5-AMELIY SABAQ
TARMAQLANÍWSHÍ OPERATORLAR. TAŃLAW OPERATORÍ. TAŃLAW OPERATORLARÍ BOYÍNSHA ÁMELLER ORÍNLAW
Jumıstıń maqseti: Tarmaqlanıwshı proceslerge baylanıslı ámellerdi orınlaw, shárt operatorların úyreniw. Tańlaw switch operatorlarınan qollanıwdı úyreniw. Teoriyalıq bólim: Tarmaqlanıwshı esaplaw proceslerin algoritmlestiriw hám programmalastırıwda kóplegen máselelerdi sheshiwde ayırım procesler belgili shárt yaki shártlerdiń qoyılıwına qarata orınlanadı. Bunday procesler tarmaqlanıwshı procesler dep ataladı. Tarmaqlanıwshı esaplaw procesleri ápiwayı hám quramalı boladı. Bul procestegi tarmaqlardıń sanına baylanıslı. Belgili bir tarmaqlanıwshı process quramına da tarmaqlanıwlar bolıwı múmkin. Bunday tarmaqlanıwları bar esaplaw procesleri quramalı tarmaqlanıwshı procesler dep ataladı. C++ tilinde tarmaqlanıwshı proceslerdi programmalastırı ushın shártsiz, shártli ótiw hám tańlaw operatorlarınan paydalanıladı.
Ámeliy bólim:
Switch operatorı
switch orınlanatuǵın kóplegen kod bloklarınıń birin tańlaw ushın qollanıladı.
Sintaksisi
switch(expression) { case x:
// kod blogı break;
case y:
// kod blogı break;
default:
// kod blogı
}
Bul qalay jumıs isleydi:
Ańlatpa switch bir ret bahalanadı
Ańlatpanıń case mánisi hárqaysısınıń mánisleri menen salıstırıladı
Sáykeslik bar bolsa, kodtıń baylanıslı blogı orınlanadı
break hám default gilt sózleri minnetli emes hám usı bapta keyinirek sáwlelendiriledi.
Tómendegi mısalda jumıs kúni atın esaplaw ushın jumıs kúni nomerleri qollanılǵan:
#include <iostream> using namespace std;
int main() {
int day = 4; switch (day) {
case 1:
cout << "Dúyshembi"; break;
case 2:
cout << "Siyshembi"; break;
case 3:
cout << "Sárshembi"; break;
case 4:
cout << "Piyshembi"; break;
case 5:
cout << "Juma"; break;
case 6:
cout << "Shembi"; break;
case 7:
cout << "Ekshembi"; break;
}
// Shıǵarıladı "Piyshembi" (4-kún) return 0;
}
break úzilis gilt sózi
C++ break gilt sózge jetkende, ol kommutator blogınan shıǵadı.
Bul blok ishinde kóbirek kod penen jaǵdaydı tekseriwdi orınlawdı toqtatadı. Sáykeslik tabılıp, jumıs juwmaqlanǵanda, úzilis waqtı keldi. Qosımsha testlewdiń zárúrligi joq.
Úzilis (break) orınlawdıń kóp waqıtın únemley aladı, sebebi ol kommutator blogındaǵı kodtıń barlıq qalǵan bóleginiń orınlanıwın “itibarǵa almaydı”.
Tańlaw operatorı Switch operatorı.
Shárt operatorınıń jáne bir kórinisi switch tańlaw operatorı bolıp, onıń sintaksisi tómendegishe:
switch (<ańlatpa>)
{
case <turaqlı ańlatpa > : <operatorlar toparı >; break; case <turaqlı ańlatpa > : <operatorlar toparı >; break;
…
case <turaqlı ańlatpa > : <operatorlar toparı >; break; default : <operatorlar toparın+1>;
}
Bul operator tómendegishe ámel qıladı: birinshi náwbette <ańlatpa> mánisi esaplanadı, keyin bul mánis case gilt sózi menen ajıratılǵan <turaqlı ańlatpai> menen salıstırıladı. Eger olar birdey bolsa, sol qatardagi ‘:’ belgisinen baslap, break gilt sózine shekem bolǵan <operatorlar toparıi> orınlanadı hám basqarıw tarmaqlanıwshı operatordan keyin jaylasqan operatorǵa ótedi. Eger <ańlatpa> hesh bir <turaqlı ańlatpai> menen sáykes kelmese, qurılmanıń default bólegindegi <operatorlar toparın+1> orınlanadı. Sonı belgilep ótiw kerek, qurılmada default gilt sózi tek ǵana bir márte ushırawı múmkin.
Mısal ushın, kiriw aǵımınan “Process dawam etilsin be?” sorawına paydalanıwshı tárepinen juwap alınadı. Eger bolımlı juwap alınsa, ekranǵa “Process dawam etedi!” xabarı shıǵarıladı hám programma óz jumısın tarmaqlanıwshı operatordan keyingi operatorlardı orınlaw menen dawam ettiredi, keri jaǵdayda “Process juwmaqlandı!” juwabı beriledi hám programma óz jumısın juwmaqlaydı. Bunda, paydalanıwshınıń ‘y’ yamasa ‘Y’ juwapları processti dawam ettiriwdi bildiredi, basqa belgiler bolsa processti juwmaqlawdı ańlatadı.
#include <iostream.h> using namespace std; int main()
{
char Juwap = ’ ’;
cout << ”Process dawam etsin be? (‘y’,’Y’): ” cin >> Juwap;
switch(Juwap)
{
case ‘Y’:
case ‘y’: cout<<”Process dawam etedi!\n”; default: break;
cout<<”Process juwmaqlanadı!\n”; return 0;
}
... // process return 0;
}