Практыкум па гістарычнай граматыцы беларускай мовы

Вучэбна-метадычны дапаможнік

УДК 808.26-53(075.8)

ББК 811.411.3.-923

Д 43

Складальнік: кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры беларускага мовазнаўства УА “ВДУ імя П.М. Машэрава“ А.С.Дзядова

Рэцэнзент: кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры беларускага мовазнаўства УА “ВДУ імя П.М. Машэрава“ В.Э.Зіманскі

Вучэбна-метадычны дапаможнік прызначаны для студэнтаў філалагічных факультэтаў дзённай і завочнай формаў навучання. У ім распрацаваны змест практычных заняткаў і сістэма тэставых заданняў, выкананне якіх арыентуе студэнтаў на ўсебаковае вывучэнне матэрыялу па пэўных тэмах; прыведзены тэрміналагічны мінімум і пададзены спісы асноўнай і дадатковай літаратуры.

Практыкум можа быць выкарыстаны таксама на занятках па гісторыі беларускай літаратурнай мовы і сучаснай беларускай літаратурнай мове.

УДК 808.26-53(075.8)

ББК 811.411.3.-923

Дзядова А.С., 2006

УА “ВДУ імя П.М.Машэрава”, 2006

Гістарычная граматыка беларускай мовы мае важнае значэнне ў сістэме лінгвістычнай падрыхтоўкі студэнтаў філалагічных факультэтаў. Веданне гістарычнай граматыкі неабходна настаўніку беларускай мовы, бо многія сучасныя моўныя факты нельга растлумачыць без знаёмства з іх гісторыяй. У школе настаўніку беларускай мовы давядзецца сутыкнуцца з такімі з’явамі ў фанетыцы і марфалогіі, тлумачэнне якім не можа быць дадзена на аснове сучаснага стану мовы, бо яно ляжыць у гісторыі, мінулых этапах яе развіцця.

У вучэбна-метадычным дапаможніку “Практыкум па гістарычнай граматыцы беларускай мовы” падрабязна распрацаваны змест практычных заняткаў па пятнаццаці тэмах, якія закранаюць асноўныя пытанні фарміравання і развіцця фанетычнай сістэмы і граматычнага ладу беларускай мовы ад праславянскай пары да нашага часу. Па кожнай тэме дадзены пытанні і заданні, прыведзены тэрміналагічны мінімум, якім павінны валодаць студэнты пры вывучэнні той ці іншай тэмы, складзены спісы асноўнай і дадатковай літаратуры.Прапанаваныя заданні арыентуюць будучых філолагаў на самастойную працу пры ўмове належнага засваення імі тэарэтычнага матэрыялу і скіраваны на засваенне і паглыбленне ведаў, выпрацоўку навыкаў творчага падыходу да аналізу моўных з’яў. Асобныя практыкаванні разлічаны на ўменне бачыць і правільна аналізаваць архаічныя моўныя факты ў тэкстах агульнаўсходнеславянскага і старабеларускага перыядаў. Распрацаваная сістэма тэстаў мае на мэце праверку ведаў студэнтаў па асноўных раздзелах курса і можа быць скарыстана імі ў працэсе самастойнай працы.

Практыкум можа знайсці прымяненне не тольккі на занятках па гістарычнай граматыцы, але і ў працэсе выкладання гісторыі беларускай літаратурнай мовы, сучаснай беларускай літаратурнай мовы пры высвятленні гісторыі пэўных фанетычных і марфалагічных фактаў. Практычным матэрыялам дапаможніка пры неабходнасці гістарычнага каментарыю моўных з’яў могуць карыстацца таксама настаўнікі.