Литургическая музыка / Семнарылтургмуз

Семінары па курсу

“Літургічная музыка Беларусі”

для студэнтаў 4 курса БДАМ

спецыяльнасцей «музыказнаўства (беларусістыка)»

Выкладчык Ліхач Т.У.

7 семестр 6 семінараў (12 гадзін); 8 семестр 4 семінары

Першы семестр

Семінар 1

Тэма “Музычныя традыцыі праваслаўнай царквы Беларусі”

1. Асноўныя этапы развіцця праваслаўнай музычнай традыцыі на Беларусі.

2. XVI ст. у гісторыі праваслаўнай музыкі на Беларусі: фарміраванне новага аблічча праваслаўнай традыцыі

3. Важнейшыя помнікі манадыйнай практыкі на Беларусі канца XVI- пачатку XVII стст.

4. Супраслькі ірмалагіён: структура і змест зборніка

5. Тыпы роспеваў у беларускіх манадыйных рукапісах XVI-XVII стст. Грэчаскія ўплывы ў музычнай практыцы Беларусі.

6. Іншанацыянальныя роспевы (балгарскія, “мултанскія”) у пеўчай практыцы Беларусі.

7. Беларускія пеўчыя школы. Супрасльскі роспеў.

Літаратура

Болгарский роспев: Българо-руски музикални връзки пред XIV—XVIII вв. Симпозиум. — София, 1982.

Гай дэ Пiкарда. Царкоўная музыка на Беларусi. Мн., 1995.

Гарднер И.А. Богослужебное пение русской православной церкви. Т. II. История. — М.: Православный Свято-Тихоновский Богословский институт, 2004.

Густова, Л.А. Музыкально-певческая культура православной церкви Беларуси / Л.А. Густова. — Мн.: Бестпринт, 2006. — 269 с.

Густова, Л. Супрасльская редакция русского богослужебного канона в первой половине XVI века / Л. Густова // Устная и письменная трансмиссия церковно-певческой традиции: Восток — Русь — Запад: сб. ст. / [сост. Н.Г. Денисов. И.Е. Лозовая]. — М.: Научно-издательский центр «Московская консерватория», 2008. — С. 232-241. — (Гимнология; Вып. 5).

Густова, Л.А. Белорусские ирмологионы как отражение средневековой певческой традиции / Л.А. Густова // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі. Вып. 8 / Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя К. Крапівы НАН Беларусі; Навук. Рэд. А.І. Лакотка. — Мн., 2010. — С. 151-156.

Дубровiна Л. А. Супрасльский iрмолой 1601 року: деякi аспекти кодiкологiчного дослiдження // Рукописна та книжкова спадщина Украïни. — Киïв, 1993. — Вип. 1. — С. 13—20.

Иудифь (Сибирякова). Великий полиелей Мултанский (по Ирмологиону Супрасльского монастыря XVI в.). Опыт воссоздания древнего памятника церковного певческого искусства // http://www.bogoslov.ru/text

Конотоп А. Супрасльский ирмологион // Советская музыка. — 1972. — № 2. — С. 117-121.

Конотоп А.В. Супрасльский ирмологион 1598-1601 гг.и теория транспозиции знаменного распева (на материале певческих нотолинейных рукописей 17 века): Автореф. дис. ... канд. иск. / Ин-т истории искусств МК СССР. — М., 1974. — 29 с.

Конотоп А.В. Древнейший памятник украинского нотолинейного письма — Супрасльский ирмологион 1598-1601 гг. // Памятники культуры. Новые открытия. Письменность. Искусство. Археология: Ежегодник 1974. — М., 1975. — С. 285-293.

Конотоп А.В. Структура Супрасльского ирмологиона 1598-1601 гг. — древнейшего памятника украинского нотолинейного письма // Musica antique. IV. Acta scientifica. — Bydgoszcz, 1975. — S. 521-533.

Конотоп А. Херувимская песня Царигородского распева 16 века // Музыкальная академия. № 1. 2003. С. 118—122.

Конотоп А.В. Особенности атрибуции болгарского и других распевов в практике украинского певческого искусства XVI — XVII вв. // Първи международен конгресс по българистика. София, 1981. Доклади. Симпозиум болгарски роспев. — София 1982. — С. 92-99.

