математический анализ _часть 1
.pdf
|
|
|
|
cos2 |
πx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cos2 |
πx |
|
|
|
|
|
|
2 πx |
' |
|||||
|
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
2 |
|
cos |
2 |
|
||||||
− |
lim |
|
|
|
|
|
= − |
lim |
|
|
|
|
lim |
|
= − |
|
lim |
|
|
= |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
πx |
|
|
|
πx |
|
|
|
(1 − x)' |
|
||||||||||||||||||||
|
π x→1 |
(1 |
− x)sin |
|
|
π x→1 |
sin |
|
|
x→1 1 − x |
|
|
|
π x→1 |
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
πx |
πx |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
2 |
lim |
− 2cos |
2 sin |
|
|
|
|
|
|
2 |
lim cos |
πx sin |
πx = 0 . |
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
= − |
2 |
2 |
= |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
π x→1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
π x→1 |
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
cos πx |
|
|
lim cos πx ln(1−x) |
= e0 =1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Итак, lim(1 − x) |
2 |
|
= ex→1 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
x→1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9. ПРОИЗВОДНЫЕ ВЫСШИХ ПОРЯДКОВ. ФОРМУЛА ТЕЙЛОРА
|
|
Определение 14. |
Если функция |
f дифференцируема в некоторой |
|||||||||||||
окрестности | x − x0 |<ε |
точки |
x0 , |
а функция f ' имеет в точке x0 |
произ- |
|||||||||||||
водную, то функция |
|
|
f |
называется 2-дифференцируемой в точке |
x0 и |
||||||||||||
( f ')'(x0 ) называется производной 2-го порядка и обозначается f ''(x0 ) |
или |
||||||||||||||||
f (2) (x ) . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
0 |
f |
(n −1) -дифференцируема в некоторой окрестности |
|||||||||||||
|
|
Если функция |
|||||||||||||||
точки |
x , тогда ( f (n−1) )'(x ) , если она существует, называется n -производ- |
||||||||||||||||
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ной |
f |
(n) (x ) и функция f |
|
называется n-дифференцируемой в точке |
x . |
||||||||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
Локальная формула Тейлора. Если функция f n -дифференцируема |
|||||||||||||||
в точке x0 , то |
|
|
|
|
|
(k ) (x |
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
n |
|
f |
0 |
) |
(x − x0 )k + ε(x)(x − x0 )n , |
|
|
|||||
|
|
f (x) = ∑ |
|
|
|
|
|
|
|
|
(3) |
||||||
|
|
|
|
|
k! |
|
|
|
|||||||||
где |
lim ε(x) = 0 . |
|
|
k =0 |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
x→0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
f |
(k ) (x |
0 |
) |
|
|
− x0 )k |
|
|
|
||||
|
|
Многочлен ∑ |
|
|
|
|
|
|
|
(x |
называют многочленом |
Тей- |
|||||
|
|
|
|
k! |
|
|
|
||||||||||
|
|
k =0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
лора n-го порядка, а слагаемое ε(x)(x − x0 )n , которое иначе записыва-
ют как o((x − x0 )n ) , |
остаточным членом |
формулы Тейлора в |
||||||||||
форме Пеано. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Приведем пять важных разложений ( x0 = 0 ): |
||||||||||||
1) |
ex =1 + x + |
x2 |
+... + |
xn |
+ o(xn ) ; |
|
|
|
||||
|
n! |
|
|
|
||||||||
|
|
2! |
|
n−1 x2n−1 |
|
|
|
|||||
2) |
sin x = x − |
x3 |
+... + (−1) |
+ o(x |
2n |
) ; |
||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||
3! |
|
(2n −1)! |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
31 |
|
|
|
|
3) |
cos x =1 − |
x2 |
|
+... + (−1) |
n |
x2n |
|
+ o(x |
2n+1 |
) ; |
|
|
|
|
|
||||||||||||
2! |
|
|
(2n)! |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
m(m |
|
|
|
|
m(m −1)...(m − n +1) |
|
|
|
|
|
|||||||||
4) |
(1 + x) |
m |
=1 |
+ mx |
+ |
−1) |
x |
2 |
|
+... + |
x |
n |
+ o(x |
n |
) ; |
||||||||||||
|
2! |
|
|
|
|
|
|
n! |
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
xn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
5) |
ln(1 + x) = x − |
|
+... + (−1) |
n−1 |
|
+ o(x |
n |
) . |
|
|
|
|
|
||||||||||||||
2 |
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Формула Тейлора с остаточным членом в форме Лагранжа.
Пусть функция f определена на отрезке [a,b] |
и имеет на нем непрерыв- |
|||||||||
ные производные до порядка |
n −1 |
включительно, а на интервале (a, b) |
||||||||
имеет производную f (n) . Тогда для x (a,b) |
|
|
|
|
||||||
n |
f (k ) (a) |
|
− a)k + |
|
f (n) (ξ) |
(x − a)n , |
|
|||
f (x) = ∑ |
|
|
(x |
|
|
|
(4) |
|||
k! |
|
|
n! |
|||||||
k =0 |
|
|
|
|
|
|
||||
где ξ = a + θ(x − a) и 0 < θ<1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Остаточный член |
f (n) (ξ) |
(x − a)n называют остаточным чле- |
||||||||
|
||||||||||
|
|
n! |
|
|
|
|
|
|
|
|
ном в форме Лагранжа. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Если функция f непрерывна на отрезке [a,b] и дифференцируема на |
||||||||||
интервале (a, b) , то |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f (b) − f (a) = f '(ξ)(b −a) , |
|
(5) |
где a < ξ < b .
Формула (5) называется формулой конечных приращений Лагранжа. Она является частным случаем формулы Тейлора при n =1.
Пример 40. Разложить многочлен |
|
f (x) = x4 −2x3 +5x2 −3x + 4 |
по |
|||||||
степеням двучлена x −1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
f '(x) = 4x3 −6x2 +10x −3 , f ''(x) =12x2 −12x +10 , f '''(x) = 24x −12 , |
||||||||||
|
|
f (4) (x) = 24 , f (n) (x) = 0 при n ≥5 . |
|
|
||||||
Отсюда f '(1) = 5 , f ''(1) =10 , f '''(1) =12 , |
f (4) (1) = 24 . |
|
|
|||||||
Следовательно, |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
x4 −2x3 +5x |
2 −3x + 4 = 5 +5(x −1) +10 (x −1) |
2 +12 |
(x −1)3 + |
24 (x −1)4 |
, |
|||||
|
|
2! |
|
|
|
3! |
|
4! |
|
|
или x4 −2x3 +5x2 −3x + 4 = 5 +5(x −1) +5(x −1)2 + 2(x −1)3 +(x −1)4 . |
|
|||||||||
Пример 41. Найти многочлен Тейлора 4-го порядка для функции |
||||||||||
f (x) = x при x0 = 4 . |
|
|
|
|
|
x − 4 1 / 2 |
|
|
||
Так как |
x = |
4 + (x − 4) = 2 1 + |
x − 4 |
= |
|
, то на осно- |
||||
|
4 |
|
2 1 + |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
вании четвертого разложения многочлен Тейлора 4-го порядка T4 (x) для функции f (x) = x имеет вид
32
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
1 |
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 1 |
− |
|
1 |
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
1 |
|
x − |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
x −4 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
2 |
x −4 |
3 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
T (x) = 2 1+ |
|
|
+ |
|
2 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
2 2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
= |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
4 |
|
2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2! |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x − |
4 |
|
|
(x −4)2 |
|
|
|
|
(x −4)3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
= 2 + |
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
64 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
512 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
Пример 42. Найти разложение |
функции |
|
|
|
|
f (x) = ln x |
по |
степеням |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
x −2 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln x = ln(2 +(x − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
− |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x −2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Так как |
2)) = ln 2 1 |
+ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
= ln 2 +ln 1 |
+ |
|
|
|
|
, |
то |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
на основании пятого разложения имеем |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
ln x = ln 2 + |
|
x − 2 |
|
|
1 |
|
x − 2 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
(−1)n−1 |
|
1 x − 2 |
