КІРІСПЕ

Қоршаған ортаны қорғау, табиғатты сақтау мәселелері бүкіл адамзаттың ғаламдық мәселесіне айналды. Ғылым мен техниканың дамуы, халық санының артуы, урбанизация үрдісінің артуы қоршаған ортаның ластануын тудырады. Сонымен қатар, қоршаған ортаның ластануы облысымыздың барлық өңірінде адамның тұрмыстық шараларына экологиялық бақылаудың жеткіліксіздігіне артады. Сондықтан да, табиғат пен қоғам арасындағы бірлесіп әрекет ету жоғары дәрежедегі мәнге ие болды. Қоршаған табиғатты сақтау мәселелері бүкіл адамзаттың ғаламдық мәселесіне айналды.

Адамның экожүйеге әсері оның әртүрлі шараларының нәтижесінде іске асады. Олар: табиғи ресурстарды қолдану, жылу - энергетикалық, тау - кен, машина жасау өнеркәсіптерінің, құрылыстың дамуы және басқа да салалардың дамуы қоршаған ортаның ластануына әкеліп соқтырады, сол себепті халық шаруашылығының барлық саласына өндірістік мониторингті жүргізіп отыру керек. Бұл курстық жұмыстың мақсаты: аумақтың кешенді сұлбаларын жасауды үйрену және сол елді мекенге әсер ететін өндірістердің зиянын көрсету, жақсарту шараларын жасау.

1 Қоршаған ортаны қорғаудың аумақтық кешенді сұлбасын жобалаудың тапсырмасы.

Семей қаласының қоршаған ортаны қорғаудың аумақтық кешенді сұлбасын (ҚОҚАумКС) жобалауға тапсырманың мөлшермен алынған құрамы.

Семей қаласының маңындағы өндірістіка ауданның ҚОҚАумКС – ның топографиялыөқ жоспары.

Жобалау ауданның аумағы (мың км²) -  150000 мың км². Оның ішінде:

1.Қоныс тұрған аймақ құрылысы: 2136 га.

Оның ішінде: Зайсан қаласы (га): 1580

Қарауыл ауылы (га): 392

Қасқабұлақ ауылы (га): 120

Архат ауылы (га): 256

Құндызды ауылы (га): 180

2.Өндірістік белдем аумағы: соның ішінде: 510 га.

Семей қаласы – 130 га;

Қасқабұлақ ауылы - 170;

Қарауыл ауылы – 80;

Архат ауылы – 60.

3.Ауыл шаруашылығы жерінің ауданы: 70465 га, оның ішінде:

Жайылым – 14983 га;

Аралас ормандар – 5942 га;

Шыршалы ормандар – 6139 га;

Жапырақты ормандар – 13208 га;

Өртенген ормандар – 1350 га;

Бау –бақшалар – 1825 га;

Бұталар – 7688 га;

Шабындықтар – 18855 га.

4.Су қоймалар ауданы – 24254 га, оның ішінде:

Ертіс өзені – 21624 км;

Қарасу – 600 ;

Архат өзені – 820;

Аэрапорт - 130 га;

Зират –160 га.

5.Жолдардың ауданы 3444 га, оның ішінде:

Автокөлік жолдары: 2284 га;

Теміржол ұзындығы: 1155 га.

6.ЭЖ ұзындығы -110 км-36 км.

7.Жолдардың ұзындығы 129 км,оның ішінде:

-автокөлік жолдары-91км,

-теміржол жолдары -38 км.

8.Аудан тұрғындарының саны: 324600 , оның ішінде:

Семей қаласы -324600 адам;

Қарауыл ауылы – 40284 адам;

Құндызды ауылы – 6720 адам;

Архат ауылы – 4400 адам;

Саржал ауылы – 5200 адам.

9.Аудан тұрғындарының тығыздығы 0,001 мың, адам/га;

10.Қалалар мен ауылдар саны:

Қала - 1;

Ауыл - 7;

11.Еңбек ресурсын бөлу пайызбен:

Қала тұрғындары - 36%;

Қызмет көрсеткіш топ - 22%;

Оқушылар - 26%;

Студенттер мен қарттар - 22%.

2 Табиғи ресурстар мен қоршаған ортаның заманауи жағдайын кешенді бағалау

2.1 Геофизикалық және климатологиялық сипаттамаларына сәйкес бағалау.

Республикамыздың барлық аймағындағы табиғи ерекшеліктер бір-бірінен қатты ерекшеленеді.

Семей қаласы маңындағы климаттық ауданы IB-ға жатады. Сыртқы ауаның орташа жылдық температурасы 1,7⁰ С. Қаңтар айының орташа айлық температурасы -14⁰ С-тен -28⁰ С-ге дейін жетеді. Қыстың үш айындағы желдің орташа жылдамдығы 6 м/с тен жоғары.Шілде айындағы ауаның орташа айлық температурасы +2-тен +22⁰ С-ға дейін. Шілде айының орташа айлық салыстырмалы ылғалдылық 70-тен жоғары. Зайсан қаласындағы қыс және жаз мезгілдеріндегі жел бағытының қайталануы мен жел жылдамдығын көрсетілген (Кесте 1 және 2 –де).

Кесте 1 – Семей қаласының қаңтардағы жел жылдамдығы мен бағыты.

Желдің қайталануы, %									Желдің жылдамдығы,м/с
с	сш	ш	ош	о	об	б	сб	с		сш	ш	ош	о	об	б	сб
2	3	4,4	18	8	11	11	3	2,7		3,2	3,6	4,3	5,2	5	3,6	3,2

Кесте 2 – Семей қаласының шілдедегі жел жылдамдығы мен бағыты.

Желдің қайталануы, %									Желдің жылдамдығы,м/с
с	сш	ш	ош	о	об	б	сб	с		сш	ш	ош	о	об	б	сб
15	13	15	7	6	9	19	16	3,7		3,6	2,9	3,1	2,8	4,4	3,8	3,3

Семей қаласының маңында Ертіс өзені және Архат өзені ағып жатыр. Жобалаушы ауданның орман массиві: жайылым және шабындық жерлер, аралас ормандар, жапырақты ормандар, шыршалы орманнан тұрады. Зайсан қаласы жобалаушы ауданның орталық бөлігінде орналасқан. Қаланың солтүстік – шығыс бөлігінде суперфосфатты тыңайтқыш, алюминий тотығы, фибролит және ағашты өңдеуші өнеркәсіптер орналасқан.