Добавил:

Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.

Вуз:

Белорусский государственный университет культуры и искусств

Предмет:

[НЕСОРТИРОВАННОЕ]

Файл:

ИРСГС.doc

Скачиваний:

Добавлен:

22.02.2016

Размер:

186.37 Кб

Скачать

☆

1 / 41 2 3 4 > Следующая >>>

№1. Карыстальнікі дакументнай сацыяльна-гуманітарнай інфармацыі.

ІП чал.-гэта усвядомленая неабходнасць атрымання нек.інф.патрэбнай для рашэння пэўнай задачы,дасягнення вызнач.мэты.

У якасці суб’ектаў:

-грамадства ў цэлым

-розныя соц.группы людзей

-супольнасці карыст.вылуч.па усіх магчымых прыкметах

-асобны чал.

Дыферынцыяцыя карыст.ажыцяул. з улікам матываў і мэтаў выкар.інф.,якія фарміруюцца:

-у працэссе проф.дзейнасці

-у працэссе адукаціі

-самаадукацыі

-грам.дзейн.

Сфера дзейнасці

Карыстальнік

1.Дзярж. кіраванне,

Закона-вытворчасць,

правааховўн.

2. Сфера эканомікі.

3. Сфера унутр.і знешн.палітыкі і міжнар.зносін.

4.Ваенная справа

5. Сфера навукі.

6.Сфера культуры, СМІ, выдав. дзейн. бібл., музейн, арх, справы, арганизац. вольнага часу.

7.Сфера адукаціі,пед.дзейнасці.

8.Духоўная, рэлігійная сфера.

Прэзідэнтскія супрац.,адміністрація прэзідэнта,дэпутаты нац.сходу,дэпутаты мясц.саветаў,супрац.органаў выканаўчай улады,асобн.міністэрстваў,ведамств,дзярж.камітэтаў,інспекцый,супрац.судоў і пракуратуры,прыватныя юрысты,кіраўнікі прадпрыемств,органаў і устаноў.

Супрац.органаў кір.эканомікай.

Мін.фінансаў. Кіраўнікі прадпрыемстваў,органаў,устаноў розн.формы уласнасці,эканамісты–практыкі,занятыя ў розных галінах вытв.і невытворчых сферах эканомікі.

Вытв.экан.:

Прамысл-ць,сельск.гасп.,будаўніцтва,сувязь.

Невытв.экан.:

Адук.,культ.,маст.,навука,спорт,турызм.

Менеджеры, маркетолагі,.статыстыкі,брокеры,страх.агенты,бізнесмены.

Супрац.органаў дзярж.кіравання,у тым ліку Мін-ва зам.спраў,дыпламаты,прадстазнікі РБ ў зам.краінах і зам.краін у РБ.Кіраўнікі паліт.партый і грам.аб’яднанняў.

Мін-ва абароны,афіцэры і ваенныя спец.,юрысты,псіхолагі.Ваеннаслуж.тэрміновай службы.

Кір.розных тыпаў навук.даследч.устаноў:

-інстытутаў

-НАН Бел.

-ведам.,дзярж.навук.дасл.інстытуты.

-прабл.крыменалогіі,крыменалістыкі і судовай справы.

Прафесары,дацэнты.Вучоныя гуманітарыі(можна падзял.па катэгорыях з улікам галін ведаў.)

Супрац-кі органаў кір.-электр.і друк. СМІ,рэдактары,супрац.бібл.,арх.,музеяў і культ. дасугавых устаноў.

Супрац. Мін-ва упраўл.адзелам народн.адукацыі,пед-кі,дашк. устаноўЭінстыт.адук.,проф.техн.,сяр.спец.уст.,ВНУ,устаноў сіст.паслядэпл.адукацыі,соц.пед.

Святары розных канфесій.

СГ інф.выкарыст.і спец. інш.сфер.дзейнасці і спец.,спецыялізацый

СГІ неабходна спец-м прыродазн.,мед.раб.,с.-х.,спец.сфер мастацтва,навучэнцам,студэнтам,слухачам розных тыпаў навуч.устаноў,школ,цэнтраў і г.д. іх ІП залежаць ад набываемай спец-ці,зместам вуч.праграммы.

№ 2. Дыференцыацыя сац-гум дакументау па розных прыкметах:

У працессе б/гр дзейнасці сац-гум документы дыференцыруюцца не толькі па змесце, але і Па мэтавым прызначэнні

-афіцыйныя

-навуковыя

-нав-папулярныя

-нарматыуна-вытворчыя

-вытворчыя

-вучэбныя

-даведачныя

-рэкламныя

-рэлігійныя выданні

Па характару знакавых сродкау:

тэкставыя, ікананічныяу гэтых дакументах выкарыстоуваецца знак падобны на адлюстраваны аб’ект.
Ідэаграфічныя (знакам з’яуляецца умоунае абазначэнне)
Гукавыя (фонадакументы)

Па месцы паходжання выдання:

нацыянальны, айчынны дакумент
мясцовыя
-замежныя

Па рэгулярнасці выхаду:

перыядычныя
неперыядычныя
абнауляльныя (Інтернет ресурсы)
неабнауляльныя (Інтернет ресурсы)

Па перыяду выдання:

сучасныя (документны паток)
мінулых гадой (документны масіу)

Па аутарстве:

індывідуальны аутар
документы калектыунага аутарства (навуковыя канферэнцыіі, сходы)

Па мове тэксту:

айчынная мова
замежная мова
на мовах нацыянальных меншасце РБ

У залежнасці ад гістарычнага лесу:

- забароненыя выданні

- падпольныя

- пазацэнзурныя (сам. выданні)

- па месцы захавання (у бібліятэках, музеях, архівах, прыватных калкцыях)

Па прававому рэжыму і умовах доступу:

дзяржауная тайна
камерцыйная
персанальныя дадзеныя
для служэбнага карыстання

Па крыніцазнаучым значэнні:

крыніцамі сацыяльнага пазнання
дакумнтныя гістарычныя крыніці (усе дакументы сінхронныя вывучаемага перыяду)

№ 3. Віды афіцыйных дакументаў.