Константинова Н. Болгарский распев в югозападных русских нотолинейных ирмологах // Славянская палеография и дипломатика. — 1980. — С. 273—281.

Корній Лідія. Православна монодія білоруської та української монастирських традицій XVII ст. (на матеріалі нотолінійних ірмолоїв з Жировицького та Межигірського монастирів) // Дыяспара. Культуралогія. Гісторыя: матэрыялы IV Міжнароднага кангрэса белрусістаў “Беларуская культура ў кантэксце культур еўрапейскіх краін” (Мінск, 6—9 чэрвеня 2005 г.) / пад рэд. А. Мальдзіса, А. Смаленчука. — Мн.: Рэд. газ. “Голас Радзімы”, 2006. — (Беларусіка = Albaruthenica; кн. 28). — С. 108—113.

Карней Л. (Кіеў) Беларускія ноталінейныя Ірмалоі XVI — першай паловы XVII ст. у бібліятэках Украіны: Да праблемы беларуска-ўкраінскіх сувязей у галіне духоўнай музыкі // Беларусика = Albaruthenica 6. Беларусь паміж Усходам і Захадам. Праблемы міжнацыянальнага, міжрэлігійнага і міжкультурнага ўзаемадзеяння, дыялогу і сінтэзу. Ч. 2 / Рэд. Ул. Конан і інш. — Мн.: ННЛЦ імя Ф. Скарыны, 1997. — C. 340—343.

Кл. 49 г. 18, трэцяя трох частак: асноўная 20-х гг. дзіцы Жровіцкай і царквекі Украіны ім. 000000000000000000000000000000000000орній Л.П., Дубровіна Л.А. Болгарський наспів з рукописних нотолінійних ірмолоїв Україні. — Київ, 1998.

Мазуркевич Л. К вопросу о стилистике болгарского роспева // Музыкальная культура Средневековья. Вып. 2. — М., 1991. — С. 161-163.

Сакович, Е.П. Нотолинейный певческий ирмолой 091/283К как памятник белорусской музыкальной культуры / Е.П. Сакович // Вести БГАМ. — 2008. — № 12. — С. 73-77.

Севрук Е.П. Супрасльский и киевский роспевы белорусских ирмолоев: к вопросу о преемственности традиций // Весці Беларуская дзяржаўнай акадэміі музыкі. Навукова-тэарэтычны часопіс. – Мн, 2003. № 4.– С. 47-52.

Серегина Н. С. Песнопения Ефросинье Полоцкой по спискам конца XII - XVII вв. // Памятники культуры. Новые открытия. Письменность. Искусство. Археология: Ежегодник 1991. — М.: Наука, 1997. — С. 91 - 101.

Смыкоўская, І. Супрасльскі цыкл 15 антыонаў Службы пакутаў Госпада нашага Ісуса Хрыста па ірмалоі 1598—1601 гг. / І. Смыкоўская // Старонкі гісторыі беларускай музыкі / Склад. В.А. Антаневіч; Навуковыя працы Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі. Вып. 8. Серыя 1, Беларуская музычная культура. — Мн.: УА “Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі”, 2005. — С. 44—73.

Цалай-Якименко, А., Ясиновский, Ю. Греко-византийская гимнография в контексте украинской певческой культуры XVI-XVII веков / А. Цалай-Якименко, Ю. Ясиновский // Славяне и их соседи. — Вып. 6. — М., 1996. — С. 169-173.

Шевчук, Е. Киевский роспев как явление певческого искусства Юго-Западной Руси (по материалам украинских Ирмологионов XVII—XVIII веков из фондов рукописного отдела ЦНБ АН УССР) / Е. Шевчук // Музыкальная культура Средневековья. Вып. 2: (Тезисы и доклады конференций). — М., 1991.

Шевчук О. Про деякі особливості білоруької церковно-монодіної традиції кінця XVI—XVIII ст. // Київське музикознавство. Вип. 9. К., 2003.

Шевчук, Е.Ю., Э. П. М. Греческий распев / Е.Ю. Шевчук, Э. П. М. // Православная энциклопедия / под ред. Патриарха Московского и всея Руси Алексия II. Том XII: Гомельская и Жлобинская епархия — Григорий Пакуриан. — М.: Церковно-научный центр «Православная экциклопедия», 2006. — С. 430-436.

