Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
3-SILLABUS_ANB.doc
Скачиваний:
10
Добавлен:
05.02.2016
Размер:
996.86 Кб
Скачать

ҚАЗАҚ ГУМАНИТАРЛЫҚ ЗАҢ УНИВЕРСИТЕТІ

ЭКОНОМИКА, БИЗНЕС ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ҒЫЛЫМДАР ЖОҒАРЫ МЕКТЕБІ

«қаржы және есеп » кафедрасы

«БЕКІТЕМІН» Экономика, бизнес және әлеуметтік ғылымдар жоғары мектебінің директоры

___________________________ «___»____________ 2012 ж.

ПӘННІҢ ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК БАҒДАРЛАМАСЫ

«Ақша, несие , банктер» - Бакалавр

Мамандығы

5В050900- қаржы

Пәннің коды

DKB 2211,2203

Оқыту түрі

күндізгі

Барлығы

3 кредит

Курс

2

Семестр

3

Дәріс

30 сағат

Практикалық, семинар сабақ

15 сағат

АБ саны

2

СОӨЖ

15 сағат

СӨЖ

75 сағат

Экзамен

3 семестр

Астана – 2012

Пәннің Оқу әдістемелік кешені бағдарламасын дайындаған:

__ аға оқытушы___Сулеева Еркежан Амангельдиовна______

(аты- жөні, тегі, ғылыми дәрежесі)

Бағдарлама «Қаржы және есеп» кафедрасы отырысында қарастырылған

және мақұлданған

Кафедр меңгерушісі: __________________________________

Хаттама № _____ «_____» __________________2012 ж

«Экономика, бизнес және әлеуметтік ғылымдар жоғары мектебі» әдістемелік Кеңесімен мақұлданған

Хаттама № _____ «_____» __________________2012 ж

Төрайымы ________________ «_____» __________ 2012ж.

ОӘК-нің отырысында бекітілді ________________________________

Хаттама № _______________ «_______»___________________2012ж.

Пәннің оқу бағдарламасы (Syllabus) келесі элементтерден тұрады:

Бөлім атауы

парақ

  1. Оқытушы жөнінде мәлімет

3

  1. Пререквизиттер

3

  1. Постреквизиттер

3

  1. Пәннің сипаттамасы

3

  1. Пәннің мақсаты

4

  1. Дәріс мазмұны

4

  1. Семинар сабағының жоспары

9

  1. СОӨЖ сабағының өткізілу кестесі мен мазмұны

11

  1. Емтихан сұрақтары

12

  1. Әдебиеттер тізімі

15

  1. Глоссарий

17

  1. Баға қою саясаты

19

1. Оқытушы жөнінде мәлімет:

1. Дәріскер

Сулеева Еркежан Амангельдиновна, аға оқытушы

топ

күндізгі, бакалавр

Білімі

Көкшетау университеті, қаржыгер

ЖОО еңбек стажы

10 жыл

Байланыс телефоны

70 – 17– 12 , 87014083308

Бөлімше

Экономика, бизнес және әлеуметтік ғылымдар жоғары мектебі, «Қаржы және есеп» кафедрасы, каб. 414

2. СОӨЖ оқытушысы

Сулеева Еркежан Амангельдиновна

2.Курстың преквизиттері: «Ақша, несие, банктер»оқу пәні «Экономикалық теория», «Микроэкономика», «Экономикалық ілімдер тарихы» сияқты жалпы кәсіптік пәндерден кейін оқытылатын іргелі экономикалық пән болып табылады.

3.Курстың постреквизиттары: «Банк ісі», «Валюталық операциялар», «Бағалы қағаздар нарығы және биржалық іс», «Банк қызметіндегі маркетинг және менеджмент негіздері» сияқты арнайы пәндерді меңгеруге негіз болады.

4. Пәннің сипатамасы:

«Ақша, несие,банктер» курсы- теориялық курс. Ол болашақ қаржыгерлер мен банкирлерді кең профилді маман ретінде тағайындайға негіз береді. Бұл курс экономикалық теория микроэкономика, макроэкономика деңгейіндегі экономика, қаржы, бухгалтерлік есеп және аудит, менеджмент, және басқа оқу пәндерімен қосылып, ақша-несие қатынастарының, банктік қызмет теориясының, ұйымдастыру негіздерінің теориясы туралы білімді қалыптастырып, олардың маңызымен экономикадағы қолдану механизмін тереңірек түсінуге мүмкіндік береді.

