Конспекты. Blackboard / Тема 3. Дифференцирование
.pdfТема 3 §1 Численное дифференцирование
|
_ |
|
xi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
a, h b a / n |
|||
Пусть дана h |
: xi |
x0 ih, i 0,..., n; x0 |
||||||||||||||||||||
заданы значения |
f xi |
|
fi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Необходимо вычислить |
|
f k x |
и, в частности, |
f k xi |
||||||||||||||||||
|
Ln |
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f |
|
|
xi Ln |
xi |
||||||
Найдем |
k |
|
|
|
и положим |
|
|
k |
|
|
|
|
k |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Примеры. n=1 |
L x |
f |
|
|
x x1 |
f |
|
x x0 |
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
1 |
|
|
|
0 x |
x |
|
1 |
|
x x |
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
1 |
|
|
1 |
|
0 |
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
f0 |
|
|
|
|
|
f1 |
|
|
|
f1 f0 |
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
|
|
|||||
L1 x |
x1 |
|
|
|
|
x1 x0 |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
x0 |
|
|
x1 x0 |
|
|
|
|
|
|
n=2: |
|
|
|
x x x x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x x0 x x2 |
|
|
|
|
|
|
|
x x |
x x |
|
|
|
||||||||||||||||
L x f |
|
|
|
|
f |
|
|
f |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 |
|
1 |
|
|
|
|
||||||||||||||
|
x |
x x x |
|
|
|
|
x |
x |
x x |
|
|
|
x x |
x x |
|
|||||||||||||||||||||||||||||
2 |
|
|
0 |
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
2 |
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
0 |
1 |
0 |
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
0 |
1 |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
0 |
|
2 |
1 |
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
-h |
-2h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
h |
|
-h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2h |
|
|
h |
|
|
|
|
||||
L2 x f |
|
x x |
x x |
|
|
|
|
|
|
|
|
x x |
|
x x |
|
|
|
|
|
x x |
|
|
|
x x |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
2 |
f0 |
|
1 |
|
f1 |
|
|
|
|
|
2 |
f1 |
|
0 |
f2 |
|
|
|
1 |
f |
|
|
0 |
|
|
|
||||||||||||||||
0 2h2 |
|
2h2 |
|
|
|
|
|
|
|
h2 |
|
h2 |
|
|
|
|
2h2 |
2 2h2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
f |
2h |
|
f |
|
|
|
h |
f |
2h f |
|
h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
0 2h2 |
|
0 2h2 |
2 2h2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 h2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
L2 x0 |
|
1 |
|
|
|
3 f0 4 f1 f2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x f0 |
|
x x2 |
|
|
f |
|
|
x x1 |
f1 |
x x2 |
|
|
f1 |
|
|
x x0 |
f |
|
x x1 |
f |
|
x x0 |
||||||||||||||||||||
L2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
2h2 |
|
|
0 2h2 |
|
|
h2 |
|
|
|
|
|
h2 |
2 2h2 |
2 2h2 |
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
h |
|
|
|
|
|
|
h |
|
|
h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
h |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
L2 x1 f0 |
|
|
|
|
|
f1 h2 f1 |
|
|
f2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
2h2 |
|
|
h2 |
2h2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x1 |
|
1 |
|
|
|
f0 f2 |
|
f2 f0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
L2 |
|
2h |
|
2h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
h |
|
|
|
|
|
|
2h |
|
|
|
h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2h |
|
|
|
|
|
|
||||||||
L2 x2 |
f0 |
|
|
f1 |
|
f |
|
|
|
|
f |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
2h2 |
h2 |
2 2h2 |
|
|
2 2h2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
f0 4 f1 3 f2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
L2 x2 |
|
|
|
2h |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
§2 Оценка погрешности |
|
|
|
|
|
формул численного дифференцирования |
|
|
|||||
Rn x f x Ln x f x, x0 , x1,..., |
xn n 1 x |
|||||||
R |
x |
f k x L k x |
|
|
|
|
||
nk |
k |
|
|
n |
xn |
n 1 |
x |
|
Ck |
f x, x0 , x1,..., |
|||||||
|
|
m |
|
m |
k m |
|
|
|
|
m 0 |
|
|
|
|
|
||
j |
|
f x, x0 ,..., xn |
|
|
|
|
||
1: |
|
|
|
|
|
|
||
|
lim |
|
f x , x0 ,...,xn f x, x0 ,...,xn |
|
||||
|
|
|
||||||
|
|
0 |
x |
|
|
|
lim |
f x , x, x0 ,...,xn f x, x, x0 ,...,xn |
|
||||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
j 2 : |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
f x, x0 ,..., xn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f |
|
|
||
lim |
f x , x0 ,...,xn |
x, x0 ,...,xn |
|
|
||||
|
x |
|
|
|||||
0 |
|
f x , x, x0 ,..., xn |
||||||
|
|
|
||||||
lim |
|
f x , x , x0 ,...,xn f x, x, x0 ,...,xn |
|
|
||||
|
|