Афіц.дак. гэта дак. заканад.,нарм.-правов.,ці дэрэктыўнага хар-ру,якія з’яўл.у працэссе дзейнасці і публ.ад імя дзярж.оргагаў,устаноў,ведамстваў,або грам.арганізацый.

Органамі дзярж.улады і кір.прымаюца дзярж.дак.або правая акты,якія вызначаюць правы і абавязкі грамадзян,устаноў і арганізацый,выкананне якіх гарантуецца дзярж.

У юрыдычн. Навуцы гэтыя дак.наз.”Крыніцамі права”.

Прававыя акты бываюць 2-х тыпаў:

1.нарматыўныя (акты устанаўліваюць,змяняюць ці адмяняюць прававыя нормы,да іх належаць:канстытуцыя,закон,дэкрэты,пастановы,інструкцыі,правілы і др.)

2.ненарматыўная -наз.дак.індывідуальнага значэння.(Аб прызнач.на пасады і вызваленні з пасад,узнагароджанні,прыняцце грамадзянства і др.)

З улікам юрыд.сілы правав.актаў дзеляцца на:

1.дзеючыя.

2.страцеўшыя сілу.

а)гэта змененыя і часткова адмененыя.

Прав.акты прымаюць упалнамоченныя на гэта дзярж.органы.

У адпаведнасці з прынцыпу падзела улад.вылуч.дак.:

-органы заканадаўч.,выкан.і судовай улады.

Прэзідэнт РБ як глава дзярж.у адпаведн.з Канстытуцыяй выдае указы і распараджэнні,а таксама дэкрэты,якія маюць сілу законаў.

Парламент РБ(Нац.сход.),як прадстаўнічы і заканад.орган склад.з:

-Палаты прадстаўнікоў

-Савета Рэспублікі.

Рашэнні палаты прадстаўн.прымаюць у форме законаў і пастаноў,рашэнне Савета Рэсп.-у форме пастаноў.

Орган выкан.улады РБ,(савет Мін-ў выдае пастановы.глава улады-гл.прэм’ер міністр у межах сваіх паўнамоцтваў выдае распараджэнні.).

Судовая улада належыць судам у сістэме якіх будуецца па прынцыпах тэрытарыяльнасці і спецыялізацыі.

На агульна-дзяржауным узроуні судовую уладу ажыццяуляюць Вярхоуны суд і вышэйшы гаспадарчы суд.

Мясцовыя саветы дэпутатау прымаюць рашэнні якія маюць сілы на адпаведнай тэрыторыі.

Сістэма прававых актау мае іерархічную структуру якую узначальвае асноуны закон краіны-Канстытуцыя.

Актамі вышэйшай юрыдычнай сілы з’яуляюцца законы, сярод іх больш высокае значэнне мае кодэксы., прававыя акты органау выканаучай улады, асобныя міністэрствы і ведамствы не павінны пярэчыць вышэй стаячым прававым актам.

Грамадскія аб’яднанні:

-палітычныя партыі

-саюзы

-маладзежныя і жаночыя арганізацыі прымаюць афіцыйныя дакументы для грамадзян, што уваходзяць у пэуную арганізацыю.

Кожная партыя мае свой статут і праграму, кіруючыя органы палітычнай партый прымаюць заявы, звароты, рэзалюцыі і інш. віды дакументау.

Афіцыйныя дакументы международнага характару прымаюцца кіруючымі органамі дзяржавы, падпісваюцца прэзідэнтам, главамі, міністрамі замежных стран.

Ад імя структурных падраздзяленняу “ААН”:

-па ваенных пытаннях (савет бяспекі)

-працы (міжнародная арганізацыя працы)

- культуры (“ЮНЕСКА”)

-ядзернай бяспекі (“МАГАТЭ”)

Афіцыйныя дакументы публікуюцца у перыядычных і неперыядычных выданнях, выходзяць у выглядзе монавыданняу (тэкст 1-го твора і аутара), зборніка дакументау, нарматыуных бюлэтеняу

№ 4.Віды нарматыўных бюлетэняў.