5. Пәннің мақсаты - «Ақша, несие, банктер» пәнін оқытуда келесі мақсаттар көзделеді:

- Студенттерге ақша, несие және банктердің теориялық аспектілері, ақша және несие жүйесін, халықаралық несие-есептілік және валюталық қатынастар бағалы қағаздар нарығын қалыптастыру негідерінің толық білім жүйесін қалыптастыру

- Ақшаның, ақша айналымынң, банктік және биржалық қызметтің маңызын беретін түсіндірме – терминологиялық аппаратты ұсыну

- Барлық түсініктердің өзара байланысын, олардың ішкі логикасын ашу

«Ақша, несие, банктер» оқу пәнінің міндеттемелері болып табылады:

- Ақша теорияс бойынша студенттерге қажетті теориялық білімнің минимумын ұсыну

- Оларда экономиканың ақша-несие саласндағы болашақ қызметі үшін тәжірибелік дағды қалыптастыру.

- Ақша айналысы және несиенің қызмет ету заңдылықтарын оқыту;

- қазіргі ақша, несие, банк жүйелерін құру және ұйымдастыру, олардың элементтерін қарастыру;

- макроэкономикалық процесстерді реттеуге ақшаның, несиенің және банктердің ролін оқыту;

- Орталық және коммерциялық банктердің Қазақстан және өзге дамыған елдер тәжірибесіндегі ерекшеліктерін оқыту;

- Бағалы қағаздар нарығының қалыптасу және қызмет ету заңдылықтарын оқыту;

- Валюта жүйесінің қалыптасу ерекшеліктері, Қазақстанның халықаралық қаржы – несие институттарымен экономикалық қатынас орнату ерекшеліктерін қарстыру.

Дәрістің тематикалық жоспары.

№ р/р

Тақырыптардын атаулары

Дәріс

сағат

1.

1-Бөлім. Ақша, несие, банктер туралы негізгі түсініктер

1-Тақырып. Ақша мәні және оның атқаратын қызметтері

2

2.

2-Тақырып. Ақша айналымы, ақша айналысы және ақша жүйесі

2

3.

3-Тақырып. Ақша реформалары және валютаны тұрақтандыру әдістері

2

4.

2- бөлім Несие және несие жүйесі

4- Тақырып. Қарыз капитал, пайыз және несие

2

5.

5-Тақырып. Несие жүйесі. Несиелік мекемелердің түрлері

2

6.

6-тақырып. Банктік емес несиелік мекемелердің мәні мен түрлері

2

7.

2-Бөлім. Банктер және банк жүйесі.

7-Тақырып. Мемлекеттік орталық банкі, оның құрылуы және дамуы.

2

8.

8-Тақырып. Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісінің атқаратын қызметтері мен жүргізетін операциялары

2

9.

9-Тақырып. Коммерциялық банктер, атқаратын қызметтері және олардың қызметін ұйымдастыру.

2

10.

10-тақырып.Коммерциялық банктердің активті, пассивті және комиссиондық-делдалдық операциялары.

2

11.

4-Бөлім. Бағалы қағаздар нарығының қатысушылары, құрылымы мен құралдары.

11-Тақырып. Бағалы қағаздар нарығы.

2

12.

12- Тақырып. Қор биржалары.

2

13.

5- Бөлім. Халықаралық валюталық - несиелік қатынастар.

13-Тақырып. Валюта жүйесі және валюталық қатынастар.

2

14.

14-Тақырып. Халықаралық валюталық – несиелік институттар.

2

15.

15-тақырып. ҚР-дағы халықаралық қаржылық институттардың қызметі

2

Барлығы

30

8. 1 Дәріс сабағы

Пәннің мазмұны

№ р/р

Тақырыптар атауы

Тақырыптар мазмұны мен маcқсаты

Сағ саны

Мәселелі сұрақтар

1

Ақша мәні мен қызметтері

Ақша түсінігі және оның пайда болуының қажеттілігі. Ақшаның жалпылама құн эквиваленті ретінде. Ақша формалары. Ақшаның атқаратын қызметтері және олардың ерекшеліктері. Ақша құн өлшемі ретінде және баға масштабы. Баға-құнның ақшалай көрінісі. . Құн заңы және оның таралуы. Ақша айналыс құралы ретінде. Ақша айналысы Заңы. Шаруашылық айналымның ақшаға деген қажеттілігін бағалау. Ақшаның дүниежүзілік қызметі. Әлемдік ақшаның құрылымдық формаларының дамуы. Ұлттық валюталарды және халықаралық есеп бірліктерінің дүниежүзілік ақша қызметінде қолдануы. Алтынның демонетизациялану процесі.

2

Алтынның қазіргі кездегі ролі.

2

Ақша айналымы, ақша айналысы және ақша жүйесі.

