Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

baigazieva_kasipshilik_umk_kz

.pdf
Скачиваний:
66
Добавлен:
13.03.2015
Размер:
2.98 Mб
Скачать

КАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖƏНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРІЛІГІ

Қ. И. СӘТБАЕВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ТЕХНИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Қ. Тұрысов атындағы геологиялық барлау институты

Геофизика кафедрасы

СТУДЕНТІҢ ПƏНДІК ОҚУ-ƏДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ

«Кəсіпшілік геофизика»

пәні бойынша

5B070800-«Мұнай жəне газ кен орындарын игеру жəне өңдеу» мамандығы үшін

Алматы 2010

Қ.И.Сəтбаев атындағы

ҚазҰТУ5В070800- «Мұнай

жəне

газ кен

орындарын

игеру жəне

өңдеу» мамандығының студенттеріне

арналған

«Кəсіпшілік

геофизика» пәні

бойынша оқу-əдістемелік

құрал

геофизика

кафедрасында құрастырылған - Алматы: ҚазҰТУ, 2010.

Құрастырушы: Байғазиева Г.Т. геофизика кафедрасының оқытушысы

Андатпа: «Кəсіпшілік геофизика» ұңғыма айналасындағы жəне ұңғыма арасы кеңістігіндегі тау жыныстарын зерттеуге арналған геофизикалық əдістердің жиынтығы.

Студент пəнінің оқу-əдістемелік құралы(ОƏҚ) «Кəсіпшілік геофизика» курсының бағытын анықтайтын құжат. Оқу-əдістемелік құрал пəндіоқу алдында беріледі, оның ішінде оқу бағдарламасы(Syllabus), студенттің өздік жұмысына арналған тапсырмалар жүйесі, пəн бойынша жасалған жұмыстарға есеп беру кестесі, өзін тексеруге арналған тест сұрақтары, эмтихан сұрақтары келтірілген. Берілген ОƏҚ студенттің мұнай және газ кенорындарын игеруді бақылаудың геофизикалық əдістермен зерттеу негізін үйренуге көмектеседі, ал

тəжірибелік жəне СӨЖ сабақтарды орындау студенттің танымдық жəне шығармашылық қабілетін нығайтады.

© Қ.И.Сəтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университеті, 2010

2

1. ПƏННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ – SYLLABUS

1.1 Оқытушылар туралы мəліметтер:

Байғазиева Г.Т. геофизика кафедрасының оқытушысы

Байланыс мəліметтері Тел/Факс: 8-(727)-257-71-57

Кафедрағы уақыты –518 ауд. БОҒ 10.00-17.00 дейін.

1.2 Пəн туралы мағлұматтар:

Пəннің атауы - «Кəсіпшілік геофизика» Кредит саны - 3 Орыны – 523 ауд. геофизика кафедрасы

1-кесте

Оқу жоспарының көшірмесі

 

 

Кредиттер

 

1 аптадағы академиялық сағаттар

 

Курс

Семестр

 

 

*СӨЖ

*СОӨЖ

Барлығы,

Бақылау түрі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тəж.

 

 

1 аптадағы

 

 

 

 

Дəрістер

сабақтар

 

 

академ.

 

 

 

 

 

 

 

 

сағаттар

 

1

2

3

4

6

7

8

9

10

2

4

3

2

1

3

3

9

емтихан

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.3Пререквизиттер: жоғарғы математика, физика, өріс теориясы, жалпы геология, геодезия.

1.4Постреквизиты: геофизикалық əдістерді кешендеу.

1.5Пəннің қысқаша мазмұны

Пəнді оқытудың мақсаты

Ұңғымаларды геофизикалық зерттеу əдістерінің (ҰГЗ) - ролі мен орыны уақыт өткен сайын тұрақты өсуде.

«Кəсіпшілік геофизика» пəнін оқытудың мақсаты геофизикалық зерттеу əдістерінің физикалық негізін жəне алынған мəліметтерді талдау түрлерін оқып үйрену болып табылады.

ҰГЗ төрт түрлі бағытта жүргізіледі:

·ұңғыманың геологиялық қимасын зерттеу;

·ұңғыманың техникалық жағдайын бақылау;

·мұнай мен газ кен орындарын игеру барысына бақылау жасау;

·ұңғымаларда ату-жару (перфорация) жұмыстарын орындау.