Шевчук, Е.Ю. Болгарский распев / Е.Ю. Шевчук // Православная энциклопедия / под ред. Патриарха Московского и всея Руси Алексия II. Том V. — М., 2002. — С. 643-646.

Шевчук, Е.Ю. Беларусь: церковное пение. Древнерусский период (X-XVII вв.) / Е.Ю. Шевчук // Православная энциклопедия / под ред. Патриарха Московского и всея Руси Алексия II. Том IV. — М., 2002. — С. 497-501.

Ясиновский Ю.П. Становление музыкального профессионализма на Украине в 16-17 вв. (на материале западноукраинских нотолинейных ирмологионов): Автореф. дис. ... канд. иск. / АН УССР, Ин-т искусствознания, фольклора и этнографии им. М.Ф. Рыльского. — Киев, 1978. — 24 с.

Ясiноўскi Ю. П. Беларускiя iрмалоi - помнiкi музычнаго мастацтва ХVI-ХVII стагоддзяў // Мастацтва Беларусi. — 1984. — № 11. — С. 51-55;

Ясиновський Ю. Украiнськi та бiлоруськi нотолiнiйнi Iрмолоi 16—18 столiть: Каталог i кодикологiчно-палеографiчне дослiдження. — Львiв, 1996. — 624 с. — (Iсторiя украiнськоi музики. Випуск 2: Джерела).

Ясиновськiй, Ю. Український нотолiнiйний iрмолой як тип гимнографiчного збiрника: змiст, структура / Ю. Ясиновськiй // Записки наукового товариства iменi Т. Шевченка. Том CCХХVI (226). Працi Музикознавчої комiсiї / Редактори тому Олег Купчинський, Юрiй Ясиновськiй. — Львiв: Наукове Товариство iменi Т. Шевченка, 1993. — С. 41-56.

Ясиновский, Ю. Два канона Рождеству Христову в украинско-белорусских нотолинейных Ирмологионах / Ю. Ясиновский // Устная и письменная трансмиссия церковно-певческой традиции: Восток — Русь — Запад: сб. ст. / [сост. Н.Г. Денисов. И.Е. Лозовая]. — М.: Научно-издательский центр «Московская консерватория», 2008. — С. 219-231. — (Гимнология; Вып. 5).

Ю. П. Ясиновский. Репертуар греческого напева в Украинских певческих сборниках / Материалы Международной научной конференции «Памяти протоиерея Димитрия Разумовского» / Ученые записки Научного центра русской церковной музыки имени протоиерея Димитрия Разумовского. Вып.1. В двух книгах. - М., Московская государственная консерватория, изд. объед. «Композитор», 2000, кн. 1. — С.

Семінар 2

Тэма “Музычныя традыцыі праваслаўнай царквы Беларусі”

1. Асноўныя тэндэнцыі развіцця беларускай праваслаўнай музычнай традыцыі ў XVII ст.

2. Партэсны спеў: генезіс, асноўныя жанры, стылістыка

3. Першыя помнікі партэснай традыцыі на Беларусі: кампазіцыі з Супрасльскага ірмалагіёна 1639 г.

4. Кантавая культура на Беларусі

5. Беларуска-расійскія музычныя сувязі ў другой палове XVII ст.

Літаратура

Владышевская Т.Ф. Партесный хоровой концерт в эпоху барокко // Традиции русской музыкальной культуры XVIII века. Труды ГМПИ им. Гнесиных. — М., 1975. Вып. ХХI.

Гай дэ Пiкарда. Царкоўная музыка на Беларусi. Мн., 1995.

Гарднер И.А. Богослужебное пение русской православной церкви. Т. II. История. — М.: Православный Свято-Тихоновский Богословский институт, 2004.

Герасимова-Персидская Н. А. Партесное многоголосие и формирование стилевых направлений в музыке XVII — первой половины XVIII в. // Текстология и поэтика русской литературы XI—XVII веков. Л., 1977.

Герасимова-Персидська Н. Хоровий концерт на Україні в XVII—XVIII с. Київ, 1978.

Герасимова-Персидская Н. Партесный концерт в истории музыкальной культуры. М.: Музыка, 1983. 287 с.

Герасимова-Персидская Н. А. Русская музыка XVII века – встреча двух эпох. М.: Музыка, 1994. 126 с., нот.

