- •Гісторыя беларусі
- •Складальнікі
- •Рэцэнзенты
- •Рэкамендавана да зацвярджэння
- •Тлумачальная запіска
- •Прыкладны тэматычны план
- •Змест дысцыпліны
- •Тэма 2. Станаўленне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў на тэрыторыі Беларусі
- •Тэма 3. Беларускія землі ў складзе Вялікага Княства Літоўскага (вкл) у хііі – першай палове хіv ст.
- •Тэма 4. Беларуска-літоўская дзяржава ў другой палове XIV – першай палове XV ст.
- •Тэма 5. Беларуска-літоўская дзяржава ў другой палове XV – першай палове XVI ст.
- •Тэма 6. Сацыяльна-эканамічнае развіццё беларускіх зямель у xіv–xvі стст.
- •Тэма 7. Культура Беларусі ў XIV–XVI стст.
- •Раздзел іі. Цывілізацыйная спадчына
- •Новага часу і Беларусь
- •Тэма 8. Палітычнае становішча вкл у XVI ст.
- •Утварэнне Рэчы Паспалітай (рп)
- •Тэма 9. Рэлігійнае становішча ў Беларусі. Рэфармацыя. Контррэфармацыя. Уніяцкая царква
- •Тэма 10. Беларусь у другой палове XVII – сярэдзіне XVIII ст. Войны і іх наступствы
- •Тэма 11. Палітычнае становішча, эканоміка і культура Беларусі ў другой палове XVIII ст. Уключэнне Беларусі ў склад Расійскай імперыі
- •Тэма 12. Беларусь у складзе Расійскай імперыі ў апошняй чвэрці хvііі – першай палове хіХст.
- •Тэма 13. Беларусь у другой палове хіх – пачатку хх ст. Рух за нацыянальнае адраджэнне
- •Раздзел ііі. Савецкая мадэль мадэрнізацыі ў гісторыі Беларусі Тэма 14. Беларусь у гады Першай сусветнай вайны. Лютаўская і Кастрычніцкая рэвалюцыі 1917 г. Станаўленне дзяржаўнасці
- •Тэма 15. Бсср у перыяд новай эканамічнай палітыкі (1921–1927). Узбуйненне тэрыторыі бсср. Беларусізацыя
- •Тэма 16. Бсср у канцы 1920–1930-х гг. Індустрыялізацыя і калектывізацыя. Станаўленне камандна-адміністрацыйных метадаў кіравання грамадствам
- •Тэма 17. Заходняя Беларусь у 1919–1939 гг. Пачатак Другой сусветнай вайны. Далучэнне Заходняй Беларусі да бсср
- •Раздзел IV. Геапалітычнае становішча Беларусі
- •Ў сярэдзіне хх ст.
- •Тэма 18. Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайны.
- •Пасляваеннае аднаўленне
- •Тэма 19. Беларусь у 1950–1960-х гг. Спробы рэформ. Навукова-тэхнічная рэвалюцыя
- •Тэма 20. Бсср у 1970 – першай палове 1980-х гг. Крызіс грамадска-палітычнага і эканамічнага ладу ссср
- •Раздзел V. Суверэнная Рэспубліка Беларусь ва ўмовах глабалізацыі сусветных працэсаў Тэма 21. Палітычныя падзеі ў другой палове 1980-х гг. Спроба перабудовы сацыяльна-эканамічнай сістэмы грамадства
- •Тэма 22. Абвяшчэнне незалежнасці Рэспублікі Беларусь. Рэспубліка Беларусь на сучасным этапе
- •Інфармацыйна-метадычная частка Літаратура
- •1. Падручнікі і вучэбныя дапаможнікі
- •2. Дакументы і матэрыялы
- •Гісторыя беларусі
Установа адукацыі
“Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў”
ЗАЦВЯРДЖАЮ
Першы прарэктар
УА “Беларускі дзяржаўны
ўніверсітэт культуры і мастацтваў”
______________Ю.П.Бондар
“____”_____________2011 г.
Рэгістрацыйны № ВД-__/вуч.