n |
+ o((x − 2)n ) . |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+... + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
2 |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
Пример 43. Пользуясь приближенной формулой |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln(1 + x) ≈ x − |
|
x2 |
|
x3 |
|
|
|
x4 |
, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
+ |
|
|
|
|
|
|
− |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
3 |
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
найти ln1,5 и оценить погрешность. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
Правая |
часть |
данной |
формулы является |
многочленом Тейлора |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4-го порядка функции f (x) = ln(1 + x) , |
x0 = 0 . Остаточный член формулы |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Тейлора в форме Лагранжа |
R (x) = |
f (5) (ξ) |
x5 = |
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
x5 , |
где ξ = θx |
и |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5(1 + θx)5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
0 < θ<1, при x = 0.5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| R |
(x) |< |
|
|
|
|
= |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
5 25 |
|
160 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 2 |
|
|
|
1 3 |
|
|
|
|
1 4 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
и погрешность |
|
δ< 0.01. |
Тогда |
|
ln(1.5) |
≈ |
|
|
− |
|
2 |
+ |
|
|
2 |
− |
|
|
2 |
, |
или |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
4 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ln(1.5) ≈ 0.40 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10. ИССЛЕДОВАНИЕ ФУНКЦИЙ МЕТОДАМИ ДИФФЕРЕНЦИАЛЬНОГО ИСЧИСЛЕНИЯ
Графики многих функций можно в общих чертах нарисовать, не выходя за пределы самых простых соображений. Если мы желаем уточнить эскиз графика, то можно привлечь аппарат дифференциального исчисления.
При исследовании функции с целью построения эскиза ее графика рекомендуется придерживаться следующего плана:
33
1)найти область определения функции и выяснить поведение функции на границе области определения;
2)отметить характерные точки графика, в частности точки пересечения с осями координат, если таковые имеются и доступны вычислению;
3)отметить некоторые особенности функции, если они имеются, както: четность, нечетность, симметричность;
4)найти точки разрыва функции и промежутки непрерывности;
5)найти точки локальных экстремумов и промежутки монотонности;
6)определить точки перегиба и характер выпуклости;
7)найти асимптоты в случае их существования.
Монотонность функции
Определение 15. Функция f , определенная на интервале (a,b) , на-
зывается: |
|
|
|
f (x1) ≤ f (x2 ) |
1) |
неубывающей |
(невозрастающей), |
если |
|
( f (x1) ≥ f (x2 ) ) при любых a < x1 < x2 < b ; |
|
f (x1) < f (x2 ) |
||
2) |
возрастающей |
(убывающей), |
если |
|
( f (x1) > f (x2 ) ) при любых a < x1 < x2 <b . |
|
|
Такие функции называют монотонными, а в случае 2) более конкретно – строго монотонными.
Достаточные условия монотонности Если при любом x (a,b)
1)f '(x) ≥ 0 (≤ 0) , то f не убывает (не возрастает) на (a,b) ;
2)f '(x) > 0 (< 0) , то f возрастает (убывает) на (a,b) .
Локальные экстремумы. Наибольшее и наименьшее значения функции
Определение 16. Точка x0 называется точкой внутреннего локального экстремума ( максимума или минимума) функции f , если в некоторой окрестности x − x0 < ε точки x0 выполняется соответственно неравенство f (x) ≤ f (x0 ) или f (x) ≥ f (x0 ) .
ТЕОРЕМА 13 Ферма (или необходимое условие локального экстремума). Если точка x0 – точка внутреннего локального экстремума функции
f и функция дифференцируема в точке x0 , то f '(x0 ) = 0 .
