Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

11-15

.doc
Скачиваний:
29
Добавлен:
18.03.2015
Размер:
50.69 Кб
Скачать

11*Фарміраванне навыкаў чытання. Свядомае і правільнае чытанне Навык чытання хар-ца: прав. і плаўнасцю, свядо-масцю, бегласцю і выразнасцю. Працэс чытання і разбору тэксту дапамагае фармі-раванню навыку чытання. аналітычны этап (склада-літарным аналізам і чытаннем слоў па складах.)-- перыяд навучання грамаце .сінтэтычны этап чытанне цэлымі словамі, па сэнсавай дагадцы. аўтаматызуецца, перш за ўсё: змест, кампазіцыя, ідэйная накіраванасць, вобразныя сродкі. Правільнае чытанне беспамылковае і плаўнае чытанне слоў і сказаў, Тыповыя памылкі перастаноўкі ,пропускі слоўг складоў, гукаў, чытанне без захаваннем норм літаратурнага вымаўлення. Прыёмы раскрыццё лекс.знач сл., паскладовае чытанне, чытанне сам сабе з мэтай; складанне слоў з разразной азбукі; чытанне цяжкіх слоў, на плакаце ці на дош-цы; па складовай табл; склада-літарны і гукавы аналіз слоў; артыкуляцыі гукаў; харавое паўторнае чытанне ,сістэматычны кантроль, своечасовае выпраўленне, чытанне і завучванне скорагаворак, паўторнае чытанне: падрыхтоўка да гутаркі, да складання плана, да пераказу, да вызначэння вобразных сродкаў мовы, да лексічнага ана-лізу, да выразнага чытання ---- «сінтэз паміж успрыманнем, вымаўленнем і асэнсаваннем зместу прачытанага» Свядомае чытанне разуменне вучнямі зместу твора, яго ідэі, вобразаў, ўстанаўленне ўласных адносін да герояў, падзей, з'яў, фактаў. Залежыць ад: --разумення школьнікам значэння слоў, словазлучэнняў і сэнсу сказаў, --вызначэн-ня ім лагічнай і псіхалагічнай сувязі паміж часткамі прачытанага. --агульнага развіцця і ўзросту вучня, --памяці, увагі, --даступнасці для яго матэрыялу чытан-ня. Метады і прыёмы Уступная і заключная гутарка. Прымяненне нагляднасці. Слоўнікавая праца. Аналіз твора, гутарка па прачытаным, кладанне плана твора, складанне апавядання пра героя, розныя віды пераказаў.

