- •2. Дінтанудың дінді ғылыми тұрғыдан тану тәсілдері.
- •3. Философия мен діннің айырмашылығы.
- •4. Дін деген не?
- •5. Діннің пайда болуы туралы екі ұстаным.
- •6. Құдай болмысының ғылыми-діни дәлелдемелері.
- •7. Құдай дегеніміз кім немесе ол не?
- •8. Адам деген кім?
- •9. Діни нанымның екі деңгейі.
- •10. Көне замандық алғашқы наным-сенім формалары.
- •11. Ежелгі Грецияда қалыптасқан діни теориялар.
- •12. Деизм және пантеизм
- •13. Діни әрекеттердің өзегі.
- •15. Діннің ықпалдасу қызметі.
- •16. Діннің реттеуші қызметі.
- •17. Діннің коммуникативті қызметі.
- •18. Діннің тәрбиелік қызметі.
- •19. Діннің психотерапевтік қызметі
- •20. Зороастризм және оның ерекшелігі.
- •21. Иудаизм және оның догматтары.
- •22. Индуизм және оның негізі.
- •23. Конфуциандықтағы Аспан мен тұлғаның орны.
- •24. Даосизмнің ерекшелігі.
- •25. Даосизм діни жүйесіндегі адамгершілік принциптері.
- •26. Синтоизмнің негізгі элементтері.
- •27. Буддизмнің шығу тарихы.
- •28. Будда ілімінің негізі және оның ақиқаттары.
- •29. Буддизмнің негізгі ағымдары.
- •30. Христиан дінінің пайда болуы.
- •Ханбали мазһабы
Дінтану ғылымы, оның пәні мен мақсаты.
Дінтану – діндердің пайда болуын, дамуын, қызмет ету заңдылығын, оның құрылымы мен түрлі компоненттерін, көпқырлы феномендерін, қоғамдағы орнын, діндер мен мәдениеттің салаларымен өзара байланысы мен өзара әрекеттестігін зерттейтін ғылым. Дінтану пэн есебінде немесе жеке ғылым жүйесі болып XIX ғасырдың екінші жартысында дүниеге келді. Дінтанудың қайнар көздері сонау ортағасырлық христиан философтарының, мүсылман теологиясының қүдайтанушылық ізденістерінен бастау алады. Бастапқы қүдайтанушылықты дінтанудың алғашқы формасы деп айтамыз. Теология қүдайтану жолында тек догма ғана емес, философиялық түрғыда дэлелдеуге, Қүдайды абсолютті идея, элемдік ерік, элдебір түр-түссіз парасатты негіз түрінде көрсетуге тырысатын қағидаларды пайдаланады. Қазір де теологтар философиялық ілімдермен жэне жаратылыстану деректерімен Қүдайды тану идеяларын жаңартуда. Сондықтан Қүдайтану формасының дінтану формасына өтуі рационалдық философиямен тығыз байланысты. Дінтанудың негізгі пэні дін болғандыктан, діни көзкарас тікелей философиялық көзқараспен тығыз байланысты болғандықтан, дінді «діни философиялық» пэнге де айналдырып қарастырады. Соның салдарынан «діни философия» мен «философиялық дін» дінтанудың ең негізгі теологиялық түрғысы болып есептеледі.
2. Дінтанудың дінді ғылыми тұрғыдан тану тәсілдері.
Ғылыми көзқарас бойынша, дін философияның бөлігі ретінде қарастыруға болатындығы.ін жэне философия, эмбебаптық, дүниетанымдық мэселермен айналысуында. Дінді мәдениеттің бөлігі ретінде қарастырамыз. Дін мэдениетке үксап, адам мэселесін, адамды тэрбиелеу мэселесін өзінің негізгі мэселесі деп есептейді.
3. Философия мен діннің айырмашылығы.
Философия – адамзат дамуының қайнарынан бастау алатын ғылым. Ол біздің заманымызға дейінгі мыңжылдықтың басында дүниеге келді. Сол кезден бастап ол үнемі даму үстінде. Адам баласының ой – өрісі кеңейген сайын философия да тереңдей түсті. Философияны дінге жақын, өйткені ол дін сияқты догмаға сүйенеді дейтіндер де бар. Бірақ ол дін емес. Дегенмен, философия нақты фактілерге жүгінеді. Сондықтан философия басқа ғылымдар сияқты қашанда обьективтік факторларға сүйенеді. Басқа ғылымдар сияқты оның заңдары мен категориялары бар. Философия – дін мен ғылым екеуінің арасындағы дәнекер дейтін көзқарас та кездеседі. Егер дін мифологияны қабылдап, оның қағидаларын, аңыздарын бүтіндей қолдану негізінде қалыптасқан болса, философия ойлау, зерттеу, сын көзбен қарау, талдау негізінде дүниеге келді.
4. Дін деген не?
Дін дегеніміз - Қүдай мен адамның кездесуі деп түсіндіреді. Себебі дін дегеніміз (лат.се: геіідіаге) - «байланыстыру» сөзі арқылы анықталады дейді. Олардың айтуы бойынша, «дін» деген үғым - Қүдайдан келетін түсінік. Дін арқылы адам Қүдаймен байналыс жасайды.
Дін – адамзат қоғамындағы аса күрделі де маңызды әлеуметтік-мәдени сана. Діннің басты мақсаты – адамның рухани жетілуі және оның Жаратушы Құдайға сенімі.
Ислам философиясының түсіндіруінше, дін дегеніміз – әлемді байланыстыратын күш Алланың барлығына сенім. Ислам тұжырымдамасы бойынша, рухани жетілу сатысының бірінші деңгейінде тұрған адамның алғашқы махаббаты, таза құлшылығы, қорқынышы Аллаға арналады.
Материалистік философияда дін жеке адамның жэне қоғамның өмірінің күрделі рухани қүбылысы есебінде қарастырылады. (^ларды топтап көрсетсек, мынадай негізгі аспектілерін көреміз: