Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

КПРК квш

.doc
Скачиваний:
7
Добавлен:
05.02.2016
Размер:
330.75 Кб
Скачать

Экзамен

Конституционное право Республики Казахстан

Конституциялыќ ќўќыќтык реттеу јдісіне жатќызуєа болады:

+ міндеттеу

+ рўќсат беру

+ тыйым салу

- тарихи - салыстырмалы талдау

- зерттеу

- конституциялыќ ќўкыќта арнайы кўќыктыќ реттеу јдісі жоќ

- єылыми талдау жасау

- статистикалык зерттеу

ЌР Конституцияєа ґзгертулер мен толыќтырулар енгізу бастама кўкыєына келесі субъектілер ие:

- ЌР Їкіметі

+ ЌР Парламенті

+ ЌР Президенті

+ Јр Палата депутаттары жалпы саныиыи кемінде терттен їшініѕ кґпшілікдаусымен бастама ќўќыєы жїзеге асырылады

- ЌР Бас Прокуратурасы

- ЌР Конституциялык Кеѕесі

- ЌР Президенті, Парламенті мен Їкіметініѕ біріккен огырысы аркылы бастама ќўќыєы жїзеге асырылады

- Парламент Сенаты

Ќўкыќтык мемлекет ретінде танылатын мемлекет:

+ Жеке тўлєаныѕ мїдделерін жїзеге асыруды камтамасыз ететін мемлекет

- Теократиялыќ мемлекет

+ Ќўкыќтыѕ їстемдігі ќамтамасыз етілген мемлекет

- Мемлекеттік органдары ќоєамнын накты бґлігіне ќызмет жасайтын мемлекет

- Наќты діни аєымдар ресми тїрде танылмаган мемлекет

- Конституцияларда ќўкыќтыќ мемлекет ретінде сипаттайтын норма жоќ

+ Мемлекеттіѕ конституциясында бекітілген, нысаны мен ўйымдастырылуы конституциялыќ мемлекет ретінде сипаттайтын катан белгілерге ие мемлекет

- ЌР саяси жјне идеологиялыќ саналуандылыќ танылатын мемлекет

Адам жјне азаматтардыѕ конституциялыќ ќўќыќтары мен бостандыќтары келесі топтарєа топтастырылады:

+ јлеуметтік-экономикалыќ, рухани ќўќыќтар мен бостандыќтар

+ саяси ќўќыќтар мен бостандыктар

+ жеке ќўќыќтар мен бостандыќтар

- адам жјне азаматтардыѕ ќўќыќтары мен бостандыќтары бґлек топтарєа топтастырылмайды

- рулыќ ќўќыќтар мен бостандыќтар

- тек жеке жјне јлеуметтік ќўќыќтар мен бостандыќтар тїрінде топтастырылады

- сайлауєа байланысты ќўќыќтар мен бостандыќтары

- нјсілдік кўќыќтар мен бостандыќтар

ЌР заѕнамасына сай саяси партия ўєымы:

+ Азаматтардыѕ, јр тїрлі јлеуметтік топтардыѕ мїдделерін мемлекеттік биліктіѕ ґкілді жјне атќарущы органдарында білдіру маќсатында олардыѕ саяси еркін білдіретін ЌР азаматгарыныѕ ерікті бірлестігі

+ Маќсаты саяси билікке жетуді кґздейтін ќоєамдык бірлестіктер

+ Ќазаќстан Республикасы азаматтарыныѕ бірлесу бостандыєына ќўкыєын іске асыруда ќўрылатын бірлестіктер

- Халыќаралыќ деѕгейде экономикалыќ ќызметпен айналысатын ўйымдар

- Мемлекеттіѕ бастамасымен ќўрылатын ќоєамдыќ ўйымдар

- ЌР саяси партиялар ўєымы ќалыптаспаєан

- Сайлау комиссиялары

- Ќўрылу маќсаты коммерциялыќ мїдделерді кґздейтін мемлекеттік емес ўйымдар

Пропорционалды сайлау жїйесі:

+ Партиялыќ тізімдермен сайлау ўйымдастырылатын жїйе

+ Саяси партиялардаи Мјжіліс депутаттары біртўтас жалпыўлттыќ сайлау округі бойыиша ґткізілетін жїйе

+ Сайлау дауысын есептеуде мандаттар жиналєан дауысгар кґлеміне байланыеты їлестірілетін сайлау жїйесі

- Елдегі белсенді сайлау ќўќыєы бар азаматтардыѕ 50% астамы сайлауєа катысќанда сайлау ґтті деп есептеу

- Сайлау округтері бойынша сайлауды ўйымдастыру жїйесі саналады

- Ќайта дауыс беру кезінде басќа кандидатќа ќараєанда дауыс беруге ќатысќан сайлаушылардыѕ (таѕдаушылардыѕ) дауыс саны бойынша есептеу