12*Выразнае і беглае чытанне. Прыёмы выпрацоўкі гэтых якасцяў чытання Навык чытання хар-ца: прав. і плаўнасцю, свядомасцю, бегласцю і выразнасцю. Працэс чытання і разбору тэксту дапамагае фармі-раванню навыку чытання. аналітычны этап (склада-літарным аналізам і чытаннем слоў па складах.)-- перыяд навучання грамаце сінтэтычны этап чытанне цэлымі словамі, па сэнсавай дагадцы. аўтаматызуецца, перш за ўсё: змест, кампазіцыя, ідэйная накіраванасць, вобразныя сродкі. Беглае чытанне. самы высокі тэмп чытання.Бегласць чытання характарызуецца ўспрыман-нем і вымаўленнем пэўнай колькасці слоў у мінуту.Нармальны тэмп чытання адпавядае тэмпу вуснага маўлення школьніка. Патрабаванні., свядома ўспрыма-юць прачытанае. без расцягвання гукаў, складоў, слоў, без паўз паміж складамі, словамі, сказамі, чытанне лёгкае Прыёмы Чытанне ўголас і сам сабе (моўчкі). Паўторнае чытанне з рознымі заданнямі: --з мэтай падрыхтоў-кі да адказу, --для пацвярджэння правільнасці свайго выказвання, --складанне плана, падрыхтоўка пераказу, апавяданне пра героя, --вуснае маляванне, --чытанне па ролях.Самастойнае чытанне. Захаванне гігіены чытання (правільная поза, нармальная адлегласць паміж вачамі і кнігай). Узорнае чытанне настаў-ніка ў тэмпе, якога лёгка дасягнуць вучням. Што-дзённыя чытанні. для завучвання на памяць — вершы, байкі, прыказкі, загадкі, скорага-воркі. Чытанне сказаў, аб'яднаных тэмай, на дошцы, табліцы. на працягу пэўнага часу. Спаборніцтва Выразнае чытанне вобразная перадача тэксту чытачом у адпаведнасці з заду-май пісьменніка..Патрабаванне Захаванне граматычных паўз. лагічных і псіхалагічных паўз лагічнага (сэнсавага) націску. Улік тэмпу і рытму чытання. казкі, байкі, апавя-данні — чытаюцца пераважна павольным тэмпам, лірьпьныя творы — больш хуткім. Выкарыстанне інтанацыі. пачуцці, эмоцыі, на-строй. дыкцыя, дыханне, тэмп, моцнасць голаса, правільнае літаратурнае вымаўленне, падтэкст. Прыёмы навучання аналіз зместу твора, выясненне матываў паводзія дзеючых асоб, вызначэнне галоўнай думкі твора, вуснае маляванне, падбор загалоўкаў, вызначыць тон чы-тання кожнага ўрыўка, работа з вобразнымі сродкамі ,абагульняльную гутарку-- зразумець задуму аўтара ,узорнае чытанне. Аналіз узораў чытання ,практыкаванні ў гучным чытанні пад кантролем настаўніка і вучняў. Чытанне дыялогаў, чытанне па ролях , размётка тэксту, калектыўную

13*Этапы працы з мастацкім творам на ўроках літаратурнага чытання, Разнастайнасць заняткаў пры аналізе тэксту. задачы, вызначаныя праграмай. Большая частка ўрока адводзіцца чытанню і рабоце з тэкстам. Чытанне як асноўны занятак на ўроку. Першы этап (першы сінтэз). падрыхтоўка вучняў да ўспрымання мастацкага тво-ра, знаёмства з канкрэтным зместам, сюжэтнай лініяй. Выясненне эмацыянальнага ўздзеяння Другі этап (аналіз). устанаўленне прычынна-выніковых сувязен у развіцці сюжэта; выясненне матываў паводзін дзеючых асоб (чаму так зрабілі і як гэта іх характарызуе), раскрыццё кампазіцыі твора, аналіз выяўленчых сродкаў у адзін-стве з раскрыццём канкрэтнага зместу і ацэнкі матываў паводзін герояў Трэці этап (другі сінтэз). абагульненне характэрных рыс дзеючых асоб, супастаўлене герояў і ацэнка іх, выясненне ідэйнай накіраванасці твора, ацэнка мастацкага твора як крыніцы пазнання навакольнай рэчаіснасці і як твора мастацтва ,Змест і месца слоўнікавай працы. этапы:падрыхтоўка да ўспрымання твора; пашырыць уяўленні вучняў пра факты, падзеі, з'явы, пазнаёміць з жыццём пісьменніка, падрыхтаваць да эмацыянальнага ўспрымання твора; расказ (паведамленне) настаўніка, дэманстрацыя фільмаў, экскурсія, праслухоўванне музыкі, песень, партрэт пісь'менніка, выстаўка кніг, экскурсіі чытанне твора і правер-ка першага ўспрымання; --асэнсаваць задуму пісьменніка, характары і ўзаемаадносіны паміж персанажамі. выраз-нае чытанне настаўніка , падрыхтаванага вучня, праслухоўванне грамзапісу, чы-танне сам сабе паўторнае чытанне і аналіз твора, навучанне складанню плана прачытанага. узаемазвязаны разгляд зместу і выяўленчых сродкаў твора. ўсвядомі-лі выказаныя ў творы думкі і лагічныя сувязі паміж імі (прасторавыя, часавыя, прычынныя), засвоілі канкрэт-ны змест (развіццё дзеяння, сюжэта), кампазіцыю твоР'а, матывы паводзін персанажаў і іх характэрныя рысы, выдзелілі асноўную думку і зрабілі абагульненне. раскрываюцца вобразныя выразы, вядуцца, віды работы з тэкстам--- выбарачнае чытанне(вусныя ці графічныя малюнкі і па-дабраныя з твора подпісы да іх), гутар-ка (па пытаннях настаўніка і вучняў), ілюстраванне тэксту, складанне плана, падрыхтоўка пераказу і апа-вядання пра героя. гутарка з мэтай вызначэння галоўнай думкі твора і ўстанаўлення адноін вучняў да прачытанага; падрых-тоўка да выразнага чытання і выразнае чытанне твора, падрыхтоўка пераказу ці апавядання пра героя. Віды пераказаў на ўроках чытання. Творчыя заданіі Вуснае маляваннена(графічнае маля-ванне, экранізацыя.:вызначаюць кадры, подпісы да іх і нават музыку). віды драматызацыі: чы-танне па ролях, чытанне дыялогаў, калектыўная дэкла-мацыя, пантаміма, інсцэніраванне

