тест ЭУР каз

2014 -2015 оқу жылына «Экология және тұрақты даму» пәні бойынша тест сұрақтары мен тапсырмалары

1 курс мамандықтарына ВС-11,13 топтары үшін

Оқыту тілі – қазақша

Құрастырған: аға оқытушы Шарафиева Ж.Р.

№ р/н

Кұрделік деңгейі

Сұрақ

Тақы-рып бөлімі

Жауап A)

Жауап B)

Жауап C)

Жауап D)

Жауап E)

1

Тірі ағзалардың тіршілік ету жағдайын, орта арасындағы өзара байланысын, олардың мекендеу ортасын зерттейтін ғылым ...... деп аталады

1

экология

Биология

география

ботаника

геология

1

«Экология» ұғымын ғылымға алғаш енгізген кім?

1

Геккель

Зюсс

Одум

Гумбольдт

Реймерс

1

Тірі организмге тікелей немесе жанама әсер ету мүмкіндігі бар қоршаған ортаның кез-келген элементі - бұл

1

экологиялық фактор

адаптация

мекендеу ортасы

сукцессия

гомеостаз

1

Экологиялық фактордың түрлерін атаныз ктор дегеніміз

1

биотикалық, абиотикалық, анропогендік

абиотикалық, анропогендік

биотикалық, абиотикалық

Химиялық, физикалық

Климаттық, эдафикалық

1

Минерализацияланған органикалық заттардан тұратын тірі заттардың қызметі қалай аталады ?

1

Деструктивті

Энергетикалық

Қышқылдандырғыш- қалпына келетін

Концентрациялық

Биологиялық

1

Биотикалық фактор бұл ...

1

тірі организмдердің бір-біріне және ортаға жағымды немесе жағымсыз әсер етуі

организм үшін қажетті немесе теріс әсерін тигізетін орта ның элементтері

организмнің өсіп, өніп, көбеюіне қолай лы табиғи қалыптасқан орта

ағзаға әсер ететін қоршаған орта жағдайларының комплексі

организмнің ортаға бейімделуі

2

Организмнің өсіп, өніп, көбеюіне қолайлы табиғи тарихи қалыптасқан орта

1

тіршілік ортасы

табиғи орта

экологиялық фактор

абиотикалық фактор

экологиялық қойма

2

Негізгі тіршілік орталарды атаңыз

1

су, құрлық-ауа, топырақ, организмдер

топырақ, организмдер

су, құрлық-ауа, топырақ

құрлық-ауа, топырақ

организмдер, су

2

Судың тұздылығының орга низмге әсері – бұл …фактор

1,2

химиялық

Экологиялық

физикалық

антропогендік

эдафикалық

2

Ауа температурасының организмдер тіршілігіне әсері – бұл … фактор

1,2

физикалық

Экологиялық

химиялық

антропогендік

эдафикалық

3

Айнала қоршаған ортаға тигізетін адамның іс-әрекетінің тікелей немесе жанама әсері

2

антропогендік

Экологиялық

климаттық

гидрографиялық

геологиялық

3

Тірі жүйелердің негізгі ұйымдасу деңгейлерін көрсетіңіз

2

молекулалық, жасу- шалық, ұлпалық, мүшелік, ағзалық, популяциялық, биоценоздық, биогеоценоздық, биосфералық

ұлпалық, мүшелік, ағзалық, популяциялық

биоценоздық, биогеоценоздық, биосфералық

молекулалық, жасушалық биоценоздық, биогеоценоздық, биосфералық

ағзалық, популяциялық, биоценоздық, биогеоценоздық

3

Су ортасында мекендейтін организмдерді қалай атайды?

гидробионттар

Геобионттар

фитопланктон

зообентос

биоценоз

3

Судың қалың қабатында мекендейтін жәндіктердің түрі

1,3

планктон, нектон

плейстон, перифитон

зообентос, биоценоз

балықтар, балдырлар

бентос, фитоценоз

1

Тек қана су түбінде жорғалайтын ағзаларды қалай атайды?

1,3

бентос

нектон

зоопланктон

планктон

фитопланктон

1

Су режиміне қатысты жануарлардың топтары

1,3

гигрофилдер, ксерофилдер, мезофильдер

гидрофиттер, гидатофиттер

геофиттер, мезо- фиттер, ксеро филдер

гигрофилдер, ксерофилдер, геофиттер

мезофиттер, мезофиллдер

1

Топырақ мекендеушілерді қалай атайды?

2

эдафобионттар

Гидробионттар

планктон

бентос

суккулент

1

Организмдердердің ішінде көптеген өкілдері екінші бір организм есебінен тіршілік етеді, олар қалай аталады?

2

паразиттер

бактериялар, санырауқұлақ тар, микрофлора

микроорганизм дер, қарапайымдылар

псаммофилдер

эктопаразиттер

1

Ағзаның тіршілік етуі үшін ең қолайлы жағдайлардың аумағы қалай аталады?

2

оптимум

экологиялық валенттілік

пессимум

максимум

минимум

1

Ағзалардың тәуліктік жарық пен қараңғы мерзімдерінің ұзақты- ғына байланысты реакциясы

2

фотопериодизм

Адаптация

фотосинтез

анабиоз

биосинтез

2

Организмдердің тіршілік нышанының барлық белгілері тоқталу құбылыс қалай аталады?

2,3

анабиоз

биологиялық ырғактар

биосинтез

метаболизм

миграция

2

Жануарларда жылу алмасудың екі типін атаныз

2

суыққандылар (пойкилотермді), жылы қандылар (гомойтермді)

мезофауна, макрофлора

сциофиттер, факультативті гелиофиттер

геобионттар, геофилдер, геоксендер

қысқа күндік өсімдіктер және жануарлар

2

Популяциялардың құрамын, санының динамикасының жалпы заңдылықтарды зерттейді ...

2

демэкология

синэкология

адам экологиясы

аутэкология

биоэкология

2

Бір-бірімен өзара қарым-қатынаста болатын және үлкен территорияда бірігіп тіршілік ететін бір түрге жататын даралар тобы ... деп атайды

2

популяция

түр

экожүйе

биоценоз

фитоценоз

3

Популяцияның статистиакалық көрсеткіштері

2

популяцияның саны, тығыздығы

популяцияның жыныстық құрылымы

кеністікке таралуы

биотикалық потенциал

популяцияның жастық құрылымы

3

Популяцияның динамикалық көрсеткіштері

туылу, өлім

кеністікке таралуы

туылу

популяцияның саны, тығыздығы

биотикалық потенциал

3

Даралардың кеңістікте таралуы

3

кездейсоқ, бірқалыпты, топтық

кездейсоқ, бірқалыпты

бірқалыпты, топтық

дара, бірқалыпт

топтық, кездейсоқ

3

Белгілі бір көлемдегі немесе территориядағы особьтардың жалпы саны ...

3

популяцияның саны

популяциының тығыздығы

туылу

популяцияның жыныстық құрылымы

санының динамикасы

1

Популяцияның құрамындағы организмнің өмірін негізгі үш кезенің атаныз

3,1

пререпродуктивтік, репродуктивтік, пострепродуктивтік

репродуктивтік, пострепродуктивтік

пререпродуктивтік, репродуктивтік, жастық

биотикалық,фи зиологиялық, репродуктивтік

пререпродуктивтік, биологиялық

1

Жер шарындағы зат және энергия ағымдары үздіксіз келіп жататын тірі организмдер жиынтығынан тұратын табиғи кешені ...

3

экожүйе

биоценоз

популяция

биом

экотоп

1

Экожүйедегі тірі организм дер жыйынтығы қалай аталады ?

3

биоценоз

экотоп

биогеоценоз

биотоп

биом

1

Биоценоз ұғымын алғаш рет ұсынған кім?

3

К.Мебиус, 1877ж.

Реймерс, 1879ж

Северцев,1961ж

Тенсли, 1935ж

Сукачев, 1899ж

1

Биогеоценоз туралы ұғымды негіздеген ғалым кім?

3

Сукачев

Дарвин

Докучаев

Радкевич

Рулье

1

«Биосфера» ұғымын алғаш қолданған ғалымды атаңыз?

3

Зюсс

Бюффон

Вавилов

Вернадский

Ламарк

2

«Экожүйе» ұғымын экологияға алғаш енгізген кім?

3

Тенсли

Реймерс

Сукачев

Северцев

Зюсс

2

Су экожүйелерді атаныз

3,2

көл, өзен, батпақ, теңіз, мухит

тундра, тайга

өзен, орман, тропикалық орман

агроценоз, көл

биосфера, биоценоз

2

Бір-бірінен органикалық заттарды шығаратын, өзара байланысқан түрлер… құрады

1

азықтық байланысты

популяцияны

агроценоздарды

биоценоздарды

экожүйелер

2

Биотикалық бірлестіктегі өзінің трофикалық статусы бойынша организмдер қалай бөлінеді?

1

автотрофтар, гетеротрофтар

продуценттер и консументтер

консументтер и редуценттер

сапротрофтар и паразиттер

продуценттер и редуценттер

3

Қоректік тізбектердің құрамдас бөліктерін атаныз

1

продуценттер, консументтер, редуценттер

хемотрофтар, фототрофтар

суыққандылар (пойкилотермді), жылы қандылар (гомойтермді)

мезофауна, макрофлора

сциофиттер, факультативті гелиофиттер

3

Ылғалды жерде мекендейтін жануарлар қалай аталады?

1

гигрофилдер

гигрофиттер

мезофиттер

ксерофиттер

ксерофилдер

3

Құрғақ жерде мекендейтін жануарлар қалай аталады?

1

ксерофилдер

гигрофиттер

мезофиттер

ксерофиттер

гигрофилдер

3

Ірі жер үсті экожүйелері қалай аталады?

1

биом

биота

экотоп

биотоп

биоценоз

1

Дұрыс кезектесуін көрсетіңіз

1

организмдер, популяциялар, бірлестік, экожүйелер

популяцилар, организмдер, экожүйелер, бірлестіктер

бірлестіктер, популяциялар, экожүйелер, организмдер

экожүйелер, популяциялар, бірлестіктер, организмдер

бірлестіктер, экожүйелер, популяциялар, организмдер

1

Дұрыс жауабын көрсетіңіз

1

биотоп + биота= экожүйе

битоп + биота=биом

биотоп + биота=биоценоз

биотоп + биота=фитоценоз

биотоп + биота= зооценоз

1

Белгілі бір аймақтағы қоршаған ортаның жағдайы

1,2

биотоп

биота

биогеоценоз

биом

экожүйе

1

Экожүйе гомеостазы дегеніміз не?

1,2

экожүйе тұрақтылығы

бірлестіктер ауысуының жалғасуы

бірлестіктердің бастапқы түсуі

бірлестіктердің айналымды өзгерісі

экологиялық сукцессия

1

Дайын органикалық заттарды тұтынушы ағзалар -

2

гетеротрофтар

азотобактерлер

күкірттібактерлер

темірбактерлер

фототрофтар

1

Өздігінен қоректенетін организмдерге жататындар

2

автотрофтар

саңырауқұлақтар

бактериялар

вироидтар

микоплазмалар

2

Түрлер бір-бірінсіз тіршілік ете алмайды - бұл

мутуализм

нейтрализм

комменсализм

аменсализм

протокоопе-рация

2

Екі түр бірлестік құрады, бірақ бөлек тіршілік ете алады - бұл

1,3

протокооперация

нейтрализм

комменсализм

аменсализм

мутуализм

2

Екі түр бірігіп тіршілік етеді де, біреуі пайда көреді - бұл

1,3

комменсализм

нейтрализм

мутуализм

аменсализм

протокоопе-рация

2

Бір түр екіншісінен өсу және көбею кезінде жапа шегеді - бұл

1,3

аменсализм

нейтрализм

комменсализм

мутуализм

протокоопера-ция

3

Екі түрде тәуелсіз, бір-біріне ешқандай зиянды әсері жоқ - бұл

2

нейтрализм

конкуренция

комменсализм

аменсализм

протокоопера-ция

3

Азық, өмір сүру ортасы және басқа жағдайлар үшін болатын даралар арасындағы кері әсер:

2

конкуренция (бәсекелестік)

нейтрализм

комменсализм

аменсализм

протокоопера-ция

3

Бір түр екіншісінің ішіне не бетіне бекініп, иесінің есебінен тіршілік етеді бұл қарым-қатынас:

2

паразитизм

мутуализм

комменсализм

аменсализм

протокоопе-рация

3

Бір түр екіншісімен қоректенеді – бұл

2

жыртқыштық

мутуализм

комменсализм

аменсализм

бәсекелестік

1

Құрылымдық бөлігі әртүрлі биіктіктегі биоценоздардың вертикалдық қабатталу құбылысы қалай аталады?

2,3

ярустылық

мозаикалық

конвергенция

синузия

аймақтылық

1

Трофикалық тізбектерді бөледі

2

Жайылымдық, паразиттік, детриттік

Жайылымдық және паразиттік

Паразиттік және детриттік

Қоректену тізбектері мен паразиттік

Детриттік және жайылымдық

1

Адаммен жасанды жасалған биоценоз қалай аталады?

2

агроценоз

популяция

биогеоценоз

қорықша

фитоценоз

1

Табиғи экожүйелердің агроценоздардан айырмашылығы

2

өздігінен реттелуге мүмкіндігі жоқ

энергияның жалғыз көзі - Күн

табиғи іріктелу әсер етеді

қоректік заттар теңдігі сақталады

түрлік әртүрлілік

1

Бұл қабатты тіршілік қабаты деп атайды

2

биосфера

ноосфера

геосфера

биоценоз

агроценоз

1

Планетадағы барлық ағзалардын жиынтығы қалай аталады?

тірі зат

жануарлар

өсімдіктер

микроорганизмдер

паразиттер

1

2

Биосфера құрылымы

3

атмосфераның төменгі бөлігі, гидросфера және литосфераның жоғары бөлігі

атмосфераның жоғары бөлігі және литосфера

гидросфера, атмосфера

литосфераның төменгі бөлігі

тропосфера, мезосфера

2

Ноосфера ұғымын кім еңгізді?

3

Э.Леруа және П.Шарден, 1927ж

Ч.Эльтон,1927ж

К.Мебиус, 1877ж.

Реймерс, 1879ж

Северцев,1961ж

2

Сана, ақыл-ой қабатын қалай атайды?

3,1

ноосфера

биосфера

литосфера

парабиосфера

гидросфера

2

Жер суларының барлық жыйынтығы

3

гидросфера

атмосфера

литосфера

тропосфера

стратосфера

3

Атмосфера бұл …

3

жердің газды қабықшасы, әртүрлі газдардың қоспасынан, су буы мен шаңдарынан тұрады

мұхит, теңіз, көл, өзен, су қоймаларының сулары

тірі организмдер, минералды заттар

жер қабығына кіретін Жердің қатты қабықшасы

гидросфера және литосфераның жоғары бөлігі

3

Жер үсті суларына не жатады?

3

мұхит, теңіз, көл, өзен, су қоймаларының сулары, батпақ, мұздықтар, қар жамылғысы

жер қабығының үстіңгі бөлігінде болатын сулар

батпақ, мұздықтар, қар

жер асты және мұздықтар сулары

артезиан сулары

3

Жылулық баланстың өзгеруі нәтижесі мүмкін болатын жер шарының температурасының ғаламдық артуы ...

3

парниктік эффект

озон мәселесі

қышқыл жауын шашын

су кризисі

энергетикалық кризис

3

Ноосфера ілімінің негізін қалаушы

3

Вернадский

Геккель

Мебиус

Сукачев

Одум

1

Адам пайдаланатын және материалдық игіліктерді жасау үшін қолданылатын табиғат объектілері қалай аталады?

3

табиғат ресурстары

биосфера

литосфера

су, топырақ, орман

фитоценоз, зооценоз

1

Зат айналымының типтерін көрсетіңіз

1

биогеохимиялық, геологиялық

физикалық, химиялық

биологиялық, геологиялық

антропогендік, табиғи

геохимиялық, биохимиялық

1

Кіші айналымның үлкеннен айырмашылығы неде?

1

Кіші айналым тек биосфера шегінде жүзеге асады

Айналым атмосферада жүзеге асады

Кіші айналым тек литосферада шегінде жүзеге асады

Айналымның тұйықталуы

Айналым азғантай мерзімде жүзеге асады

1

Жеке заттардың айналымы ... деп аталады

1

биогеохимиялық айналым

биотикалық айналым

су айналымы

геологиялық айналым

биохимиялық айналым

1

Тірі организмдердің тіршілік әрекетінің нәтижесінде түзілген зат қалай аталады

1

биогендік зат

шала зат

өлі зат

тірі зат

минералды зат

1

Негізгі қауіпті ластаушылар

1

күкірт оксиді, көміртегі, сынап, ауыр металдар

азот, сутегі, отттегі

озон, метан, шаң

күл, күкірт

микроорганизмдер

2

Парниктік газдар

1

азот оксиді, күкірт, метан,

көміртегі, күкірт

азот, оттегі

метан, азот

сутегі, озон

2

Қоршаған ортаның жағдайын бақылау, бағалау және болжаудың комплексті жүйесін қалай атайды?

1

мониторинг

кадастр

моделдеу

экологиялық картография лау

экологиялық сертификаттау

2

Барлық дерлік экожүйелердегі энергияның бастапқы көзі қандай?

1

күн энергиясы

су энергиясы

жел энергиясы

ультракүлгін сәулелер

рентген сәулелері

2

Планетадағы озон қабатының қалыңдығы

1,2

3 мм

2 мм

0,5 см

10 мм

3 см

3

Қазақстанда ұйымдастырылған қорықтар саны қанша?

1,2

9

12

8

11

5

3

Адамның тіршілік ету орталары

2

табиғи орта, адам- ның әсерінен өзгер- ген табиғи орта, жасанды, әлеуметтік

биологиялық, әлеуметтік-психологиялық, экономикалық

су,топырақ, әлеуметтік

биологиялық, әлеуметтік-психологиялық

қоректік,тұрмыс тық, психологиялық

3

Қоршаған ортаның қорғау объектілерінің жіктелуі

2

ұлттық, әлемдік

локальдық, мемлекеттік

аумақтық, әлеуметтік

мәдениетті, экологиялық

күрделі, табиғи

3

Қорғалатын ұлттық объектілерін атаныз

қазба байлықтар, өсімдіктер, ішкі су көздері

атмосфералық ауа, әлемдік мүхит

шекараласты объектілер, жануарлар

өсімдіктер бірлестігі, жер

адам денсаулығы, су қоймалары

1

Әлемдік қорғалатын объектілері

1,3

шекараласты объектілер, атмосфералық ауа

қазба байлық- тар, өсімдіктер, ішкі су көздері

өсімдіктер бірлестігі, жер

адам денсаулығы, су қоймалары

бір мемелекеттін жануарлар бірлестігі

1

Атмосфераны, өсімдік жамылғысын, жануарлар әлемін, топырақ, су және жер недрын сақтауға бағытталған халықаралық, мемлекеттік және қоғамдық шаралар кешені

1,3

Қоршаған ортаны қорғау

Экологиялық болжам

Табиғатты пайдалану

Ерекше қорғалатын аймақтар

Экологиялық сараптама

1

Табиғи жүйелердің қалпына келетін тепе-тендік жағдайының өзгерістері

1,3

экологиялық дағдарыс

экологиялық апат

экологиялық қойма

техногендік прогресс

гомеостаз

1

Биоәртүрліліктің бұзылуының негізгі себептері

2

мекендеу ортасының бұзылуы, интродукция, ортаның ластануы

интродукция

ортаның ластануы

мекендеу ортасының бұзылуы

интродукция, ортаның ластануы

1

Табиғи процессіне адам әрекеті нәтижесінде тікелей немесе жанама әсер ету негізінде пайда болатын табиғи өзгешілік -

2

экологиялық апат

экологиялық қойма

техногендік прогресс

табиғатты пайдалану

экологиялық дағдарыс

1

Жануарлардың бірлестігі қалай аталады?

2

зооценоз

фитоценоз

планктон

нектон

өсімдік

2

Өсімдіктер қауымдастығы қалай аталады?

2

фитоценоз

зооценоз

гидрофит

мезофил

биоценоз

2

Қазіргі уақыттын қажеттілігін қамтамасыз ете отырып, болашақ ұрпақтардың өзінің қажеттіліктерін қамтамасыз етуіне қауіп түғызбайтын даму-

2,3

тұрақты даму

табиғатты өзгерту

техногендік даму

экономикалық даму

мәдениетті даму

2

1992ж Рио-де-Жанейро қаласында өткен конференциясында қандай ауқымды бағдарламалар қабылданды?

2

„Тұрақты даму” концепциясы, „ХХІ ғасырдың күн тәртібінде”

„Адам және биосфера”

Куаншылық пен шөлденуге қарсы күрес туралы

„Біздің жалпы болашағымыз”

Экология және табиғи ресурстары-2030”

2

Қазақстан Республиканың тұрақты дамуға көшу концепциясы қашан қабылданды?

2

2006ж

2007

2001

1996

1999

3

Қазақстан Республиканың тұрақты дамуға көшу кезендері қанша?

2

3

4

2

5

6

3

Қазақстан Республиканың тұрақты дамуға көшудің бірінші кезеңі қай жылдарды қамтиды?

2

2010 - 2012 жылдар

2013 - 2018 жылдар

2019 - 2024 жылдар

2010 - 2015 жылдар

2011 - 2012 жылдар

3

Қазақстан Республиканың тұрақты дамуға көшудің екінші кезең қай жылдарды қамтиды?

2013 - 2018 жылдар

2019 - 2024 жылдар

2010 - 2012 жылдар

2009 - 2012 жылдар

2010 - 2011 жылдар

3

Қазақстан Республиканың тұрақты дамуға көшудің үшінші кезең қай жылдарды қамтиды?

