қышқылы	перманганат
37	H2MnO4	марганецті қышқыл	манганат
38	H4MnO4
39	H2CrO4	хром қышқылы	хромат	күшті
40	H2Cr2O7	дихром н/е бихром қышқылы	дихромат н/е бихромат
41	H2MоO4	молибден қышқылы	молибдат	әлсіз
42	HВO2	метабор қышқылы	метаборат
43	H3ВO3	ортобор қышқылы	ортоборат	әлсіз
44	H2В4O7	тетрабор қышқылы	тетраборат
45	H2C2O4	қымыздық қыш/лы (щавелевая кислота)	оксалат
46	HSCN	роданид-сутекті қышқыл (роданисто-водородная или тиоциановая кислота)	тиоцианат н/е роданид
47	H3AsO3	мышьяк қышқылы	арсенат	әлсіз

	НЕГІЗДЕР
1	NH4OH → NH3 ↑+ H2O	аммоний гироксиді	әлсіз
	NH4^+-аммоний катионы (N^-3H4^+1)
	NH3 ↑ аммиак газы (N^-3H4^+1)
2	AgOН → Ag2O(қара)+ H2O
3	2HgOH → Hg2O+ H2O

1-моно	2-ди, би	3-три	4-тетра	5-пента
6-гекса	7-гепта	8-окта	9-нона	10-дека

№	Заряды нольге тең, бейтарап молекулалар	Бейтарап молекулалар, комплексті қосылыста оларға ешқандай жалғау жалғанбай оқылады («о» жалғанбайды)
1	NH3^о	аммиак
2	СО^о	карбонил
3	NО^o	нитрозил
4	С6Н6^o	бензол
5	Н2О^o	аква
6	С2Н2^o	ацетилен
7	СН4^o	метан және т.б.

Амфотерлі элементтер

Sn²⁺ ; Al³⁺ ; Zn²⁺ ; Mn²⁺ ; Be²⁺ ; Pb²⁺ ; Cr ³⁺ ; Ge ; Ga және т.б.

1	Cu+4HNO3 (конц.) = Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Cu+8HNO3 (сұйыт.) = 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O
2

МЕТАЛДАРДЫҢ

ЭЛЕКТРОХИМИЯЛЫҚ КЕРНЕУ ҚАТАРЫ

Барлық металдардың потенциалдары өлшенген және металдардың электрхимиялық активтілігінің қатары – кернеу қатары жасалған. Бұл қатар сілтілік металдардан басталады. Потенциалдары оң және теріс металдар потенциалы 0-ге тең сутегімен бөлінген.

Металдардың кернеу қатары

Li	Rb	K	Cs	Ba	Ca	Na	Mg	Al	Mn
-3.045	-2.925	-2.925	-2.923	-2.90	-2.87	-2.71	-2.37	-1.7	-1.18
Zn	Cr	Fe	Cd	Co	Ni	Sn	Pb	H	Cu
-0.76	-0.74	-0.44	-0.40	-0.28	-0.25	-0.14	-0.13	0	+0.34
Ag	Hg	Au
+0.80	+0.85	+1.50

Кернеу қатарынан екі жағдай туады:

1) сутегіге дейін тұрған металдар тотықтырғыш емес қышқылдар құрамынан сутегін ығыстырып шығарады;

2) алдында (сол жақта) орналасқан металл кейін (оң жақта) тұрған металды ығыстырып шығарады.

1) Zn+2HCl=ZnCl₂+H₂

2) Ag +CuSO₄ = жүрмейді

Н₂О₂ – сутектің асқын тотығында оттектің тотығу дәрежесі - О₂^-2

О^-2 - оксо

Н^-1 – гидро

ОН^-1 – гидроксо н/е гидроксид