- Саяси партиялардан Парламент Мјжілісініц депутаттары біртўтас сайлау округтері бойынша партиялыќ тізімдермен сайланады

- Їміткерлер 50% астамыныѕ дауысы бойынша есептеу жїргізу

Республикалыќ референдумда ќарастырылмайтын мјселелер:

+ ЌР біртўтастыєына байланысты мјселелер

+ ЌР јкімшілік-аумактык ќўрылысыныѕ мјселелері

+ Бюджет саясатныѕ мјселесі

- Конституциялыќ зандар

- Мемлекет ґмірініѕ маѕызды мјселелері

- Зандар

- ЌР заѕдарына ґзгерістер мен толыќтырулар енгізу

- Конституция жобалары

Ќазаќстан Республикасында мемлекеттік билік органдары бір-бірімен байланысады:

- ґзара іс-ќимыл жасау ќаєидасына сјйкес

+ тежемелік жїйесін пайдалану арќылы

+ тепе-теѕдік жїйесін пайдалану арќылы

- ґзара теѕсіздік ќатынастыѕ болуы негізінде

- бір-бірініѕ баќылауында болуы арќылы

- бір билік органдарыныѕ келесілерінен басым болуы негізінде

- ґзара жауаптыльіќ ќаєидасыныѕ негізінде

+ баєыныштылыќ ќаєидасыныѕ негізінде

Республика Президентіне тўрєын їй жјне кґлік ќызметін кґрсетудіќамтамасыз етеді:

+ Ґзініѕ ќўзыретіне сјйкес Республика Президентініѕ Кїзет ќызметі

+ Ґзініѕ кўзыретіне сјйкес Ўлттыќ ќауіпсіздік комитеті

+ Президенттіѕ Іс Баскармасы

- Ќаржы министрлігі

- Республика Їкіметі

- Президенттіѕ ґзі

- Республиканыѕ Ќорєаныс министрлігі

- Мемлекеттік хатшы

Республика Президент Парламенттіѕ кезектен тыс сессиясын шаќырады:

+ Палаталар тераєаларыныѕ ўсынысымен

+ Парламент депутатгары жалпы саныныѕ кемінде їштен бірініѕ ўсынысымен

+ Ґз бастамасымен

- Конституциялыќ Кеѕес мїшелерініѕ ўсынысымен

- Сайлаушылардыѕ бастамасы бойынша

- Їкімет мїшелерініѕ ўсынысымен

- Таѕдаушылардыѕ ўсынысы негізінде

- Бас прокурордыѕ ўсынысымен

Депутаттыќ јдеп ережелерін бўзєаны їшін Парламент депутаттарына ќолданылатын жазалау шаралары:

+ бір отырыс уаќытына отырыс залынан шыєарып жіберу

+ кґпшілік алдында кешірім сўрауєа мјжбїр ету

+ парламенттік мінеу

- јкімшілік жауаптылыкќа тарту

- мандатынан айыру

- ќамауєа алу, тўтќындау

- айыппўл сапу

- арнайы ќўќыєынан айыру

Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі жауапты болады:

+ Республика Парламенті алдында

+ Парламент Мјжілісініѕ алдында

+ Республика Президент алдында

- Республиканыѕ жергілікті басќару органдары алдында

- Бас прокуратура алдында

- Парламент Сенатыныѕ алдында

- Ќазаќстан халќы алдында

- Конституциялыќ Кеѕес алдында

Конституциялыќ Кеѕестіѕ ґкілеттіктері:

+ Дау туєан жаєдайда Президенттіѕ, Парламент депутаттарыныѕ сайлауын ґткізудіѕ дўрыстыєы туралы мјселені шешеді

+ Парламент ќабылдаєан заѕдардыѕ Конституцияєа сјйкестігін Президент ќол ќойєанєа дейін ќарайды

+ Конституцияныѕ нормаларына ресми тїсіндірме береді

- Їкімет мїшелерініѕ антын ќабылдайды

- Республика Парламентін таратады

- Парламенттіѕ ќарауына заѕ жобаларын енгізеді

- Депутаттарды мандатынан айырады

- Їкіметке сенімсіздік білдіреді

Мамандандырылєан соттарєа жатады:

+ јкімшілік соттар

+ јскери соттар

+ кјмелетке толмаєандардыѕ істері жґніндегі соттар

- ауданаралыќ соттар

- аудандыќ соттар

- ќалалыќ соттар

- конституциялыќ соттар

- облыстыќ соттар

Јкімдіктіѕ мјртебесі бойынша мынадай орган болып табылады:

+ тиісті аумаќта жергілікті мемлекеттік басѕаруды жїзеге асыратын алќалы аткарушы орган