Замечание. Условие f '(x0 ) = 0 не является достаточным условием экстремума. Точки, в которых f '(x0 ) = 0 или же производная не существует, называются критическими.
34
|
|
|
|
Достаточные условия экстремума |
|
||||||||||
I. Если функция |
f |
непрерывна в некоторой окрестности | x − x0 |< δ |
|||||||||||||
точки |
|
x0 , |
которая |
является |
критической |
точкой, |
f '(x0 ) > 0 |
при |
|||||||
x0 − δ< x < x0 |
и f '(x0 ) < 0 |
при |
x0 < x < x0 + δ, |
то x0 – точка локального |
|||||||||||
максимума функции f |
, |
если же |
f '(x0 ) < 0 при x0 − δ< x < x0 и f '(x0 ) > 0 |
||||||||||||
при x0 < x < x0 + δ, то x0 |
– точка минимума функции f . |
|
|
||||||||||||
II. Если f '(x0 ) = 0 |
и |
f ''(x0 ) < 0 , то x0 |
– |
точка максимума функции |
|||||||||||
f ; если |
f '(x0 ) = 0 и |
|
f ''(x0 ) > 0 , то |
x0 – |
точка |
минимума, если |
же |
||||||||
f '(x ) |
= 0 , |
f ''(x ) = 0 |
и |
f |
(3) (x ) ≠ 0 , то точка |
x не является точкой экс- |
|||||||||
0 |
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
тремума функции. |
|
f |
имеет в некоторой окрестности | x − x0 |< δ про- |
||||||||||||
III. Пусть функция |
|||||||||||||||
изводные |
до |
порядка |
n −1 включительно и |
в |
точке |
x0 производную |
|||||||||
f (n) (x |
|
) , причем f (k ) (x |
) = 0 ( k =1,...n −1), f (n) (x |
) ≠ 0 . Тогда: |
|
||||||||||
0 |
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
f |
|
|
|
|
1) если n – четное, то в точке x0 |
функция |
имеет максимум при |
|||||||||||||
f (n) (x |
|
) < 0 и минимум при f (n) (x ) > 0 ; |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
f |
|
|
|
|
2) если n – нечетное, то в точке x0 |
функция |
экстремума не имеет. |
Наибольшее и наименьшее значения функции
Если функция f непрерывна на отрезке [a, b] , то наибольшее и наи-
меньшее значения достигаются функцией или в критических точках или на концах отрезка.
Выпуклость функции
Говорят, что дифференцируемая функция f на интервале (a,b) является выпуклой (вогнутой), если при x (a,b) ее график расположен выше (ниже) касательной, проведенной к нему в любой точке (x, f (x)) .
Достаточным условием выпуклости (вогнутости) на интервале (a,b) 2-дифференцируемой функции является условие: f ''(x) > 0 ( f ''(x) < 0 )
при x (a,b) .
Точки, в которых меняется характер выпуклости, называют точками перегиба. Точка x0 , в которой f ''(x) = 0 или вторая производная не
существует, является точкой перегиба функции f , если f ''(x) меняет знак при переходе через точку x0 .
Асимптоты
1. Вертикальные асимптоты.
Если существует точка a такая, что lim f (x) = ∞, то прямая x = a
x→a
является вертикальной асимптотой.
35
2. Наклонные асимптоты.
Если lim |
f (x) |
= k |
и |
lim [ f (x) − kx] =b , то прямая y = kx + b явля- |
|
x |
|||||
x→+∞ |
|
|
x→+∞ |
ется правой наклонной асимптотой (если k = 0 , то – правой горизонтальной асимптотой).