Заболотная Н. В. Текстологические особенности крупной композиции партесного письма // Проблемы русской музыкальной текстологии (по памятникам русской хоровой литературы XII—XVIII веков): Сб. науч. тр. / МК РСФСР, ЛОЛГК им. Н. А. Римского-Корсакова, ЛГИТМиК. — Л., 1983. — С. 152—172.

Заболотная Н.В. Опыт анализа пяти партесных концертов на один текст. О драматургической значимости музыкального и словесного рядов в партесном произведении // Музыкальная культура Средневековья. Вып. 2. М., 1992. С. 163-165.

Конотоп А. Супрасльский ирмологий 1638-1639 гг. // Памятники культуры. Новые открытия. Письменность. Искусство, Археология: Ежегодник. 1980. — Л., 1981. — С. 233-240.

Костюковец Л.Ф. Характеристика канта. Новый подход к исследованию // Весці БДАМ: навукова-тэарэтычны часопіс. 2006. № 8. С. 4-9.

Холопова В. Русско-украинский хоровой концерт эпохи барокко: специфика музыкального языка и композиции // Традиционные жанры русской духовной музыки и современность: Сб. статей и исследований. Вып. 2 / Ред. Сост. Ю.И. Паисов. — М.: Издательский дом «Композитор», 2004. — С. 90-108.

Семінар 3

Тэма “Музычныя традыцыі праваслаўнай царквы Беларусі”

1. М. Дылецкі ў кантэксце беларускай музычнай культуры

2. Асноўныя жанры і стылістыка харавой творчасці М. Дылецкага

3. Буйныя жанры ў музыцы М. Дылецкага. Пасхальны канон

4. Літургіі М. Дылецкага

5. М. Дылецкі — тэарэтык партэснага стылю. “Граматыка мусікійская”

6. “Граматыка мусікійская” М. Дылецкага ў заходнееўрапейскім кантэксце

Літаратура

Герасимова-Персидська Н. Хоровий концерт на Україні в ХVII—XVIII ст. Київ, 1978.

Герасимова-Персидская Н.Г. Партесный концерт в истории музыки. М., 1983.

Герасимова-Персидская Н. Жанр канона в богослужебном пении XVII-XVIII вв. // Византия и Восточная Европа. Литургические и музыкальные связи: К 80-летию доктора Милоша Велимировича / Сост. Н. Герасимова-Персидская, И. Лозовая; отв. ред. И. Лозовая. — М.: Прогресс-Традиция, 2003. — 344 с. — (Гимнология. Вып. 4 / Московская государственная консерватория им. П.И. Чайковского; Ученые записки научного центра русской церковной музыки им. Протоиерея Димитрия Разумовского). — P. 237-251.

Герасимова-Персидская Н.А. «Постоянные эпитеты» в музыке эпохи Н.Дилецкого и В.Титова // Всероссийский фестиваль «Невские хоровые ассамблеи»: Материалы Всероссийской научно-практической конференции «Прошлое и настоящее русской хоровой культуры». Л., 18—24 мая 1981 г. М., 1984.

Герасимова-Персидская, Н.А. Дилецкий Николай Павлович / Н.А. Герасимова-Персидская // Православная энциклопедия / под ред. Патриарха Московского и всея Руси Алексия II. Том XIV: Даниил — Димитрий. — М.: Церковно-научный центр «Православная экциклопедия», 2006. — С. 694-698.

Дадзіёмава, В.У. Мікалай Дылецкі і яго “Мусікійская граматыка”: погляд з Беларусі / В.У. Дадзіёмава // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі. Вып. 8 / Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору імя К. Крапівы НАН Беларусі; Навук. Рэд. А.І. Лакотка. — Мн., 2010. — С. 156-161.

Дилецкий Н. Идеа грамматикии мусикийской / Публикация, перевод, исследование и коммент. Вл. Протопопова. М., 1979. (Памятники русского музыкального искусства. Вып. 7).

История русской музыки в 10 т. Т.1: Ю.В. Келдыш. Древняя Русь XI—XVII века. — М., 1983.