Гісторыя беларусі
Вучэбная праграма
для ўсіх спецыяльнасцей універсітэта
Мінск 2011
Складальнікі
М. А. Бяспалая, загадчык кафедры гісторыі Беларусі і музеязнаўства, доктар гістарычных навук, прафесар установы адукацыі “Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў”;
С. У. Крыуліна, дацэнт кафедры гісторыі Беларусі і музеязнаўства ўстановы адукацыі “Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў”;
Л. У. Ляховіч, кандыдат гістарычных навук, дацэнт кафедры гісторыі Беларусі і музеязнаўства ўстановы адукацыі “Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў”;
А. Я. Паўлава, кандыдат гістарычных навук, дацэнт кафедры гісторыі Беларусі і музеязнаўства ўстановы адукацыі “Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў”
Рэцэнзенты
Ю. М. Бохан, загадчык кафедры эканамічнай гісторыі ўстановы адукацыі “Беларускі дзяржаўны эканамічны ўніверсітэт”, доктар гістарычных навук, прафесар;
І. М. Язэпенка, старшы навуковы супрацоўнік дзяржаўнай навуковай установы “Інстытут гісторыі НАНБ”, кандыдат гістарычных навук
Рэкамендавана да зацвярджэння
кафедрай гісторыі Беларусі і музеязнаўства ўстановы адукацыі “Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў” (пратакол №6 ад 21.01.2011 г.);
прэзідыумам навукова-метадычнага савета ўстановы адукацыі “Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт культуры і мастацтваў” (пратакол №10 ад 10.05.2011 г.)
Адказны за рэдакцыю І. В. Смяян
Адказны за выпуск М. А. Бяспалая
Тлумачальная запіска
Вучэбная праграма “Гісторыя Беларусі” прызначана для аптымізацыі і сістэматызацыі ведаў студэнтаў на першай ступені вышэйшай адукацыі ў рамках выкладання цыкла сацыяльна-гуманітарных дысцыплін. Яна садзейнічае каардынацыі дзейнасці выкладчыкаў і студэнтаў у працэсе выкладання курса “Гісторыя Беларусі” і выступае ў якасці своеасаблівага “навігатара” па здабыцці ведаў, перапрацоўцы вучэбнай інфармацыі і набыцці практыка-арыентаваных і жыццядзейных уменняў.
Вызначальнымі асаблівасцямі праграмы з'яўляюцца: абноўлены змест дысцыпліны, акцэнтуацыя на кампетэнтнасным падыходзе ў навучанні, значнае павелічэнне ролі і долі самастойнай работы студэнтаў, магчымасць выкарыстання сучасных інавацыйных педагагічных тэхналогій.
Вучэбная праграма “Гісторыя Беларусі” распрацавана ў адпаведнасці з тыпавой вучэбнай праграмай “Гісторыя Беларусі” для вышэйшых навучальных устаноў, якая зацверджана Міністэрствам адукацыі Рэспублікі Беларусь 15 красавіка 2008 г. (рэгістрацыйны № ТД-СГ. 009' тып.). У праграме ўлічаны патрабаванні адукацыйнага стандарта “Вышэйшая адукацыя. Першая ступень. Цыкл сацыяльна-гуманітарных дысцыплін” (зацверджаны і ўведзены ў дзеянне пастановай Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь ад 01.09.2006 г. № 89).
“Гісторыя Беларусі” самым цесным чынам звязана з сацыяльна-гуманітарнымі дысцыплінамі. Вывучэнне этыкі, эстэтыкі, сацыялогіі, філасофіі, культуралогіі, паліталогіі, рэлігіязнаўства, правоў чалавека магчымы толькі на аснове ведання гістарычнага працэсу. Цыкл агульнапрафесійных дысцыплін і дысцыплін спецыяльнасцей таксама разглядаецца ў гістарычным кантэксце.
Мэта вывучэння курса заключаецца ў набыцці студэнтамі ведаў аб асноўных этапах, з’явах, падзеях і імёнах айчыннай гісторыі; разуменні яе месца ў сістэме сацыяльна-гуманітарных ведаў; у дакладным усведамленні моладдзю працэсаў узаемапранікнення і ўзаемаўплыву народаў, асабліва тых, хто жыве на сумежжы цывілізацый Захаду і Усходу; у фарміраванні творчай і гарманічнай, з навукова-гуманістычным светапоглядам, сацыяльна актыўнай і патрыятычнай асобы.
Для рэалізацыі вызначаных мэт прадугледжваецца вырашэнне наступных вучэбных задач:
– навучыць студэнтаў знаходзіць прычынна-выніковыя сувязі гістарычных працэсаў і падзей;
– прывіць студэнтам навыкі ў вызначэнні фактараў, якія абумовілі змест, характар і асаблівасці рэгіянальнага развіцця;
– сфарміраваць адэкватны падыход да аналізу мінулага і сучаснага этапу гістарычнага развіцця;
– садзейнічаць фарміраванню актыўнай грамадзянскай пазіцыі ў выпускніка вышэйшай школы.