|
Если вместо предела при x → +∞, рассмотреть предел при x → −∞, |
||||||||||||||
то такая прямая является левой асимптотой. |
|
|
x . |
||||||||||||
|
Пример 44. Построить график функции f (x) = |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 x2 −1 |
|
|
Область определения функции (−∞,−1) (−1,1) (1,+∞) . |
||||||||||||||
|
Функция нечетная, так как |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
f (−x) = |
|
− x |
= − |
x |
= − f (x) . |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
3 (−x)2 −1 |
3 x2 −1 |
|
|
|
||||
|
Следовательно, график симметричен относительно точки (0,0) . Это |
||||||||||||||
обстоятельство упрощает построение графика. |
[0,1) (1,+∞) . Так как |
||||||||||||||
|
Рассмотрим функцию |
на |
множестве |
||||||||||||
lim |
x |
|
= +∞, а |
lim |
x |
= −∞, то прямая |
|
x =1 является верти- |
|||||||
x→1+0 3 x2 −1 |
|
x→1−0 3 x |
2 −1 |
|
|
|
|
|
|
||||||
кальной асимптотой графика. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
На промежутках [0,1) и (1,+∞) функция непрерывна и дифференци- |
||||||||||||||
руема: |
|
|
|
1 |
|
|
|
2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 x2 −1 − x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
2 −1)2 |
3(x2 −1) − 2x2 |
x2 −3 |
||||||||
|
f '(x) = |
|
3 |
|
3 (x |
||||||||||
|
(3 x2 −1)2 |
|
= |
33 (x2 −1)4 |
|
= 33 (x2 −1)4 . |
|||||||||
|
Найдем критические точки на правой полуоси, решив уравнение |
||||||||||||||
x2 −3 |
= 0 |
x = |
3 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
3 (x2 |
−1)4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
На промежутке (0,1) |
и промежутке (1, 3) |
f '(x) < 0 . Следовательно, |
||||||||||||
на них функция убывает. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
На промежутке ( |
3,+∞) |
f '(x) > 0 |
и функция возрастает. |
Таким образом, точка x = 3 – точка локального минимума. Вторая производная
|
|
2x(x2 |
|
4 |
−(x2 |
|
|
|
4 |
(x2 |
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
−1) 3 |
−3) |
−1)3 2x |
|
2x(9 |
− x |
2 |
) |
|||||||||
f ''(x) = |
3 |
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
8 |
|
|
|
|
|
= |
|
||||||
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
93 (x2 −1)7 |
||||||||
|
|
|
|
(x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
−1)3 |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и f ''(x) = 0 при x = 3 .
36
На промежутках (0,1) и (3,+∞) |
f ''(x) < 0 , и функция является вогну- |
||||||||||
той; на промежутке (1,3) |
f ''(x) > 0 |
и функция выпуклая. |
|||||||||
Так как lim |
f (x) |
= |
lim |
1 |
= 0 , |
|
|
|
|
|
|
x→+∞ |
x |
|
x→+∞ 3 x2 −1 |
|
|
1 |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
lim |
f (x) = |
lim |
x |
= |
lim |
x3 |
|
= ∞, |
|||
|
|
|
|
1 |
|||||||
x→+∞ |
|
|
x→+∞ 3 x2 |
−1 |
x→+∞ |
1 − |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
то правой наклонной асимптоты нет.
Пользуясь результатами исследования, строим график функции (рисунок).
