Посібники / Словник-мінімум формул біологічно активних сполук
.pdfВінницький національний медичний університет імені М.І.Пирогова
Кафедра біологічної та загальної хімії
Курс загальної хімії
СЛОВНИК – МІНІМУМ формул біологічно активних сполук
Вінниця 2015
1
Методичні матеріали затверджені методкомом загально-теоретичних дисциплін Вінницького національного медичного університету імені М.І. Пирогова (протокол № 4 від 23.04.14р.)
Словник перероблено з Словника-2014р:
доц. Смірнова О.В., доц. Мельник А.В.
Рецензент – Антонюк В.С., к. х. н., доцент
Комп`ютерна верстка :
Палієнко В.В. Ящун О.С.
2
АЛКАНИ –
це насичені вуглеводні з простим (одинарним) зв`язком між атоми карбону.
(R− радикал)
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Радикали |
|||||||||||||||||||||||||||
Назва |
|
|
|
|
|
Формула |
Назва |
|
|
|
|
|
|
Формула |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Метан |
CH4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Метил |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Етан |
CH3 |
|
|
|
CH3 |
|
|
|
Етил |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
Пропан |
CH3 |
|
|
CH2 |
|
|
|
CH3 |
|
|
|
Пропіл |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ізопропіл |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Бутан |
CH3 |
|
CH2 |
|
|
|
|
|
CH2 |
CH3 |
Бутил |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вторбутил |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Ізобутан |
CH3 |
|
CH |
|
|
|
CH3 |
|
|
|
Ізобутил |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
(2- метил - |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CH3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
пропан) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Третбутил |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Пентан |
CH3 |
|
CH2 |
|
|
|
CH2 |
|
|
CH2 |
|
CH3 |
Пентил |
|
CH3 |
|
|
CH2 |
|
|
CH2 |
|
CH2 |
|
CH2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Вторпентил |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
Ізопентан |
CH3 |
|
CH |
|
|
|
|
CH2 |
|
|
CH3 |
Ізопентил |
|
CH3 |
|
|
|
CH |
|
|
CH2 |
|
|
CH2 |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2 – метил - |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CH3 |
||||||||||||||||||||||
|
CH3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
бутан) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Третізопентил |
CH3 |
|
|
|
C |
|
CH2 |
|
CH3 |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CH3 |
||||||||||||||||||||
2,2 – |
|
|
|
CH3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
диметил - |
CH3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C |
|
CH3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
пропан |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
CH3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Галогеналкани –
це похідні алканів, в яких один або більше атомів гідрогену заміщені галогенами
Хлорметан |
СH3Cl |
|
|
Трихлорметан (хлороформ) |
СHCl3 |
|
|
Чотирихлористий карбон |
СCl4 |
|
|
Трийодметан (йодоформ) |
СHI3 |
|
|
Хлоретан |
|
|
|
Хлорпропан |
|
|
|
2 - Хлорпропан |
|
|
|
Хлорбутан |
|
|
|
2 - Хлорбутан |
|
|
|
Алкени –
це ненасичені вуглеводні з подвійним зв`язком між атомами карбону.
Етен |
|
|
|
|
|
|
CH2 |
|
|
|
CH2 |
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Пропен |
|
|
|
CH3 |
|
|
|
CH |
|
|
|
CH2 |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Бутен - 1 |
CH3 |
|
|
CH2 |
|
|
CH |
|
|
CH2 |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Бутен - 2 |
CH3 |
|
|
CH |
|
|
|
CH |
|
CH3 |
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
Пентен – 1 |
CH3 |
|
|
CH2 |
|
|
|
CH2 |
|
|
|
CH |
|
|
CH2 |
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
Пентен – 2 |
CH3 |
|
|
CH2 |
|
|
|
CH |
|
|
|
CH |
|
CH3 |
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4
Арени - це бензен та його похідні
Бензен
Феніл
Толуен
Бензил
Ксилени: о – ксилен
(о -диметилбензен)
м – ксилен (м- диметилбензен)
п – ксилен (п - диметилбензен)
Етилбензен
5
Ізопропілбензен (кумол)
Стирол (вінілбензен)
Бензиловий спирт
Бензальдегід
Бензойна кислота
Параоксибензойна кислота
Пара – амінобензойна кислота
Анілін (амінобензен)
6
Пара - метиланілін
Бензиламін
Саліцилова кислота
Ацетилсаліцилова кислота
Фенол
Орто – діоксибензен (пірокатехін )
Мета – діоксибензен (резорцин)
Пара - діоксибензен (гідрохінон)
7
Крезоли: орто – крезол (орто - метилфенол)
мета – крезол (мета – метилфенол)
пара – крезол (пара – метилфенол )
Пара - нітрофенол
Спирти - це похідні вуглеводнів, в яких один або більше атомів
гідрогену заміщені окси (гідрокси- ) групою. (R–О– алкокси група)
Метанол
Метокси
Етанол
Етокси
Пропанол
Ізопропанол
Бутанол
8
Вторбутанол
Ізобутанол
Третбутанол
Циклогексанол
Вініловий спирт
Багатоатомні спирти – це похідні вуглеводнів, які містять декілька окси (гідрокси-)
груп біля різних атомів карбону
Етиленгліколь (етандіол)
Гліцерол (пропантріол)
Сорбіт
Ксиліт
Прості ефіри (етери) – це похідні алканів, в яких один атом гідрогену заміщений
алкокси-групою (або - це похідні спиртів, в яких атом гідрогену оксигрупи
заміщений радикалом)
Диметиловий етер
9
Диетиловий етер (медичний етер)
Фенілетиловий етер
Аміни – це похідні вуглеводнів, в яких один або більше атомів
гідрогену заміщені аміногрупою.
Метиламін
Етиламін
Пропіламін
Ізопропіламін (2 – амінопропан)
Бутиламін
Втор – бутиламін
Первинний амін (метиламін)
Вторинний амін (диметиламін)
Третинний амін (триметиламін)
Четвертинна основа
Біогенні аміни – це аміни, які утворюються в організмі людини в результаті
декарбоксилювання амінокислот
Коламін (етаноламін)
10