Йенсен, К. Дилецкий и Гайнихен: старинные квинтовые круги в России и на Западе / К. Йенсен // Musicae ars et scientia: Книга на честь 70-рiччя Н.О. Герасимовоï-Персидськоï. — Киïв, 1999. — С. 78-88. — (Нацiональна музична академiя Украïны iм. П.I. Чайковського. Науковий вiсник. Випуск 6).

Ліхач Т. У. Спадчына Мікалая Дылецкага ў кантэксце уніяцкай музычнай традыцыі // Современный мир и национальные музыкальные культуры: Материалы Междунар. науч. конф. «Национальные традиции и современность» (5—7 октября 2004 г., г. Минск) / Науч. ред. В. П. Скороходов, Р. И. Сергиенко. — Мн.: ООО «Ковчег», 2004. — 204 с. С. 14—22.

Прокопенко Е. Хоровое творчество Н. Дилецкого: исполнительский аспект // Музычная культура Беларусі: Знаходкі і адкрыцці: матэрыялы Мірскіх навуковых чытанняў / Складальнік В.У. Дадзіёмава; МК РБ; Мінскі аблвыканкам, Карэліцкі райвыканкам; Заслужаны калектыў “Нацыянальны канцэртны аркестр Беларусі”. — Мір, 30 мая 2009 г. — С. 109-116.

Протопопов В. К 300-летию «Мусикийской грамматики» Николая Дилецкого» // Протопопов В. Избранные исследования и статьи. М., 1983. С. 273—283.

Протопопов Вл. Русская мысль о музыке в XVII веке. — М., 1989.

Пясковський, I.Б. Теоретичнi iдеï М. Дилецького в галузi полiфонiï / I.Б. Пясковський // Musicae ars et scientia: Книга на честь 70-рiччя Н.О. Герасимовоï-Персидськоï. — Киïв, 1999. — С. 66-77. — (Нацiональна музична академiя Украïны iм. П.I. Чайковського. Науковий вiсник. Випуск 6).

Семінар 4

Тэма “Музычныя традыцыі праваслаўнай царквы Беларусі”

1. Асноўныя этапы развіцця праваслаўнай традыцыі на Беларусі ў ХІХ — пачатку ХХ стст.

2. Крызісны стан праваслаўнай традыцыі ў першай палове ХІХ ст.

3. Асноўныя праблемы ў развіцці беларускай праваслаўнай традыцыі канца ХІХ — пачатку ХХ стст.

4. Творчасць М. Анцава

5. Музычная дзейнасць святара А. Раждзественскага

6. “Богагласнікі” ў рэлігійнай музыцы канца ХІХ — пачатку ХХ стст.

Літаратура

Герасимович, С. Хоровое исполнительство в учебных заведениях Беларуси на рубеже XIX=ХХ веков / С. Герасимович // Музыкальное исполнительство как вид художественно-творческой деятельности / сост. К.И. Степанцевич; Научные труды Белорусской государственной академии музыки. Вып. 14. Серия 5, Вопросы истории и теории исполнительского искусства. Музыкальная педагогика. — Мн.: УО «Белорусская государственная академии музыки», 2007. — С. 97-109..

Герасимович, С.С. Православные церковно-певческие и регентские курсы на Беларуси в начале ХХ века / С.С. Герасимович // Весці БДАМ: Навукова-тэарэтычны часопіс. 2007. № 11. С. 25-29.

Гуляницкая, Н.С. Поэтика музыкальной композиции. Теоретические аспекты русской духовной музыки ХХ века / Н.С. Гуляницкая // М.: Языки славянской культуры, 2002. — 432 с.

Левашев, Е. Традиционные жанры православного певческого искусства в творчестве русских композиторов от Глинки до Рахманинова. 1825-1917: Нотография / Е. Левашев. — М.: Независимый издательский центр ТехноИнфо, 1994. — 106 с. — (Синодальная хоровая библиотека. Вып. IV-V/1).

Левашев Е. Традиционные жанры древнерусского певческого искусства от Глинки до Рахманинова // Традиционные жанры русской духовной музыки и современность: Сб. статей, исследований, интервью. Вып 1 / Гос. Ин-т искусствознания МК РФ; Ред.-сост. Ю. И. Паисов. М.: Композитор, 1999. С. 6 – 41.