+ облыстыѕ (республикалыќ маѕызы бар ќаланыѕ, астананыѕ), ауданныѕ (облыстыќ маѕызы бар ќаланыѕ) јкімі басќаратын атќарушы орган

+ ґз ќўзыреті шегінде тиісті аумаќта жергілікті ґзін-ґзі басќаруды жїзеге асыратын аткарушы орган

- конституциялыќ баќылау органы

- сот тґрелігін жїзеге асыратын жергілікті сот органы

- заѕдардыѕ саќталуын ќамтамасыз ететін жергілікті баќылау органы

- тиісті аумактыѕ халкыныѕ еркін білдіретін жергілікті ґкілді орган

- еліміздіѕ атќару билігі жуйесін басќаратын жогары атќарушы орган

Ќазаќстан Республикасынын Орталык сайлау комиссиясы белгілейтін мјслихат депутаттарыныѕ шекті саны:

+ аудандыќ мјслихатта - жиырма беске дейін

+ ќалалыќ мјслихатта - отызєа дейін

+ облыстыќ мјслихатта, Астана жјне Алматы ќалалыќ мјслихаттарында - елуге дейін

- барлыќ мјслихат їшін депутаттар саны он мен отыз аралыєында болуы тиіс

- облыстыќ, ќалалыќ мјслихатгарда - ќырыкка дейін, ауданда – жиырмаєа дейін

- барлыќ деѕгейдегі мјслихаттарда-отызєа дейін

- барлыќ деѕгейдегі мјслихаттарда - елуге дейін

- барлыќ деѕгейдегі мјслихаттарда кемінде жиырма депутат болуы тиіс

Конституциялыќ ќўќыќпјніне жатќызуєа болатын ўєымдар:

- мемлекеттік билік органдарыныѕ ґкілеттіліктері жјне жїйесі

+ адам жјне азаматтыѕ конституциялыќ-ќўќыќтыќ мјртебесі

- сайлауєа байланысты ќатынастар

- ќоєамдыќ їйымдар арасында туындайтын ќатынастар

- заѕды тўлєалар арасында туындайтын ќатынастар

+ конституциялык кўкыќтыѕ реттеу јдістері

+ конституциялык-кўќыктыќ нормалар

- конституциялыќ ќўќыќтыѕ ќалыптасуы, дамуы жјне ќызмет етуініѕ заѕдылыќтары

ЌР Конституциясына ґзгерістер мен толыќтырулар енгізіледі:

+ Республикалык референдумда

+ ЌР Президентініи ґз бастамасымен, ќабылданєаншешімі бойынша ґткізілетін республикалык референдум аркылы

+ Егер олар їшін облыстардыѕ, республикалыќ маѕызы бар калалардыѕ жјне астананыѕ кемінде їштен екісінде дауыс беруге ќатысќан азаматтардыѕ жартысынан астамы жаќтап дауыс берсе

- Їкіметтіѕ бастамасымен референдум ґткізу арќылы

- Конституциялык Кеѕеспен

- Палата депутаттарыныѕ жалпы саиыныѕ кґпшілік даусымен

- Сенатпен

- Жоєарєы Сотпен

Ќазаќстан Республикасы зайырлы мемлекет болєандыќтан:

+ Жоєарєы моральдыќ-этикалыќ каєиданы ўстайтын мемлекет

+ Мемлекет діни-наным бостандыєына байланысты араласпау саясатын ќолданатын мемлекет

+ Наќты діни аєымдар ресми тїрде танылмаєан мемлекет

- КР Конституциясында бекітілген норма-принциптер мен оныѕ саяси, јлеуметтік, экономикалыќ, рухани негізін ќалыптастыратын Конституциялыќ ережелер

- Мемлекеттіѕ Конституциясында бекітілген, нысаны мен ўйымдастырьшуы конституциялыќ мемлекет ретінде сипаттайтын ќатаѕ белгілерге ие мемлекетті ўйымдастыру нысаны

- Мемлекеттік билік діни бірлестікке тиесілі мемлекет

- Заѕ мемлекеттен жоєары тўруды мойындаєан мемлекет

- Діни бірлестіктер мемлекетпен ќўрылєан

Адам жјне азамаггардыѕ ќўкыќтары мен бостандыќтарыныѕ кепілдіктерініѕ келесі тїрлері конституциялыќ ќўќыќ теориясында бґліп кґрсетеді:

+ зандыќ

+ саяси

+ јлеуметтік-экономикалыќ

- конституциялыќ ќўќык теориясында адам жјне азаматтардыѕ конституциялыќ ќўќыќтары мем бостандыќтарыныѕ саќталуына кепілдік ўєымы аныќталмаєан