Від бюлэтэня	Назва бюлетэня
1. Нарматыўны бюлетэнь усіх органаў улады	Национальный реестр правовых актов Республики Беларусь. З 1999 г., афіцыйнае выданне, перыядычнасць узрасла з 10 да 26 нумароў у месяц. Змяшчае прававыя акты прэзідэнта, парламента, ураду, нацыянальнага банку, міністэрстваў, судоў, мясцовых ораганаў кіраванння, міжнародныя дагаворы РБ.
2. Нарматыўны бюлетэнь органаў заканадаўчай улады	- ведамасці Вярхоўнага савета БССР (1990 г). - Ведамасці Вярхоўнага савета РБ (1991-1997 г.) - Ведамасці нацыянальнага сходу РБ (1997-2000) Перыядычнасць 36 нумароў у год, паралельна на рус. і бел. мовах у 1 нумары, з 1995 г. мае АПУ.
3. Нарматыўны бюлетэнь органау выканаўчай улады.	- збор пастаноў урада РБ (1991-1994) - збор указаў прэзідэнта і пастаноў урада РБ (1994-1997) - збор дэкрэтаў, указаў прэзідэнта і пастаноў урада РБ (1997-2000) Дапаможных паказальнікаў няма, перыядычнасць 36 р/год, паралельна на рус/бел. мовах.
4. Нарматыўны бюлетэнь органа судовай улады	- Вестник конституционного суда РБ (1995) - Судовы веснік/вярхоўны суд РБ (з 1992) - веснік вышэйшага гаспадарчага суда РБ (з 1995 г)
25. Міжведамастныя бюлетэні	Змяшчае прававыя акты розных міністэрстваў і ведамстваў
А) універсальныя	Бюллетень нормативно-правовой информации (с 1991). С 2004 г. пераўтвораны у часопіс “Юридический мир”. Выдае ТАА Інфармацыйна-прававое агенства “Регистр”.
б) тэматычны	Нормативные документы по финансам, налогам и бухгалтерскому учету/Інфармацыйна-вылічальны цэнтр міністэрства фінансаў РБ. З 1993 г.
6. ведамастны бюлетэнь	- зборнік нарматыўных дакументаў м-ва адукацыі РБ. З 1960 г, штомесячны, мае пералік дакументаў, надрукаваных за год. - “Асноўныя службовыя дакументы”/М-ва культуры РБ, выде НББ, 2 р. у год - “Бюллетень”/М-во труда РБ - Вестник м-ва по налогам и сборам РБ, “Банковский вестник”, Вестник м-ва иностранных дел и др.
7. нарматыўны бюлетэнь органаў мясцовага кіравання і самакіравання	Столичные ведомости//Нормативно-правовые акты: экспресс-бюллетень/НЦПИ. На сучасным этапе з 2004 г. ў рамках нацыянальнага рэестра прававых актаў ажыццяўляецца асобная падпіска на 7 варыянтаў выпускаў рэестра, якія змяшчаюць рашэнні мясцовых органаў кіравання: - Решения минского городского совета депутатов и минского городского исполкома - Решения минского областного совета депутатов и минского областного исполкома - Решения брестского областного совета депутатов… - Решения гомельского областного… - Решения гродненского областного… - Решения могилевского областного… - Решения витебского областного…
Нарматыўны бюлетэнь кіруючых органаў міждзяржаўных асацыяцый	Содружество/Инф. вестник глав государств и глав правительств СНГ.

№ 5. Віды зборнікаў нарматыўна-прававых актаў.

З улікам органа прыняцця:

Зб. д-ў розн. орг. улады.
Зб. д-ў 1-го орг. улады альбо служб. асобы.

а) зб. д-ў прэзідэнта (Зб. действующ. норм.-прав. актов РБ 1997, 2001, 2006 у 3 т.)

б) зб. д-ў прынят. на пасяджэнні пэўн. орг. улады.

-на сессіі заканадаўч. орг.

-на пленумах верхоўн. суда

-на пленум. выш. гасп. суда.

в) зб. д-ў мясцов. орг. улады («Свод решений Новополоцк. городск. совета депутатов, имеющих норм. решение»)

II. Па мэтав. прызнач.

а) зб. д-ў у дапамогу законатворнаму працэс. (Юридич. справочник депутата)

б) у дапам. праваахоўнай дзейнасці (Организация деятельности адвокатуры в РБ)

в) у дапам. правапрымяняльнай дзейнасці («Молодежь, права и обязанности»

«Права и обязанности безработных»).

г) навуков. выд-ні (“Полацкае грамадства XIII-XVI вв.”)

д) вучэбн. выд-ні (хрэстаматыі па гісторыі права Беларусі, або замежн. краін для студ. замежн. фак.).

III. Па шырыні зместу:

а) Універсальн. зб.

«Свод законов Рос. империи»

«Свод законов СССР»

«Свод законов БССР»

«Свод законов РФ»

«Свод законов РБ» (у 2008 г.)

б) галіновыя зб.- зб. прав. актаў па галінам:

-канстытуцыйн

-працоўнае

-пададковае

-экалагічнае

-аграрнае

-сямейнае

в) тэмат. зб. (Правов) Трудов контр., ревизия и контроль, Налог на добав. стоимость.

IV. З улікам юрыд. сілы прав. акт.

а) зб. дзеюч. заканад-ва (большасць галіновых і тэмат. д-ў)

б) зб. д-ў у іх першапачатковай рэдакцыі. (Декреты Сов. власти)

V. З улікам правав. складу прав. актаў.

а) зб. як вывуч. прав. акты нарм. і індывід. значэння (Зб. д-ў і матэрыялаў сессіі Вярхоўн. Савета)

б) зб., як вывуч. толькі акты нарм. хар-ру (напр. “Зб. дзеючага заканадаўства”)

в) зб. нарм.-прав. актаў пэўн. віда («Современные зарубежные конституции», «Новые конституции стран СНГ и Балтии», «Таможенные кодексы РБ, РФ, Укр.»).

VI. Па спосабу групоўкі

а) храналагічн. зб. («Хронолог. собрание законод. БССР»)

б) сістэмат.-універс. ці галіновы зб.

в) камбініраваны

№ 6.Класіфікацыя бібліяграфічных дапаможнікаў сацыяльна-гуманітарнага комплексу.

Паказальнікі выданняу афіцыйных дакументау паказальнікі да гэтыхвыданняу (заканадаучых і нарматыуных актау; афіцыйных дакументау палітычных партый і грамадскіх арганізацый);
Паказальнікі нарматыуных вытворча-практычных выданняу у розных галінахсацыяльнай сферы (дзяржауных, галіновых, у т.л. адукацыйныхгх, стандартау,інструкцый і г.д.);
Паказальнікі статыстычных публікацый;
Паказальнікі творау дзяржауных, гаспадарчых, грамадскіх, ваенных, рэлігійных дзеячау, юрыстау, падагогау, журналистау, вучоных-грамадазнауцау, дзеячау культуры, выдавецкай, бібліятэчнай. архіунай, музейнай справы і г.д. (у т.л. прыжыццёвых і рэдкіх выданняу. мемуарнай. эпісталярнай спадчыны, дзённікау; паказальнікі да выданняу);
Паказальнікі выданняу кніг Свяшчэннага Пісання, паказальнікі да гэтых выданняу, паказальнікі абразоу;
паказальнікі сацыяльна-гуманітарных перыядычных выданняу і выданняу, якія прадаужаюцца, паказальнш іх зместу;

7) Паказальнікі карт, атласау (сацыяльна-эканамічных. палітычных. гістарычных, ваенных, этнаграфічных, лінгвістычных);

паказальнікі лістовак, плакатау, паштовак, фотавыданняу;
паказальнікі даведачных выданняу, слоунікау;

10) паказальнікі доктарскіх і кандыдатскіх дыссертацый, аутарэфіратау дыссертацый.