3

2019 - 2024 жылдар

2010 - 2012 жылдар

2013 - 2018 жылдар

2000 - 2012 жылдар

2010 - 2014 жылдар

1

Өмір сүрудің орташа нормаланған ұзақтығы, өмір деңгейі және қоршаған табиғи ортаның сапасының көбейтіндісі ретінде анықталатын кешенді көрсеткіш

3

өмір сапасы

экологиялық көрсеткіш

денсаулық сапасы

санитарлық жағдайы

тұрмыстық жағдай

1

Жаңа жалпыәлемдік саяси, экономикалық, мәдени және ақпараттық тұтастық құрылуының үрдісі.

3,1

Жаһандану, глобализация

Саясаттану, урбанизация

Дүниежүзілік қауымдастық

Нарық экономикасы

Гендерлік теңдік

1

2000ж. қыркүйегінде Нью-Йоркте дүниежүзінің көшбасшылары қабылдаған декларациясын атаныз

3

Мыңжылдық Декларациясы

Киото хаттамасы

Тұрақты даму концепциясы

Экологиялық қауіпсіздік концепциясы

Орхусс конвенциясы

1

Тауарлар мен қызметтердің ең аз жиынтығының заттай және құндық көрініс табуын білдіреді

3

Ең төменгі тұтыну қоржыны

Кедейлік шегі

Адамның дамуы

Жұмыссыздық

Білім деңгейі

1

Республикада экономикалық мүмкіндіктерге қарай адамның ең төменгі қажеттіліктерін қанағаттанжыруға қажетті табыс шегі

3

Кедейлік шегі

Адамның дамуы

Ең төменгі тұтыну қоржыны

Жұмыссыздық

Білім деңгейі

1

Адам өмірінің барлық аспектілерінде адамның кең таңдауын қамтамасыз ететін процесс – бұл

3

Адамның дамуы

Өмір сапасы

Тұрақты даму

Адам капиталы

Қоршаған ортаның ластануы

2

Бір адамға шаққандағы ең төменгі тұтыну қоржынының құнына тең ең төменгі ақшалай табыс

3

Күнкөрістің төменгі шегі

Кедейлік шегі

Адамның дамуы

Ең төменгі тұтыну қоржыны

Өмір сапасы

2

Мектеп жасындағы тұлғалардың іс жүзінде мектепте оқуға мүмкіндіктері.

3

Білімге қол жетімділік

Білім деңгейі

Өмір сапасыэкологиялық білім беру

Тегін оқу жүйесі

Білім сапасы

2

Ерлер мен әйелдердің әлеуметтік биліктегі үлестері тең, қоғамдық қорларға тең дәрежеде қол жеткізе алатын қоғамның сипаттамасы

1

Гендерлік теңдік

Адамның дамуы

Өмір сапасы

Әлеуметтік теңдік

Нәсілді теңдік

2

Дүниежүзілік деңсаулықты сақтау ұйымының анықтамасы бойынша - толық дене, психикалық және әлеуметтік салауаттылық жағдайы

1

Денсаулық

Сапа

Көрсеткіш

Тұрмыстық жағдай

Өмір сапасы

3

Қолайлы жай-күй - бұл

1

Толыққанды өмір үшін белгілі қорлардың болуы

Адам өмірінің барлық аспектілерінде адамның кең таңдауын қамтамасыз ететін процесс

Адамның тіршілік әрекетінің экономикалық, әлеуметтік, табиғи-экологиялық және басқа да жағдайлардың белгілі ұқсастығы

Қоршаған орта жағдайының химиялық, физикалық, биологиялық параметрлерінің жіберілетін шекті құрамы

Адамның өмір деңгейі, олардың сұранысы мен құндылығына сәйкес келетін

3

Адам тұтынуының жіктелуі

1

маңызды биологиялық, базалық биологиялық және күнделікті тұтынушылық

экологиялық, физиологиялық, әлеуметтік

биологиялық және күнделікті тұтынушылық

эстетикалық, мәдениеттік, физикалық

тағамдық, моралдық

3

Адамның базалық биологиялық тұтынушылығын көрсетіңіз

1

тағам, киім, тұрғын үй, ауа, қауіпсіздік, комфорт, туудың жалғасуы

толыққанды ұйқы, демалыс, аурудан қорғау

жеткіліктілік заттары, агрессия

табиғи ортаның қолайлығы, биологиялық-әлеуметтік климат

демалыс, комфорт, тағам, білім

3

Адамның маңызды биологиялық тұтынушылығын көрсетіңіз

1

толыққанды ұйқы, демалыс, аурудан қорғау, табиғи ортаның қолайлығы, биологиялық-әлеуметтік климат

жеткіліктілік заттары, агрессия

тағам, киім, тұрғын үй, ауа

қауіпсіздік, комфорт, туудың жалғасуы

демалыс, комфорт, тағам, білім

1

Адамның дамуын жан-жақты қамтамасыз ететін, қолайлылықты пайдалану - бұл

1

жеткіліктілік

даму

қортұтыну

кедейлік

жоқшылық

1

Жұмыс күшін қайта өндіру шекарасы ретінде жұмыс мүмкіншілігін сақтау деңгейінде тұтыну жағдайы

1

кедейлік

жеткіліктілік

даму

қор тұтыну

энергия тұтыну

1

Қоғам үшін қауіп тұғызаыт қоршаған орта бөліктерінің қасиеті, құбылыстары және жағдайы

1,2

табиғи қауіп

техногенді қауіп

өмір қауіпсіздігі

риск

гомеостаз

1

Қоршаған ортаға антропогендік әсердің формуласы

1,2

I = P x A x T

А = P x С x T

P = I x A x T

T = P x A x I

I = P x S x T

1

әлемдік даму болашағын ғаламдық деңгейде талдау мен талқылау мақсатында 1968 жылы италияндық өндірісші Аурелио Печчели үкіметтік емес ұйым құрған - бұл

