MathAn / !Лекция_II(4)-№3(2014-15)_St
.pdfМатематический анализ. Модуль-4
Лекция №3 Функциональные ряды. Степенные ряды
понятие функционального ряда (ф.р.);
область сходимости ф.р.;
равномерно сходящиеся и мажорируемые ряды;
свойства ф.р.;
степенные ряды (с.р.) и их свойства
1.Функциональный ряд. Основные понятия
Def 1.1. Функциональным рядом (ф.р.) называется ряд u1 x u2 x un x ,
члены которого являются функциями от x .
Def 1.2. Функциональным рядом с общим членом un называется числовой ряд
un x
n1
сэлементами, зависящими от параметра x .
!!! При фиксированном x x0 ф.р. становится числовым.
Def 2. Областью сходимости ф.р. называется множество X : x X R , для
которых ряд un x сходится.
n1
!!!Область сходимости ф.р. можно определить с помощью признаков сходимости ч.р.
Пример 1
Найти область сходимости ф.р. e x e 2x e nx
Решение
…
!!! Частичные суммы ф.р. Sn x u1 x u2 x un x образуют
последовательность функций.
1
Математический анализ. Модуль-4
!!! В области сходимости X ф.р. un x его сумма S S x есть функция от x :
n 1
lim Sn x S x . n
Для сходящегося ряда
S x Sn x rn x , где rn x un 1 x un 2 x - остаток ф.р.
lim r x |
lim S x S |
|
x S x lim S |
|
x S x S x 0. |
|||||
n n |
n |
n |
|
|
n |
|
n |
|
|
|
!!! Остаток сходящегося ряда rn x 0 |
при n . |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Def 3. Ф.р. |
un x называется равномерно сходящимся в области D , если |
|||||||||
|
n 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
0 N N : n N x D |
|
S x Sn x |
|
, |
||||||
|
|
|||||||||
где Sn x - частичные сумы ряды. |
|
|
|
|
|
|
|
!!! Частный случай равномерно сходящихся рядов – мажорируемые ряды.
|
|
|
||||
Def 4.1. Ч.р. |
cn называется мажорирующим для ф.р. |
un x в некоторой |
||||
|
n 1 |
n 1 |
||||
области D , если |
|
|||||
|
x D n N |
|
un x |
|
cn . |
(*) |
|
|
|
||||
|
|
|
||||
Def 4.2. Ф.р. |
un x называется мажорируемым в некоторой области D , если |
n 1
существует такой сходящийся положительный ч.р. cn , что
n 1
x D u1 x c1, u2 x c2 , , un x cn ,
!!! Ряд мажорируемый в некоторой области абсолютно сходится в этой области.
2
Математический анализ. Модуль-4
Пример 2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Выяснить, является ли ф.р. |
sin nx |
|
sin x |
|
sin |
2x |
|
sin nx |
мажорируемым. |
|
|
|
|
|
|||||
n 1 2n |
2 |
2 |
2 |
|
2n |
|
Решение
…
Теорема 0 (критерий Коши равномерной сходимости ряда)
Для того чтобы ф.р. un x равномерно сходился на множестве D,
n 1
необходимо и достаточно, чтобы
0 N : n N p N x D
un 1 x un 2 x un p x
~
Теорема 1 (признак Вейерштрасса)
Если ф.р. un x мажорируем на множестве D, то он сходится равномерно
n1
иабсолютно на D.
Доказательство
|
|
Пусть cn |
мажорирует ф.р. un x на D. |
n 1 |
n 1 |
Так как по условию cn сходится, то
n 1
0 N : n N p N x D
cn 1 cn 2 cn p
или cn 1 cn 2 cn p (в силу (*)).
Тогда
3
Математический анализ. Модуль-4
un 1 x un 2 x un p x
un 1 x un p x
cn 1 cn 2 cn p x D .
Получили, что
0 N : n N p N x D
un 1 x un 2 x un p x ,
а значит, по критерию Коши, ф.р. равномерно сходится un x на D. #
n 1
2. Свойства равномерно сходящихся рядов
Непрерывность суммы ряда
Пусть все члены ф.р. un x непрерывные на a, b функции.
n1
!Сумма конечного числа непрерывных функций – непрерывная функция.
Пример 3
Проверить на сходимость ф.р. 1 x 1 x2 x x3 x2 xn xn 1
Решение
Теорема 2
Если функции un x определены и непрерывны на a, b и ряд un x
n 1
равномерно сходится на a, b к сумме S x , то S x также непрерывна на
a, b .
Теорема 3
Сумма ряда непрерывных функций, мажорируемых на a, b , есть функция, непрерывная на a, b .