11) паказальнікі выданняу навукова-даследчых інстытутау , вышэйшых навучальных устаноу. Бібліятэк іншых устаноу і арганізацый таварыства.

12) паказальнікі вучэбных і вучэбна-метадычных выданняу. Наглядных дапаможнікау.

13) каталогі, тэмплпны выдавецтвау, праспекты выданняу устаноу і арганізацый.

14) каталогі. Спецыялізаваных бібліятэк сац-гум профілю (педагагічных, рэлігійных, бібліятэк выдавецтвау, грамадскіх дзеячау)

15) паказальнікі калекцый рэдкіх кніг у фондах бібліятэк (рукапісау і кніжных зборау, гістарычных асоб, цэрквау)

16) паказальнікі дакументау з архівау, музейных зборау.

17) паказальнікі некралогау.

18) паказальнікі аудыевізуальных дакументау, грампласцінак. Відэезапісау, слайдау, дакументах на машыначытаемых носьбітах.

19) паказальнікі бібліяграфічнай прадукцыі (б/гр выданняу, рэфератыуных выданняу, аглядных, неапублікаванай б/гр прадукцыі, даведнікі па каталогах і картатэках.)

№ 7 Бягучыя бібліяграфічныя выданні сацыяльна-гуманітарнага зместу ў складзе ДБФ бібліятэк.

Адбор гэтых выд. У ДБФ абумоўлены неабходнасцю іх выкарыстання у працэсе задав. Патрэбнасцей у новых дак.,выкананне тэмат.і б/гр.даведак,удакладняльных б/гр.звестак,адр.-бібл.пошуку(замеж.,малатыражны,цяжкадаступных дак.)

У ДБФ павінны быць айчынныя б/гр. б/гр.выд.

А)беларусазн.тэматыкі.

-Новая літ.па культ.і мастацтве.

-Новая літ па гіст.і гіст.навукам(НББ)

-Эканоміка РБ(Прэзід.бібл.)

-Чарнобыль(НББ і інш.)

-Бел.мова літ.і мастацтва.

Б)Паказальнікі новых паступленняў соц.-гум.док.у фонды

-грам.навукі(НББ)

-Эканоміка(Прэзід.бібл.)

-Дзярж.і права.(---)

-Парламентская дзейнасць:тэорыя і практыка(---)

-Літ.па ? мясцовага кір.і самакір.(---)

-Сістэматычны паказальнік док.па культ.і маст.(НББ).

У склад ДБФ уключ.выд.Расс.інф. цэнтраў.

-выд.інстытута навук.інф.па грам.навука РАН.(ІНІОН РАН)

-выд.усерас.інстытута навук.і тэхн.інф.(ВІНІТІ)

-рэфератыуныя часопісы:

“Інф-ка”

“Організацыя упр.”

Выд.навук.інф.цэнтра па культ. і мастацтву.Рос.дзярж.бібл.

Выд.навук.інф.цэнтра па выдавецкай справе,паліграф.справе і кн.гандлю.

№ 8. Рэтраспектыўныя бібліяграфічныя выданні сацыяльна-гуманітарнага зместу ў складзе ДБФ бібліятэк.

выкарыстоўваюцца для выканання:

-тэматычных бгр. даведак.

-удакладнення

-для адрасна-бгр. пошуку ( больш рэдка)

Асноўныя групы рэтрасперк. бгр. выд., якія павінны быць ў ДБФ:

паказальнікі бгр. прадукцыі па асобных галінах сац-гум навук, якія лічуцца “не старэючымі” .

Выдадзены па:

-палітэканоміі, гісторыі, паліт. думкі (1812-1972)

- па гісторыі СССР ( з пач 19 ст -1982)

- па гістрыі замежных краін

- па этнаграфіі (1851 -1969)

- па юрыдычным навукам (1831 -1970)

- па мовазнаўству ( пач 19 ст -1963)

- па адукацыі, пед. навукам ( сяр.19 ст -1978)

Ва ўмовах РБ для пошуку брг. прадукцыі могуць вык-ца :

а) універcальныя паказальнікі брг. дапаможнікаў

б) паказальнікі выданняў асобных б-к ( НББ –гісторыя, культура, РНТБ –эканоміка, ЦНБ НАН Б-сі –навуказн-ва, мовазнаўства)

2) Пак-кі асобных відаў дакументаў: (крыніцазнаўчага хар-ру)

а) пак-кі заканадаўчых і нарматыўных д-ў ( “ Савецкае заканадаўства”)

б) пак-кі статыстычных пуб-цый ( “ Статистические публикации СССР”)

в) пак-кі ўспамінаў ( “История дорев-ой России в дневниках и воспоминаниях современников”)

г) пак-кі лістовак ( “Листовки первых лет советской власти”)

д) у Б-сі створаны пак-кі дысертацый, абароненых ў БДУ (з 1957 -1994) і ў БДПУ ім. М.Танка

е) пак-кі перыядычных выд-ў (“Падпольныя перыядычныя выд-ні на Б-сі у гады ВАВ”, “ Пак-к перыядычных выд-ў, якія выходзілі пад кантролем нямецкіх улад 1941-1945” (унутрыкніжны))