Ліхач Т.У. Святар Аляксандр Раждзественскі: праваслаўны кампазітар, педагог, публіцыст першых дзесяцігоддзяў ХХ ст. / Т.У. Ліхач // Культура. Наука. Творчество: Сб. науч. ст. Вып. 2 / Редакционный совет: В.И. Кураш (председатель), Е.Н. Дулова (заместитель председателя) [и т.д.]; Научный редактор Е.Н. Дулова. — Мн.: БГАМ, 2008. — 822 с. — С. 115-120.

Ліхач, Т.У. Музычная практыка праваслаўных храмаў Міншчыны другой паловы ХІХ ст. у люстэрку “Мінскіх епархіяльных ведамасцей” / Т.У. Ліхач // Весці БДАМ: Навукова-тэарэтычны часопіс. 2009. № 14. С. 31-34.

Ліхач, Т.У. З гісторыі беларускай праваслаўнай музыкі пачатку ХХ ст.: “Літургіі” М. Анцава і А. Раждзественскага / Т.У. Ліхач // Музычная культура Беларусі на скрыжаванні еўрапейскіх шляхоў: Матэрыялы навуковай канф. (Нясвіж 15 мая 2009 г.) / Складальнік В.У. Дадзіёмава. — Нясвіж, 2009. — С. 31-38.

Ліхач, Т.У. Праваслаўныя музычныя выданні Беларусі канца ХІХ — пачатку ХХ ст. / Т.У. Ліхач // Музычныя скарбы беларускай зямлі: да 15-годдзя музычна-гістарычнага праекта Нацыянальнага канцэртнага аркестра Беларусі / МК РБ, Мінскі аблвыканкам, Нясвіжскі райвыканкам, Заслужаны калектыў “Нацыянальны канцэртны аркестр Беларусі”; складальнік В.У. Дадзіёмава. — Нясвіж, 13 мая, 2010 г. — С. 79-85.

Семінар 5

Тэма “Музычныя традыцыі праваслаўнай царквы Беларусі”

1. Праваслаўная традыцыя Беларусі ў ХХ — пачатку ХХІ стст.

2. Рэлігійная музыка М. Шчаглова і М. Равенскага

3. Творчасць у кананічных праваслаўных жанрах з канца 1980-х і да сучаснасці: агульны агляд

4. Рэлігійная творчасць А. Бандарэнкі

5. Літургічная музыка Л. Шлег

6. Праваслаўныя творы А. Хадоскі

Літаратура

Баёва С.В. Возрождение традиций духовной певческой культуры в современных хорах a cappella белорусских композиторов // Весці Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі. Навукова-тэарэтычны часопіс. – Мн, 2006. № 8.– С. 25-28.

С. Берасцень. І жадаў стаць казачнай няўгледкай: (Лёс Міколы Куліковіча-Шчаглова) // Культура беларускага замежжа. 2. Мн., 1993. С. 53—67.

Бодяко, И.М. Литургия св. Иоанна Златоуста Л. Шлег: структурно-интонационная основа, темброво-фактурная символика / И.М. Бодяко // Весці БДАМ: Навукова-тэарэтычны часопіс. 2006. № 9. С. 21-24.

Бодяко, И.М. Всенощное бдение О. Ходоско: традиционные и индивидуальные черты / И.М. Бодяко // Пытанні музычнай культуры Беларусі і свету ў сучасных даследаваннях: навук. працы / БДАМ; склад. Т.Л. Бярковіч. Мн., 2007. Вып. 15. Серыя 1: Беларуская музычная культура. С. 115-122.

Бунцевич, Н.Е. Духовная традиция в творчестве О. Ходоско / Н.Е. Бунцевич // Маральна-эстэтычнае выхаванне моладзі сродкамі мастацтва і літаратуры. Мн., 1998.

Голікава Л. Ф. Царкоўная музыка як увасабленне духоўных традыцый у творчай спадчыне беларускіх кампазітараў другой чвэрці ХХ стагоддзя // VIII Міжнародныя Кірыла-Мяфодзіеўскія чытанні, прысвечаныя дням славянскага пісьменства і культуры: Матэрыялы чытанняў (Мінск, 23—26 мая 2002 г.) / Рэкал.: М. А. Бяспалая (адказны рэдактар) і інш. — Мн.: БДУ культуры, 2003. — 257 с. С. 43—50.

