Общее / O'z DSt 8.010.1-2002 Метрология. Термины и определения. Основные и общие
.pdfO'z DSt 8.010.1:2002
8.37
Ўлчашларнингишончсизлиги
ўлчашларнинг ноаниқлиги
барча мунтазам ва тасодифий хато- ликларни ўз ичига олган, ўлчашлар хатоликлари чегараларининг мажмуи.
8.37
Недостоверностьизмерений
неточность измерений
совокупность пределов погрешно- стей измерений, включающая все систематические и случайные по- грешности.
8.38 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.38 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ўлчаш натижаларининг |
|
|
|
Правильностьрезультатов |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
тўғрилиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
измерений |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
ўлчашлар натижаси мунтазам хатолик- |
характеристика качества измерений, |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
ларининг нолга яқинлигини кўрсатувчи, |
отражающая близость к нулю систе- |
|
" |
|||||||||||||||||||||||||||
ўлчашлар сифатининг тавсифи. |
|
матических погрешностей результата. |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
8.39 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.39 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
Ўлчашларнинг тўлиқ хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|||||||||||
Полная погрешностьизмеренийз |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
||
катталикларнинг барча хусусий ха- |
погрешность результата |
" |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
косвенных |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
толиклари |
- аргументлар |
|
таъсирида |
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
воздейст- |
|
|
||||||||||||
|
измерений, обусловленнаяс |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
содир бўлган, |
билвосита |
|
ўлчашлар |
|
|
|
|
|
н |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
вием всех частныхе |
погрешностей ве- |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
натижасининг хатолиги. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
личин - аргументов" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
к |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
8.40 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.40а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Ўлчашларнинг тўғрилиги |
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
тПравильностьизмерений |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
показатель качества измерений, от- |
|
|
||||||||||||||||
ўлчашлар натижаси мунтазам ухато- |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ъ |
ражающий близость к нулю система- |
|
|
|||||||||||||||||
ликларининг нолга яқинлигини кўр- |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
сатувчи, |
|
|
|
- |
|
|
|
тических погрешностей в его резуль- |
|
|
||||||||||||||||||||
ўлчашлар тсифатининг |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
кўрсаткичи. |
|
р |
|
|
|
|
|
тате. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
х |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
я |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
9 Условия измерений |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
9 Ўлчашсшароитлари |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Э |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Нормальные условия измерений |
|
|
|
|
||||||||||||||
Ўлчашнинг меъёрий шароитлари |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
меъёрий шароитлар |
|
|
|
|
|
нормальные условия |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
кичиклиги сабабли ўлчашлар нати- |
условия измерения, характеризуе- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
жасининг ўзгариши ҳисобга олин- |
мые совокупностью значений или об- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
майдиган, таъсир этувчи катталиклар |
ластей значений влияющих величин, |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
қийматларининг ёки қийматлари дои- |
при которых изменением результата |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
раларининг мажмуи билан тавсифла- |
измерений пренебрегают вследствие |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
надиган, ўлчаш шароитлари. |
|
малости. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Изоҳ - Ўлчашларнинг меъёрий ша- |
Примечание - Нормальные условия изме- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
роитлари муайян турдаги ўлчаш во- |
рений устанавливаются в нормативных и |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
ситаларига ёки уларни қиёслаш бўйича (ка- |
технических документах на средства изме- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
либрлашга) тузилган меъёрий ва техника- |
рений конкретного типа или по их поверке |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
вий ҳужжатлар белгиланади. |
|
|
|
|
(калибровке). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
46
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O'z DSt 8.010.1:2002 |
|
|
||||||||
9.2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
таъсир этувчи катталикнинг |
|
нормальное значение |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