«Кəсіпшілік геофизика» пəнін оқу барысында студенттер ұңғымаларда

 

геофизикалық

зерттеулерді

жүргізу

техникасы

мен

əдістемесі

турал

мағлұматтар алуы тиіс.

 

 

 

 

 

Пəнді оқытудың мəні

Пəнді игеру мəні ұңғыманы геофизикалық зерттеу кезінде дистанциялық əдіспен зерттеліп жатқан қиманың геологиялық сипаттамаларының жəне олардың физикалық қасиеттерге байланысын анықтау болып табылады. Ал,

3

олар коллектор қабаттардың əртүрлі параметрлерін анықтау үшін жүргізілетін каротаж қисықтарын талдау жұмыстарында қолданылады.

«Кəсіпшілік геофизика» пəні студенттерге жоғарғы математика, физика, жалпы геология, геодезия, информатика пəндерін оқып үйренгеннен кейін оқытылады.

1.6 Тапсырмалардың түрлері, тізімі жəне оларды орындау мерзімінің графигі

2 кесте

Тапсырмалардың түрлері жəне олардың орындалу мерзімі

Бақылау түрі

Жұмыс түрі

 

Жұмыстың тақырыбы

 

Ұсынылатын

Тапсыру

 

 

əдебиетке

 

 

 

 

 

 

мерзімі

 

 

 

 

 

 

сілтеме

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

2

 

 

3

 

 

 

4

6

Ағымдық

Т1

Ұңғымаларды

 

геофизикалық1 нег. [141-157],

1, 2 апта

бақылау

 

əдістермен зерттеу

 

 

 

2 нег. [6-25]

 

 

 

 

 

Ағымдық

Т2

КК əдісі. КК əдісінің əдеттегі

1 нег. [14-27],

3 апта

бақылау

 

зондтары

 

 

 

 

2 нег. [26-40]

 

 

 

 

 

 

Ағымдық

Т3

КК

диаграммаларын

интерпретация-

1 нег. [14-18],

5 апта

бақылау

 

лау

 

 

 

 

 

2 нег. [76-100]

 

 

 

 

 

 

 

Ағымдық

ӨЖ

Өзіндік

поляризация əдісі

 

 

1 нег. [54-67],

6,7 апта

бақылау

 

 

 

 

 

 

 

2 нег. [76-87]

 

 

 

 

 

 

 

 

Аралық

АБ1

Бірінші модуль бойынша аралық

1 нег. [3-91],

8 апта

бақылау

 

бақылау

 

 

 

 

2 нег. [2-100]

 

 

 

 

 

 

Ағымдық

Т4

Ұңғыманы зерттеудің

радиоактивті

1 нег. [70-98],

9 апта

бақылау

 

əдістері

 

 

 

 

2 нег. [87-100]

 

 

 

 

 

 

Ағымдық

Т5

Нейтрондық əдістердің

диаграммала-

1 нег. [336-370]

11 апта

бақылау

 

рын талдау

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ағымдық

Т6

Ұңғымалардың техникалық

жағ-

1 нег. [14-27],

12 апта

бақылау

 

дайын бақылау əдістері

 

 

 

2 нег. [207-208]

 

 

 

 

 

Ағымдық

Т7

Ұңғыма қимасын литологиялық бөлу

1 нег. [172-180]

13,14 апта

бақылау

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Аралық

АБ2

1,

2

модуль бойынша

аралық

1 нег. [3-380],

15 апта

бақылау

 

бақылау

 

 

 

 

2 нег. [6-199]

 

Қорытынды

 

Емтихан

 

 

 

 

 

График

бақылау

 

 

 

 

 

 

 

 

бойынша

1.7 Пəн бойынша оқу-əдістемелік мағлұматтар Негізгі əдебиеттер

1.Сковородников И.Г. Геофизические исследования скважин: Курс лекций. – Екатеринбург: УПТА, 2003.

2.Добрынин В.М., Вендельштейн Б.Ю., Резванов Р.А., Африкян А.Н. Промысловая геофизика. М.: Нефть и газ, 2004.