Контрольная работа 2
Задание 1. Пользуясь определением предела функции, доказать ра-
венства. Для заданного ε |
вычислить наибольшее δ, для которого выпол- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
няется соотношение 0 < |
|
x − x0 |
|
< δ |
|
f (x)− A |
|
< ε. |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1) |
lim |
|
2x2 +5x −3 |
= −7 , |
|
ε = 0.03, 0 < |
|
|
|
x −3 |
|
< δ |
|
f (x)− A |
|
< ε; |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → -3 |
x +3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
2) |
lim |
5x2 −4x −1 |
= 6 , ε |
= 0.01, |
|
|
0 < |
|
x −1 |
|
< δ |
|
f (x) − A |
|
< ε; |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x −1 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
3) |
lim |
|
3x2 +5x −2 |
= −7 , |
|
ε = 0.1, 0 < |
|
x + 2 |
|
< δ |
|
f (x) − A |
|
< ε; |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x + 2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → - 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
4) |
lim |
|
3x2 +5x −2 |
= −7 , |
|
ε = 0.1, |
|
x + 2 |
|
< δ |
|
f (x) − A |
|
< ε; |
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x + 2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → - 2 |
|
|
37 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5) |
|
lim 4x2 −14x + 6 |
=10 , |
ε = 0.004 , 0 < |
|
|
|
x −3 |
|
|
< δ |
|
|
|
f (x) − A |
|
|
|
< ε; |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
x |
→ 3 |
|
x −3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
6) |
|
|
lim |
6x2 − x −1 |
=5, ε = 0.01, 0 < |
|
|
x −1/ 2 |
|
< δ |
|
f (x) − A |
|
< ε. |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
|
|
x −1 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
→ 1 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
7) |
|
|
lim |
9x2 −1 |
= −6 , |
ε = 0.03, 0 < |
|
|
|
x +1/ 3 |
|
< δ |
|
f (x) − A |
|
< ε; |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
|
x +1 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
→ -1 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
8) |
|
lim |
x2 |
−4x +3 |
= 2 , ε = 0.02 , 0 < |
|
|
x −3 |
|
< δ |
|
f (x) − A |
|
< ε; |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x −3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x |
→ 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
9) |
|
|
lim |
2x2 +3x −2 |
=5 , |
ε = 0.02 , 0 < |
|
x −1/ 2 |
|
< δ |
|
f (x) − A |
|
< ε; |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
|
|
x −1 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
→ 1 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
10) |
lim |
6x2 + x −1 |
=5 , ε = 0.05, 0 < |
|
|
x −1/ 3 |
|
< δ |
|
f (x) − A |
|
< ε. |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x −1 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x → |
1 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
В заданиях 2 – 7 вычислить предел функции. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Задание 2. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
1) |
lim |
|
(x2 + 2x −3)2 |
; |
|
2) |
|
lim |
|
|
(x3 −2x −1)2 |
; |
|
|
|
|
|
3) |
|
lim |
(1 + x)3 −(1 +3x) ; |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → −3 |
|
x3 + 4x2 +3x |
|
|
|
|
x |
→ −1 x4 + 2x +1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x → 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x + x5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4) |
lim |
|
x3 −3x −2 |
|
; |
|
|
|
5) |
lim |
|
|
|
x3 −3x + 2 |
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
6) |
|
lim |
|
|
|
x3 + 4x2 +5x + 2 |
; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x2 − x − |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
− x2 − x + |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 −3x − |
2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → −1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ 1 x3 |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x → −1 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7) |
lim |
|
|
|
|
|
x4 −1 |
|
|
; |
|
|
|
8) |
lim |
|
x3 |
+5x2 +8x + 4 |
; |
|
|
9) |
|
lim |
|
|
x3 −5x2 +8x −4 |
; |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
−1 |
|
|
|
|
|
|
|
x3 +3x2 −4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 |
−3x2 + |
4 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → 1 2x4 − x2 |
|
|
|
|
|
|
|
x |
→- 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x →2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10) |
lim |
|
x3 −6x2 +12x −8 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x3 −3x2 + 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
Задание 3. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
1) |
lim |
|
|
1 + 2x −3 |
; |
|
|
|
|
2) |
lim |
|
|
x +13 −2 x +1 |
|
; |
|
|
3) |
|
|
|
|
|
lim |
|
|
4 x −2 |
