Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Скачиваний:
16
Добавлен:
13.03.2015
Размер:
44.03 Кб
Скачать

Дәрiс №2 Сапрдың ақпараттық қамтамасыз етуі

Сапр ақпараттық қамтамасыз етуiнің негiзгi ерекшелiгі - өңдеушiден жобалау процесіне тиiстi мәлiметтердің көлемдерiн кiшiрейтуге және қолданбалы, сапр техникалық программалық қамтамасыз етуіне тағайындалған.

Осыған сүйене отырып Сапр келесi талаптарды көрсетедi:

-қолданбалы немесе автоматты жобалау процесстері кезінде мәлiметпен қамтамасыз ету;

- қолданбалы немесе автоматты жобалау процесстері кезінде мәлiметтерді сақтау және iздестiру;

- мәлiметтер қоймаларының жеткiлiктi көлемi;

- жылдамдық;

- тұтынушы және құжаттың қатты көшiрмесiнiң алуына дейiнгі өзгерiстердiң тез енгiзуi және мәлiметтердiң түзетілуi, бұл өзгерiстердiң жеткiзуiнің мүмкiндiгi.

Сапр ақпараттық қамтамасыз ету үйреншiктi жобалық процедуралар, бiр үлгiдегi жобалық шешiмдер, жүйенiң бiр үлгiдегi элементтерiнiң сипаттамасынан, комплект жасайтын бұйымдар және олардың үлгiлерi, тағы басқа мәлiметтердiң параметрлерiнiң мән санмен көрсетiлген материалдардан тұрады.

Сапр ақпараттық қамтамасыз етуге жобалаудың нәтижелерiнiң құжаттауы ережелерi туралы тиiстi нормативтiк-техникалық құжаттама болатын жобалаулар, сонымен бiрге мәлiметтiң ереже және нормалары кiредi. Құрылым және сапр, сонымен бiрге оның қолдануының сипаты ақпараттық қамтамасыз етуінің мазмұнынан деректер қорын дамыту дәрежелерiне тәуелдi болады.Мәліметтер банкасы сапр қызмет етушi iшкi жүйелер сияқты жасалады және қажеттi сапрдың жобалаушы iшкi жүйелерiнiң мәлiметтерiнiң автоматты қамтамасыз етуi үшiн арналған.

Деректер қоры - деректер қоры, файлдардың программалық, тiл, техникалық және ұйымдастыру құралдарының оған жататын басқару жүйелерiнiң жиынтығы. Мәліметтер банкасы (ДҚ ) деректер қоры және (ДҚБЖ ) деректер қорының басқару жүйелерiнен тұрады.

Деректер қоры - қисынды сабақтас (және бұл мәлiметтердiң сипаттамасы) мәлiметтердiң ұйымның ақпараттық қажеттiктi қанағаттандыруы үшiн қолайлы, сонымен бiрге қолданылатын жиыны.

Деректер қоры - бұл бiр рет анықталатын мәлiметтердiң бiртұтас үлкен қоймасы ретінде, содан соң әртүрлi бөлiмшелерден бiр уақытта көп қолданушылармен қолданылады. Деректер қорында және де бұл ұйымның жұмыстық деректерi ғана емес, олардың сипаттамасы да сақталады. Деректер қорын бұл себептерге байланысты интеграцияланған жазулар жиындары деп атайды. Мәлiметтер сипаттамасы бiрiгiп жүйелiк тiзбемен, немесе мәлiметтердiң сөздiгiмен деп аталады, сипаттаманың өздерiнiң элементтерi "Мәлiметтер туралы мәлiметтермен" яғни метамәлiметтермен деп атауқабылдалған. Деректер қорына мәлiмет сипаттамасының бар болудың өзi бағдарламалармен және мәлiметтердiң арасындағы тәуелсiздiктiң онында қамтамасыз етедi.

Жүйелiк тiзбеде келесi мәлiметтерде болады: аттар, түрлер және мәлiмет элементi өлшемдерi; байланыстардың аттары; мәлiметтердiң бүтiндiк шектерi; мәлiметке кейбiр қол жеткiзу құқықтары берiлген тiркеулi қолданушылардың аттары; қолданылатын индекстер және сақтауды құрылым.

Демек, жолдың артықшылығымен объектiнiң қандай шарт кезiнде сыртқы анықтауы мәлiметтердiң анықтауы қосымшалардан бөлiнген деректер қоры қолдануда мәлiметтердiң абстрактциялауы зардаптары объекттiң iшкi анықтауы қандай болғанына қарамастан оны қолданушылар үшiн өзгертуге болады . Мәлiметтер, мәлiметтер құрылымы ұқсас түрмен, жолда ашық қосымшаны қолданып қосымшалардан бөлiніп деректер қорына сақталады.

Деректер қорының өңдеуiн жоспарлау ұйымның ақпараттық жүйесiнiң құрастыруының ортақ стратегиясымен байланысты болуы керек. Бұл стратегияның мәнi мынадай негiзгi есептердiң шешiмiнде болады:

- ұйымның технологиялардағы оның бөлінген қажеттiктер бизнес-жоспар мақсаттарын анықтау;

- қазiргi ақпараттық жүйелерi көрсеткiштерінің олардың күштi және әлсiз тараптарының анықталу бағасы;

- бәсекеге түсе алатын артықшылықтың табысы үшiн ақпараттық технологиялардың қолдануының мүмкiндiктерiнiң бағасы.

Ақпараттық жүйе - жиын, түзетудi және ақпараттардың таралуын ұйымның iшiнде орындауға мүмкiндiк беретін қорлар.

