1.Алғашқы ақпараттардың жиынтық кестесін жасау. Алғашқы ақпараттардың жиынтық кестесі машиналардың сынағы мен оларды бақылау көрсеткіштері негізінде жасалады.

Кесте 2 – Берілген ақпараттардың жиынтық кестесі, мото-сағат

Қозғ №	tдр(ti)	Қозғ №	tдр(ti)	Қозғ №	tдр(ti)	Қозғ №	tдр(ti)	Қозғ №	tдр(ti)
1	10000	15	20800	29	28400	43	34700	57	39600
2	11700	16	21600	30	28700	44	34800	58	39800
3	12100	17	22200	31	29000	45	35200	59	40700
4	13100	18	22600	32	29500	46	35700	60	40900
5	14200	19	22800	33	30000	47	35900	61	41100
6	14400	20	23200	34	30300	48	35900	62	42500
7	14800	21	24800	35	31600	49	36400	63	43300
8	15600	22	25100	36	32800	50	36700	64	43700
9	16600	23	25200	37	33100	51	37100	65	44400
10	17800	24	26100	38	33300	52	37300	66	44800
11	18000	25	26900	39	33600	53	38200	67	45300
12	19100	26	27100	40	34000	54	38500	68	45500
13	19600	27	27200	41	34200	55	39100	69	45700
14	20400	28	27800	42	34500	56	39600	70	62000

Сенімділік көрсеткіштерінің берілген ақпараттарының жиынтық кестесін құрғаннан кейін оларды есептеу мен өңдеуді мына тәртіп бойынша орындайды:

1.Берілген ақпараттардың статистикалық қатарын құрып, шашырау басының жылжу мөлшерін(С) немесе координата басынан кездейсоқ шаманың шашырау басына дейінгі қашықтығын анықтау.

2.Сенімділік көрсеткішінің орташа мәнін t_ср , орташа арифметикалық ауытқуын ρ, дисперсияны D және орташа квадраттық ауытқуын σ анықтау.

3.Ақпараттық көрсеткіштерді түсіп қалу нүктелеріне тексеру.

4.Сенімділік көрсеткішінің гистограммасын, полигонын және жиынтықты тәжірибелік ықтималдығының графиктерін тұрғызу.

5.Вариация коэффициентін v анықтау.

6.Үлестірудің теориялық заңын таңдау(ҮТЗ), оның параметрлерін анықтау, дифференциалдық f(t) және интегралдық F(t) функциялардың графиктерін тұрғызу.

7.Сенімділік көрсеткіштерінің тәжірибелік және теориялық заңдарының үйлесуін келістіру критериімен тексеру.

8.Ауысудың ең үлкен мүмкін қателігін және сенімділік көрсеткішінің бірлікті және орташа мәндерінің үлестірілуінің сенімділік шекарасын анықтау.

Сенімділік көрсеткіштерінің берілген ақпараттарының жиынтық кестесін олардың статистикалық қатарын жасау үшін қолданады.

2.Сенімділік көрсеткіштерінің статистикалық қатарын құрастыру

Сынаққа түскен қозғалтқыштардың саны немесе алғашқы ақпараттар саны N-таңбасымен белгіленеді..

Егер, N<25 болса, онда ақпараттың статистикалық қатары кестесін құрмайды. Қарастырып отырған мысалда бақылаудағы қозғалтқыштар саны N=70>25(кесте 1) болғандықтан, ақпараттардың статистикалық қатарының кестесі құрылады.

Ақпараттардың статистикалық қатары кестесін құру үшін берілген ақпараттық көрсеткіштерді(N) біркелкі «n» интервалға бөледі. Келесі интервалдың мәні оның алдындағы интервалдың мәнімен жалғасып жатуы тиіс. Интервалдың жалпы саны көбейген сайын есептеудің дәлдігі де арта береді.

Статистикалық қатардағы интервалдар санын мына формуламен анықтайды

n = √N+1

Мұндағы алғашқы берілген ақпараттар саны N=66.

Интервалдар санын анықтаймыз

n =√70 + 1=8,36 + 1= 9,36 = 9

Есептеулер нәтижесін тұтас санға дейін келтіріп қабылдаймыз.Сондықтан n=9.

Интервал қашықтығы А-деп белгіленеді.

Оның мәнін мына формуламен анықтаймыз

А = (t_max – t_min)/n

мұнда t_max , t_min – сенімділік көрсеткіштерінің немесе қозғалтқыш ресурсының максимальды және минимальді мәндері

А = (62000 – 10000)/9=5777,777

Көрсеткіштің аталуы	Интервал бойынша көрсеткіштердің мәні
	1	2	3	4	5	6	7	8	9
Интервал, tі,мың.мото-с	10- 15,77	15,77- 21,55	21,55- 27,33	27,33- 33,11	33,11- 38,88	38,88- 44,66	44,66- 50,44	50,44- 56,22	56,22- 62,0
Интервал ортасы, tci	12,88	18,66	24,44	30,22	36,00	41,7	47,55	55,33	59,11
Тәжірибелік жиілік, mi	8	7	12	10	17	11	4	0	1
Тәжірибелік ықтималдылық, рі	0,11	0,1	0,17	0,14	0,24	0,15	0,05	0	0,01
Тәжірибелік ықтималдылық жиынтығы,	0,11	0,21	0,38	0,66	0,91	1,06	1,12	1,12	1,13

Кестенің «Интервал» жолында сенімділік көрсеткішінің өлшем бірлігіндегі әрбір интервалдың шекарасын, одан кейінгі жолдарда тәжірибелік жиілікті -m_i немесе әрбір интервалдағы қарсылықтар санын, тәжірибелік ықтималдылықты т.с.с. көрсетеді.

Егер ақпарат нүктесі тура шекараға түсетін болса, онда ол нүктенің мәні шекаралас интервалдарға 0,5- тен беріледі.

Тәжірибелік ықтималдылық мына формуламен анықталады р_і = m_i / N

мұнда m_i – статистикалық қатардың і-интервалындағы тәжірибелік жиілік немесе интервалдағы қарсылық саны;

N – сынауға жіберілген жалпы қозғалтқыштар(машиналар,объектілер) саны.

Формула бойынша бірінші интервалдағы тәжірибелік ықтималдылық р_і=9/70=0,12 мәніне тең, екінші интервалдағы тәжірибелік ықтималдылық р_і=0,13тең. Интервалдардағы тәжірибелік ықтималдылықтар мәні кестеде келтірілген.

Тәжірибелік ықтималдылықтар жиынтығы статистикалық қатардағы интервалдардың тәжірибелік ықтималдылықтарының қосындысымен анықталады. Бірінші интервалдағы жиынтық тәжірибелік ықтималдылық сол интервалдың тәжірибелік ықтималдылығына тең болады. Екінші интервалдағы жиынтық тәжірибелік ықтималдылық бірінші және екінші интервалдардың тәжірибелік ықтималдылықтарының қосындысына тең:

. = 0,12 + 0,12 = 0,24

Үшінші интервалдағы жиынтық тәжірибелік ықтималдылық бірінші, екінші және үшінші интервалдардың тәжірибелік ықтималдылықтарының қосындысына тең.

Статистикалық қатардың жиынтық тәжірибелік ықтималдылықтары 3-кестеде келтірілген.

Сонымен қатар, статистикалық қатардың жиынтық тәжірибелік ықтималдылықтарының қосындысы бірге тең болады.