Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ЭУМКД Беларуская мова (Культура маўлення).docx
Скачиваний:
667
Добавлен:
11.05.2015
Размер:
1.32 Mб
Скачать

96. Перакладзіце наступныя прыметнікі на беларускую мову. Уявіце сябе дырэктарам кампаніі. Напішыце характарыстыку на вашага супрацоўніка.

Тактичный, сердечный, отзывчивый, умный, способный, старательный, ленивый, гениальный, талантливый, находчивый, бескорыстный, серьезный, смелый, прилежный, работоспособный, честный, скромный, любознательный, ннтеллигентный, гуманный, грубый, злой, злопамятный, мстительный, ограниченный, корыстолюбивый, заносчивый, себялюбивый, малодушный, неряшливый, жадный, аккуратный, легкомысленный, завистливый, вежливый, волевой, практичный, уверенный, творческий.

Словы для даведкі: Тактоўны, сардэчны, спагадны, разумны, здольны, старанны, гультаяваты, геніяльны, таленавіты, знаходлівы, бескарыслівы, сур'ёзны, адважны, старанны, працаздольны, сумленны, сціплы, дапытлівы, інтелігентны, гуманны, грубіянскі, злы, злапомны, мсцівы, абмежаваны, карысталюбны, ганарысты, сябелюбны, маладушны, неахайны, прагны, акуратны, легкадумны, зайздросны, ветлівы, валявы, практычны, упэўнены, творчы.

97. З якіх афіцыйных папер маглі б быць узяты наступныя выразы?

Давяраю атрымаць, справаздача прыкладаецца, даводзім да вашага ведама, задаволіць просьбу, з мэтай паляпшэння, ускласці абавязкі, выявіць умовы, пасля заканчэння школы, патрэбна правесці пасяджэнне, дамовіліся.

98. Пастаўце ў форму давальнага склону наступныя імёны. У якім дакуменце выкарыстоўваецца такая форма?

Аня, Алена, Ваня, Грыша, Жэня, Змітрок Бядуля, Алена Масла, Барыс Батура, Міхась Машара, Алесь Масла, Зося, Іна Варвашэня, Іван Варвашэня, Ірына Шкраба, Рыгор Шкраба, Кузьма, Мікіта, Міша, Ніна, Пеця, Воля, Пятро Глебка, Рыгор Мурашка, Саўка, Сцяпан, Іван, Юрка.

99. Як Вы разумееце тэрмін “моўны этыкет”?

100. Якія формулы вітання Вы ведаеце?

101. Якія словы альбо выразы могуць прагучаць у адказ на запытанне “Як жыццё?”

102. У якой сітуацыі могуць быць ужытыя наступныя пажаданні:

Вялікі расці! Хлеб-соль! Дабранач! Смачна есці! Бог у помач!

103. Якія формулы-звароткі да асобы Вы ведаеце? Як Вы да іх ставіцеся?

104. Перакладзіце на беларускую мову:

Как дела? Сколько лет, сколько зим! Мое почтение!

105. Назавіце найбольш пашыраныя формулы развітання сярод моладзі.

106. Выкажыце пажаданне таму, хто працуе.

107. У якіх маўленчых сітуацыях ужываліся наступныя беларускія формулы этыкету?

Расці каласістае, караністае і ўмалотнае!

Бялом табе!

Спорня ў дзяжу!

З коласа – асьміна, з зярнятка – аладка!

У печ комам, з печы волам!

Паходна вам!

У зямлю зярнамі, у гумно – тарпамі!

108. Укажыце на памылку, дапушчаную ў моўным этыкеце:

Шаноўныя спадары і спадарыні! Дазвольце павіншаваць Вас з нашым прафесійным святам – Днём праграміста.

109. Дапоўніце словазлучэнні да сказаў:

Шаноўнае спадарства! Мы рады...

Прашу высокі суд улічыць...

Даруйце, калі ласка, але...

Будзьце ласкавы! Ці не маглі б...

Вялікі дзякуй Вам за...

110. У якой маўленчай сітуацыі дзейнічае забарона ўжывання асабовых займеннікаў ён, яна, яны?

111. З вуснаў дакладчыка прагучала: “Аб гэтым я скажу ніжэй”. Ці лагічная такая фраза?

112. Ці можа маўчанне (адсутнасць гукаў-знакаў) быць камунікацыйна значным? Ці значна маўчанне па-за межамі камунікацыі?

113. У практыцы афіцыйна-справавога маўлення займеннік я выцясняецца формай мною ў канструкцыі з дзеясловам залежнага стану (замест я прааналізаваў – мной прааналізавана) або ўвогуле апускаецца ( я прашу – прашу). У якіх жанрах службовай дакументацыі займеннік я прысутнічае правамерна?

114. Пры складанні рэкламнага тэксту кіруюцца прынцыпам: слова павінна мець не больш чым 7 складоў. З якіх пазіцый зроблены такія высновы?

115. В. Вітка заўважыў: “Аб’яднанне калгасных кірмашоў г. Мінска” – напісана жалезнымі літарамі на чыгуннай шыльдзе новага будынка Камароўскага рынку, каб на векі вечныя засведчыць нашу непісьменнасць”? У чым заключаецца непісьменнасць прыведзенага В. Віткам выразу?

116. Выпраўце недакладнасці.

1. Студэнты на практычных занятках разгледзелі эпітэты і роль іх у сказе. 2. Разам злучылася ўсё: і фізічная боль, і крыўда, і жаль. 3. Воля птушцы даражэй залатой клеткі. 4. Неспакойнае мора грозна кідала хвалі на ўзвышаючыяся побач скалы. 5. Трохі пачакаўшы, выццё, яшчэ больш жудаснае, паўтарылася зноў. 6. Як у сябе нічога не мае, так на сабе найбольш чапляе. 7. Досыць ясна і коратка вывеў свой рэзюмэ старшыня.

1. Ціха ў гэтым святым месцы, толькі чуецца звон званоў. 2. Пазнаёміўшыся з умовамі конкурса, настрой сапсаваўся. 3. Да нас прыйшоў самы старэйшы дзед. 4. На засяданні кафедры гаварылі аб арганізаванні і правядзенні Міжнароднай канферэнцыі. 5. У гэтым годзе ягады буйней звычайных. 6. З самага дзяцінства гне яна сваю маладую постаць на панскім надзеле. 7. Снег тоўстым пластом кладзецца на халодныя яблыні, да зямлі прыгнуўшы маладзенькія галіны.

1.Пасля перамогі Вялікай Кастрычніцкай сацыялістычнай рэвалюцыі забіты раней селянін выступае як нешта большае. 2.ПДУ правяла матэматычную універсіяду абітурыентам. 3.Пабываўшы ў кабінеце дэкана факультэта, студэнтамі былі зроблены адпаведныя вывады. 4.Людзі доўга дзівіліся цуду, зробленаму рукамі майстра. 5.Любы ў адказе за народнае багацце. 6.Па тэрыторыі Беларусь больш Балгарыі. 7.Каля дарогі расла хвоя, якая была разгалістай.