нормал қиймати |
|
|
|
|
|
|
влияющей величины |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
нормал қиймат |
|
|
|
|
|
|
|
нормальное значение |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
номинал қиймат сифатида бел- |
значние влияющей величины, уста- |
|
|
||||||||||||||||||||||||
гиланган таъсир этувчи катта- |
новленное в качестве номинального. |
|
|
||||||||||||||||||||||||
ликнинг қиймати. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Изоҳ - Кўпчилик катталикларни ўлчашда |
|
Примечание - При измерении многих ве- |
|
|
|||||||||||||||||||||||
20 оС ёки 293 К, бошқа ҳолларда эса 296 К |
личин нормируется |
нормальное |
|
значение |
|
|
|||||||||||||||||||||
(23 оС) ҳарорат меъёрий деб белгиланади. |
температуры 20 оС или 293 К, а в других |
|
|
||||||||||||||||||||||||
Ўлчаш воситаларининг |
асосий хатолиги |
случаях нормируется 296 К (23 оС). На нор- |
|
|
|||||||||||||||||||||||
одатда, меъёрий қийматга мўлжаллаб |
мальное значение обычно рассчитана ос- |
|
|
||||||||||||||||||||||||
ҳисобланган бўлади, турли шароитларда |
новная погрешность средств измерений, к |
|
|
||||||||||||||||||||||||
бажарилган кўпчилик ўлчашларнинг нати- |
которому приводятся |
результаты многих |
|
" |
|||||||||||||||||||||||
жалари шу меъёрий қийматга келтирилади. |
измерений, выполненные в разных услови- |
|
|||||||||||||||||||||||||
т |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ях. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
||
9.3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
||
Таъсир этувчи катталик қий- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
Нормальная область значенийа |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
матларининг нормал доираси |
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
влияющей величиныт |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
нормал доира |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
нормальная областьге |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
белгиланган |
аниқлик меъёрларига |
|
|
|
" |
|
|
влияющей вели- |
|
|
|||||||||||||||||
|
область изначений |
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
мувофиқ |
катталик таъсирида содир |
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
чинык, в пределах которой изменени- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
бўлган ўлчашлар натижасининг ўзна- |
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
мем результата измерений под ее дей- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
ришини |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
ҳисобга олмаслик мумкино ствием можно пренебречь в соответ- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
у |
ствии |
|
с установленными |
нормами |
|
|
||||||||||
бўлган, таъсир этувчи катталиклқий- |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ъ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
матларининг доираси. |
|
|
|
|
а |
|
точности. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
Пример - Нормальная область зна- |
|
|
||||||||||||||
Мисол - Аниқлик классио |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
о |
элементларни |
чений |
|
температуры |
при |
по-верке |
|
|
||||||||||||||
0,005 бўлган меъёрийб |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
х |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
қиёслашда темпе- |
нормальных элементов класса точ- |
|
|
||||||||||||||||||||
термостатда" |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
я |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ности |
0,005 в |
термостате |
|
|
не |
|
|
|||||||||
ратурасқийматларининг меъёрий |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
доирасив |
белгиланган 20 |
С дан 0,05 |
должнв изменяться |
более |
|
чем |
|
на |
|
|
|||||||||||||||||
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ло |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
±0,05 |
С от установленной темпе- |
|
|
||||||||||||
ЭС дан ортиқ ўзгармаслиги, яъни |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
19,95 дан 20,05 оС гача чегарада |
ратуры 20 оС т.е., быть в диапазоне |
|
|
||||||||||||||||||||||||
бўлиши лозим. |
|
|
|
|
|
|
|
|
от 19,95 до 20,05 оС. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
9.4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Таъсир этувчи катталик |
|
|
|
Рабочая область значений |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
қийматларининг ишчи доираси |
влияющей величины |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
ишчи доира |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
рабочая область |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
ўлчаш воситасининг қўшимча хато- |
|
область значений влияющей вели- |
|
|
|||||||||||||||||||||||
лиги ёки кўрсатувининг |
|
ўзгариши |
чины, в пределах которой нормируют |
|
|
||||||||||||||||||||||
меъёрланадиган таъсир этувчи катта- |
дополнительную |
|
погрешность |
|
или |
|
|
||||||||||||||||||||
лик қийматларининг доираси. |
|
изменение показаний средства изме- |
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
рений. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
47
O'z DSt 8.010.1:2002 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