|
x |
|||||
0 |
|
|
|
2 f x, x, x, x0 ,..., xn
Предположение индукции
f m1 x, x ,..., x |
n |
|
m 1 ! f x, x,..., x, x ,..., x |
n |
|
||||||||||||
j m : |
|
0 |
|
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f m x, x ,..., x |
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
lim |
f m 1 x , x ,..., |
x |
n |
f |
m 1 x, x ,..., |
x |
n |
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
0 |
|
|
0 |
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
(m-1) пара |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f x ,..., |
x , x, x0 ,..., xn ... f x , x,..., x, x0 ,..., xn |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
m |
|
|
|
m |
|
|
|
|
|
|
|
m 1 !lim |
|
f x ,...,x , x0 ,...,xn f x,...,x, x0 ,...,xn |
|
||||||||||||||
|
|
||||||||||||||||
|
0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
итого m пар – разностей, тогда получаем: |
|
|
|
|
|||||||||
f |
m x, x ,..., x |
n |
m ! f x, x,..., x, x ,..., x |
n |
|
||||||||
|
|
0 |
|
|
|
|
|
0 |
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
m+1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
k |
k! |
|
|
k m |
|
|
|
||||
|
|
x |
|
|
|
|
|
||||||
Rnk |
|
|
|
|
f x,..., x, x0 |
, x1,..., xn |
n 1 |
x |
|||||
k m ! |
|||||||||||||
|
|
m 0 |
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
m+1
частные случаи
k=1: |
|
|
|
|
|
|
Rn1 |
x |
f n 1 |
|
|
x |
|
|
|
|
||||
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
n 1 ! |
|
|
|
|
1 , 2 , x a, b
f 2 n 1 x ,
n 2 !
если x xi , i 0,..., n,
тогда |
|
|
|
|
|
|
|
|
f |
n 1 |
1 |
|
|
|
|
xi , 1 |
, xi a, b ; |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
Rn1 xi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
n |
1 ! |
|
|
n 1 |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
k=2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
f n 2 |
|
|
|
|
|
|
f n 3 |
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|||||
Rn2 x |
|
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
n 1 x , |
|||||||||
|
n 1 ! |
|
|
n 1 |
n 2 ! |
|
|
n 1 |
|
n 3 ! |
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
1, 2 , 3 , x a,b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
если x x , i 0,..., n, |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
i |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f |
n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f n 2 |
2 |
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
Rn2 xi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
n 1 ! |
n 1 xi |
n |
2 ! |
|
|
n 1 xi , |
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
1, 2 , xi a, b |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
§ 3 О вычислительной погрешности формул численного дифференцирования
• определение1.
Задача называется корректной(или корректно поставленной), если:
1.решение задачи существует и единственно при любом наборе данных из некоторого класса,
2.решение устойчиво по входным данным.
• определение 2.
Решение задачи называется устойчивым, если оно непрерывно зависит от входных данных, причем эта зависимость
равномерна по h: |
y |
y - входные данные, приближенная формула - Fh |
для 0, , h0 , такие, что, дляh h0и
~ |
|
|
|
, |
|
~ |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
y y |
|
|
|
|
Fh y Fh y |
|
Пример
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f x1 f x0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
f1 f0 |
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
f x0 L1 x |
|
|
|
|
|
|
|
; |
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x1 |
x0 |
|
|
h |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
f |
|
|
|
|
|
|
|
|
f |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
R11 x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
h; 1, x a, b ; |
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
2 |
|
|
n 1 x |
2 |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
f |
|
x |
|
M, x a,b ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
Пусть |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
следовательно |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
R x |
|
|
|
M |
|
|
h; x a, b ; |
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
11 |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
f x0 0 , f x1 1, max 0 |
|
, |
|
1 |
|
E |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
r 1 0 |
, |
|
r |
|
|
2E |
; |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
h |
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
h |
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|