ж) пак-кі зместу асобных часопісаў ( “ Веснік БДУ”(1969-1999), “Роднае слова”(унутрычасопісны)

з) пак-кі слоўнікаў (“Тэрміналагічныя слоўнікі бел-ай мовы” (1918-90-я))

3) фундаментальныя :

-галіновыя

-тэматычныя бгр. выд-ў

а) дарэвалюц. брг. выд. (“Русская историческая библиотграфия”)

б)пак-кі савецкага перыяду (“Народное хоз-во СССР” (1917-1920) , “История исторической науки в СССР”)

в) беларусазн-чыя рэтраспек. пак-кі ( “ Гісторыя Б-сі. Феадалізм і капіталізм.”, “Беларусь у ВАВ”, “ Археалогія Б-сі”)

г) па эканоміцы ( “Народное хоз-во Белорусской ССР 1917-1963”)

4) рэтраспек. пак-кі па актуальных тэмах :

маюць невялікі хранал-ны ахоп, у ДБФ павінны аператыўна абнаўляцца : ( “ Методыка выкладання бел. мовы”, “ Пед. тэхналогія”, “ Нацыянальныя супольнасці Б-сі”)

пак-кі прац супрацоўнікаў асобных арганізацый і ўстаноў і л-ры пра іх:

раскрываюць месца і ролю асобных арган-цый у стр-ры навукі, культуры, адукацыі Б-сі.

У апошнія гады –пак-кі прысвецанныя:

а) ведамаст, галіновым нав. даслед-м ін-ам:

-Нац-му ін-ту адукацыі

-Бел. дзяр-му ін-ту праблем культуры

-наву-даслед. ін-ту дакументазн-ва і архіўнай справы

б) ВНУ і іх структурным падраздзяленням:

-БДУ

-БДПУ ім. М. Танка

-Гістарычны фак-т БДУ

-ФІДК (наш)

в)навуч. установам сістэмы паслядыпломнай адукацыі

г) бібліятэкам

-НББ

-Прэзід. б-ка

-ЦНБ НАН Б-сі

- РНТБ

6) персанальныя пак-кі і біябгрф. даведнікі, прысвечаныя знакамітым вучоным- грамад-вам і іншым вучоным:

“ Лауреаты Нобел. премии в области экономики”

Персан. бгрф. выд-ні актыўна выд-ся ў РБ –прысвечаны вучоным Б-сі.

Галіновы спектр занчна пашырыўся( акрамя гістроыкаў, юрыстаў, эканамістаў):

-вучоным- педагогам (Вадзінскаму)

-мовазн-ам

-б-казнаўцам( Дзямешка)

-бгрфазн-цам( Лявончыкаў)

- пачынальнікам кнігавыд-цай дзейнасці ў Б-сі ( Скарына, Цяпіскі)

Сярод гэтых пак-ў прадсаўлены поліперсанальныя дап-кі аб моваз-ах Магілеўшчыны і навучэнцаў муж-ой Магілеўскай гімназіі.

З'яў-ся пак-кі, прысве-я рэлігійным дзеячам ( Кірыла Тураўскі, Леотій Карповіч)

№ 9. Цэнтры інфармацыйна-бібліяграфічнага забеспячэння сферы дзяржавы і права, эканомікі, палітыкі, ваеннай справы ў Рэспубліцы Беларусь.

1) Центральная библиотека МВД Республики Беларусь (1959).

Обслуживаемые отрасли социально- гуманитарных наук:

- Право. Юридические науки

- Науковедение

- Психология

- Экономика. Экономические науки

- История. Исторические науки

- Философия. Философские науки

- Социология.

- Статистика

- Политика. Политические науки

Библиотека проводит работу по отбору литературы для выпуска бюллетеней новых поступлений, и библиографических показателей. Структура СБА:

- система каталогов и картотек (электронный каталог, алфавитный каталог (3), систематическая картотека, систематическая картотека статей (с 2006 года только в электронной базе статей)) Для организации каталогов и картотек используется УДК . Базы данных

- «Консультант +» (белорусский, российский)

- правовая база «Эксперт»

Библиотека осуществляет подготовку текущего информационно-библиографического бюллетеня под названием: «Информационно-библиографический бюллетень новой литературы». Библиотека подготовила ретроспективный библиографический указатель . Библиографический указатель «На страже правопорядка: к 90-летию белорусской милиции»: разделы «Страницы истории», «Милиция в лицах», «Органы внутренних дел на современном этапе», «Художественная литература».

Центральная библиотека МВД Республики Беларусь осуществляет:

а) массовое библиографическое информирование с помощью «Информационно-библиографического бюллетеня новой литературы». Организуются выставки новинок литературы («Новые книги»), и тематические выставки («Знать и соблюдать закон», «Труды преподавателей Академии МВД», «Родина готова защищать (ко дню защитников Отечества)», «Долг, призвание, профессия (ко дню белорусской милиции)»). Регулярно проводятся дни информации, готовятся

б) групповое - тематические списки литературы по профилю юридических кафедр:

- уголовного права и криминологии

- уголовного исполнительного права

- уголовного процесса

- криминалистики и др.

2) Библиотека музея ВОВ. Доступ – все желающие. Тематика – период ВОВ. Картотеки: «Боевой путь отдельных боевых подразделений», «Герои советского союза». Специфика – любая книга может стать музейным экспонатом.

3) Франко-белорусский зал информации о современной Франции (1996).

Предоставляет информацию по следующим темам:

- Франция и ее провинции,

- Образование во Франции, стипендии и международные программы межвузовских обменов,

- Страноведение, история, политика, экономика, краеведение, философия.

Каталог в Франко-белорусском зале представлен в виде откопированных титульных странниц имеющихся в фонде документов и на них проставлены инвентарные номера. Традиционного карточного каталога в зале нет.