9.5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчашларнинг ишчи шароитлари |
абочие условия измерений |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
таъсир |
этувчи |
катталикларнинг |
|
условия измерений, при которых |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
қийматлари ишчи доиралар чегарала- |
значения влияющих величин нахо- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
рида жойлашгандаги ўлчашлар ша- |
дятся в пределах рабочей области. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
роитлари. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Мисоллар |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Примеры |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
1 Ўлчаш конденсатори учун ат- |
|
1 Для измерительного кон- |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
роф |
ҳароратининг |
|
меъёрийдан |
денсатора |
|
нормируют дополни- |
|
|
||||||||||||||||||||||||
фарқланишига |
|
|
|
мўлжаллаб, |
тельную погрешность на откло- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
қўшимча хатолик меъёрланади. |
нение температуры окружающего |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
воздуха от нормальной. |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
2 Ўзгарувчан ток частотасининг 50 |
2 Для амперметра нормируют из- |
|
" |
|||||||||||||||||||||||||||||
Гц дан |
фарқланишига мўлжаллаб |
мерение показаний, |
|
вызванное от- |
т |
|||||||||||||||||||||||||||
(мазкур |
ҳолда 50 Гц частотанинг |
клонением |
частоты |
переменного |
р |
|||||||||||||||||||||||||||
а |
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
меъёрий қиймати деб қабул қилина- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
|
||||||||||||||
тока от 50 Гц (50 Гц в данном аслу- |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
ди) амперметр кўрсатувининг ўзга- |
чае |
принимается |
|
|
за |
|
|
|
з |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
нормальное |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
риши меъёр-ланади. |
|
|
|
|
|
значение ча-тоты). |
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
9.6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.6 |
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Иш доираси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Рабочее пространствои |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(ўлчаш воситасини ва ўлчашар объ- |
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
частькпространства (окружающего |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ектини |
ўраб |
олган) доиранинг бир |
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
мсредство измерений и объект измере- |
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
қисми; |
бунда таъсир |
|
|
|
|
т |
|
в котором нормальная область |
|
|
||||||||||||||||||||||
этувчи каттао- |
ний), |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ликлар |
қийматларининг |
|
|
у |
значений влияющих |
|
величин нахо- |
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
меъёрийл |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ъ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
доираси |
белгиланган |
|
|
а |
|
дится в установленных пределах. |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
мчегараларда |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
жойлашади. |
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
х |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
9.7 |
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
9.7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
я |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
и |
|
|
|
чекли |
|
|
|
|
|
Предельные условия |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Ўлчашларнингс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
измерений |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
шартлари.в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
предельные условия |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Эчекли шартлар |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
ўлчашлар |
|
воситаси |
бузилмас ва |
|
условия измерений, характеризуе- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
метрологик тавсифларини ёмонлаш- |
мые экстремальными значениями из- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
тирмасдан чидаш берадиган, ўлча- |
меряемой и влияющих величин, ко- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
нувчи ва таъсир этувчи катталиклар- |
торые средство измерений может вы- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||
нинг |
экстремал |
|
қийматлари билан |
держать без разрушений и ухудшения |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
тавсифланадиган |
ўлчашлар |
шароит- |
его метрологических характеристик. |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
лари. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
48
10 Назарий метрология
10.1
Детерминантлангансигнал
ҳар қандай бир маъноли таъ- рифланадиган ва қайтарилувчан сиг- нал.
O'z DSt 8.010.1:2002
10 Теоретическая метрология
10.1
Детерминированныйсигнал
сигнал, который в любое время оп- ределен однозначно и является вос- производимым.