3.Сковородников И.Г. Геофизические исследования скважин: Курс лекций. – Екатеринбург: УПТА, 2003.

Қосымша əдебиеттер

4

1.М.Г.Латышова. Практическое руководство по интерпретации диаграмм геофизических исследований скважин. – М.: Недра,1991.

2.В.К.Хмелевской, Ю.И.Горбачев, А.В.Калинин, М.Г.Попов, Н.И.Селиверстов, В.А.Шевнин. Геофизические методы исследований. М.: Нефть и газ, 2004.

1.8 Білімді бағалау жəне бақылау

 

 

 

 

 

 

 

 

Оқытудың кредиттік технологиясы бойынша Қ.И.Сəтбаев атындағы Қазақ

 

ұлттық техникалық университет студеттерінің білімін бақылау барлық курс пен

 

барлық сабақтар бойынша рейтингтік бақылау қолданылады.

 

 

 

 

Мамандықтың оқу жобасына енгізілген əр пəннің рейтингі100 - баллдық

 

шкаламен бағаланады.

 

 

 

 

 

 

 

 

«Кəсіпшілік

геофизика» пəні

үшін

бақылаудың

келесі

түрлері

қарастырылады:

ағымдағы бақылау,

аралық

бақылау,

қорытынды

бақылау

(кесте 3).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3-Кесте

 

Рейтингтік баллды бақылау түріне қарай бөлу

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

Бақылау түрлері

 

Пайыз %

 

 

 

вариант

бақылау түрі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1

Емтихан

 

Қорытынды бақылау

 

 

100

 

 

 

 

Аралық бақылау

 

 

100

 

 

 

 

 

 

 

Ағымдық бақылау

 

 

100

 

 

Ағымдағы бақылау түрлеріне бақылау жұмыстары, реферат, семестрлік тапсырмалар, коллоквиумдар, лабораториялық, тəжірибелік жұмыстардың орындалуы жəне т.б. жатады. «Кəсіпшілік геофизика» курсы бойынша жалпы бақылау - емтихан.

Ағымдағы бақылау нəтижелерін өткізу уақыты пəн бойынша жасалған оқу процессінің календарлық кестесімен анықталады (кесте 4).

4-Кесте

«Кəсіпшілік геофизика» пəні бойынша бақылаудың барлық түрін тапсырудың календарлық кестесі

 

Апта

 

1

2

3

4

5

 

6

7

 

8

9

 

10

 

11

 

12

 

13

 

14

 

15

 

1

 

1

1

1

1

1

 

1

1

 

1

1

 

 

1

 

1

 

1

 

1

 

1

 

1

 

 

аптадағы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

бақылау

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

саны.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бақылау

 

Т1

ӨЖ

 

ӨЖ

ӨЖ

ӨЖ

АБ1

Т4

ӨЖ

Т5

Т6

 

Т7

 

ӨЖ

 

АБ2

 

 

түрі

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ат

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бақылау

түрі:

Л –

лабораториялық

 

жұмыс, Т – Тəжірбиелік

жұмыс, Б – бақылау,

ӨЖ-

 

 

өзіндік жұмыс, АБ – аралық бақылау, Р- реферат жəне т.б..

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Пəн бойынша жалпы бағалау шкала бойынша анықталады(кесте 5).

 

 

 

5-Кесте

 

 

 

Студенттердің білімін бағалау

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бағасы

 

 

Əріптік эквивалент

 

Рейтингті балл

 

 

 

Балл түрінде

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(пайыз түрінде %)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Өте жақсы

 

 

 

 

 

А

 

 

 

95-100

 

 

 

 

 

 

 

4

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

А-

 

 

 

90-94

 

 

 

 

 

 

 

 

3,67

 

 

 

5

Жақсы

В+

85-89

3,33

 

 

 

 

 

В

80-84

3,0

 

В-

75-79

2,67

Қанағаттанарлық

С+

70-74

2,33

 

 

 

 

 

С

65-69

2,0

 

С-

60-64

1,67

 

D+

55-59

1,33

 

D

50-54

1,0

Қанағаттанарлықсыз

F

0-49

0

 

 

 

 

Аралық аттестация жəне модульдер бойынша бақылау жүргізуге арналған сұрақтардың тізімі

I модуль бойынша бақылау жүргізуге арналған сұрақтар:

1.ҰГЗ барлау геофизикасының басқа салаларының арасында қандай орын алады?

2.Каротаж көмегімен шешілетін геологиялық мəселелерді атаңыз.

3.Геофизикалық қызметтермен орындалатын ұңғымалық жұмыстарды атаңыз.

4.Көрінерлік меншікті электрлік кедергі дегеніміз не?

5.

Тау жыныстарының минералдық құрамы меншікті

электрлік

кедергі

 

шамасына қалай əсер етеді?

 

 

 

 

 

6.

Біртекті изотропты орта дегеніміз не?

 

 

 

 

 

7.

Неге борпылдақ тау жыныстарына

қарағанда керіштелген(цементтелген)

 

тау жыныстарында меншікті кедергі жоғары?

 

 

 

 

8.

Коллектордың

меншікті кедергі шамасына

мұнай-газ қанықтылық

қалай

 

əсер етеді?

 

 

 

 

 

 

9.

КК теңдеулерін келтіріңіз.

 

 

 

 

 

10.

Қандай зонд градиент-зонд деп аталады?

 

 

 

 

11.

Қандай зонд потенциал-зонд деп аталады?

 

 

 

 

12.

Қандай зонд градиент жəне қандай зонд потенциал деп аталады?

 

13.

Коллекторлар көрсеткіштерін КК əдістердің диаграммасынан қалай

 

анықтауға болады?

 

 

 

 

 

14.

Микрозонд əдістері неге арналған?

 

 

 

 

 

15.

Микрозонд

диаграммасынан

саздар

жəне

қатты

кар

 

таужыныстарының коллектор көрсеткіштерін анықтау?

 

 

 

16.

Бүйірлік каротаж əдістерімен шешілетін мəселелер.

 

 

 

17.

Микробүйірлік каротаж əдістерімен шешілетін мəселелер.

 

 

18.

Мұнай сұйықтығымен толтырылған ұңғыма

ішінде

неге

КК зондтарын

 

жүргізуге болмайды?

 

 

 

 

 

19.

Индукциялық каротаж қолданылатын аймақтар.

 

 

 

 

20.Индукциялық каротаждың ерекшеліктерімен кемшіліктері

II модуль бойынша бақылау жүргізуге арналған сұрақтар:

1.Ұңғымада табиғи электр өрісін тудыратын физико-химиялық процесстерді атаңыз.

2.ӨП диаграммасы бойынша қабаттардың шекарасын қалай анықтайды?

3.ӨП əдісінің диаграммасы бойынша коллектор қабаттарды ажырату.

4.Тау жыныстарының табиғи радиоактивтілігі.

6

5.Гамма əдісі (ГК) көмегімен шешілетін мəселелер.

6.ГК көрсеткіштеріне қандай факторлар əсер етеді?

7. ГК диаграммалары бойынша қабаттардың шекарасы мен қалыңдығын анықтау.

8.ГГК қандай түрлерін білесіз?

9.Нейтрондардың заттармен əсерлесуінің сізге белгілі түрлерін атаңыз.

10.Жылу нейтрондарының тығыздық əдісінің физикалық негізі.

11. Мұнай

жəне

газ

кен

орындарының

ұңғыма

қималарында

қан

элементтердің бар болуы нейтронды əдістер көрсеткішіне кедергі келтіреді.

 

12.Нейтронды гамма əдістер қандай мəселелерді шешеді?

13.Нейтронды əдістер диаграммасы бойынша коллекторлар қанықтылығын анықтау.

14.Акустикалық каротажбен шешілетін мəселелер.

15.Термометрия əдісін қандай аймақтарда қолданылады

16.Ұңғыманың техникалық жағдайларын бақылауда қолданылатын, қандай

əдістер түрлерін білесіз?

17.Мұнай жəне газ кен орындарын игеру кезінде қандай мəселелер шешіледі?

18.ҰГЗ əдістердің қандай түрлерімен СМЖ, ГСЖ, ГМЖ анықтайды.

19.Расходометрия əдісі қандай аймақтарда қолданылады.