4)Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (1925)

ЦНБ НАН Беларусі з'яўляецца бібліяграфічным цэнтрам у галіне прыродазнаўчых навук. Абслугоўваемыя сферы сацыяльна-гуманітарнай дзейнасці: навука; дзяржаўнае кіраванне законатворчай, праваахоўнай, правапрымяняльнай дзейнасці; палітыка; эканоміка; культура; бібліятэчная справа; ваенная справа.

З 1990 г. бібліятэка распачала стварэнне праблемнаарыентаваных баз даных. ЦНБ НАН Беларусі самастойна генерыруе 14 баз даных, сярод якіх бібліяграфічная БД "Прырода Беларусі", "Беларускае мовазнаўства", "Навука і навукова-даследчая работа ў Беларусі", "Выданні НАН Беларусі", "Нацыянальная акадэмія навук Беларусі", рефератыўная БД "Экалогія і ахова навакольнага асяроддзя Беларусі", поўнатэкставая БД "Біяграфіі акадэмікаў і членаў-карэспандэнтаў НАН Беларусі" і г.д. На аснове БД "Вучоныя НАН Беларусі" ажыццяўляецца работа па падрыхтоўцы біябібліяграфічных паказальнікаў, якія выдаюцца разам з інстытутамі НАН Беларусі. Сумесна з НББ і рэспубліканскімі галіновымі бібліятэкамі генерыруецца база даных "Чарнобыль". Доступ да: баз даных "EBSCO", "Blackwell Science". З 1994 г. у ЦНБ НАН Беларусі вядзецца электронны каталог, у які ўводзяцца не толькі новыя паступленні, але і ажыццяўляецца рэтраканверсія алфавітнага каталога. Каталог выстаўлены ў інтэрнет. Приобретенные БД • Библиографические БД «Социальные и гуманитарные науки» Серии:

Государство и право (1986 - 2003)

История, археология и этнография ( 1986 - 2003 )

Науковедение (1981 - 2003)

Политематическая (2002 - 2003)

Философия и социология (1981 - 2003)

Экономика и демография (1991 - 2003)

• ЮСИАС (Юридическая справочно-информационная автоматизированная система) - законодательство и право РБ

• "Социальные и гуманитарные науки" БУЛ ИНИОН РАН (1993-1998гг.)

• Энциклопедический словарь Брокгауза и Эфрона

• Большая Энциклопедия Кирилла и Мефодия (1998г.)

• Справочно-правовая система "Гарант" (законодательство России; 1932-1999г.г.) и др..

5) Президентская б-ка рб

Была створана як урадавая ў 1933г. З 1994 г.з падпарадкаваннем Абміністр. прэзідэнта мае статус навуковай. Склад фонда шматгаліновы. Б-ка з’яўл. нац. давед.-інф. цэнтрам і цэнтрам МБА. З 1994г. выконв. ф-ыі дэпазітарыя дакументаў міжнарод-га банку рэканструкціі і развіця.

Карыстальнікі б-кі маюць доступ да:

- элек. катал. кніг (з 1996г.)

- элек. карт. артыкл. (з 1995г.)

- элек. серыял. выд. (з 1996г.)

- элек. ктал. выд. сусв. банку (1996г.)

У б-цы вядзецца фамрір. прабл.-арыент. БД:

- “Ист. фабрик и заводов РБ” (на осн. аднаім. трад. картат., які вядзецца з 1944г.),

- “Грам. і паліт. дзеячы Бел.”(на базе аднаімен. картат., якая укл. инф-ыю пра дзеячащ з 1920г.).

- “Даты”- склад. з 2-х част.: 1) Выд., падараваныя прэзідэнту,

2) Выд., падар. б-цы.

Выдав.-б/гр. дзейнасць ажыц. па наступ кірунках: 1) Бяг. б/гр. выд-ні:

а) “Дзяржава і права” (адлюстр. л-ру па паступ. у б-ку).

б) “Парламент дзён. Тэорыя і практыка.“ (адлюстр. л-ру аб орг. заканад. улады краін свету).

в) “Л-ра па пыт-ях месца кір-ня і самакіраваня” ( з 1949г. да 2002г. выд. пад назвай “Л-ра па пыт. дзярж. кір-ня”.

2) Рэтраспект. б/гр. выд. па экан., дзярж. і праве:

а) Беларусазнаўства:

- па эканоміцы:

“Народнае хоз-во Бел. ССР 1917-1963: 10 выпус. капазальніка.

“Развитие и размещ. произ-ых сил БССР” Сумар. хранал. ахоп. 1964-1990г.

“Экан. РБ (1991-2000).-б/гр. штогоднік.

-па дзярж. і праве: (беларус.знав. выд. немнога)

“Саветы депутатов трудящихся БССР 1966-1975.”

Зараз б-ка працуе над б/гр. праектам па гістор. права РБ. Разам з нац. цэнтрал. прав-ой інф. б-ка працуе над інф-м праектам “Канстытуц. прав Бел.”.

б) Паказа-кі па актуальн. для экан. і прав.у Бел. праблемах: -“Дзелавы чалавек”

-“Уласнасць. Прыватызацыя”

-“Рэсурсазбераженне”

-“Экалагічнае права”

Асн. накірункі б/гр. кола карыстальнікаў у Прэз. б-цы: 1) Дав. б\гр апбслуг-не. (Б-кі адна з першых у Бел. укараніла дав.-папераджальнае абслугованне.

2) Б\гр. інфармавенне б-ка ажыц. штодзеннае інф-не прэз=та, супрац. адмін. прэз. у форме дайджеста прэсы па тэмах:

-Президент и его окружение

-Политическая элита

-Экон. реформы РБ

Б-ка ажыц. індывід. інф-не дэпутат. Нац. сходу і загад. управлен. Сав. мін., а так самасупрац-аў пасольства РБ у замеж. странах.