; |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x −2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 −9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x −4 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → 4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x → |
16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4) |
lim |
|
3 |
x −6 + 2 |
; |
|
|
|
|
5) |
lim |
|
|
9 + 2x −5 |
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6) |
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 x −1 |
|
|
; |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x3 +8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 x −2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 + x − |
2x |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → −2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ |
8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x → |
1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7) |
lim |
|
|
|
1 + x − 1 − x |
|
; |
|
|
8) |
lim |
|
|
|
3 4x −2 |
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9) |
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
x −1 |
; |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
1 − x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 −1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → 0 3 1 + x − 3 |
|
|
|
|
|
x |
→ |
2 |
|
|
2 + x − 2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x → 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10) |
lim |
|
3 9x −3 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ 3 3 + x − |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
38 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Задание 4. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
1) |
lim |
ln (1 +sin x) |
; |
|
|
2) |
lim 1 −cos10x ; |
|
|
|
|
|
|
|
3) |
lim |
|
|
|
|
|
|
1 −cos 2x |
|
|
; |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
x → |
0 |
|
sin 4x |
|
|
|
|
|
|
|
|
x → |
0 |
|
ex2 −1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ 0 cos7x −cos3x |
|
||||||||||||||||||||||||
4) |
lim |
|
|
|
4x |
|
|
|
|
; |
|
|
5) |
lim |
|
|
2x |
|
|
|
|
|
|
; |
6) |
lim |
|
|
sin 7x |
; |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
x → |
0 tg(π(2 + x)) |
|
|
|
|
|
|
|
x → |
0 tg[2π(x + |
1 2)] |
|
|
|
|
x |
→ |
0 |
|
x |
2 + π |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
||||
7) |
lim |
2sin[π(x +1)] |
; |
|
|
|
8) |
lim |
9ln(1 −2x) ; |
|
|
|
|
|
9) |
lim |
|
|
cos 2x −cos x |
; |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → |
0 |
ln(1 + 2x) |
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ |
0 |
4arctg3x |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ 0 |
|
|
|
|
|
1 −cos x |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10) |
lim |
cos(x +5π 2)tgx . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x → 0 |
|
|
|
|
arcsin 2x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
Задание 5. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
1) |
lim |
|
x2 −1 |
; |
|
|
|
|
2) |
lim |
|
|
|
|
x2 − x +1 −1 |
; |
|
|
|
|
|
|
3) |
lim |
|
|
1 +cos3x |
; |
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ln x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin2 7x |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
x |
→ 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x → π |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
4) |
|
|
lim |
|
1 −sin 2x |
; |
|
5) |
|
lim |
|
|
tg3x ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6) |
lim |
|
|
2xsin x |
|
|
; |
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
(π−4x)2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 −cos x |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
→π 4 |
|
|
|
|
x |
→ π 2 |
tgx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x → |
0 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
7) |
lim |
1 − |
cos x |
; |
|
8) |
lim |
|
|
arcsin 2x |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9) |
lim |
|
|
x2 −π2 |
|
; |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
xsin x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin x |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
x |
→ |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ |
0 ln(e − x) −1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ π |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10) |
lim |
|
|
|
x2 −3x +3 −1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin πx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x → 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
Задание 6. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
1) lim |
|
|
1 + tgx − 1 +sin x |
; 2) lim 1 + xsin x −cos 2x |
; 3) |
lim |
|
|
|
|
|
1 + xsin x −1 |
; |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → 0 |
|
|
|
|
x3 |
|
|
|
|
|
|
|