10.2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ўлчаш операциялари |
|
|
|
|
|
|
Измерительныеоперации |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
катталикни ўлчаш, ўлчаш натижала- |
|
операции, связанные с измерением |
|
|
|||||||||||||||||||||||
рига ишлов бериш, маълумотларни |
величины, обработкой результатов |
|
|
||||||||||||||||||||||||
узатиш ёки бошқарувчи сигнални измерений, передачей данных или |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
яратиш билан боғлиқ бўлган амаллар, |
выработкой управляющего сигнала |
|
|
|
" |
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ишлар. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
||
10.3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
|
Когерентлик (ёки корреляция) ора- |
Интервал когерентности |
|
У |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
" |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
лиғи |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
(или корреляции) |
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
жараёнлар ўртасида тўхталиш вақти |
|
|
|
|
|
т |
|
задержки про- |
|
|
|||||||||||||||||
|
промежуток временин |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
оралиғи бўлиб, бундай вақт оралиғи- |
|
|
|
|
г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
цессами, приакотором уже процессы |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
да жараёнлар мустақил бўлиб қолади. |
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
становятсязнезависимыми. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
к |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Консилиум |
|
|
|
|
|
|
|
о |
Консилиум |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
у |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
эксперт усул. |
|
|
|
|
л |
|
|
экспертный метод. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
ъ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.5 |
|
|
т |
|
|
|
|
10.5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
Коэффициентконкордации |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Конкордлашкоэффициентиб |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
х |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
ўзаро келишилган- |
|
мера согласованности экспертов. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||
экспертларнинг" |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
я |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ликларисўлчови. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
10.6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Э |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Начальные моменты |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Бошланғич моментлар |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
эҳтимолликнинг |
тақсимот қонуни |
|
средние значения числовых харак- |
|
|
||||||||||||||||||||||
сонли тавсифларининг ўртача қий- |
теристик закона распределения веро- |
|
|
||||||||||||||||||||||||
матлари. |
|
|
|
|
|
|
|
|
ятности, причем усреднены величи- |
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ны, отсчитываемые от начала коор- |
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
динат. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Топиш |
|
|
|
|
|
|
|
|
Обнаружение |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
тартиб шкаласи бўйича ўлчашларда |
|
сравнение с размером, равным ну- |
|
|
|||||||||||||||||||||||
нолга тенг ўлчам билан таққослаш. |
|
лю, в измерениях по шкале порядка. |
|
|
|
49
O'z DSt 8.010.1:2002 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
10.8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Ихтиёрий шаклдаги |
|
импульснинг |
Обобщеннаяамплитуда |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
умумлаштирилганамплитудаси |
|
(длительность) импульса |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
(давомийлиги) |
|
|
|
|
|
|
|
произволшьнойформы |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
тўғри тўртбурчакли майдон ва энер- |
|
амплитуда (длительность) эквива- |
|
|
||||||||||||||||||||||||
гияга эга бўлган, тўғри тўртбурчакли |
лентного |
прямоугольного |
импульса, |
|
|
|||||||||||||||||||||||
эквивалент импульснинг амплитудаси |
имеющая такую же площадь и энер- |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
(давомийлиги). |
|
|
|
|
|
|
|
|
гию. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
10.9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Сигналнинг доимий ташкил |
|
|
|
Постояннаясоставляющая |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
этувчиси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
сигнала |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
сигналнинг ўртача арифметик қий- |
|
среднее |
арифметическое значение |
|
" |
|||||||||||||||||||||||
мати ёки математик кутилиши. |
|
|
|
или математическое ожидание сигна- |
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
т |
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ла. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
10.10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"У |
|
|
|
|
|
|||||
Репер (таянч) нуқталар |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
Реперные (опорные) точкив |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
шкалада белгилаб қўйилган нуқта- |
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
зафиксированныенточки на шкале. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
лар. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
г |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
10.11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
к |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.11р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Реперли шкалалар |
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
Реперные шкалы |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
о |
|
шкалы с реперными точками. |
|
|
|
|
|
|||||||||
реперли нуқталар белги-ланган шкам- |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
у |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
лалар. |
|
|
|
|
|
|
|
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
ъ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
10.12 |
|
|
о |
|
|
|
|
|
10.12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
Стационарныйсигнал |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Стационар сигналх |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
статик |
|
" |
|
|
вақт |
бўйича |
|
стохастический сигнал, статические |
|
|
||||||||||||||||||
ятавсифлари |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