Типтi компьютерленген мәлімет өзіне мынадай компоненттерді қосады:

- деректер қоры;

- деректер қоры программалық қамтамасыз ету;

- қолданбалы программалық қамтамасыз ету;

- аппаратты қамтамасыз ету, соның iшiнде сақтауды құрылым;

- қызметшi, қолданушы және бұл жүйенi өңдеуші.

ДҚБЖ даму кезеңі 60-шы жылдарда айға Apollon кемесiнiң ұшуы кезінде жобасын дайындауда пайда болған деп есептелінедi.

АҚШ үкiметiнiң өкiлдерi және кәсiпкерлері 1965 жылы CODASYL ұйымының конференциясында деректер қорының стандартын жасады,онда (DBTG ) Data Base Task Groupтың жұмыс тобы ұйымдастырылды. DBTGның топтары құзырына мәлiметтермен деректер қорын өңдеу және басқару кiрдi. DBTGның тобының ұсыныстары үш компоненттен тұрды.

- Торлық схема - бұл деректер қорының атын анықтау, әрбiр жазуды түр және әрбiр түрдiң жазуларының компоненттерi қосатын мәлiметтердiң барлық базасының(АБДкөздiң нүктесiмен) логикалық ұйымы.

- Подсхема - бұл қолданушыларға немесе қосымшаларға көрінетін мәлiметтердiң базасының бiр бөлiгi.

Сонымен бiрге DBTG топ үш әр түрлi тiлдердi стандарттауға ұсынды.

- (Абдолар ) деректер базасының әкiмiне оны сипаттауға мүмкiндiк беретiн схема үшiн (DDL ) мәлiметтердiң анықтауын тiл.

- Болып табыл рұқсатын жүретiн мәлiметтердiң базасының бiр бөлiктерi қосымшалардағы ределять оп мүмкiндiк беретiн подсхема үшiн (DDL сонымен бiрге) мәлiметтердiң анықтауын тiл.

- (DML ) деректермен манипуляция жасаудың мәлiметтердiң басқаруы үшiн қолайлы тiлi.

Бұл есептеу нәтижесi қарамастан жүйелердiң саны шое (ANSI ) АҚШ стандартизациясының тұтымен Ұлттық Инсти, ауруды ресми мақұлданбады DBTGның тобының Нияларымен дәлме-дәлдiкте осы предложеден жасалды. Олар ендi CODASYLлар деп аталады - DBTGның жүйелерiмен, немесе - жүйелермен. CODASYL - бiрiншi ұрпақтың ДҚБЖы өзiменмен ставляют иерархиялық жолдардың негiзiнде жүйелер және жүйе алдында.

Корпорацияның зерттеушi лабораториясында IBM жұмыс iстеген Э.Ф.Коддты 1970 жылда бұрынғы үлгiлер мiнеуге ерiк берген мәлiметтердiң үлгiсiнiң реля ционнойы туралы өте маңызды және тiптi дер кезiнде бапты жариялады.

Деректер қорының қосымшаларының күрделiлiгi жауапқа өсе беретiн екi жаңа жүйелер пайда болды: объективтi-хабар ДҚБЖдар немесе ДҚБЖ және объектi - реляциялық ДҚБЖдар Оо, немесе. Алайда, алдыңғы үлгiлерге қарағанда, бұл үлгiлердiң өрушi құрылымы дейст мүлдем емес айқын. Ұқсас үлгiлердiң iске асыруының талпыныстары үшiншi ұрпақтың ДҚБЖдары болады.

ДҚБЖ - бұл қолданушылар көмегiмен анықтай алған программалық қамтамасыз ету деректер қорын құрып қолдау, сонымен бiрге тексерiлетiн рұқсаттың онына жүзеге асыру.

ДҚБЖ - бұл қолданушының граммдары туралы қолданбалы әрекеттесетiн және деректер қоры және келесi мүмкiндiктермен ие болатын программалық қамтамасыз ету.

ДҚБЖ - бұл қолданбалы программалармен бірге қолданылатын программалық қамтамасыз ету , ол келесi мүмкiндiктерге ие :

- (DDL - Data Definition Language) мәлiметтердi анықтауды әдетте тiлдiң көмегiнен iске асатын деректер қорын анықтауға мүмкiндiк бередi. DDL тiлі қолданушыларға деректер қорында мәлiметтердiң түрiнiң құрылымы туралы мәлiметтердi көрсетеді .

- Өшіріп, жаңартып, мәлiметтердiң басқаруы әдетте тiлдiң көмегiмен iске асатын мәлiметiн алып тастауға мүмкiндiк бередi(DML - Data Manipulation Language). Олардың басты сипаттамалары барлық мәлiметтері орталықтандырылған қоймасының болуы,және ұйымның ортақ инструментi ретінде DML тiлiн пайдалануға мүмкiндiк бередi, кейде оны сұрау салулар тiлдері (query language ) деп атайды.

- DMLның тiлдерiнiң екi бiр түрi бар (procedural ) процедуралық және (non-procedural ) процедуралық емес , екеуінің айырмашылығы мәлiметтердi шығаруын әдiсінде. Олардың арасындағы негiзгi айырмашылық процедуралық тiлдер деректер қорына мәлiметтi ретті түрде қатар жазады, процедуралық емес тілде бiрден жиындармен жазады. Процедуралық емес тілдің кең таралған түрі жiктелген (Structured Query Language - SQL) сұрау салулар тілі,ол дәл қазiр ДҚБЖ үшiн арнайы стандартпен анықталып жасалған тiл болып табылады.

Көрcетiлген жоғары функционалдық мүмкiндiктер ДҚБЖны өте пайдалы аспапқа айналдырады

Соседние файлы в папке Лекция