Лекция 12. Тақырыбы : 3-10 ғасырлардағы Корея.

Жоспар:

1.Орта ғасырлардағы Кореяның Жапониямен қарым-қатынасы.

3.Біртұтас Силла мемлекетінің құрылуы.

Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1.История стран Азии и Африки в средние века. В 2-х частях. Ред.кол.: Ф.М.Ацамба.,З.Г.Лапина, М.С.Майер. –М.,МГУ, 1987

2.Семенов В.Ф. История средних веков.-М.,1970.

3.Всемирная История 12-томах. Т.2-3. М.,1957.

4.Васильев Л.С. История Востока. В 2-х томах, Т-1. М., 1998.

5.История Востока В 3-х томах /ІІ-том Восток в средние века М.,РАН-1995

Пэкче тайпалары 3-4 ғасырларда алғашқы қауымдық қатынастардың ыдырауы нәтижесінде түбектің оңтүстік-шығысындағы тайпаларда Силла мемлекеті құрылды.Бұл мемлекеттің негізін Саро қауымы құрады, ол біртіндеп Нактонган өзені бассейініндегі тайпаларға өз билігін жүргізілді.

Сонымен 4 ғасыда Корей түбегінде Когуре,Пэкче және Силла мемлекеттері өмір сүрді және олардың арасында билік үшін аяусыз күрес басталды.Бұл мемлекеттегі әлеуметтік-экономикалық қатынастар ұзақ уақыт корей тарихнамасында талас-тартыс тудырып келеді.кейін корей тарихшылары бұл 3 мемлекетті құлиеленуші құрылыстың белгілеріне қарамастан негізінен феодалдық меншіктігін орнатып,жериеленуші феодалдардың тәуелді шаруаларды қанауына жағдай жасады.Шаруалар қауымы түгелдей жаулап алушы мемлекеттердің меншігі ретінде салық төлеуге ,міндеткерлік өтеуге мемлекеттердің меншігі ретінде салық төлеуге ,міндеткерлік өтеуге мәжбүр болды.Құлдар өндірісте баста рөл атқарған жоқ.Осы кезеңде құлдардың құқықтық жағдайы згерді.Мысалы, 6 ғасырдың басында силла мемлекетінде ванның (корольдің) көму рәсімінде 10 қлды өлтіру салты жойылды.858 жылы Силла әскербасы Садахам көрші тайпаларды бағындырғаны үшін 200 тұтқын сыйға алды, бірақ құлға айналдырмай егіншілер ретінде бостандыққа жіберді.Өздерінің билігін нығайту үшін ақсүйектер Қытайдан тек мемлекетті ұйымдастыруда ғана емес, идеологияны да енгізді.Корей мемлекетінің билеушілері Қытайдан конфуцишылдықты енгізді.Чиновниктерді мемлекеттік қызметке даярлау мемлекеттің арнайы конфуцилік оқу орындарында жүргізілді.

Қытайдан корей мемлекетіне феодалдық құрылыстың орнауына үлкен ықпал еткен буддизм еді.Когуреге алғаш будда монахтары 372 жылы келді.Пхеньяннің королінің ұсынысымен оның астанасы Оңтүстік Қытайдан будда монахтары келді.Силла мемлекетіне буддиза Когуреден 6 ғасырдың 1-жартысынан бастап ене бастады.силланың астанасы –Кымсан (қазіргі Кендсу) рі қалаға айналды.

2.Корей мемлекеттері арасындағы күрес және олардың Қытаймен ,Жапониямен қарым-қатынасы.

Бұл ұш мемлекет өзара және түбектен тыс жатқан мемлекеттермен жиі-жиі соғыс жүргізді.Когуре мемлекетіне Қытай мемлекетінің феодалдары шабуылжасап тұрды.4 ғасырда Когуре сянбилермен (Солтүстік Қытайда Янь мемлекеті) ұзаққа созылды.

Лекция 13. Тақырыбы:X-XV ғасырлардағы Жапония.

1.X-XII ғасырлардағы Жапонияның әлеуметтік-экономикалық ,саяси дамуы.

2.Сегундық жүйенің қалыптасуы.

Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1.История стран Азии и Африки в средние века. В 2-х частях. Ред.кол.: Ф.М.Ацамба.,З.Г.Лапина, М.С.Майер. –М.,МГУ, 1987

2.Семенов В.Ф. История средних веков.-М.,1970.

3.Всемирная История 12-томах. Т.2-3. М.,1957.

4.Васильев Л.С. История Востока. В 2-х томах, Т-1. М., 1998.

5.История Востока В 3-х томах /ІІ-том Восток в средние века М.,РАН-1995

1.X-XII ғасырлардағы Жапонияның әлеуметтік-экономикалық ,саяси даму.