Ақша айналымы және ақша айналысы туралы түсінік. Қызмет көрсетуші ақша формалары: толық құнды, толық құнсыз – қағаз және несие ақшалар. Қолма қол және қолма- қолсыз ақшалар айналысы. Ақша және төлем құралдарының түрлері. Ақша айналысының эволюциясы. Метал ақша айналысы. Несиелік айналыс құралдары. Қағаз ақша айналысы. Электронды төлем құралдары. Ақша массасы, ақша агрегаттары және ақша базасы. ҚР Төлем жүйесі. Ақша жүйесі типтері және элементтері. Инфляция. Инфляция себептері. Инфляцияның түрлері. Инфляцияның әлеуметтік –экономикалық салдарлары және мемлекет тарапынан оған қарсы күрес әдістері.

2

Инфляцияға қарсы саясат

3

Ақша реформалары.

Ақша дағдарыстары. Ақша реформаларының тарихи маңызы. КСРО-дағы 1922-1924жж ақша реформалары және кезендері. КСРО-дағы 1947 ж ақша реформасы және экономиканы дамытудың маңызы. 1961 ж ақша реформасы және баға масштабы. ҚР-дағы 1993ж ақша реформасы және оның қажеттілігі мен жүргізілу ерекшеліктері.

2

Қазақстандағы ақша реформасының нәтижесі

4

Қарыз капитал, пайыз және несие.

Несие қатынастарынң пайда болуы және дамуы. Тауар өндіріс және қоғамдық ұдай өндіріс – несие қатынастарының дамуының негізі. Қарыз капиталын құру көздері Экономикалық категория ретінде несиенің мәні мен оның сипаттамасы. Несие капиталының сипаттамасы. Несие капиталы және несие қорларының сипаттамалары және олардың арасындағы айырмашылықтар мен ерекшеліктер. Несие капиталының және несие ресурстарының нарығы. Несиелік проценттің экономикалық мәні. Процент нормасын анықтайтын факторлар. Процент мөлшерлемелері, түрлері, ерекшеліктері. Несиенің қызметтері. Несиені қайта бөлу қызметі Уақытша бос ақша қаражаттарын қайта бөлу механизмі. Несие формалары. Банк несиесінің түрлері. Коммерциялық несие және оның түрлері ерекшеліктері. Тұтыну несиесі. Мемлекуеттік несие. Халықаралық несие.

2

Мемлекеттік несие қоры

5

Несие жүйесі. Несиелік мекемелердің түрлері

Несие жүйесі ұғымы оның қызмет ету шарттары. Несие жүйесінің құрылымы және оның негізгі элементтері. Несие мекемелерінің түрлері: банктік және банктік емес несие-қаржы институттары. Банктік мекемелерінің түрлері. Эмиссиялық банктер және олардың түрлері мен құқықтық формалары. Эмиссиялық емес банктер:әмбебап банктер және операциялардың кейбір түрлеріне маманданған банктер. Банктік жүйесі экономикалық дербес саласы ретінде. Банк жүйесінің типтері. Екінші деңгейлік банк жүйесі. Екі деңгейлі банк жүйесінің қызмет ету механизмі мен құрылымы. Қазақстандағы екі деңгейлі банк жүйесінің қалыптасуы мен даму ерекшеліктері. Экономикасы дамыған елдердің банк жүйесінің қызмет ету ерекшеліктері.

2

Банктік жүйе экономикалық дербес сала ретінде.

6

Банктік емес несиелік мекемелердің мәні мен түрлері

Маманданған несиелік-қаржылық институттар, олардың типтері мен қызмет ету спецификасы. Зейнетақы қорлары, сақтандыру қорлары, факторингтік, лизингтік, пошталық жинақтау компаниялары, ломбардтар, клирингтік палаталар және т.б. Олардың ұйымдастырылуы және қызмет ету ерекшеліктері. Экономикасы дамыған елдердегі арнайы несиелік-қаржылық мекемелердің түрлері.

2

АО «Қазақпошта», АО «Қазақтелеком»

7

Мемлекеттің Орталық банкісі, оның құрылуы мен дамуы.

Орталық эмиссиялық банктің пайда боуы түрлері, мемлекет экономикасындағы рөлі. ҚР Ұлттық банк туралы 1995 ж. 30.03 Заңы. ҚР-ның Ұлттық банкінің құрылымы мен заңдық статусы. Ұлттық банктің негізгі мақсаттары мен міндеттері. ҚР баға тұрақтылығын қамтамасыз ету. Мемлекеттің ақша-несие саясатын жасау. Валюталық реттеу. Қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз ету. Ұлттық банкті ұйымдастыруды басқару. Орталық банкі, ішкі экономикалық қызметі. Ұлттық банктің капиталы резервтері және табыс. ҚР-ның Ұлттық банкінің құрылымы. Ұлттық банкті ұйымдастыруды басқару.