2

Рим клубы

ЮНЕСКО

БҰҰ

Гринпис

Табиғат

1

Бір жақтың басқасына компенсияланбайтын әсерлері (оңжақты немесе қарама қайшы)

2

экстерналий (әсерлер, ұстанымдар)

ластану

қор тұтыну

шығын

тастанды және шығарынды

2

Адамның денсаулығының нашарлауы мен табиғи ортадағы келеңсіз өзгерістердің пайда болуының қауіптілігінің сандық өлшемі - бұл

Экологиялық қатер

Экологиялық апат

Экологиялық дағдарыс

Экологиялық қауіптілік

Табиғи қауіптілік

2

Экономикалық және қоғамдық ортақ жүйеге ұлттық әлеуметтік-экономикалық білімді өзара байланыстыратын бүкіл әлемдік процесс - бұл

1,3

ғаламдастыру

компьютерлеу

кибернетика

экологизациялау

жүйелеу

2

Құқықтық мемлекет, яғни құқық басқаратын мемлекет, жоғарыдан заңдар, мемлекеттің түрін көрсетіңіз

1,3

демократиялық мемлекет

монархия

патшалық

кеңестік мемлекет

анархия

2

Қоғамдық өмірдің барлық саласында жеке бостандық пен құқық қорғау механизміне әсер ете алатын, қоғам

1,3

Азаматтық қоғам

Диаспора

Ассамблея

Азаматтық бірлестік

Жоғары қоғам

3

«Урбанизация» түсінігіне кіреді?

2

мегаполистердің түзілуі

қалалар санының өсуі

планета тұрғындарының санының өсуі

Тұрғылықты пункттердің өсуі

планета тұрғындарының санының ұлғаюы

3

Ғаламдық биологиялық мәселеге не жатады?

2

Орманның, жайылымның, балық қорының қысқаруы мен деградациясы және биоәртүрліліктің төмендеуі

Климаттың өзгеруі, топырақтың тұздануы, қышқылды жауынның түсуі

Орманның, жайылымның, қысқаруы мен деградациясы және азық-түліктің жетіспеуі

Ядеролық соғыс, ортаның физикалық ластануы

Биоәртүрліліктің төмендеуі, қуаңшылықтың ұзаруы

3

Ерлер мен әйелдер арасындағы биологиялық айырмашылықтың әлеуметтік мағынасын білдіретін категория

2

гендер

раса

ұлттық

этнос

популяция

3

Қоғам үшін қатер туғызатын литосфера, атмосфера немесе космостың белгілі бір бөлігінің жай-күйі мен қасиетінің процесі

2

Табиғи қауіптілік

Техногендік қауіптілік

Өмірлік қауіптілік

Қатер

Гомеостаз

1

Жаңаратын қорларды пайдалану және оларды жаңару мүмкіндігінің шегінде пайдалануды белгілеу

2,3

Тұрақты пайдалану

Қалдықсыз өндіріс

Аз қалдықты өндіріс

Теңестіріп пайдалану

Жаңармалы пайдалану

1

Қоршаған ортаны бүлдірмейтін, сонымен қатар барлық ақылға сияр өмірлік қажеттіліктерді қанағаттандыруды қамтамасыз ететін экономика – бұл

2

Тұрақты экономика

Қор сақтаушы экономика

Энергия сақтаушы экономика

Өзара экономика

Балансты экономика

1

Жалпы қоғамдағы, әлеуметтік топтағы, жеке адамгершілік, ағзаның тіршілік әрекетінің қажеттілігін ұстау үшін жетіспеушілік немесе қажеттілік – бұл

2

тұтынушылық

қажеттілік

күнделікті тұтынушылық

сұраныс

керек ету

1

Қоршаған ортаның ластануын болдырмау жөніндегі шараларды көрсетіңіз

2

Аз қалдықты және қалдықсыз өндірісті енгізу, қалдықтарды екіншілік тұтыну

Балық, жануар, құс өндірісі

Ерекше қорғалатын аймақтарды ұйымдастыру

тұтынудан бас тарту

Қалдықтарды екіншілік тұтыну

1

1948 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясының қабылдаған жалпыға ортақ декларациясы

2

Адам құқығының жалпыға ортақ декларациясы

Тұрақты жағдайға өту концепциясы

Даму стратегиясы

Шөлдену туралы декларация

Геңдерлік теңдік туралы декларация

1

Расизмге расалық дискриминацияға, ксенофобияға қарсы күрес және олармен байланысты шыдамаушылық бойынша Дурбан, Оңтүстік Африка, 31 тамыз - 7 қыркүйек 2001 жылы, бүкіл әлемдік конференцияда қабылданған ......

рассалық дискриминацияның барлық формаларын жою туралы декларация

Қоршаған ортаның ластануын болдырмау туралы документ

экология сұрақтарын шешу туралы бүкіл әлемдік келісім

экологиялық дағдарыс салдарын жою туралы бүкіл әлемдік келісім

жемқорлыққақарсы күрес туралы бүкіл әлемдік декларация

2

Негізгі парниктік газдарды көрсетіңіз

3

Көміртегі оксиді, күкірт, метан

азот, сутегі, оттегі

озон, метан, шаң

күл, күкірт

Угарлы және көмірқышқыл газы

2

Судың негізгі ластану түрлері

3

химиялық, бактериялық, механикалық, жылулық, радиоактивтік

бактериялық, механикалық, жылулық

жылулық, радиоактивтік

химиялық, биологиялық

физикалық, шулық

2

Жел немесе су ағынымен топырақтың жоғарғы құнарлы қабатының бұзылуы...