Б-ка аказвае плат. б/гр. паслугі:

-Інф-не па УБК

-Даветкі пб нарм.-прав. актах

-Рассылка б/гр. спісаў нов. паступ.

-Пошук інф. на сайтах У Інтернет.

У б-цы інтарнет доступ да б\гр. –іі б-кі. Сайт preslib.org.by

Падтрым. кантакты з б-ка кангрэса ЗША, Нац. парлам. б-ка Укр., б-ай сейма Польшчы, б-кі РФ.

№ 10. Цэнтры інфармацыйна-бібліяграфічнага забеспячэння культуры, навукі, адукацыі, духоўна-рэлігійнай сферы ў Рэспубліцы Беларусь.

Б-ка БГПУ была создана на базе библиотеки педагогического факультета БГУ в 1931 году. Сегодня б-ка ун-та обслуживает 17 тысяч читателей: студентов, профессорско-преподавательский состав, аспирантов, сотрудников университета. Фонды библиотеки насчитывают около 1,3 млн. экземпляров книг и период. изданий. Наиболее широко в фондах представлена лит-ра по педагогике, психологии, истории, филологии. В б-ке имеется богатый и разнообразный фонд учебной литературы. В фондах библиотеки хранится более 600 диссертаций, которые были защищены в специализированных ученых советах университета. Ежегодно б-ка выдает своим читателям около 1,3 млн. экземпляров литературы. Б-ка ун-та расположена в 5 учебных корпусах и 3-х студенческих общежитиях. Открыты 62 библиотеки кабинетов и кафедр. Библиотека осуществляет все традиционные виды библиотечно-библиографической и информационной деятельности. С 1991 года в библиотеке начат переход к современным библиотечно-информационным технологиям. С этого же года ведется электронный каталог книг, обработка всего потока новых поступлений в автоматизированном режиме. Созданы электронные базы данных статей из периодических изданий по педагогике, психологии, истории Беларуси и дpугие, которые постоянно пополняются. В библиотеке установлено 8 компьютеров марки IBM, которые подключены к локальной сети университета. Основное направление политики библиотеки - обеспечение библиотечными и информационными материалами всех студентов, преподавателей и сотрудников университета, а также основные научные подразделения и исследовательские программы. Начата работа по созданию общедоступного электронного каталога чеpез WWW.В настоящее время в электронном каталоге представлено более 15 тысяч записей на все книги, поступившие в библиотеку с 1991 года. В ближайшем будущем намечено открыть несколько рабочих станций для читателей библиотеки.

Центральная научная б-ка им. Я.Коласа была открыта 16 февраля 1925 г. при Институте белорусской культуры (предшественнике Академии наук). К моменту открытия - лишь несколько брошюрок и архив А.Бурбиса. Фонд пополнялся (в марте 1925г. поступили 200 книг из библиотеки филологов-славистов Якова Грота и его сына, 200 томов, купленных у Янки Купалы; 200 книг привез из Варшавы профессор истории Пичета, и 300 книг были куплены в Киеве сотрудником Инбелкульта Н.Байковым. 27 февраля 1925г.)Фонд ЦНБ НАН Беларуси –богатый научный фонд Беларуси (представлены научн. и научн.-популярн. издания по всем отраслям науки, на языках практически всех стран мира не только на привычных бумажных носителях, но и на компакт-дисках, микрофишах, микрофильмах. Б-ка имеет самое большое и наиболее полное в Бел. собрание иностранной лит-ры естественнонаучной тематики (книги, периодические и продолжающиеся издания). Уни-ые фонды б-ки насчитывают более 3 млн. печатных изданий, микроформ, рукописных книг. ЦНБ НАН РБ, стремясь как можно более полно комплектовать фонды иностранной научной литературой технического и естественнонаучного профиля поддерживает книгообмен с 776 библиотеками и научными учреждениями из 56 стран мира. Б-ка кроме информации на бумажных носителях предоставляет своим пользователям возможность работы в Internet, а также предлагает электронные базы данных, часть из которых хранится на CD-ROM. Это значительно облегчает поиски инф-ии ее читателям и позволяет б-ке удовлетворять их инф-ые потребности наиболее полно. С ноября 1999г. дир-ом Цент. науч. б-ки НАН РБ явл. канд. истор. наук Нат. Юрьев. Березкина

Во главе библиотеки костела святых Симеона и Елены стоит пан Рыгор. Основной категорией пользователей библиотеки костела:

- студенты

- прихожане.

(в фонде содержится огромное количество теологической и художественной литературы);

Весь фонд библиотеки расставлен в соответствии с новым 4-ым изданием УДК. Особенность расстановки заключается в том, что литература теологического характера расставлена по методическим рекомендациям библиотеки костела святых Симеона и Елены.

С января 2007 г. начато создание электронного каталога. Ранее использовалась инвентарная книга, которая сегодня также имеется в электронном варианте (с 2005г.). Наибольшее количество поступающей литературы в фонд библиотеки - литература о Павле II. Гордостью библиотеки костела святых является то, что очень много документов поступает в дар: от отца Владислава Чернявского, от организаций, прихожан. Костелом издается две газеты: «Голос души» и «Ave Maria». В этих газетах отражаются новые поступления в фонд библиотеки, а также размещается информация о новых тематических выставках библиотеки. Костел находятся в хорошем сотрудничестве с Институтом Польской культуры, Польским посольством. Они помогают в комплектовании фонда библиотеки костела. В фонде библиотеки присутствуют старопечатные издания, которые сохранились в идеальном состоянии, в основном энциклопедии. Библиотека пока не имеет выхода в Internet, хотя в костеле он есть. Большинство выставок библиотеки костела приурочены какому-либо событию или же носят тематический характер:“Абрад пахавання”, “Божа праслаўляем”, “Выданні ксёндза-настаяцеля Уладыслава Завальнюка”.В планах на будущее у библиотеки– это создание базы данных, которая бы отражала специфику библиотеки.