- єылыми

- мјдени

- рухани

- ўлттыќ

ЌР заѕнамасына сјйкес ќоєамдыќ бірлестіктер:

+ Коммерциялык емес ўйымдар

+ Ќазаќсган Республикасы азаматтарыныѕ бірлесу бостандыєына ќўќыєын іске асыруда ќўрылатын бірлестіктер

+ ЌР азаматтардыѕ ортаќ маќсаттарєа жету їшін ерікті негізде кўрылєан, зандарєа ќайшы келмейтін басќа да бірлестіктері ќоєамдыќ бірлестіктер деп танылады

- Мемлекеттіѕ бастамасымен ќўрылатын ќоєамдыќ ўйымдар

- Халыкаралыќ деѕгейде экономикалыќ ќызметпен айналысатын ўйымдар

- Ќўрылу максаты коммерциялыќ мїдделерді кґздейтін мемлекеттік емес ўйымдар

- Сайлау комиссиялары

- ЌР ќоєамдыќ бірлестіктер ўєымы калыптаспаєан

Жалпыєа бірдей сайлау кўќыєы шектеледі:

+ сотталєандыєы белгіленген тјртіппен ґтелмеген немесе алып тасталмаєан адам

+ сайлауєа сот іс-јрекетке ќабілетсіз деп таныєан

+ сыбайлас жемќорлыќ ќылмыс жјне сыбайлас жемќорлыќ кўќыќ бўзушылыќ жасаудаєы кінјсін сот заѕда белгіленген тјртіппен таныєан адам ЌР Президенттігіне, Парламентініѕ, оныѕ ішінде партиялыќ тізімдер бойынша, мјслихаттардыѕ депутаттыєына їміткер бола алмайды

- јлеуметтік, лауазымдыќ жјне мїліктік жаєдайына байланысты

- нјсіліне, ўлтына, тіліне байланысты

- дінге кґзќарасына, нанымына байланысты

- он сегіз жасќа толєан азаматтарыныѕ тегіне байланысты

- жыѕысына байланысты

Референдум ґткізу бастама ќўкыєы:

+ ЌР Парламенті депутаттары

+ ЌР Їкіметі

+ ЌР Президенті

- Парламент Мјжілісі

- Парламент Сенаты

- ЌР Конституциялыќ Кеѕесі

- Мјслихаттар

- Жергілікті ґзін-ґзі басќару органдары

Республикада заѕдар шыєаруды жїзеге асыратын мемлекеттік органдар:

+ Парламент

+ Мјжіліс болмаєан кезеѕде Сенат

+ Ґкілеттік беру негізінде - Президент

- Конституциялыќ Кеѕес

- Ќауіпсіздік Кеѕесі

- Жоєары Сот Кеѕесі

- Мјслихаттар

- Їкімет

Республика Президентініѕ жарлыќтары шыєарылады:

+ Республика Конституциясыныѕ негізінде

+ Республика Конституциясын жјне заѕдарын орындау їшін

+ Республика заѕдарыныѕ негізінде

- Ґзіѕіѕ ґкімдерін орындау їшін

- Парламент депутаттарыныѕ еркіне сјйкес јрі олардыѕ мїддесінде

- Премьер - министрдіѕ ґкімініѕ негізінде жјне оны орындау їшін

- Їкіметтіѕ ќаулыларыныѕ негізінде

- Жоєарєы Соттыѕ їкімдерін жїзеге асыру їшін

Конституциялыќ кўќыќтыѕ ќайнар кґздеріне жатады:

+ ЌР заѕдары

+ ЌР Конституциясы

+ Конституциялыќ заѕдар

- Ќоєамдыќ бірлестіктердіѕ кўрьілтай кўжаттары

- Јдет-єўрып нормалары

- Занды тўлєалардыѕ жарєысы

- Саяси партиялардыѕ ќїрылтай кўжаттары

- Шет мемлекеттер Конституциялары

Соѕєы конституциялыќ реформалар негізінде:

+ Мјжілістіѕ кўрамына байланысты ґзгерістер енгізіп, депутаттар санын жїз жеті депутат ретінде бекітті

+ Мјжілістіѕ тоќсан сегіз депутатын сайлау жалпыєа бірдей, теѕ жјне тґте сайлау кўкыєы негізінде жасырын дауыс беру аркылы жїзеге асыратын жаѕа норма енгізілді

+ Сенат депутаттарыныѕ ґкілеттік мерзімі - алты жыл, Мјжіліс депутаттарыныѕ ґкілегтік мерзімі - бес жыл деген нормамен алмастырды

- ЌР Президенті болып республика азаматы болып табылатын кырыќ жасќа толєан, мемлекеттік тілді еркін меѕгерген јрі Ќазаќстанда он бес жыл бойы тўратын Республика азаматы сайлана алады деген норма енгізілді