3,1

эрозия

батпақтану

гумификация

тұздану

құмдану

2

Қоршаған табиғи ортамен байланыстағы тұрмыстық әдет кешені

3

Экологиялық мәдениет

Экологиялық білім

Табиғатты қорғау

Экологиялық қауіпсіздік

Экологиялық саясат

3

Әлемдегі өмір сапасының индексі бойынша Қазақстан нешінші орында

3

78

84

45

110

90

3

Экологиялық тұрақтылық индексі бойынша Қазақстан әлемде қай орынға ие

3

70

80

60

50

120

3

Қазақстан Республикасының тұрақты дамуға өту этаптарын атаңыз

3

2007-2009 2010-2012 2013-2018 2019-2024

2008-2010 2011-2013 2014-2019 2020-2025

2007-2010 2011-2013 2014-2019 2020-2026

2007-2008 2009-2010 2011-2015 2016-2020

2009-2010 2011-2014 2015-2020 2021-2025

3

Қазақстан тұрақты дамудың концепциясын таратудың соңғы кезеңіне өту үшін тұрғындардың саны қандай көрсеткішке жету керек? /млн адам/

3

18

19

20

21

22

1

Қазақстан 2009 жылы келісілген тұрақты дамудың концепциясына өту үшін тұрғындардың саны қандай көрсеткішке жету керек? /млн адам/

3

15,6

16,6

17,6

16,0

17,0

1

Қазақстан тұрақты дамудың концепциясына өту үшін орташа жастың ұзақтығы қандай?

1

67,8

67,0

65,9

64,5

70,0

1

Қазақстан тұрақты дамудың концепциясын таратудың соңғы кезеңіне өту үшін орташа жастың ұзақтығы қандай?

1

73,14

72,0

75,2

80,2

76,5

1

ҚР-ның 2007-2024 жылдарға тұрақты даму Концепциясына өтуі қашан қабылданды …

1

2006 ж

1999

2002

2003

2000

1

Жердегі тіршіліктің қалпына келуін қамтамасыз ететін, адам мен табиғат деңгейінің арасындағы энергия мен зат алмасу процесін үнемі қамтамасыз ететін экологиялық жүйенің жағдайы

1

Табиғи ортаның сапасы

Табиғи орта сапасының стандарты

Мекендеу ортасы

Ортаның экологиялық сыйымдылығы

Табиғи ортаның ластануы

1

Биосфера қорларын адаммен тұтыну дәрежесі

1

Экологиялық із

Экологиялық таңба

Экологиялық қолтаңба

Толеранттылық

Экотұтыну

2

Даму және ортаны қорғау бойынша БҰҰ-ның конференциясында қабылданған құжат (РИО-92)

1

21 ғасырдағы күн тәртібі

Тұрақты жағдайға өту концепциясы

Даму стратегиясы

Шөлдену туралы декларация

Адам құқығы декларациясы

2

Әлем және халықаралық ынтымақтастық материгі

1

Евразия

Антарктида

Австралия

Солтүстік Америка

Арктика

2

Әлемнің қай аймақтары ашығу аймақтарына жатады

1

Азия, Африка, Оңтүстік Америка

Азия, Латинская Америка, Африка

Азия, Африка, Оңтүстік және Латын Америкасы

Азия, Африка, Оңтүстік Америка, Австралия

Азия, Африка, Оңтүстік Америка, Австралия, Латын Америкасы

2

1972 жылғы Д. Медоуздың «Рим клубындағы» баяндамасының біреуі қалай аталады?

1,2

«Өсу шектері»

«Мүмкіндік шектері»

«Біздің болашағымыз»

«Адамның болашағы»

«Төзімділік шектері»

3

Нукус Декларациясы арналады … (1995 ж.)

1,2

Арал теңізінің бассейінін тұрақты дамыту мәселесі

Биоәртүрлілікті сақтау

Құмдану мәселесі

Климаттың өзгеру мәселесі

Қорлардың таусылуы

3

«Мониторинг» түсінігіне не кіреді?

2

ҚО жағдайын болжау, бағалау, бақылау жүйесі

ҚО жағдайын бағалау

ҚО жағдайын болжау

ҚО жағдайын бақылау

ҚО қорғау

3

ҚР-дағы Экологиялық апат шегінде жатқан аймақтарды атаңыздар

2

Арал өңірі, балқаш көлінің бассейні, Каспий маңы аймағы

БҚО, табиғи қорық

Үстірт ойпаты

Орал өңірі, бурабай көлінің бассейні

Каспий маңы аймағы

3

Қоғамға бөлінген табиғи өндірістік қорлар қоры

табиғи капитал

адам капиталы

Адам дамуы

Қорлық айналым

Қорлық қор

1

Тұрақты дамудың әлеуметтік өлшемі

1,3

Халықтық тұрғындар, адамдардың экономикалық жағдайы, білім, денсаулық, тағам, таза су, жұмыс күші, бала еңбегі

Білім деңгейі, ең төменгі өмір сүру деңгейі

Тұрғындар саны, ҚО сапасы, тұрғындар денсаулығы

Экономика деңгейі, қорлық қамтамасыздық, сапалы білім

Таза су, жұмыс күші, бала еңбегі, интеллектуалдық мүмкіндік

1

Әлем елдеріндегі ең тығыз орналасқан тұрғындарды көрсет

1,3

Индия, Китай

Қазахстан, Америка

Ресей, Жапония

Африка, Индия

Мексика, Қытай

1

Тұрғындардың саны 20 миллионнан асқан қала

1,3

Токио

Рио-де-Жанейро

Мехико

Мәскеу

Дели

1

Адамға күнделікті тіршілік ету үшін қанша литр су қажет

2

2 литр

3

5

12

8

1

Аралды халықаралық құтқару қоры қай жылы құрылды.....