№ 11. Нацыянальная бібліятэка Беларусі як цэнтр інфармацыйна-бібліяграфічнага забеспячэння сацыяльна-гуманітарнага комплексу.

засн. 1922 годзе.

садзей-ць сац-экан. раз-цю, навукі, адукацыі.

адментныя састаўнымі часткамі універ. ф-ду б-кі:

ф. нацыянальн. д-аў
д-ў па бел-зн-ве
замеж.л-ры
дэпазіт. зах-ня д-ў міжнар. арганіз-й

Брг. дзей-ць ажыц-ца па накір-ах:

фармір-не праблемна арыен-х БД ( “ Гісторыя Б-сі”, “Чарнобыль”, “ Кул-ра і мастацтва Б-сі”, “ НББ”, “ Кнігазн-ва”…)

З 2000 б-ка генерыруе БД “ Д-ты міжнародных арганізацый”(апісанне д-аў ААН, АБСЕ, Савета Еўропы)

2) выдавецка-брг. работа па напрамках:

А) выд-не бягучых брг. пак-аў:

---беларусазн-чыя ( “ Новая л-ра па гісторыі і гістарыч. навукам Б-сі”, “ Новая л-ра па к-ры і мастацтву [Б-сі]” – з 1997 г. –не выдаецца на паперы; “ Чарнобыль”

---пак-кі новых паступленняў сац-гум д-ў у фонд б-кі :

“ Грамадскія навукі” – з 1969 -2003 –на паперы, з 2004 –у элект. фармаце;

“Сістэматычны пак-к неапуб-ых д-аў па к-ры і мастацтву”

Зводныя бгр. дап-кі, якія інфармуюць аб новых паступ-ях замеж-ых кніг і перыяд-х выд-ў:

“Зводны каталог новых замеж-х кніг, якія паступілі ў б-кі Б-сі”

“Зводны пак-к замеж-х перыяд-х выд-ў, выпісаных б-мі на ….год”

--- бгрф. пак-к у дапамогу рэтраспек-му камплектаванню БФ ( “ Сводный указатель л-ры, предлагаемой для перераспределения” ( 2 раза в год, групоўка –ББК))

Б) рэтраспек. бгр. выд-ні

---пак-кі беларусазн-чага зместу ( “ Гісторыя Б-сі. Феадалізм і капіталізм”, “Беларусь у ВАВ”, “ Археалогія Б-сі”, “Гандаль і грам-ае харчаваненне Б-сі”( разам з б-кай БДЭУ)

--- пак-кі асобных відаў д-аў крыніцазн-чага хар-ру (“Падпольныя перыядычныя выд-ні на Б-сі у гады ВАВ”, “ Савецкая Б-сь ва ўспамінах сучаснікаў”)

--- пак-кі выд-ў НББ і л-ры аб б-цы

--- персанальныя пак-кі ( “ Мікалаў Міхайлавіч Улашчык”, “ Доўнар- Запольскі”)

В) ак цэнтр рэкамендацыйнай бгр-фіі:

НББ шырока адлюст-ае л –ру сац-гум тэматыкі у штомес. бюл-не “ Новыя кнігі: па старонках беларускага друку”( раздел –“Навінкі бел. друку”, падразд “Пра Б-сь і беларусаў”, тэматычныя бгр. спісы, памятныя даты)

Г) падрыхтоўка электроных бгр. выд. на СD-ROM :“ Б-сь у ВАВ”

“История раннего христианства” элект. рес-с

У складзе брг. рэс-ў б-кі функцыянуюць картатэкі –матэрыялаў ААН і нармат-прававой інф-цыі

Абслугоўванне кар-аў ажыц-ца б-кай з выкарыст-нем усіх наяўных рэс-ў б-кі: ДБФ, элект. кат-аў, праблемна-арыент. БД і набытымі БД ( расійск. кніж. палаты, б-кі Кангрэса ЗША, ІНІОН РАН)

Рашэннем калегіі М-ва культуры на НББ ускладзена задача метад-га забесп-ня дзейнасці цэтраў прававой інф-іі.

Б-ка ажыц. міжвед. каардынацыю выд-ня бгрф. дап-ў і фармір. элетрон. брг. рэ-ў.

Згэтай мэтай з 1994 г у “ Зводным плане” падрых. бгрф. выд. навук. б-мі Б-сі змяшчаецца інф-я аб генерыруемых б-мі БД. У 2006 г –гэтая інф-я прадстаўлена на СD-ROM-е

Як цэнтр навук. далед-ў- бказн-ў, брф-заў, кнігазн-ў, інфарматыкі –дасле-не праблем ІБЗ СГК – канференцыя “ Бгрф. забес-не праграмы “ Спадчына””

У працэсе падрыхтоўкі бгр. выд. і электрон. брг. рэс-ў СГтэм-кі б-ка супрацоўнічае т-кі з б-амі розных тыпаў, але з Польск. Акадэміяй навук, Беластоцнім навук. таварыствам, ін-там навукі і мастацтва ЗША, ін-там славяназн-ва і балканістыкі РАН …

№ 12Прэзідэнцкая бібліятэка Рэспублікі Беларусь як цэнтр інфармацыйна-бібліяграфічнага забеспячэння сацыяльна-гуманітарнага комплексу.

Была створана як урадавая ў 1933г. З 1994 г.з падпарадкаваннем Адміністр. прэзідэнта мае статус навуковай. Склад фонда шматгаліновы. Б-ка з’яўл. нац. давед.-інф. цэнтрам і цэнтрам МБА. З 1994г. выконв. ф-ыі дэпазітарыя дакументаў міжнарод-га банку рэканструкціі і развіця.