4
Математический анализ. Модуль-4
Почленное интегрирование и дифференцирование рядов
Можно доказать, что
равномерно сходящийся на a, b ряд, состоящий из непрерывных на a, b
функций un x можно почленно интегрировать и
|
b |
b |
b |
b |
|
S x dx u1 |
x dx u2 |
x dx un x dx |
|
|
a |
a |
a |
a |
|
если ряд, составленный из функций un x , имеющих непрерывные на a, b |
производные сходится на a, b к сумме S x , и ряд u x (из производных)
n
n 1
равномерно сходится на a, b , то S x имеет на a, b производную
S x u1 x u2 x un x
3. Степенные ряды
Def 5. Степенным рядом (с.р.) называется ф.р. со слагаемыми вида
|
u |
n |
x a |
n |
x x |
0 |
n |
, т.е. |
(1) |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
an x x0 |
n a0 a1 x x0 a2 x x0 |
2 an x x0 |
n |
n 0
где an - некоторая числовая последовательность коэффициентов с.р., x0 - некоторое заданное число.
|
|
|
|
!!! x0 0 |
an xn a1x a2 x2 an xn |
(2) |
|
|
n |
0 |
|
Теорема Абеля (о сходимости с.р.)
|
|
|
|
||||||||
1. |
Если с.р. |
an xn |
сходится при некотором x x1, то он абсолютно |
||||||||
|
|
n 0 |
|
||||||||
сходится x : |
|
x |
|
|
|
x1 |
|
. |
|||
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
||||||||
2. |
Если с.р. |
an xn |
расходится при некотором x x2 , то он расходится |
n 0
x : x x2 .
5
Математический анализ. Модуль-4
Доказательство
|
|
lim an xn 0 . |
1. |
Пусть ряд an xn сходится, тогда |
|
|
n 0 |
n |
|
|
Последовательность an x1n , имеющая предел, ограничена
M 0 : an x1n M n.
Рассмотрим ряд |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
n |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
an xn |
|
|
|
a0 |
|
|
|
|
a1x1 |
|
|
|
|
|
|
|
a2 x12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
an x1n |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x1 |
x1 |
|
|
|
|
|
|
x1 |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
n 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
Пусть |
|
x |
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
q |
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
n |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
ряд M |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
M M |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
M |
|
|
|
|
|
|
M |
|
|
|
|
|
|
|
сходится |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x1 |
|
|
|
|
|
x1 |
|
x1 |
|
|
|
|
x1 |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
n 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(почему?). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
xn |
|
|
|
|
x |
|
|
n M |
|
x |
|
n |
по 1-му признаку сравнения ряд (2) |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
А так как |
|
a |
n |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
сходится (абсолютно сходится). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
2. |
По условию, ряд an xn |
|
|
расходится в т. x2 . |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Покажем, что |
|
|
an xn |
расходится при |
|
x |
|
|
|
x2 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n 0 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Предположим, что x1 : |
|
x1 |
|
|
|
|
|
x2 |
|
, при котором ряд сходится. Но по |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
доказанному выше ряд должен тогда сходится в т. x2 . Получили |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
противоречие. # |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
!!! Теорема Абеля позволяет судить о расположении точек сходимости и |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
расходимости с.р. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
If с.р. сходится при x x1 0 он сходится абсолютно в интервале x1 , x1 . If с.р. расходится при x x2 он расходится всюду вне интервала x2 , x2 .
6
Математический анализ. Модуль-4
Отсюда следует, что существует такое число R , что с.р. an xn абсолютно
n 0
сходится в интервале R, R и расходится вне отрезка R, R .
Def 3. Число R называется радиусом сходимости, а интервал R, R интервалом сходимости с.р.
!!! На концах интервала сходимости: x R, x R ряд может как сходится, так и расходится.
Способ нахождения радиуса сходимости степенного ряда
С помощью признак Даламбера.
Для каждого фиксированного x : |
|
lim |
|
an 1xn 1 |
|
|
lim |
|
x |
|
|
|
an 1 |
|
. |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
xn |
|
|
|
|
an |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
an 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n |
|
|
a |
n |
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Пусть |
lim |
|
L ряд |
|
an xn |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
an |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
n 0 |
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
сходится, если |
|
x |
|
L 1 или |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
L |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
расходится, если |
|
|
x |
|
|
1 |
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
1 |
R lim |
|
an |
|
|
|
|
|
L |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Т.о., |
|
|
|
- радиус сходимости. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
L |
|
an 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
n |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
R 0 - одна точка сходимости, R - вся числовая ось.
Пример 4
xn
Найти область сходимости с.р. .
n 1 n
Решение …
Пример 5
xn
Найти область сходимости с.р. .
n 1 n !
Решение …
7