20.Мұнай жəне газ кен орындарын игеру кезінде қолданылатын əдістерді атаңыз.

Аралық аттестацияға арналған сұрақтар:

1.Каротаж əдістері қандай белгілері бойынша бөлінеді?

2.Неге коллектор қабаттардың электрлік кедергісі радиальді бағытта, ұңғыма осінен алшақтау шамасына байланысты өзгереді?

3.А0.5М4.0N зондына толық сипаттама беріңіз.

4.Зонд ұзындығы дегеніміз не?

5.КК əдісін қолдану аймағы.

6.

Потенциал-зонд

диаграммасы

бойынша

қабаттың

шекарасын

анықтау

 

ережелері.

 

 

 

 

 

7.

Градиент-зонд

диаграммасы

бойынша

қабаттың

шекарасын

анықтау

 

ережелері.

 

 

 

 

 

8.Неге потенциал-зонд жұқа қабатты қимада қабат қалыңдығын анықтау үшін қолданылмайды?

9.БК-ды қолдану аймағы.

10.МКЗ диаргаммасын талдау барысында қандай сандық мəліметтер алуға болады?

11.Индукциялық каротаж əдісінің негізгі ерекшеліктері.

12.Электрлік каротаждың бүйірлік əдіснің мақсаты

13.Меншікті электрлік өткізгіштік дегеніміз не, олардың өлшем бірлігі?

14.Теригенді қималарда өздігінен поляризацияланатын əдістердің шешетін мəселелері?

15.Гамма əдістердің диаграммасы бойынша қабат шекараларын анықтау.

16.Радиоактивтілік əдістердің көрсеткішіне қандай факторлар əсер етеді?

7

17.ННТ жəне НГМ əдістерінің айырмашылықтары?

18.Суға қанығуы əр түрлі ортадағы жылулық жəне жылу асты нейтрондардың таралуына судың хлорға қанығуы қалай əсер етеді?

19. Акустикалық

əдістермен

тау

жыныстарының

қандай

қасиеттер

қарастырады?

 

 

 

 

 

 

20. ҰГЗ жиынтықтарының мəліметтері бойынша коллекторлар көрсеткіштері?

 

1.9 Пəннің саясаты мен процедурасы

 

 

 

 

Студеттер міндетті

түрде сабаққа

қатысуы . тиісСабаққа келмеген

жағдайда сабақтан

тыс

уақытта

келмеген күндерін

. өтейдіТəжірибелік

 

жұмысқа тапсырма алдыңғы тəжірибелік жұмыс өткізілгеннен соң беріледі. Қорытынды бақылауға барлық бақылау жұмыстар түрлерін өткізгеннен кейін жіберіледі.

«Кəсіпшілік геофизика» пəнін оқу нəтижесінде студенттер білулері тиіс:

-ҰГЗ-ның даму кезеңдерін;

-Негізгі түсініктер мен анықтамаларды;

-Ұңғыманы геофизикалық зерттеудің техникасы мен əдістерін;

-ҰГЗ мəліметтерін өңдеу мен талдау əдістерін;

-өңдеуші бағдарламаларды;

-теориялық білімді тəжірибелік мəселелрді шешу үшін қолдана білуі.

2.МАТЕРИАЛДЫҢ МАЗМҰНЫ

2.1 Тематикалық курс жоспары

 

 

 

Тақырыптар атауы

 

 

 

 

 

Академиялық сағат саны

 

 

 

 

 

 

Дəріс

 

Тəж.

СӨЖ.

СОӨЖ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.Кіріспе.

 

Ұңғымаларды

геофизикалық

 

 

 

 

əдістермен

 

зерттеу

(ҰГЗ).

