РЭФАРМАЦЫЯ НА БЕЛАРУСІ

РЭФАРМАЦЫЯ НА БЕЛАРУСІ

Рэфармацыя – грамадска-палітычны і рэлігійны рух, накіраваны супраць каталіцкай царквы, як ідэйнай асновы феадалізму.

Рэфармацыя пачыналася у Германіі з выступлення М. Лютэра (1517 г.) і распаўсюджвалася па усіх краінах Заходняй і Цэнтральнай Еўропы.

Прычыны правядзення рэфармацыі на Беларусі:

• Экспансія каталіцкай царквы ва ўсе сферы жыцця грамадства;

• Прававая няроўнасць паміж праваслаўнымі і католікамі;

• Барацьба паміж царквой і свецкімі ўладамі;

• Гуманізм, змяненне інтэлектуальнай серады ў Еўропе;

• Незадаволеннасць розных пластоў насельніцтва ўмяшальніцтвам духавенства ў нецаркоўныя сферы дзейнасці;

• З’яўленне кнігадрукавання (біблейскія тэксты шырока сталі распаўсюджвацца сярод інтэлігенцыі і простага народа.)

НАРОДНЫ (інтарэсы плябейска-сялянскіх мас)

ГАЛОЎНЫЯ ПЛЫНІ КАРАЛЕЎСКА-КНЯЖАЦКІ (інтарэсы вярхоўнай улады)

БЮРГЕРСКА-БУРЖУАЗНЫ

“КЛАСІЧНЫЯ” НАКІРУНКІ РЭФАРМАЦЫІ НА БЕЛАРУСКІХ ЗЕМЛЯХ

КАЛЬВІНІЗМ ЛЮТЭРАНСТВА АНТЫТРЫНІТАРЫЗМ

(Мікалай Радзівіл Чорны, Кишкі, Сапегі, Цяпінскі

Нарушэвічы, Валовічы і іншыя) ПАМЯРКОЎНАЕ РАДЫКАЛЬНАЕ

Магнаты і шляхта – ідэалагічна і духоўна ПАСТУПОВЫЯ ПЕРАМЕНЫ Ліквідацыя паншчыны, абараніць ВКЛ ад Польшчы і ад Масквы, Ў ГРАМАДСТВЕ прыватнай уласнасці,

утварыць апазіцыю вярхоўнай уладзе, (Сымон Будны, Цяпінскі) феадальных прывілегіяў;

умацаваць сваё эканамічнае становішча супраць свецкай улады, войнаў,

(скарачэнне расходаў на ўтрыманне царквы, сацыяльн. і нацыян.-рэлігійных

Секарулізацыя царкоўных земляў.) няроўнасцей; утапічныя планы

Мяшчане – супраць царкоўных пабораў, перабудовы грамадства

юрыдыкаў, ідэйнага уплыву (роўнасць, братэрства)

(Абшчыны, з 17 ст. забарона,

Дактрынальныя асаблівасці: выгнанне кіраўнікоў).

1. Адмаўленне каталіцкай іерархіі і улады папы;

2. Зацвярджэнне выбарнасці пастыраў;

3. Адмаўленне ўсёй царкоўнай літаратуры, акрамя “Святога Пісанія”;

4. Дамаўленне пакланення крыжу, абразам, святым месцам і г. д.;

5. З 7 хрысціянскіх сакрамантаў застаўляюць толькі хрост і эўхарыстыю, якія лічуцца сімвалічнымі.

(Вялікая колькасць збораў(абшчын), тэрытарыяльная

аранізацыя з цэнтрам ў Вільні (дыстрыкты))

ЭТАПЫ РЭФАРМАЦЫІ

1. 1553-1570гг

Фарміраванне і хуткае развіцце руху. У гэты час вызначаюцца яго асноўныя “класічныя” накірункі.

2. 1570-1596гг.

Ускладаецца грамацка-палітычнае жыццё, нарастаюць контррэфармацыйныя тэндэнцыі, умацоўваюцца пазіцыі каталіцкай царквы.

3. 1596-сяр. 17 ст.

Рух згінуў. Засталася народжаная ім пратэстанская царква.

Вынікі:

• Фарміраванне грамадскай нацыянальнай самасвядомасці.

• Пранікненне ў жыццё рэнісанса-гуманістычных ідэй.

• Развіццё асветы, кнігадрукавання.

• Культурная і палітычная паланізацыя шляхты.

• Уключэнне ВКЛ у еўрапейскі культурна-гістарычны працэс.

• Пашырэнне міжнародных сувязяў.