План :
Уводзiны
Пачатак новаго перыяду беларускага нацыянальнага руху. Першыя беларускiя аганiзацыi.
Утварэнне Беларускай Сацыялiстычнай Грамады, яе прагарамныя патрабаваннi.
Заключэнне
1.Уводзiны
Канец XIX - пачатак ХХ стст. - Час стварэння і станаўлення палітычных партый. На тэрыторыі Беларусі ўзнікалі і дзейнічалі агульнарасійскія і мясцовыя нацыянальныя партыйныя арганізацыі. На II з'ездзе РСДРП (1903 г.) была прынята праграма гэтай партыі. Яна прадугледжвала звяржэнне самадзяржаўя, устанаўленне дэмакратычнай рэспублікі, а пазней - і дыктатуры пралетарыяту шляхам сацыялістычнай рэвалюцыі. На з'ездзе партыя раскалолася на бальшавікоў (прыхільнікаў У. І. Ульянава (Леніна) і меншавікоў (прыхільнікаў Ю. Мартова). Бальшавікі выступалі за правядзенне буржуазна-дэмакратычнай і адразу сацыялістычнай рэвалюцыі і ўстанаўленне дыктатуры пралетарыяту. Меншавікі лічылі, што ў Расiі павінна перамагчы буржуазна -дэмакратычная рэвалюцыя і краіна будзе развівацца па буржуазнаму шляху, а затым шляхам рэформаў перайсці да сацыялізму. У студзені 1904 г. быў арганізаваны Палескі камітэт РСДРП, які аб'яднаў сацыял-дэмакратычныя групы.
У канцы 1901 - пачатку 1902 гг. была створана партыя сацыялістаў-рэвалюцыянераў. У 1902 г. у яе склад ўвайшла Рабочая партыя палітычнага вызвалення Расіі, якая грунтавалася ў Мінску. У сваёй дзейнасці эсэры выступалі за дэмакратычную рэспубліку, правядзенне сацыялізацыі зямлі; сродкам дасягнення мэты лічылі тэрор. Эсэраўскія арганізацыі дзейнічалі ў Мінску, Віцебску, Вільні, Гомелі, Бабруйску і іншых гарадах.
У пачатку ХХ ст. у Беларусі мела ўплыў Польская сацыялістычная партыя (ППС). Яе галоўнай задачай было адраджэнне незалежнай польскай дзяржавы. Мясцовыя групы ўтварылі Польскую сацыялістычную партыю ў Літве (1902 - 1906 гг.), якая патрабавала самастойнасці Літвы-Беларусі з устаноўчым сходам у Вільні.
Актыўна дзейнічаў Бунд. Яго арганізацыі існавалі па ўсёй Беларусі. З 1901 г. Бунд абвясціў сябе адзінай нацыянальнай партыяй яурэйскага пралетарыяту. У 1901 г. у Менску была створана Яурэйская незалежная рабочая партыя (ЯНРП), якая павінна была абараняць самадзяржаўе. Яна ставіла сваёй задачай ўздым эканамічнага і культурнага ўзроўню яурэйскага пралетарыяту. Гэта была спроба ўладаў кантраляваць яурэйскі працоўны рух. ЯНРП стала актыўным правадніком сіянізму. Невыпадкова ўлады ў 1902 г. дазволілі правесці ў Мінску Усерасійскі з'езд сіяністаў.
Пачатак ХХ. ст. адзначан уздымам беларускага нацыянальнага руху. Аднак слабасць беларускай буржуазіі не дазволіла яму аказаць вырашальны ўплыў на развіццё грамадска-палітычных працэсаў у Беларусі. Асаблівасць Беларусі была ў шматнацыянальным складзе гарадоў, дзе беларусы складалі меншасць насельніцтва. Паколькі пераважную частку беларускага насельніцтва складалі сяляне, развіццё нацыянальнага руху ішло пад сцягам «сялянскага сацыялізму». Спачатку на першы план вылучаліся культурна-асветніцкія ідэі, якімі зацікавілася некаторая частка беларускай моладзі.
У 1902 г. у Пецярбургу студэнты з Беларусі Антон і Іван Луцкевічы стварылі Гурток беларускай народнай асветы і культуры, які прапагандаваў нацыянальную культуру, вёў пошук шляхоў яе адраджэння. У канцы 1902 - пачатку 1903 гг. прадстаўнікі беларускіх народных гурткоў арганізавалі Беларускую рэвалюцыйную грамаду (БРГ). Браты Луцкевічы, В. Іваноўскі, Э. Пашкевіч (Цётка), К. Кастравицкий, А. Бурбіс і інш выступілі з ідэяй стварэння сацыяльна-палітычнай арганізацыі працоўнага народа. У 1903 г. на першым з'ездзе партыя была перайменаваная ў Беларускую сацыялістычную грамаду.
Гэты з'езд прыняў праграму партыі, якая дэкларавала неабходнасць ліквідацыі самадзяржаўя і капіталістычнага ладу. БСГ выступала за пераход усіх асноўных сродкаў вытворчасці, зямлі ў грамадзкую ўласнасьць, права кожнага чалавека на апрацоўку зямлі без выкарыстання наёмнай працы, васьмігадзінны працоўны дзень, бясплатную медыцынскую дапамогу. У палітычнай вобласці яна патрабавала раўнапраўя людзей, прамога, усеагульнага, роўнага выбарчага права з тайным галасаваннем, свабоды друку, слова, сходаў і г. д. БСГ выступала за нацыянальную свабоду, прызнанне правоў усіх народаў на аўтаномію, стварэнне незалежных дэмакратычных рэспублік.