У выніку вывучэння дысцыпліны “Гісторыя Беларусі” студэнт павінен ведаць:
– асноўныя тэорыі грамадскага развіцця ў адпаведнасці з фармацыйным і цывілізацыйным падыходамі да аналізу гісторыі Беларусі;
– асноўныя этапы фарміравання беларускага этнасу ў розныя гістарычныя перыяды;
– сутнасныя характарыстыкі еўрапейскага, расійскага, савецкага і сучаснага шляхоў мадэрнізацыі ў сацыяльна-эканамічнай, ідэйна-палітычнай, культурнай і духоўнай сферах;
– асноўныя дасягненні ў развіцці матэрыяльнай і духоўнай культуры;
– культурна-гістарычную спадчыну беларускага грамадства;
– асноўныя этапы станаўлення дзяржаўнасці на тэрыторыі Беларусі, беларускай дзяржаўнасці і дзяржаўнага суверэнітэту Рэспублікі Беларусь;
– месца і ролю беларускіх зямель у геапалітычных працэсах у розныя гістарычныя перыяды, уклад беларускага народа ў перамогу над нацызмам;
– значэнне, месца і ролю суверэннай Рэспублікі Беларусь у працэсах еўрапейскай інтэграцыі і сусветнай глабалізацыі.
Студэнт павінен умець:
– выкарыстоўваць фармацыйны і цывілізацыйны падыходы пры характарыстыцы заканамернасці і асаблівасцей гістарычнага развіцця беларускага народа;
– растлумачыць уплыў розных культурна-цывілізацыйных фактараў на сацыяльна-эканамічнае, дзяржаўна-палітычнае, этнаканфесіянальнае і культурнае развіццё Беларусі ў розныя гістарычныя перыяды;
– ажыццяўляць параўнальны аналіз рэформ і рэвалюцый у працэсе мадэрнізацыі беларускага грамадства;
– ацэньваць вынікі дзейнасці савецкай грамадска-палітычнай і сацыяльна-эканамічнай сістэмы ў БССР, вызначаць сутнасныя характарыстыкі сучаснай беларускай мадэлі сацыяльна-эканамічнага развіцця;
– вызначаць асноўныя дасягненні матэрыяльнай і духоўнай культуры Беларусі ў кантэксце гістарычнага развіцця і выкарыстоўваць культурна-гістарычную спадчыну ў сваёй прафесійнай дзейнасці;
– аналізаваць працэс станаўлення беларускай дзяржаўнасці, афармлення і ўмацавання суверэнітэту Рэспублікі Беларусь у аспекце фарміравання прававой дзяржавы;
– паказваць ролю і месца беларускіх зямель у рэгіянальным, цывілізацыйным і геапалітычным развіцці ў розныя гістарычныя перыяды;
– характарызаваць месца і ролю суверэннай Рэспублікі Беларусь у сучаснай геапалітычнай сітуацыі ва ўмовах інтэграцыі і глабалізацыі.
Структура і змест праграмы грунтуюцца на вызначэнні і адборы галоўных паняццяў, ідэй, тэндэнцый, фактаў, дат, імён і іншых элементаў гістарычных ведаў і накіраваны на тое, каб раскрываць сучасныя элементы развіцця эканамічных адносін у Беларусі; паказваць дэмаграфічную характарыстыку і сацыяльную стратыфікацыю грамадства; выяўляць асноўныя палітычныя падзеі; ведаць іх уплыў на дзяржаўна-прававую эвалюцыю Беларусі; характарызаваць канфесіянальнае і этнакультурнае развіццё як найкаштоўнейшыя здабыткі духоўнага жыцця народа.
Для самастойнай работы студэнтаў прапануюцца метадычныя матэрыялы, вывучэнне тэмы і падзел яе на асобныя праблемныя пытанні, спіс літаратуры, а таксама пытанні для самакантролю. Формамі кантролю СРС з’яўляецца выкананне кантрольных работ, напісанне і абарона рэфератаў. Можна вылучыць наступныя метады і тэхналогіі навучання: праблемна-модульнае навучанне, навучальна-даследчую дзейнасць, камунікатыўныя тэхналогіі (дыскусіі, прэс-канферэнцыі, мазгавы штурм, аналіз сітуацыі).
У адапаведнасці з вучэбным планам на вывучэнне дысцыпліны “Гісторыя Беларусі” адведзена 138 гадзін, з якіх 72 – аўдыторныя заняткі. Прыкладнае размеркаванне аўдыторных гадзін па відах заняткаў наступнае: 42 гадзіны – лекцыі, 30 гадзін – семінарскія заняткі. Вывучэнне курса рэкамендуецца завяршаць экзаменам.