- ЌР президенттік басќару нысанын парламенттік басќару нысанына ґзгертті

- ЌР Парламентініѕ заѕ шыєарушылыќ ќызметіне елеулі шектеулер енгізіліп, Президенттіѕ заѕ шыєару ќўзыреті кеѕейтілді

- Сенатќа ќатысты ґкілеттік мерзімдер ґзгертілді

- Мјжілістіѕ ґкілеттік мерзімі 4 жыл 6 ай мерзімге ґзгертілді

Мемлекет емірініѕ аса маѕызды мјселелерін демократиялыќ јдістермен шешу принципініѕ жїзеге асырылу тјртібі:

+ Аса маѕызды мјселелер бойынша референдум ґткізу аркылы

+ ЌР ґкілетті органдардыѕ ќызметі арќылы

+ Сайлау жјне сайлану кўкыєы арќылы

- Мемлекет ґмірінін аса маѕызды мјселелерін демократияльщ јдістермен шешуді тек ЌР Президентініѕ ќатысуымен єана жїзеге асыру

- Мемлекет ґмірініѕ аса маѕызды мјселелерін демократиялыќ јдістермен шешу принципініѕ жїзеге асырылуы ЌР ќарастырылмаєан

- Маѕызды мјселерді тек мемлекеттік органдардыѕ ќызметі арќылы шешу

- Халыќаралыќ ќўќыќ ќаєидаларыныѕ їстемдігін ЌР аумаєында бекіту арќылы

- Сот органдары арќылы

Адам жјне азаматтардыѕ ќўќыќтары мен бостандыќтарыныѕ кепілдіктерініѕ конституциялыќ ќўќыќ теориясында бґліп кґрсететін тїрлер:

+ јлеуметтік- экономикалыќ

+ саяси

+ заѕдыќ

- єылыми

- мјдени

- ўлттыќ

- рухани

- конституциялыќ ќўќыќ теориясында адам жјне азаматтардыѕ конституциялыќ ќўкыќтары мен бостандыќтарыныѕ саќталуына кепілдік ўєымы аныќталмаєан

Саяси партияларєа бірігу кўќыєы жїзеге асырылатын тјртіп:

+ Ќазаќстан Республикасыныѕ азаматы тек бір саяси партияєа мїше бола алады

+ Саяси партияєа мїше болу Ќазаќстан Республикасы азаматыныѕ ќўќыќтары мен бостаѕдыќтарын шектеуге негіз бола алмайды

+ Парламент депутаттарыньщ, мемлекеттік ќызметшілердіѕ саяси партиялардаєы аќы тґленетін ќызметтерде болуына ќўќыєы жоќ

- Ќазаќстан Респубяикасыныѕ аумаєында басќа мемлекеттердіѕ саяси партияларыныѕ ќызметіне жол берілмейді

- Білім беру ўйымдарыныѕ оќу процесінде саяси партиялардыѕ баєдарламалыќ, жарєылыќ талаптарын насихаттауєа жол берілмейді

- Мемлекет саяси партиялардыѕ ќўќыктары мен занды мїдделерініѕ саќталуын ќамтамасыз етеді

- Саяси партиялардыѕ ўйымдыќ ќўрылымы аумаќтыќ принцип бойынша ќўрылады

- Халыќ атынан билік жїргізуге ќўќыєы бар азаматтардыѕ ерікті бірлестігі

Учаскелік сайлау комиссиялары:

+ тиісті сайлау учаскесінде сайлаушылардыѕ тізімін наќтылайды

+ сайлау ґтетін жері туралы сайлаушыларды хабарландырады

+ сайлау учаскесінде депутаттардыѕ жјне езге де жергілікті ґзін-ґзі басќару органдарынын мїшелерін сайлау жґніндегі сайлау шараларын жїргізеді

- јкімшілік-аумаќтыќ бґліністер аумаєында сайлау туралы заѕдардыѕ атќарылуына баќылауды жїзеге асырады

- дауыс беруге арналєан учаскелердіѕ бірыѕєай нґмірленуін белгілейді

- мјслихаттардыѕ депутаттыєына ўсынылєан їміткерлерді, олардыѕ сенім білдірген адамдарына кўќыќтыќ кґмек кґрсетеді

- мјслихаттар депутаттарын сайлауды ўйымдастырады

- ќайта дауыс беру, ќайта сайлау мен Сенаттыѕ жјне мјслихаттардыѕ шыєып ќалєан депутаттарыньщ орнына сайлауды ўйымдастырады

Республикалыќ референдумда ќарастырылмайтын мјселелер:

+ ЌР біртўтастыєына байланысты мјселелер

+ ЌР јкімшілік-аумаќтыќ ќўрылысыныѕ мјселелері

+ Бюджет саясатыныѕ мјселесі

- Заѕдар

- Конституциялыќ зандар

- Конституция жобалары

- ЌР завдарына ґзгерістер мен толыктырулар енгізу

- Мемлекет ґмірініѕ маѕызды мјселелері

Ґз ґкілеттігі шегінде мемлекет атынан билік жїргізуге ујкілетті мемлекетгік органдар:

+ Парламент

+ Їкімет

+ Ґзге де мемлекеттік органдар

- Жергілікті ґзін-езі басќару органдары

- Мјжіліс Бюросы

- Сенаттыѕ тўраќты комитеттері

- Республика Премьер - Министрініѕ Кеѕсесі

- Облыс јкімініѕ аппараты

Тарихи миссиясына байланысты Ќазаќстан Республикасыныѕ Тўѕєыш Президентіне ґмір бойына тиесілі болатын кўќыќтар:

+ Мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдарєа мемлекеттік кўрылыстыѕ аса маѕызды мјселелері бойынша бастамалар жасау

+ Парламент пен оныѕ палаталарыныѕ алдында, Їкіметтіѕ отырыстарында ел їшін маѕызды мјселелерді талќылау кезінде сґз сґйлеу.

+ Ќазаќстан халќы Ассамблеясын басќару, ЌР Конституциялыќ Кеѕесініѕ, Ќауіпсіздік Кеѕесініѕ ќўрамына кіру

- Мемлекеттік салыќтар мен алымдарды белгілеу

- Ўлттыќ Банк Тґраєасын, Бас Прокурорын жјне Ўлттыќ ќауіпсіздік комитетініѕ Тґраєасын ќызметке таєайындау.

- Республика аумаєында міндетті заѕдар шыєару.

- Республика Їкіметін ќўру, оныѕ ќўрамын жјне ќўрылымыѕ аныќтау.

- Конституцияєа ґзгертулер мен толыктырулар енгізу жґнінде бастама білдіру

21 мамыр 2007 жылєы конституциялыќ реформа бойынша Парламенттіѕ ќызметін жетілдіруге ќатысты Конституцияєа енгізілген ґзгертулер:

+ Мјжіліс депутаттарынын жалпы саны жїз жеті депутат болып белгіленді.

+ Мјжілістіѕ 9 депутатьгн Ќазаќстан халќы Ассамблеясы сайлайтын болды.

+ Республика Президенті Сенаттыѕ он бес депутатын таєайындайтын болды.

- Парламентгіѕ таратылу мїмкіндігі бекітілді.

- Парламентке заѕ шыєару ќызметін жїзеге асыру жїктелді.

- Парламенттіѕ тўраќты негізде жўмыс істейтіндігі аныќталды.

- Парламент екі палатадан тўратын болды.

- Палаталардыѕ отырыстарын тґраєалары жїргізетіндігі белгіленді.

Ґкілеттік мерзімі ішінде Парламент депутатына ќатысты ќолдануга болмайтын шаралар:

+ тўтќынєа алу, кїштеп јкелу

+ ќылмыс їстінде ўсталєан немесе ауыр ќылмыс жасаєан реттерді ќоспаєанда, тиісті Палатаныѕ келісімінсіз ќылмыстыќ жауапќа тарту

+ сот тјртібімен белгіленетін јкімшілік жазалау шараларын ќолдану

- оєан тјртіптік жаза шараларын ќолдану

- жеке басын кујландыратын ќўжатын сўрау

- мандатынан айыру

- шет елге іс сапармен жіберу

- оны ешкімніѕ тиіспеушілігі ќўќыєынан айыру

Ќазаќстан Республикасыныѕ Їкіметі жауапты болады:

+ Республика Парламенті алдында

+ Республика Президенті алдында

+ Парламент Мјжілісініѕ алдында

- Конституциялыќ Кеѕес алдында

- Парламент Сенатыныѕ алдында

- Республиканыѕ жергілікті басќару органдары алдында

- Ќазаќстан халќы алдында

- Бас прокуратура алдында

Конституциялыќ Кеѕеске ґтініш білдіруші субъектілер:

+ Сенат жјне Мјжіліс, Тераєалары

+ Премьер-Министр

+ Ќазаќстан Республикасы Президенті

- Орталыќ сайлау комиссиясыныѕ мїшелері

- Ўлттыќ ќауіпсіздік комитетініѕ тґраєасы

- Јкімдер

- Мјслихат депутаттары

- Бас прокурор

Заѕ мамандыєы бойынша жўмыс стажына байланысты судьялыќќа кандидаттарєа ќойылатын талаптар:

+ Жоєарєы Соттыѕ судьясы болу їшін - заѕ мамандыгы бойынша кемінде он бес жыл жўмыс стажы немесе судьялыќ жўмыс бойынша кемінде - бес жыл стаж