Ұңғыманы

 

 

2

 

2

3

3

геофизикалық

əдістермен

зерттеу

арқылы

 

 

 

 

шешілетін мəселелер.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2.ҰГЗ

əдістерінің классификациясы. Ұңғыма

 

 

2

 

 

3

3

геофизикалық зерттеулер объектісі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3.Ұңғыманы зерттеудің электрлік əдістері. Тау

 

 

 

 

 

 

 

жыныстарының МЭК жəне олардың мұнай-

 

 

 

 

 

газдылықпен, кеуектілікпен, қабат

суының

 

 

 

 

 

температурасымен жəне минерализациясымен

2

 

2

3

3

шөгіндінің

 

литологиялық

сипаттамасымен

 

 

 

 

байланысы.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4.КК əдісін жүргізу əдістемесі, модификациясы

 

 

 

 

 

 

 

жəне

интерпретациясы. КК

əдісін

жүргізу

2

 

 

3

3

техникасы мен əдістемесі. БЭЗ

нəтижелерімен

 

 

коллектор

қабаттарды

бөлу. Микрозондылау

 

 

 

 

 

 

 

(МКЗ). Резистивиметрия əдісі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5.Бүйірлік каротаж. Микробүйірлік каротаж. БК

 

 

 

 

 

 

 

əдісінің қолданылу аймағы.

 

 

 

 

 

2

 

2

3

3

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8

6.Индукциялық

 

каротаж.

 

Өзіндік

 

 

 

 

 

 

 

поляризациялық

потенциалдар

 

əдісі(ӨП).

 

 

 

 

 

 

 

Ұңғымадағы

 

табиғи

 

электрлік

.

ӨПөріс

 

 

2

 

 

3

3

диаграммаларын өңдеу жəне интерпретациялау.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Коллектор қабаттарды бөлу.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7.Ұңғыманы

 

зерттеудің

 

радиоактивті .

 

əдісі

 

 

 

 

Ұңғымадағы

 

гамма

сəлеленуді

өлшеу. Гамма

 

 

2

 

2

3

3

каротаж (ГК).

Жұмысты жүргізу əдістемесі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Саздылықты анықтау.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8.Гамма-гамма

каротаж (ГГК). Шашыраңқы

 

 

 

 

 

 

 

гамма сəулелену əдісі. Əдістің физикалық негізі

 

 

2

 

 

3

3

мен шешілетін мəселелер.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9.Ұңғымаларды зерттеудің нейтрондық əдісі.

 

 

 

 

 

 

 

 

Коллекторлардың кеуектілігі мен мұнай

 

 

 

 

2

 

2

3

3

қанықтылығын анықтау. Жылулық бойынша

 

 

 

 

нейтрон-нейтронды каротаж. Нейтронды гамма

 

 

 

 

 

 

 

əдісі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10.Импульсті нейтронды каротаж. ИНГК жəне

 

 

 

 

 

 

 

ИННК нəтижелерін интерпретациялау мен өңдеу,

 

 

 

 

 

 

 

əдісті

жүргізу

əдістемесі. Коллекторлардың

 

 

2

 

 

3

3

мұнайқанықтылығын жəне кеуектілігін анықтау.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

11.Ұңғыманы

 

зерттеудің

акустикалық

.

əдісі

 

 

 

 

Толқын

 

 

жылдамдықтарына

 

əсер

 

 

етуші

 

 

 

 

факторлар.

Орташа

уақыт

 

теңдеуі. АК

 

 

2

 

 

3

3

диаграммалары

бойынша

 

кеуекті

қабаттарды

 

 

 

 

анықтау.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

12.Ұңғымалық термометрия əдісі. Ұңғымадағы

 

 

 

 

 

 

табиғи

 

жəне

жасанды

 

жылу .

 

өрістері

 

 

3

3

Геотермиялық зерттеулерді жүргізу əдістемесі.

 

2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13.Ұңғыманың

техникалық

жағдайын

бақылайтын

 

 

 

 

 

əдістер. Ұңғыманың қисаю бұрышы мен азимутын

 

2

 

2

3

3

анықтау. Кавернометрия жəне профилиметрия əдісі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

14.Мұнай жəне газ кен орындарының игерілуін

 

 

 

 

 

бақылаудың

геофизикалық

 

əдістері. Айдамалау

 

 

 

 

 

 

жəне

пайдалану

ұңғымаларынан

газ

 

жəне

 

 

 

 

сұйықтықтың

 

жұтылу

 

мен

ағын

көздерін2

 

3

3

3

анықтау. Ұңғыма оқпанындағы флюид құрамын

 

 

 

 

 

 

анықтау.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

15.Ұңғымадағы ату-жару жұмыстары. ҰГЗ-

 

 

 

 

 

 

 

 

бақылау мəліметтерін талдау мен өңдеудің

 

 

 

 

 

 

 

 

автоматтық жүйесі. Қазіргі уақыттағы өңдеу

 

 

 

2

 

 

3

3

кешені.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Барлық сағат

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

30

 

15

45

45

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

9

2.2 Дəріс сабақтарының мазмұны

 

 

 

 

 

 

1 дəріс. Кіріспе.