стохастик сигнал. |
|
характеристики которого не изменя- |
|
|
||||||||||||||||||||
ўзгармайдиганр |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ются по времени. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Э |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Стохастик сигнал |
|
|
|
|
|
|
|
Стохастический сигнал |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
айрим |
пайтда тасодифий |
тарзда |
|
сигнал, который в каждый отдель- |
|
|
||||||||||||||||||||||
ўзгарадиган ва фақат статик қонуни- |
ный момент изменяется |
случайным |
|
|
||||||||||||||||||||||||
ятлар билан баён этилиши мумкин |
образом и может быть описан только |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
бўлган сигнал. |
|
|
|
|
|
|
|
|
статическими законами. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
10.14 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.14 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Характеристикфункция |
|
|
|
|
Характеристическаяфункция |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
тасодифий катталикнинг характери- |
|
характеристическая функция слу- |
|
|
||||||||||||||||||||||||
стик функцияси (10.16 га қар.). |
|
|
|
чайной величины (см. 10.15). |
|
|
|
|
|
50
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O'z DSt 8.010.1:2002 |
|
|
||||||||
10.15 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.15 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Тасодифийкатталикнинг |
|
|
|
|
Характеристическаяфункция |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
характеристикфункцияси |
|
|
|
случайной величины |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
тасодифий катталикнинг математик |
|
математическое |
ожидание |
случай- |
|
|
||||||||||||||||||||||
кутилиши. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ной величины. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
10.16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Тасодифийкатталикнинг |
|
|
|
|
Числовые характеристики |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
сонли характеристикаси |
|
|
|
|
случайной величины |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
тасодифий катталикнинг моменти. |
|
|
моменты случайной величины. |
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
10.17 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.17 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Эксцесс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Эксцесс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
||||
эгри чизиқнинг ўткирланиш ўлчови |
|
мера заостренности кривой (кривые |
|
|||||||||||||||||||||||||
|
т |
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
(чўққиси ўткирроқ эгриларнинг экс- |
с более |
острой |
вершиной |
|
|
|
а |
|
||||||||||||||||||||
имеютд |
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
|
цесси каттароқ бўлади). |
|
|
|
|
|
|
больший эксцесс). |
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
10.18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.18 |
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Эргодик фаразия |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
Эргодическая гипотезан |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
бир |
тасодифий реализация |
учун |
|
среднее |
|
г |
|
случайной вели- |
|
|
||||||||||||||||||
|
значениеа |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
олинган, |
тасодифий |
катталикнинг |
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
чины позсовокупности реализации |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
вақт бўйича ўртача қийматига реали- |
|
к |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
равнойр среднему значению этой ве- |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
зациянинг |
|
мажмуи |
бўйича |
тенг |
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
личины во времени, взятой для одной |
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
о |
случайной реализации. |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
бўлган бу катталикнинг ўртача қийм- |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
у |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
мати. |
|
|
|
|
|
|
|
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
ъ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
10.19 |
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
10.19 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
Шкала интервалов |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Оралиқлар шкаласих |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
жуда |
|
|
" |
|
|
белгиланган |
|
шкала со строго определенными ин- |
|
|
||||||||||||||||||
аниқя оралиқлар |
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
тервалами. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
шкалар. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Э |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.20 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.20 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Тартиб шкаласи |
|
|
|
|
|
|
Шкала порядка |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
ўлчанадиган катталикларнинг ўсиш |
|
размеры измеряемых величин, рас- |
|
|
||||||||||||||||||||||||
ёки камайиш тартибида |
жойлашган |
положенные в порядке возрастания |
|
|
||||||||||||||||||||||||
ўлчамлари. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
или убывания. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
51
O'z DSt 8.010.1:2002
Алфавит кўрсаткич
Аддитив катталик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.21 |
|
|
|
|
|
|
||||
Амалий метрология |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.4 |
|
|
|
|
|
|
|||||
Аниқлиги тенг бўлмаган ўлчашлар |
|
|
|
|
|
|
|
|
5.3 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Асосий катталик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.11 |
|
|
|
|
|
|
|||
Бевосита баҳолаш усули |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.3 |
|
|
|
|
|
|
|||||||
Бевосита ўлчаш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.10 |
|
|
|
|
|
|
|||
Билвосита ўлчаш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.11 |
|
|
|
|
|
|
|||
Бир гуруҳ ўлчашлар натижасининг ишончлилиги |
|
|
|
|
|
7.13 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Бир марта ўлчаш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.4 |
|
|
|
|
|
|
|||
Бир марта ўлчаш натижаси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.15 |
|
|
|
|
|
|
||||||||
Бир марта ўлчаш натижасининг хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
8.30 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Биргаликда ўлчаш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.13 |
|
|
|
|
|
|
||||
Бирлик ўлчашлар натижаларининг ўлчашлар |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
қаторида ўртача квадратик хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
8.14 |
|
|
|
|
|
" |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Бирликлар ўртасида боғланиш тенгламалари |
|
|
|
|
|
|
4.13 |
|
|
|
|
т |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
||||||||||||||
Бошланғич дақиқалар |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.6 |
|
|
|
|
а |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
||||||||
Детерминантланган сигнал |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.1 |
|
|
а |
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
||||||||||||
Жамланган стандарт ноаниқлик |
|
|
|
|
|
|
|
|
8.32 |
|
з |
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
"У |
|
|
|
|
|||||||||||
Интерполяция хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.10в |
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
Ихтиёрий шаклдаги импульснинг умумлаштирилган |
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
|
|
|
|
|
|
||
амплитудаси давомийлиги |
|
|
|
|
|
|
е |
10.8 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
г |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Иш доираси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
9.6 |
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Йўқотилмаган мунтазам хатолик |
|
|
|
з |
|
|
|
|
8.7 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
ка |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Катталик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
3.1 |
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Катталик бирлигининг ўлчами |
т |
|
|
|
|
|
|
4.11 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
8.25 |
|
|
|
|
|
|
|
Катталик бирлиги ўлчамини узатишухатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ъ |
тизими |
|
|
|
|
|
|
4.8 |
|
|
|
|
|
|
||
Катталик бирликларининг когерента |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Катталик тури |
|
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
3.20 |
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Катталик шкаласи |
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.17 |
|
|
|
|
|
|
|||||
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.3 |
|
|
|
|
|
|
|||
Катталик ўлчамих |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
кўрсаткичи |
|
|
|
|
|
|
|
|
3.14 |
|
|
|
|
|
|
|||
Катталик ўлчаминингя |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Катталиксўлчов бирлиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
е |
бирликлари |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
||||
Катталиклар.в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4.2 |
|
|
|
|
|
|
|
ЭКатталиклар бирликлари тизими |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Катталиклар бирликлари тизимининг асосий бирлиги |
|
|
|
|
4.3 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Катталиклар бирликлари тизимининг ҳосилавий бирлиги |
|
|
|
4.4 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Катталиклар тизими |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.10 |
|
|
|
|
|
|
|||||
Катталиклар ўртасидаги боғланиш тенгламаси |
|
|
|
|
|
3.19 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Катталикларнинг ўлчамлилиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
3.13 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Катталикни ўлчаш натижаси |
|
|
|
|
|
|
|
|
7.1 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Катталикни ўлчашда ўрта арифметик қиймат принципи |
|
|
|
|
8.34 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Катталикнинг бирлигини қайта тиклаш хатолиги |
|
|
|
|
|
8.24 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Катталикнинг вазний ўртача қиймати |
|
|
|
|
|
|
|
7.7 |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Катталикнинг каррали бирлиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
4.9 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Катталикнинг когерент ҳосилавий бирлиги |
|
|
|
|
|
|
4.7 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Катталикнинг сонли қиймати |
|
|
|
|
|
|
|
|
3.5 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Катталикнинг тизимдаги бирлиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
4.5 |
|
|
|
|
|
|
52
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O'z DSt 8.010.1:2002 |
|
|||||||||
Катталикнинг тизимдан ташқари бирлиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
4.6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Катталикнинг улушли бирлиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4.10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Катталикнинг ўлчов бирлиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4.1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Кенгайтирилган ноаниқлик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.35 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Катталикнинг қиймати |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Когерентлик ёки корреляция оралиғи |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Конкордлаш коэффициенти |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Консилиум |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Контактли ўлчашлар усули |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Контактсиз ўлчашлар усули |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Кўп марта ўлчаш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Кўп марта ўлчаш натижаси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.14 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Мажмуий ўлчашлар |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Метрология |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
Мутлақ ўлчаш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
Назарий метрология |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.2 |
|
|
|
|
|
|
|
р |
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
Нисбий ўлчаш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.9 |
|
|
|
|
|
|
н |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
||
Ноаддитив катталик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.22 |
|
|
|
с |
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
Нолга келтириб ўлчаш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.5 |
|
|
" |
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|||||||
Оралиқлар шкаласи |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.8т |