14*Выхавальнае і адукацыйнае значэнне літаратурнага чытання ў пачатковых класах. Змест праграмы, прынцыпы яе пабудовы. урокі чытання садзейнічаюць: 1) выпрацоўцы і ўдасканаленню навыкаў чытання; 2) вы-хаванню ўдумлівага чытача, які ўмее працаваць з кні-гай і любіць кнігу; 3) пашырэнню і паглыбленню ведаў вучняў пра навакольнае жыццё, фарміраванню элемен-таў навуковага светапогляду; 4) маральнаму, грамад-ска-палітычнаму, працоўнаму і эстэтычнаму выхаван-ню школьнікаў; 5) развіццю мовы і мыслення; 6) фармі-раванню элемептаў літаратуразнаўчых паняццяў. У сістэме заняткаў па чытанні ёсць абавязкова сам працэс чытання, гутаркі на аснове зместу прачытанага, ана-ліз тэксту, супастаўленне прачытанага з назіраннямі, з навакольнай рэчаіснасцю і пераказы вучняў у сувязі з чытаннем. Змест і тэматыка чытання па гадах навучання. (Ідэйна-палітычнае, маральна-этычнае, эстэтычнае і працоўнае выхаванне. Змест і праграмныя патрабаванні па чытанні. У тлумачальнай запісцы -- асноў-ныя палажэнні праграмы:выхаваўча-адукацыйную накіраванасць тэматыкі і зместу чытання, патрабаванні да чытання вучняў, работы з тэкстам для кожнага класа. Тэматыка чытання разнастайная. прадугледжаны назіранні за зменамі ў прыродзе, экскурсіі ў прыроду. рэкамендуюцца высокамас-тацкія творы , фарміраванне ведаў і ўменняў, неабходных для правіль-нага ўспрымання твораў, фарміраванне маўленчых уменняў у сувязі з чытаннем, ўменняў, неаб-ходных для арыенціроўкі ў вучэбнай кнізе. Фарміраванне навуковых паняццяў, уяўленняў пра навакольную рэчаіснасць. Выпрацоўка навыкаў чытання І працы з тэкстам. Вучацца: дзеці пачынаюць разумець змест твора, ацэньваць вобразы, ма-тываваць учынкі персанажаў, вызначаць галоўную дум-ку, устанаўліваць сувязі паміж асобнымі часткамі тво-ра. фарміруе навык сама-стойнай работы з тэкстам.Развіццё мыслення і маўлення вучняў На ўроках чытання вучні атрымліваюць уяўленні пра вобразныя сродкі мовы мастацкіх твораў. развівае мысленне і мову школьнікаў, выхоўвае любоў да роднай мовы, мастацкай літа-ратуры, знаёміць з паняццямі «дзеючая асоба (перса-наж)», «кампазіцыя твора», з літаратурнымі жанрамі (апавяданне, верш, казка, байка)...веды пра грамадства, прыроду, працу савецкіх людзей школьнікі выкарыстоў-ваюць у практычнай дзейнасці. Чытанне, звязанае з жыццём, з асабістым вопытам і практычнай дзейнасцю школьнікаў, назіраннямі, экскурсіямі, садзейнічае па-шырэнню ведаў вучняў, фарміруе ўяўленні пра навакольны свет, развівае пазнавальную дзейнасць, мыслен-не, вусную і пісьмовую мову.