Ұңғыманы геофизикалық əдістермен зерттеу (ҰГЗ).

 

Ұңғыманы

геофизикалық

əдістермен

зерттеу

арқылы

шешілеті

мəселелер

 

 

 

 

 

 

 

 

Ұңғыманы

геофизикалық

əдістермен

зерттеу(ҰГЗ)

- ұңғыма

айналасындағы жəне ұңғыма аралығындағы кеңістіктегі тау жыныстарын зерттеу үшін арналған. Негізінде ҰГЗ-ге төмендегі операциялар кіреді:

1)ұңғыманың геологиялық қимасын зерттеу;

2)ұңғыманың техникалық жағдайын бақылау;

3)мұнай мен газ кен орындарын игеру барысына бақылау жасау;

4)шегенделген құбыр қабырғаларын тесу жəне ұңғымаларды торпедалау. Ұңғыманы геофизикалық зерттеу əдістерін жиі қолдану, кен орындарын

барлау мен игеруді тиімдірек етуге мүмкіндік береді. Олар тасбаған (керн) алуды

азайтып, сонымен

бірге

бұрғылау

жұмыстарының

уақыты

мен

бағасын

төмендетеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Геофизикалық

əдістердің

барлық

түрі

яғни

,электрлікмагниттік,

 

paдиоaктивтік, термиялық, акустикалық, механикалық геохимиялық жəне басқа да əдістері ұңғыманың геологиялық қимасын анықтауда пайдаланылады. Аталған əдістердің ic жүзінде пайдаланылуы əртүрлі табиғи жəне жасанды физикалық өрістерді зерттеуге негізделген.

Ұңғыманың геологиялық қимасын зерттеу— аталған бағыттар арасындағы маңыздысы болып саналады. Бұл бағытта геофизикалық əдістердің барлық турі яғни электрлік, магниттік, paдиоaктивтік, термиялық, акустикалық, механикалық геохимиялық жəне баска да əдістері пайдаланылады. Аталған əдістердің ic жузінде пайдаланылуы əр түрлі табиғи жəне жасанды физикалық өрістерді зерттеуге негізделген.

Кез келген өрістің қарқындылығы əртүрлі факторларға, ең алдымен, ұңғыма қимасын құрайтын жыныстардьң физикалық қасиеттеріне(меншікті электр

кедергісі,

диэлектрлік

жəне

магниттік

iri—өтімдөткізгіштігіiл ,

электрохимиялық, қарқындылығы, радиактивтігі

жəне

т..б) байланысты. Осы

аталған

касиеттерді сипаттайтын параметрлер(көрінерлік меншіктi электр

кедергісі,

жыныстардың

меншікті

немесе

жасанды

поляризациялы

потенциалдары, ток

күші, гамма-сəулелену

қарқындылығы,

жылулық

нейтрондардың тығыздығы, температура, серпімді толкындардьң таралу уакыты мен жылдамдығы жəне т.б.) зерттеу кезінде диаграмма түрінде үздіксіз тіркеледі (жазылады) немесе белгілі бip интервалмен қайта өлшенеді. Сол өзrepicінe қарай ұңғыма қимасының литологиялық-петрографиялық, коллекторлық жəне басқа сипаттамалары бағаланады.

Ұңғыманың геологиялық

қимасын зерттеу нəтижесінде

алынған геологиялық

жəне

геофизикалық

мағлұматтар

əртүрлі

мəселелерді

шешу

пайдаланылады: 1) қиманы геофизикалық параметрлер өзгерісіне байланысты болу жəне геофизикалық коррелятивтерді (реперлерді) табу; 2) ұңғыма қимасын құрайтын жыныстарды ажырату; 3) коллекторларды табу жəне олардың

10

Соседние файлы в предмете [НЕСОРТИРОВАННОЕ]