Феодалдық қатынастар Жапонияда X-XII ғасырларда түбегейлі қалыптасты.Осы кезеңде запон феодалдық иелігі –сеэн құрылады.Ол мұралыққа бері леді және кез-келген салықтардан босатылды.алкен жер мөлшерін будда монастырлары иеленді. Феодалдардың ,Діни орындардың және ақсүйектердің жерлерін шаруалар өңдеді.ауыл тұрғындарының маңызды бөлігі император мен оның сарайын бағынып, чиновниктерге салық төлеп тұрушы мемлекеттік шаруалар болды.Запон феодалдары бірнеше разрядқа бөлінді.Ірі феодал дарды-реканы вассалдық тәуелділікте ұстады.Тонке мен рекалардың самурайлардан тұратын жасақтары болды.

Ірі жер иеліктері бар феодал дар жерді сыртқы жаулардан қорғау үшін және ушығып кеткен шаруалар қозғалыстаны басып отыру үшін өздерінің әскери жасақтарын көбейтіп отырды.нәтижеде дружниктерден ұсақ иелікті дворян дар –самурайлар тобі құрылды.олар әскери қызметі үшін өз иеліктерінен жер үлестерін Альп отырды.Буддизм мен конфуцилік принцптерге негізделген самурайлардың этникалық-моральдық кодексі “бусидо” деп. аталды және самурайлар өмірінің барлық жақтарын қатал қадағалап отырды.олар кішінің үлкенге толық бағынуы тиіс деген рухта тәрбиеленді.Құрметті және негізгі қызмет болып, самурайлардың әскери қызметі есептелді.”Бусидоны” бұзғандар қатал жазаланды.Қандай да болсын іспен шерменде еткен самурай өзін “харакири” (қарнын жару) жасап өлтіруге міндетті болды.Самурайлардың

бір бөлігі уақыт өте келе ұсақ иелікті дворяндарға айналды.Ал бір бөлігі жерсіз,тек әскер пайдамен және иесінің қолында самурай күйінде қалды.

Жапонияда өте ертеден ақ орталық императорлық билік -микадо орнықты.микадо -бүкіл жердің жоғарғы меншік иесі болып жарияланды.ру ақсүйектері жеке аудандармен қала бастығы ретінде басқарушы чиновниктерге айналды.жерден ,қолөнерден ,саудадан салық жинау Қытай үлгісі бойынша жүргізілді.

2.Сегундық жүйенің қалыптасуы.Минамото сегунатының құрылуы.

Императорлық билік тез арада өз маңызын жоғалта бастады.Ірі феодалдардың өзара күресінің нәтижесінде императордың қолында тек Діни билік қалды.Жоғарғы мемлекеттік билік біршама кошті феодал –сегунның ,жоғарғы билеушінің қолына көшті.1185 жылы Конто ауданынан шыққан Миномото еримото самурайлардан тұратын әскерінің күшімен өзіне қарсы бақталас-феодалдарды жеңіп император астанасы киотоны бағындырды.Соғыс барысында елдің шығысында кейіннен алкен қалаға айналған Камакурада 3 ведмоствадан:

1.Самурай ведмоствасы (докоро)

2.Әкімшілік ведмоствасы (мандокоро)

3.Сот ведмоствасынан (монтюдзе) тұратын әскери үкімет құрылды.

Астана ретінде Камакура қаласы таңдап алынды. Миноиото Еримото ерекше титул се гун (яғни әскери басшы) деген ат алды.Ол басқарумен бақылаудың өзіндік жеке аппаратын құрды.Дзито-жер иеліктерін басқарушы, Сюго –провинциялардың әскери губернаторларын тағайындайды.Бұл әскери-әкімшілік жүйені импетатор сарай із-жүзінде тек 1185 жылы мойындалды.

Дзитоның қызметі:

• сеэн иелігі үшін салық жинады.

• Қылмысты соттауға және жазалауға құқығы болды.

• Иеліктің әкімшілігін басқарды және чиновниктерді тағайындауға құқығы болды.

• Сеэндегі барлық жұмыстарға жауапты болды.

Сегонның қызметтері:

• Қарулық қызметі үшін әскер жинау және әскери қимылдар кезінде әскер жинау.

• Првинциялардағы тәртіпті сақтау ,қажет жағдайда қылмыскерді тұтқындау.

Алғашқы сегундар автократиялық саясат ұстанды.алғашқы се гун Минимото Еримото өлімінен соң және оның мұрагерлері Еринэ мен Санэтомодан соң би лікті олардың туысқаны Ходзе әулеті тартып алды. Олар “сиккен” титулымен ел басқарды.Сиккен тұсында жергілікті феодал дар арасында қарама-қайшылықтар болғанымен ,билеушінің диктатурасы айқын көрінді,жоғарғы вассалдардың кеңесі пайда болды, вассалдарды гокэнин деп. атады,Камакур сегунаты 1333 жылға дейін өмір сүрді.