15*Чытанне і аналіз лірычных і эпічных вершаў, методыка працы з імі. Прыёмы завучвання вершаў на памяць Чытанне вершаў – музычнасць, рытм і рыфма (практычна знаёмяцца ) ўзбагачае духоўны свет дзіцяці, вучыць заўважаць прыгажосць у прыродзе, у жыцці, фарміруюць правільныя адносіны да навакольнай рэчаіснасці, дапамагаюць іх ідэйна-палітычнаму і эстэтычнаму вы-хаванню, развіваюць вобразную мову. эпічныя вершы..наяўнасцю сюжэта, лірычны элеменг, асаблівай увагі патрабуюць кампазіцыя, мова :вобразнасць, лаканізм, сінтаксічная будова. падрыхтоўчая работа, чытанне, гутарка з мэтай праверкі першага ўспрымання; работа з тэкстам; выясненне і ўсведамленне канкрэтнага зместу, раскрыццё характару і паводзін дзеючых асоб, галоўнай думкі і выяўленчых сродкаў чытаюць верш самі сабе і рыхтуюць адказы на пытанні па змесце твора, выбарачнае чытанне складанне плана; вуснае маляванне, падрыхтоўка да выразнага чытання. зразумець галоўную думку, вагу кожнага слова, адчуць вобразнасць і прыгажосць верша. лірычныя вершы--думкі, пачуцці, перажыванні паэта ці героя з дапамогай малюнка прыроды, вобраза, грамадскай з'явы, факта. наяўнасць у дзяцей жыццёвых уяўленняў, блізкіх да аўгарскіх; развіццё ў вучняў увагі да перажы-ванняў, настрою, пачуццяў, якія перадаюцца ў творы; фарміраванн& ў іх творчага ўзнаўляльнага ўяўлення. падрыхтоўчая работа-- разгледанне малюнка, рэпрадукцыі карціны, дзіцячыя назіранні, уражанні ад экскурсіі, паслухаць музыку Расказ пра пісьменніка чы-танне гутарка з мэтай праверкі першага ўспрыман-ня; --Які настрой? --Якія пачуцці?работа з тэкстам; аналіз пейзажнага воб-разу--што паэт бачыць і чуе. -- якія словы, выразы пазт выбраў, каб стварыць яркі, паэтычны малюнак восені. вуснае маляванне, заключная гутарка; выразнае чытанне. галоўную думку, настрой, эмацыянальны падтэкст верша лірыка роздуму.--лагічна разгорнутая думка. сацыяльна-палітычным тэмам 1падрыхтоўчая работа, 2 чы-анне, 3гутарка з мэтай праверкі першага ўспрымання; 4работа з тэкстам; лагічнаму разбору, увага вучняў накіроўваецца на вывады, заклікі, якія ёсць у тэксце ,. 5 складанне плана; вызначаецца галоўная думка кожнай часткі і ўсяго верша, 8 падрыхтоўка да выразнага чытання. 7 заключная гутарка; Выразнае чытанне і завучванне вершаў на памяць.)