2

Ұлттық банктің капиталы резервтері және табыс.

8

Қазақстан Республикасының Ұлттық банкінің атқаратын қызметтері мен жүргізетін операциялары

Ақша несие саясатының түрлері. Ақша айналысын басқару. Ресми қайта қаржыландыру мөлшерлемесін бекіту. Бағалы қағаздарды сатып алу және сату. Сыйақы мөлшерлемелерін бекіту. Банктердің қарыз алуларының жалпы көлемін реттеу. Валюталық интервенцияларды жүргізу.

2

Ұлттық банк – «банктердің банкі».

9

Коммерциялық банктер, атқаратын қызметтері және олардың қызметін ұйымдастыру

Комерциялық банктердің құқықтық статусы 1995 ж 31 тамыздағы. ҚР-ның банктер және банктердің қызметі туралы заңы. Банктердің негізгі қызметтері және қайта құруды ұйымдастыру қағидалары және оны тоқтату тәртібі.

2

Банктік лицензия түсінігі.

10

Коммерциялық банктердің активті, пассивті және комиссиондық-делдалдық операциялары.

Банктердің активті және пассивті операцияларының сипаттамасы. Банктердің пассивті операциялары. Банктердің өз қаражатының құрылымы. Депозит деген ұғым және оның түрлері. Банктердің активті операциялары. Несиелік операциялар. Вексельдер және басқа бағалы қағаздармен операциялар. Инвестициялық, факторингтік, лизингтік, консорциялдық операциялар. Банктердің комиссиялық-делдалдық және сенім операциялары.

2

Уақытша бос ақша қаражаттарын жинақтау

11

Бағалы қағаздар нарығы.

Бағалы қағаздар және олардың түрлері: акциялар, облигациялар, мемлекеттік қазыналық міндеттемелері, жинақ сертификаттары. Бағалы қағаздарды шығару және айналысқа жіберу тәртібі. ҚР-да бағалы қағаздар нарығының қалыптасуы. 2003 жылдың 2 шілдесіндегі «ҚР Бағалы қағаздар нарығы туралы» Заңы.

2

Бағалы қағаздар нарығын реттеу

12

Қор биржасы.

Қор биржасының пайда болуы мен дамуы. Қор биржасын ұйымдастыру ерекшеліктері және экономикасы дамыған елдерде қор биржасымен басқару. ҚР қор биржасы, қызмет түрлері мен мақсаты. Қор биржасы мүшелерінің міндеттері мен құқықтары. Биржалық мәмілелер. ҚР бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушыларының өзін-өзі реттеуші ұйымдары, кәсіби қызметтері. Бағалы қағаздар нарығының институтционалды инвесторлары.

2

Брокерлік және диллерлік қызметі

13

Валюта жүйесі және валюталық қатынастар

Валюта жүйесін ұйымдастыру формалары: ұлттық, халықаралық, дүниежүзілік. Валюта жүйесінің элементтері. Ұлттық валюталық жүйе. Дүниежүзлік валюталық жүйенің даму кезеңдері. Төлем баланысы және оның құрылымы. Есеп айырысу балансы және оның төлем балансынан айырмашылығы. Төлем балансына әсер етуші факторлар. Ваюта курсы туралы түсінік Шетел валютасымен несиелеу мен есеп айрысу, оларды ұйымдастырудың ерекшеліктері. Валютамен халықаралық есеп айырысуды жүргізудің тәртібі. Валюта саясаты және банктің валюта-қаржы портфелін басқару. 2005 жылдың 13 маусымдағы ҚР «Валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы» Заңы.

2

Валюта саясаты және банктің валюта-қаржы портфелін басқару.

14

Халықаралық валюталық - несие институттар

Халықаралық валюта қоры(ХВҚ-МФВ) және оны халықаралық қатынастарда алтын орны мен қызметі. Әлемдік банк тобы, оның құрылым бөліктері: халықаралық қаржы корпорациясы(ХҚК-МФК) халықаралық даму ассоцациясы(ХДА-МАР),инвестицияның кепілдігі жөніндегі көп жақты агенттік, халықаралық қайта құру және даму банкі. Әлемдік банктің міндеті мен мақсаты және оның құрылымдық ұйымдастыруы мен басқарылуы. Еуропалық қайта құру және даму банкінің мақсаты мен қызметі.

2

Халықаралық несиенің шарттары, мерзімі

15

ҚР-дағы халықаралық қаржылық институттардың қызметі

Азия даму банкі, оның міндеті мен қызметі. Қазақстан Республикасындағы халықаралық қаржылық инстуттардың қызметі. Халықаралық есеп айырысу банкі және оның операциялары.

Дүниежүзілік банктің қамтитын ұйымдары

30