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Репер (таянч) нуқталар |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н10.10 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Реперли шкалалар |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
г |
|
10.11 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сезги аъзолари орқали ўлчашлар |
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
6.12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Сигналнинг доимий ташкил этувчиси |
|
к |
|
|
|
|
|
10.9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
3.23 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сонли қийматлар ўртасидаги боғланиш тенгламасим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Стандарт ноаниқлик |
|
|
|
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
8.21 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
у |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Статик ўлчаш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
ъ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Стационар сигнал |
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.12 |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Стохастик сигнал |
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.13 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тартиб шкаласи |
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.20 |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
" |
х |
|
|
сонли характеристикаси |
|
|
|
|
|
|
10.16 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Тасодифий катталикнингА |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
я |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.15 |
|
|
|
|
|
|
|
||
Тасодифийикатталикнинг характеристик функцияси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.24 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Таъсирр |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
лТаъсир этувчи катталик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Э |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Таъсир этувчи катталик қийматларининг меъёрий |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
доираси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Таъсир эткучи катталик қийматларининг ишчи доираси |
|
|
|
|
9.4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
Таъсир этувчи катталикнинг меъёрий қиймати |
|
|
|
|
|
|
|
9.2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Тенг аниқлик билан ўлчашлар |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Топиш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тузатма |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.17 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Тузатма кэффициенти |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Тузатма кўпайтувчиси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Тузатилган ўлчаш натижаси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Тузатилмаган ўлчаш натижаси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Тўлдириш билан ўлчаш усули |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Халқаро бирлик тизими |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4.12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
53
O'z DSt 8.010.1:2002
Характеристик функция |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.14 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Хатоликнинг мутлақ қиймати |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.10 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Хусусий катталик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Чин қиймат |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Шартли шкала |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Эвристик ўлчашлар |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Эксцесс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.17 |
|
|
|
|
|
|
|
||
Эргодик фаразия |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.18 |
|
|
|
|
|
|
|
||||
Янглиш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.28 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчаш амаллари |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
10.2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Ўлчамли катталик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.15 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Ўлчамсиз катталик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
Ўлчанадиган катталик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
Ўлчаш воситасининг кўрсаткичларини ҳисоблаш |
|
|
|
|
|
|
|
5.15 |
|
|
|
|
|
|
|
" |
|||||||||||
Ўлчаш воситалари кириш сигналининг |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
маълумотли параметрлари |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.26 |
|
|
|
|
|
|
р |
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
Ўлчаш воситалари чиқиш сигналининг маълумотли |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
||
параметрлари |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.27 |
|
|
|
с |
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
Ўлчаш воситасини даражалаш хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
8.23 |
|
" |
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Ўлчаш жараёни |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.25т |
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчаш масаласи |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н5.18 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ўлчаш маълумоти |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
г |
|
5.17 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчаш меъёрий шароитлари |
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
9.1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ўлчаш натижасининг хатолиги |
|
|
|
к |
|
|
|
|
|
8.1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
8.37 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчаш натижаси хатолигининг ишончли оралиғим |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
7.5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ўлчаш натижаларининг қайтарилувчанлиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
Ўлчаш объекти |
|
|
|
|
|
|
у |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.19 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
ъ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчаш сигнали |
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчаш тасодифий хатолигио |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчаш шароитларининг чегараси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
" |
х |
ўзгаришига боғлиқ ўлчаш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Ўлчаш шароитларинингА |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