+ Облыстыќ соттыѕ судьясы болу їшін - кемінде он бес жыл

+ Аудандыќ соттыѕ судьясы болу їшін - кемінде екі жыл жїмыс стажы

- Облыстыќ сотгыѕ судьясы їшін - кемінде жиырма жыл

- Аудандыќ, мамандандырылєан соггардыѕ судьялары їшін - кемінде їш жыл

- Жоєарєы Соттыѕ судьясы болу ушін - кемінде жиырма бес жыл

- Барлыќ деѕгейдегі судьялар їшін - кемінде бес жыл

- Жоєарєы Сот судьялары їшін он бес жыл, жергілікті сот судьялары їшін бес жыл

Жергілікті мемлекеттік басќару:

+ мјслихат пен јкімшіліктердіѕ тиісті аумактаєы істін жай-кїйіне жауапты болып табылатын ќызметі

+ тиісті аумакта мемлекеттік саясагш жїргізу максатында жїзеге асырылатын кызмет

+ жергілікті екілді жјне атќарушы органдар жїзеге асыратын кызмет

- тиісті аумак шегінде заѕ шыєарушылыќты жїзеге асыратын ќызмет

- орталыќ атќарушы органдар жїзеге асыратын кызмет

- мемлекеттік баскарудан толыєымен бґлек, дербес жїргізілетін ќызмет

- облыс, аудан, ќала шегіндегі барлыќ мемлекетгік органдардыѕ кызметі

- сот шешімдерін жїзеге асыруєа баєыгталєан кызмет

Јкімдердін кызметіне орналасу тјртібі:

+ ґзге јкімшілік-аумаќтыќ боліністердін јкімдері ќызметке Президент белгілейтін тјртіппен таєайындалады иемесе сайланады

+ облыстардыѕ јкімдерін кызметке тиісіише облысгардыѕ мјслихаттарыныѕ Шешімімен Президент тагайындайды

+ республикалык-манызы бар ќала жјие астаиа јкімдерін тиісінше аумаќтыѕ мјслихатарыныѕ келісімімен Президент тагайындайды

- облыстардыѕ јкімдерін Премьер-министр таєайындайды

- облыс жјне астана јкімдерін Президент, калєандарын Їкімет тагайындайды

- барлыќ јкімдерді Президенттіѕ .ўсынысы бойынша Парламент сайлайды

- облыс, аудан јкімдерін Президент, кала јкімдерін Премьер-министр ќўрады

- облыс јкімдерін тиісінше облыстардын мјслихаттары сайлайды

Конституциялыќ кўкыктьщ пјнін ќўрайтын коєамдыќ ќатынастар:

+ адам жјне азаматтардыѕ кўќыктары мен бостандыктарын реттеуге байланысты ќатынастар

+ жергілікті ґзін-ґзін баскаруєа байланысты катынастар

+ мемлекеттік билікті ўйымдастыру мен мемлекеттіѕ аумаќтыќ ќўрылысын реттеудегі ќатынастар

- мемлекет жјне коєамныѕ арасында туындайтын катынастар

- жеке тїлгалар арасында туындайтын катынастар

- ќоєамдык їйымдар арасында туындайтын катынастар

- мемлекехтер арасында туындайтын ќатынастар

- заѕды тўлєалар арасында туындайтын ќатынастар

Конституция ќўќыќ жїйесінін, негізін ќалаушы ќўжат ретінде келесі ќасиеттерге ие:

+ Мемлекеттік бйліктіѕ норма шыєармашылыќ ќызметіне ќўќыќтыќ негіз ќызметін атќаруы

+ Ќўќыќ салалары мен заѕнаманыѕ негізін ќалаушы ќайнар кґзін ќалыптастырады

+ Ќўќыќтыќ жїйёніѕ јрекет етуініѕ бастауларыѕ бекітеді

- Конституциялыќ Кеѕестіѕ бастамасымен толыќтырулар енгізу мїмкіндігі

- Ќабылдау мен ґзгерістер енгізуге арнайы тјртіпті талап етпеуі

- Їкіметтіѕ ўсынысымеѕ езгерістер енгізу мїмкіндігі

- Конституциялыќ заѕдылыќтын. ќорєалуыѕ камтамасыз ететін ерекше органныѕ ќўрылуы

- Конституцияяыќ нўсќамалардыѕ конституциялыќ заѕдармен теѕ болуы

Мемлекеттік егеменділік:

+ Мемлекеттік биліктіѕ біртўтастыєы

+ Мемлекеттердіѕ басќа мемлекеттердіѕ билігімен тјуелсіз тїрде ґз аумаєында, халыќаралыќ ќатынастарда ќызметін жїзеге асыру ќасиеті

+ Мемлекеттік биліктіѕ їстемдігі, тјуелсіздігі, толыќтыєымен сипатталатын мемлекетгік ќызметтіѕ ўйымдастырылуы

- Мемлекет территориясында бекітілген ќўќык жїйесініѕ їстемдігі мен халыќаралыќ ўйымдар мен басќа мемлекеттердіѕ де ќїкыќ нормалары бірге јрекет етуі

- Мемлекеттіѕ сыртќы істердегі тјуелсіздігі жјне ішкі істердегі їстемдігі Аталады

- Мемлекет јкімшілік-аумактыќ бґліністерге бґлінуі мен олардыѕ саяси еркіндікке ие бола алмауы аталады

- Мемлекеттік биліктіѕ їстемдігі мен тјуелсіздігі мемлекеттіѕ наќты бір аумаєында бекітілуі

- Мемлекепік егеменділік конституциялыќ нормалармен аныќталмаєан

ЌР шетелдіктердіѕ кїкыќтыќ жаєдайыныѕ принциптері:

+ Шетелдіктердіѕ ґздерінін ќўќыќтары мен бостандыќтарын пайдалануы Ќазаќстан Республикасыныѕ мїдделеріне, оныѕ азаматтары мен басќа адамдардыѕ ќўќьіктары мен заѕды мїдделеріне нўќсан келтірмеуге тиіс

+ Ќазаќстан Республикасында шетелдіктер барлыќ ќўкыктар мен бостандыќтарєа ие

+ Казаќстан Республикасындаєы шетелдіктер тегіне, јлеуметтік жјне мїліктік жаєдайына, кай нјсілге жјне ўлтка жататындыєына, жынысына, біліміне, тіліне, дінге кґзќарасына, шўєылданатын ќызметі мен оныѕ сипатыиа ќарамастан заѕныѕ алдында бірдей болады

- Јркімніѕ ќўќыќ субъекгісі ретінде танылуына ќўќыєы бар жјне ґзініѕ ќўќыќтары мен бостандыќтарын, ќажетті ќорєанысты ќоса алєанда, заѕєа кайшы келмейгін барлыќ тјсілдермен корєауєа хаќылы

- Заѕ мен сот алдында жўрттыѕ бјрі теѕ

- Ќўкыќтык мјртебесі «Шетелдіктердін ќўќыќтыќ жаєдайы туралы» ЌР заѕымен аныкталатын тўлєалар

- Адамныѕ ќадір-ќасиетіне ќол сўєылмайды

- Јркімніѕ ґзініѕ жеке басыныѕ бостандыєына ќўќыєы бар

ЌР заѕнамасына сай саяси партия ўєымы:

+ Азаматгардыѕ, јр тїрлі јлеуметтік топтардын мїдделерін мемлекеттік биліктіѕ ґкілді жјне атќарушы органдарында білдіру маќсатында олардыѕ саяси еркін білдіретін ЌР азаматтарыныѕ ерікті бірлестігі

+ Маќсаты саяси билікке жетуді кґздейтін коєамдык бірлестіктер

+ Казаќстан Республикасы азаматтарыныѕ бірлесу бостандыєына ќўќыєын іске асыруда ќїрылатын бірлестіктер

- Сайлау комиссиялары

- Ќўрылу маќсаты коммерциялыќ мїдделерді кґздейтін мемлекеттік емес ўйымдар

- Халыќаралыќ деѕгейде экономикалыќ ќызметпен айналысатын ўйымдар

- Мемлекеттіѕ бастамасымен ќїрылатын ќоєамдыќ ўйымдар

- ЌР саяси партиялар ўєымы ќалыптаспаєан

Теѕ сайлау ќўќыєы келесі тјртіпте ќамтамасыз етіледі:

+ Сайлаушылар Республиканьщ ґзге де жергілікті ґзін-езі басќару органдарыныѕ мїшелерін сайлауєа теѕ негіздерде катысады јрі олардыѕ јрќайсысыныѕ теѕ дауыс саны болады

+ Їміткерлердіѕ сайлауєа теѕ ќўќыќтармен жјне шарттармен ќатысуына кепілдік беріледі

+ Сайлаушылар Республика Президенті, партиялыќ тізімдер бойынша сайланатын Парламенті Мјжілісініѕ депутаттары жјне мјслихатгарыныѕ депутаттары сайлауына теѕ негіздерде ќатысады јрі олардыѕ јрќайсысыныѕ бір сайлау бюллетеніне тиісінше бір дауысы болады

- Азаматтыєы жоќ тўлєаладыѕ сайлау кїкыєын тану арќылы

- Шетел азаматтарыныѕ да сайлау кўќыєын бекіту арќылы