x → 0 |
|
sin2 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
x → |
0 |
|
|
|
ex2 −1 |
|
|
|
||||||||||||||||||||
4) |
lim |
1 −cos 2x + tg2 x |
; |
|
|
5) |
lim |
sin 2x −2sin x |
; |
6) |
lim |
|
|
|
|
|
ln cos x |
|
|
; |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
xsin 3x |
|
|
|
|
|
|
xln cos5x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
x → |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x → |
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ |
2π 3sin 2x −1 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
7) |
lim |
ln cos 2x |
; |
|
|
|
|
|
|
8) lim |
3 1 +ln2 x −1 |
; |
|
|
|
9) |
lim |
ln(2x −5) |
; |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
(1 −π x)2 |
|
|
|
|
|
|
1 +cos πx |
|
|
|
|
|
|
esin πx −1 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
x → π |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ |
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x → |
3 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10) |
|
|
lim |
ln cos 2x . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
→ π ln cos 4x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
Задание 7. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
1) |
lim |
|
(1 −ln(1 −sin x))1 tg2 x ; |
2) |
lim |
|
(1 + tg2 x)1 3x2 |
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
x → 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x → 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
39 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3) xlim→ 0 (1 − xsin2 x)1 ln(1+πx3 ); |
4) |
xlim→ 0 (1 +sin2 3x)1 ln cos x ; |
||||||||||||||||||||||
|
5) lim (1 −sin2 |
|
1 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5 |
|
ctg2 x |
|
|
||||||||
|
x ) |
; |
|
6) |
lim |
|
6 |
− |
|
|
|
|
|
; |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
x → 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x → 0 |
|
|
|
cos x |
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 x3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7) |
lim |
1 |
+ tgxcos 2x |
|
; |
8) |
lim |
(1 −ln cos x)1 tg |
2 |
x ; |
||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
x → 0 |
|
1 + tgxcos5x |
|
|
|
x → 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
π |
|
|
ctgx |
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
cosec2 x |
||||
|
9) |
lim |
tg |
|
− x |
|
; |
|
10) lim |
|
3 − |
|
|
|
|
|
|
. |
|||||||
|
4 |
|
cos x |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
x → 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
→ |
0 |
|
|
|
|
|
|
|||||
Задание 8. |
Доказать непрерывность функции |
f (x) в точке x0 . |
|
|
|||||||||||||||||||||
1) |
f (x)=5x2 −1, x = 6 ; |
|
|
|
6) f (x)= −3x2 +8, x =5 ; |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
2) |
f (x)=3x2 −3, x = 4 ; |
|
|
7) f (x)= 2x |
2 +6, x = 7 ; |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
3) |
f (x)= −2x |
2 −5, x = 2 ; |
|
|
8) f (x)= 4x |
2 −1, x = 6 ; |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
4) |
f (x)= −4x |
2 −7, x =1; |
|
|
9) f (x)= −2x2 +9, x = 4 ; |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
5) |
f (x)= −5x |
2 −9, |
x |
=3; |
|
|
10) f (x)= 2x2 +8, |
|
x =5 . |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
Задание 9. Исследовать функцию f (x) на непрерывность и указать характер точек разрыва.
|
|
1 |
|
|
|
при |
|
x |
|
|
<1, |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
1 + x |
|||||||||||||||
1) |
|
|
0 при x ≤ −1, |
|||||||||||||
f (x) = |
|
|||||||||||||||
|
3/ 2 − x при x ≥1; |
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
при |
|
x |
|
|
< 2, |
|||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
8 − x |
3 |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
3) |
1/16 при x ≤ −2, |
|||||||||||||||
f (x) = |
||||||||||||||||
|
|
|
x +1 при x ≥ 2; |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x + 2 |
|||||||||||||||
|
|
|
при 0 < x <9, |
|||||||||||||
|
9 − x |
|||||||||||||||
5) |
|
|
2 / 9 − x при x ≤ 0, |
|||||||||||||
f (x) = |
|
|||||||||||||||
|
|
|
cos x при x ≥9; |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
sin x при x (−π/ 2;π], |
|||||||
2) |
|
|
2x / π |
при x ≤ −π/ 2, |
||||
f (x) = |
|
|||||||
|
|
|
|
1/ 2 |
при x > π; |
|||
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
x |
|
|
|
при 0 < x < 2, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
+ x |
2 |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|||
4) |
|
|
|
−x3 |
при x ≤ 0, |
|||
f (x) = |
|
|
||||||
|
|
|
|
x2 +1 при x ≥ 2; |
||||
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x + 2 |
|
||||||
|
|
|
при 0 < x < 7, |
|||||
|
x −7 |
|||||||
6) |
|
|
|
|
|
|
||
f (x) = −2 / 7 − x при x ≤ 0, |
||||||||
|
|
cos x при x ≥ 7; |
||||||
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
40