Марціновіч А. Беларусі — “ціхай і ветлай”: кампазітар М. Равенскі: старонкі жыцця і творчасці // Мастацтва. 1993. № 8.

Михалевич, В., Дрозд, Н. «Литургия святого Иоанна Златоуста» Н.Я. Ровенского / В. Михалевич, Н. Дрозд // Эстетическое образование: музыкально-художественные аспекты : материалы регион. науч.-практ. Конф. (Брест, 20 мая 2009 г.) / Брест. гос. ун-т им. А.С. Пушкина, Каф. теории и методики эстет. образования ; под общ. ред. Л.А. Захарчук. — Брест : Альтернатива, 2009. — 176 с. — С. 104–108.

Осипова Г.Г. О строго-церковном стиле в гармонизации подобнов супрасльского ирмологиона А. Бондаренко // Весці БДАМ. 2004. № 5. С. 12-17.

Пескин, А.Б. Голосоведение в условиях новой модальности (на материале произведений А. Бондаренко) / А.Б. Пескин // Весці БДАМ: Навукова-тэарэтычны часопіс. 2006. № 9. С. 35-42.

Гай дэ Пікарда. Царкоўная музыка на Беларусі. 989—1995. Мн.: Беларуская Капэла, 1995. 44 с.

Пікарда Г. «Найбольш беларускі кампазітар…» // Мастацтва. 1991. № 12. С. 50—52. 1992. № 1. С. 8—11.

Пікарда, Г. Старонкі гісторыі беларускай царкоўнай музыкі / Г. Пікарда // Беларусіка. Кн. 2.

Чарнова К. Гімнаграфіка Андрэя Бандарэнкі: трапар “Усім беларускім святым” у аспекце напрамкаў сучаснай кампазітарская творчасці і выканальніцкай практыкі // Беларускае музыказнаўства: Новыя далягляды: Матэрыялы ХІІІ Навуковых чытанняў памяці Л. С. Мухарынскай (1906—1987) / Склад. Антаневіч В. А. — Мн.: БДАМ, 2004. — С. 78—80.

Чарнова, К.А. Гімнаграфія праваслаўнай богаслужбы ў тыпах рэгенцкіх і кампазітарскіх музычных увасабленняў (з практыкі мінскіх прыходаў канца ХХ — пачатку ХХІ ст.) / К.А. Чарнова // Весці БДАМ: Навукова-тэарэтычны часопіс. 2007. № 11. С. 18-24.

Чарнова, К.А. Песнаспевы літургіі ў беларускай кампазітарскай творчасці канца ХХ стагоддзя / К.А. Чарнова // Весці БДАМ: Навукова-тэарэтычны часопіс. 2008. № 13. С. 28-33.

Семінар 6

Тэма “Музычныя традыцыі уніяцкай царквы Беларусі”

1. Спецыфіка музычна-літургічнай практыкі уніяцкай царквы

2. Арганная традыцыя уніяцкай царквы. “Полацкі сшытак”

3. Знаменная манодыя ў літургічнай практыцы уніятаў

4. Лацінскія запазычанні ў музыцы уніятаў

5. Пеўчая традыцыя Жыровіцкага манастыра ў XVII-XVIII стст.

6. Грэчаскія і балгарскія ўплывы ва уніяцкай манодыі

Літаратура

Базылева І. Песнапенні «На Веханне» (Уваход Гасподзень ва Іерусалім) у беларуска-украінскіх ірмалоях і рускіх спеўных кнігах XVI—XVIII стагоддзяў // Беларускае музыказнаўства — 2000: Матэрыялы ІХ Навуковых чытанняў памяці Л. С. Мухарынскай (1906—1987) / Мінск, 20-21 красавіка 2000 г. / МК РБ, БДАМ. — Мн., 2001. С. 67—71.

Конотоп А. Супрасльский ирмологий 1638-1639 гг. // Памятники культуры. Новые открытия. Письменность. Искусство, Археология: Ежегодник. 1980. — Л., 1981. — С. 233-240.

Корній Лідія. Православна монодія білоруської та української монастирських традицій XVII ст. (на матеріалі нотолінійних ірмолоїв з Жировицького та Межигірського монастирів) // Дыяспара. Культуралогія. Гісторыя: матэрыялы IV Міжнароднага кангрэса белрусістаў “Беларуская культура ў кантэксце культур еўрапейскіх краін” (Мінск, 6—9 чэрвеня 2005 г.) / пад рэд. А. Мальдзіса, А. Смаленчука. — Мн.: Рэд. газ. “Голас Радзімы”, 2006. — 360 с. — (Беларусіка = Albaruthenica; кн. 28). — С. 108—113.

Лiхач Т. У. Музычнае мастацтва унiяцкай царквы // Вiцебскi сшытак. Вiцебск, 1996. С. 12—24.

Лiхач Т. У. Лацiнская гiмнаграфiя ў лiтургiчнай практыцы унiяцкай царквы // Музычная культура Беларусi. Пошукi i знаходкi: Матэрыялы VII Навуковых чытанняу памяцi Л.С.Мухарынскай (1906—1987) \ г. Мiнск, 8—10 красавiка 1998 г. \ МК РБ, БДАМ. Мн., 1998. С. 159—170.

Ліхач, Т.У. Уніяцкія ірмалоі XVII ст.: праблемы натацыі / Т.У. Ліхач // Беларускае музыказнаўства — 2000: Матэрыялы ІХ Навуковых чытанняў памяці Л. С. Мухарынскай (1906—1987) / Мінск, 20-21 красавіка 2000 г. / МК РБ, БДАМ. — Мн., 2001. С. 105—108. (0,25 д. а.) Тыраж 70 экз.

Ліхач, Т.У. Новае ў музычна-літургічнай практыцы уніяцкай царквы Беларусі / Т.У. Ліхач // Пяты фестываль камернай музыкі “Музы Нясвіжа”: Матэрыялы навуковай канферэнцыі на тэму: “Помнікі мастацкай культуры Беларусі: гісторыя і сучаснасць”. 13 мая 2000 г. \ МК РБ, Упраўленне культуры Мінаблвыканкама, Нясвіжскі райвыканкам, Заслужаны калектыў Дзяржаўны канцэртны аркестр Беларусі. — б. м., б. г. — С. 57 - 61.

Ліхач, Т.У. Музычнае мастацтва уніяцкай царквы Беларусі / Т.У. Ліхач // Актуальные проблемы мировой художественной культуры: Материалы международной научной конференции. В 2-х частях. Ч. 1. 25—26 марта 2004 г., г. Гродно. Гродно, 2004. С. 212—216.

Ліхач, Т. У. Спадчына Мікалая Дылецкага ў кантэксце уніяцкай музычнай традыцыі / Т.У. Ліхач // Современный мир и национальные музыкальные культуры: Материалы Междунар. науч. конф. «Национальные традиции и современность» (5—7 октября 2004 г., г. Минск) / Науч. ред. В. П. Скороходов, Р. И. Сергиенко. — Мн.: ООО «Ковчег», 2004. — 204 с. С. 14—22.

Ліхач Т.У. Іясафат Кунцэвіч — музыкант // Музычная культура Беларусі і свету: да 100-годдзя Л.С. Мухарынскай / склад. Т.С. Якіменка; Навуковыя працы Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі. Вып. 12. Серыя 1, Беларуская музычная культура. — Мн.: УА “Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі”, 2006. С. 207—217.

Нiкалаеў М. Давыдкаўскi iрмалой // Памяць: Бешанковiцкi раён. — Мн., 1991.

Первунiнскiх С. Нотадрукаваныя зборнiкi унiяцкай царквы: Львоўскi iрмалой 1700 г. i Пачаеўскi iрмалой 1775 г. (Да пытання аб структуры зборнiка) // Музычная культура Беларусi. Пошукi i знаходкi: Матэрыялы VII Навуковых чытанняў памяцi Л. С. Мухарынскай (1906—1987) \ г. Мiнск, 8—10 красавiка 1998 г. / МК РБ, БДАМ. Мн., 1998. С. 171—179.

Смыкоўская І.І. Тэксталагічныя і кампазіцыйныя асаблівасці цыкла 15 антыфонаў службы Святых Страсцей Госпада нашага Ісуса Хрыста па Жыровіцкім ірмалоі 1649 г. // Весці БДАМ. 2005. № 6. С. 13-19.

Шевчук, Е.Ю. Певческая традиция жировичского монастыря / Е.Ю. Шевчук // Православная энциклопедия. Т. 19. М., 2008. С.