2

1993

2003

1995

1998

2001

1

Денсаулықты сақтау үшін қажетті, қоректік затының құрамы бойынша ең төменгі азық-түлік жинағы

2

Азық-түлік қорабы

Еңбек ақы

Ең төменгі тіршілік ету

Рацион

Азықтық және энергетикалық құндылық

2

Табиғи немесе адам қолымен жасалған объектілер, олардың адамзат үшін ерекше мәдени, тарихи немесе экологиялық маңызы бар деп танылған.

2

Әлемдік мұра

Халықтың мәдени мұрасы

Табиғи объектілер

Табиғи ресурстар

Мәдени мұра

2

Халықтың салт-дәстүрлері, дүниетанымы, білімі, бала тәрибесіндегі тәжірибесі, эстетикалық, көркемдік құндылықтары көрініс алады.

2,3

Халықтың мәдени мұрасы

Табиғи объектілер

Табиғи ресурстар

Мәдени мұра

Әлемдік мұра

2

Ақпаратқа кіру, шешімдер қабылдау процесіне жұртшылықтың қатысуы және қоршаған ортаға қатысты мәселелер бойынша сот әділдігіне қол жеткізу туралы БҰҰ Конвенциясы -

2

Орхус конвенциясы

21 ғасырдың күн тәртібі

Тұрақты жағдайға өту концепциясы

Экономикалық даму стратегиясы

Шөлдену туралы декларация

2

Орхус конвенциясы қашан қабылданды?

2

Орхус, Дания 1998 ж

Стокгольм, 2002

Нью-Йорк 1998

Лондон, 1995

Орхус, 1995ж

3

Адам дамуының индексі басқа үш индексі қаңдай көрсеткіштер арқылы анықталады?

2

өмір сүру ұзақтығы, білім алу және жан басына табыс деңгейі

білім деңгей, табысы, әлеуметтік статусы

өмір сүру ұзақтығы, деңсаулық жағдайы

қоршаған орта жағдайы, табысы, жұмыспен қамтылу

жан басына табыс деңгейі, деңсаулық қызмет көрсету сапасы, өмір салты

3

Жеке елдер мен территориялардың әлеуметтік топтары немесе азаматтардың өмір сапасы мен тұрмысын сипаттайтын кешендік көрсеткіш

2

өмір деңгейі

өмір сүру ұзақтығы

деңсаулық жағдайы

қоршаған орта жағдайы

жұмыспен қамтылу

3

Адам аштан өлмеу үшін қажет ресурстардың жетіспейтінін білдіретін жағдай

кедейшілік

жұмыссыздық

теңдік

табысы

білімі

3

Озон қабаты полюстерде қай биіктікте орналасқан?

3

9-30км

5-12км

4-10км

10-28км

2-5км

1

Қалдықтар жалпы қалай жіктеленеді?

3

тұрмыстық, өнеркәсіптік, ауылшаруашылық

қатты, суйық

зиянды, зиянсыз

химиялық, физикалық, биологиялық

анторопогендік, табиғи

1

Фотосинтез нәтижесінде қандай элемент түзіледі?

3,1

отегі, және органикалық зат

су тегі, аммиак

азот

көміртегі, бейорганикалық зат

сүкірт, су

1

Алғаш «гендер» ұғымын ғылыми айналымға 1968 жылы американдық психолог

3

Роберт Столлер

Адам Смитт

Барри Коммонер

Дейл Карнеги

Чарльз Дарвин

1

Гендерлік теңдік стратегиясы қай жылдарды қамтиды?

3

2006 - 2016 жылдар

2005-2016

2000-2010

2006-20016

2010-2020

1

ЮНЕСКО белгілеген халықара- лық маңызы бар резерваттар қатарына жататын қорықты атаныз

3

Ақсу-Жабағлы

Марқакөл

Алакөл

Алматы

Наурызым

1

Қаланың ортасынан шетке қарай жаппай қоныстану жүргізіледі

3

субурбанизация

урбанизация

миграция

эммиграция

интеграция

2

Қоршаған ортаны қорғаудың халықаралық күні -

3

5 маусым

10 шілде

1 қаңтар

23 тамыз

25 қазан

2

Қоғам шектелген табиғи өндірістік ресурстардың қоры: өндірістік масқатта пайдалана алатын барлық қорлар …

3

Табиғи капитал

Табиғи ресурстар

Қоршаған орта

Экологиялық апат

Экологиялық резерв

2

Белгілі уақыт аралығындағы туылу мен өлу арасындағы айырмашылық

1

Тұрғындар санының табиғи көбейюі

Тұрғындар санының динамикасы

Жыңыстық құрылым

Жастық құрылым

Қала тұрғындардың өсуі

2

Арал теңізі бассейінің тұрақты даму проблемасы бойынша қашаң және қашан қабылданды

1

Нукус Декларациясы (1995ж.)

Орхус декларація 2000

Киото хатамасы 1997

Тұрақты даму концепциясы 1995

Нукус декларациясы 1997

3

Топырақтың, өсімдіктің және биологиялық өнімділіктің қалпына келе алмайтын өзгеріс процесі нәтижесінде территорияның шөлге айналуы және биосфералық потенциалдың толық бұзылу құбылыс …

1

Шөлейттену

Эрозия

Эвтрофикация

Құнарлау

Суару

3

Сарқылуына байланысты табиғи ресурстар … болып бөлінеді:

1

сарқылатын және сарқылмайтын

сарқылатын және табиғи

сарқылмайтын антропогендік

тауысатын және таусылмайтын

бағалы, айрықша