я |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||
хатолигии |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчашрусулининг хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.14 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
лЎлчашдаги кузатиш |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Э |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.13 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчашлар натижаларининг кўлами |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Ўлчашлар натижасининг ўртача арифметик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
қийматнинг ўртача квадратик хатоси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.15 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
Ўлчашлар натижасининг аниқлиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.19 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Ўлчашлар натижаси хатолигининг ишончли чегаралари |
|
|
|
|
8.16 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Ўлчашлар натижасининг жамланган ўртача квадратик |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.31 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчашлар натижасининг вазни |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.8 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Ўлчашлар натижаларининг яқинлиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Ўлчашлар қаторидаги энг катта ўлчаш хатоси |
|
|
|
|
|
|
|
8.29 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Ўлчашлар натижасининг математик кутилмаси |
|
|
|
|
|
|
|
7.12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
Ўлчашлар натижасининг қатори |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
7.6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
54
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
O'z DSt 8.010.1:2002 |
|
|||||||||
Ўлчашлар натижаларининг тўғрилиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.39 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
Ўлчашлар принципи |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Ўлчашлар сифати |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.23 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Ўлчашлар соҳаси |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.20 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
Ўлчашлар тури |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.21 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Ўлчашлар усули |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
(Ўлчашлар қаторида) бирлик ўлчашнинг ўртача |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
арифметик хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.36 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
Ўлчашлар қаторидаги натижаларнинг тарқоқлиги |
|
|
|
|
|
|
|
8.12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
Ўлчашларни бажариш усулияти |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6.11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Ўлчашларнинг динамик хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.27 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Ўлчашларнинг ишончсизлиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.38 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
Ўлчашларнинг ишчи шароитлари |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
9.5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
Ўлчашларнинг кичик тури |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
5.2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|||||||||
Ўлчашларнинг ноаниқлиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.20 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
Ўлчашларнинг статик хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.26 |
|
|
|
|
|
|
р |
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
д |
|
Ўлчашларнинг тўлиқ хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
н |
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
||
Ўлчашларнинг тўғрилиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.40 |
|
|
|
с |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
У |
|
|
|
|
|
Ўлчашларнинг асбобий хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.3 |
|
|
" |
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
Ўлчашларнинг мунтазам хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.2т |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчашларнинг субъектив хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
н8.6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ўлчашларнинг мутлақ хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
г |
|
8.9 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ўлчашларнинг нисбий хатолиги |
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
8.11 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
з |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
Ўлчов билан таққослаш усули |
|
|
|
|
|
к |
|
|
|
|
|
6.4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Ўриндошлик билан ўлчаш усули |
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
6.6 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Қиёслаш усулининг хатолиги |
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.22 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
у |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
Қонунлаштирувчи метрология |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2.3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ъ |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ҳақиқий қиймат |
|
|
|
|
|
а |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3.7 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
м |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
- |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
ҳосилавий катталик |
т |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
8.12 |
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
о |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
б |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
х |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
" |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
я |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
и |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
с |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
е |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
в |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
л |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Э |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
55