Мазмұны

	Кіріспе	4
1	Қазақстан Республикасының зауыттары	6
1.1	АҚ «С.М.Киров атындағы машина жасау зауыты»	8
1.2	Алматы ауыр машина жасау зауыты	10
2	Кескішленталы станок	13
2.1	Кескішленталы JWBS-9X станогы	14
2.2	Порталды көлденең кескішленталы GZ.AA30.4035 станогы	15
	Қорытынды	17
	Пайдаланған әдебиеттер тізімі	18

Кіріспе

Адамзат пайда болғалы адам мен техника бір – бірімен тығыз байланыста. Техниканың пайда болуының алғы шарты – табиғатты тану, одан қорғана білу және оны түсінуге талпыну. Оның мақсаты – адамның өмір сүруін қауіпсіздендіру және жақсарту. Техниканың жалпы мәні ХІХ ғасырда өзгерді. Бұл кезеңдерде механикалық машиналар келіп, олар адамзат қызметінде, әсіресе материалдық өндірісте қолданыла бастады. Техника ғылым жетістіктерін кеңінен қолдануға негізделген машиналық техникаға айналды, өндіріске индустриалдық қоғамға дейінгі шебердің орнына инженер келді. Техника бірте – бірте өндіріс саласын ғана емес, адам өмірінің басқа салаларын да қамти бастады, автоматтандырылған машиналар пайда болды және бұл процесс өте тез қарқынмен жүре бастады.

Қазіргі заман талабына сай ғылыми техникалық прогресті және әлеуметтік мәселелерді тез шешуіміз керек. Осы себептен де ғылыми техникалық прогрестің қарқынды дамып келе жатқан негізгі – негізгі салаларын қолға алу дұрыс. Себебі, бізді дамытатын да, атымызды шығаратын да, байытатын да осы салалар. Мұндай салалардың бірі машина жасау саласы болып саналады. Машина жасау саласын дамытудың негізі көздері – электротехника өнеркәсібін, микроэлектроника, станок жасау, есептеу техникасы мен прибор жасау және айтылғандардың бәрін автоматтандыру болып саналады. Машинаның техникалық сипаттамасының жоғарлауы мен олардың қызметінің көбейуі, олар құрамдас тетіктер мен құрам бірліктерінің сандарында көбейуіне, физико – механикалық қасиеті жоғары, материалдарымен ауыстыруына әкеледі.

Өнеркәсіптің жетекші саласы ретінде машина жасау дамыған елдерде айрықша орынға ие. Оның үлесіне өнеркәсіп өнімінің 36÷40%-ы, индустрияда жұмыс істейтіндердің 34%-ы тиесілі. Қазіргі заманғы машина жасау – 300-ден астам өндіріс түрін біріктіретін, ғылымды ең көп қажет ететін, шығаратын өнім түрі бірнеше миллионмен есептелетін аса күрделі сала. Машина жасау бүкіл әлемде ұлттық өнеркәсіптің технологиялық деңгейінің көрсеткіші ретінде қабылданады. Машина жасау саласында дүниежүзіндегі аса ірі "Дженерал Моторс", "Форд Мотор", "Дженерал Электрик" (АҚШ), "Даймлер-Крайслер", "Сименс" (ГФР), "Мицубиси", "Тойота Мотор" (Жапония) ұлтаралық бірлестіктері жұмыс істейді.Бұл сала жанама салаларды дамыту үшін мультипликативтік әсер береді, халықтың жұмыспен қамтылуын бірнеше рет ұлғайтады және сол арқылы тұтастай алғанда экономиканың бәсекеге қабілеттілігін қамтамасыз етеді. Жалпы машина жасау шаруашылықтың барлық саласына қажетті құрал-жабдықтар жасау мен күнделікті тұрмыста қолданылатын машина өнімдерін (сағаттар, тоқыма және тігін машиналары, т.б.) шығаруды қамтиды. Мұнда бірнеше данадан ғана (атом реакторы, металлургия комбинаттарының жабдығы) шығарылатын күрделі, қымбат жабдықтан бастап, саны миллиондап есептелетін жаппай өнімдерге дейін өндіріледі. Бұл сала бойынша дүниежүзінде АҚШ, Германия, Жапония алдыңғы орын алады. Кейбір елдердің айрықша маманданған салалары бар; Швейцария сағат өндірісіне қажетті өте дәл станок жасауға, Жапония мен Корея аса ірі станок жасауға маманданған.

Республикадағы машина жасауды дамыту жөніндегі бағдарлама негізінде жұмыс істеп тұрған кәсіпорындарды жоғары технологиялық және қазіргі заманғы жабдықпен жаңғыртуға, халықаралық стандарттың бәсекеге қабілетті өнімін шығару бойынша жаңа кәсіпорындар құруға, барлық жұмыс істеп тұрған отандық машина жасау кәсіпорындарының байланыстары мен кооперациясын дамытуға бағытталған.

Машина жасау кешені – шаруашылықтың әр түрлі салаларына құрал-жабдық, елдің қорғаныс жағдайы үшін қару – жарақ, халыққа қажетті тауарлар шығарумен айқындалады. Сондықтан халықаралық деңгейде ұйымдасу тиімді болып есептеледі. Ғылымда көп қажет ететін бұл салада өнім көлемі бойынша Жапония, АҚШ, Азиядағы жаңа индустриялдық елдер, Қытай, Батыс Еуропа елдері жетекші орынға ие.

Қазақстандағы машина жасау кешенінің құрамында 2500-ден аса өнім түрлерін шығаратын 370 зауыт бар. Кеңестер Одағы ыдырағанға дейін еліміз аумағындағы қорғаныс – өнеркәсіп кешені құрамынд 50 жоғары технологиялық зауыт жұмыс істеді. Олар әскери техника, қару – жарақ және оқ дәрі шығарды. Алматы, Орал, Зырян, Петропавл қалаларында орналасқан жетекші зауыттар орта қашықтықтағы зымырандар, әскери – теңіз флоты үшін торпедо, атқыш қару – жарақ зымыран техникаларының микро сызбаларын шығаратын. Қазір де бұл зауыттар Қазақстан мен ТМД елдерінің Қарулы күштеріне арналған өнімдер шығарады. Қазақстан да қазіргі таңда металлургия, ауылшаруашылық және көліктік машина жасау салаларына айрықша басымдылық берілуі тиіс. Өйткені, дәл осы бағыттар ел экономикасындағы көптеген өндірістік салалардың дамуына жағдай туғызу арқылы, Қазақстанның экспорттық әлеуетінің өсуіне айтарлықтай ықпал ететіні анық.

Ұлт Көшбасшысы, Мемлекет басшысы Нұрсұлтан Назарбаев еліміздің азық – түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге ерекше көңіл бөліп ауылшаруашылығын, соның ішінде, мал шаруашылығын дамытуға айрықша назар аударып отырғандықтан, біз үшін, ең алдымен диқандарымызбен шаруаларымызды заманауи ауылшаруашылық машиналармен қамтамасыз ету өте маңызды.

Қазақстан алға қойған мақсаттарына жетіп, дүниежүзілік қауымдастық арасының өзінің лайықты орнын аламын десе, машина жасау өнеркәсібіне деген көзқарас пен мемлекеттік қолдауды түбегейлі өзгерту қажет [1].