контрольная

Беларускі дзяржаўны універсітэт

інфарматыкі і радыёэлектроншкі

Кантрольная работа №1

па беларускай мове

студэнта 1-га курса групы 000901

шыфр 000901-27

Цiмашэнка Максiма Васiльевiча

№1

Гістарычныя этапы развіцця беларускай мовы.

На зямлі жыве каля 2-х тысяч народау. Існуе ад 3х да6тыс моу. У залежнасці ад паходжаня агульных рыс усе мовы падзяляюца на роднасныя і няроднасныя. Усе роднасныя мовы абьядноуваюца у моуныя сем’і групы і падгрупы.

У 4-3 тысячагодзі до н.э індаеврапейцынасялялі тэрыторыю ад ДОНА і пауночнага Каўказа да Дуная.адсо=юль яны рушылі у Еўропу, на блізкі ўсход, сярэднюю азію і Індыю. Праз некалькі тысячагодзяў інда-еўрапейская супольнасць распалась. На аснове яе дыалектаў утрымаліся розныя мовы. Мовы якія паходзяць ад інда-еурапейскай з’яўляюцца роднаснымі і ўкладаюць аднамоўгую сям’ю. усяго існуе каля двадцаці моўных сем’яў. Інда-еўрапейская самая вялікая. Кожны другі размаўляе на мове з інда-еўрапейскай сям’і.

Па ступені роднасці мовы адной сям’і аб’ядноўваюца у групы. У на шай моўнай сям’і існуе шаснадцаць груп: германская(нямецкая, англійская, шведская, датская, і іншыя), романская (французкая, італьянская, іспанская, лацінская/ мертвая), кельская (ірландская ,шатландская, і іншыя), балтыйская(літоўская, латышская, пруская-мертвая), іранская(персідская, таджыкская і іншыя), індыйская(хіндзі, суру ,бенгалі, санскрыт-мертвая) і іншыя. Беларуская мова адносіца да славянскай групы.

Прыклад дзяленя моу на асновеславянская групы:

Індаеурапейская сям’я
Германская група	Романская група	славянская група				кельскаягрупа	Іншыя групы
			Усходняя падгрупа	Паудневая падгрупа	Заходняя падгрупа
			Беларуская мова	Балгарская мова	Польская мова
				Македонская мова	Чешская мова
			Руская мова	Сербска-сарватская мова	Словацкая мова
				Славенская мова	Сербалужская мова
			Украінская мова	Стараславянская мова(мертвая)	Палабская мова(мертвая)

Перш чым сфарміравалася беларуская народнасць у гісторыы дзяржаў адбылося шмат падзей:

10 стагодзе- далучэне славян да хрыстіанства.

Разам с хрыстіанствам прыйшла пісменасць на стараславянской мове. Гэта мова сутыкнулася з мясцовымі моунымі традіцыямі у выніку чаго ўтварылася ўсходнеславянская (старажытнаруская ) мова. На ей напісаны: Словы аб палку Ігара, Аповесць мінулых гадоў і іншыя.

11-13 стагодзе-узнікаюць арыгінальныя творы.

Побач з традыцыйнымі багаслужэбнымі кнігамі узнікаюць: павучані, казані, словы , малітвы Кірыла Тураўскаг , малітвы Клімента Смаляціча. У 12 стагодзі асветніцкую працу працягнула Ефрасіня Полацкая.

13 стагодзе распалася Кіеўская русь, утварылася ВКЛ

Гэта была шматэтнічная і шматмоўная дзяржава. На базе яе насельніцтва склалася беларуская народнасць і пісьмовая мова- старабеларуская. Гэта была дзяржаўная мова : мова судоу, законаў, канцэлярый, мастацкай літаратуры , вуснага маўленя. У гэты час развіваюца жанры :летапісы , мемуары, малітвы, рыцарскія раманы, вершы, сатырычная проза і іншы.

1517г -першадрукарства на Беларусі

Ф Скарына першы надрукаваў кнігу на роднай мове. У гэты час праходзе пераклад і выдане рэлігійнай літаратуры Ф Скарынай, С Будным, В Цяпінскім П мсціслаускім.

1569г – Любленская унія , утварэне Рэчы Паспалітай

Джяржава праводзіць палітыку польскай культуры і мовы. З канца 16 ст афіцыйная мова- лацінская

1795г – рэч папалітае перастае існаваць.

Беларускія землі вашлі ў склад Расійскай імперыы.

1840г- Мікалай ! загад джяржауная мова руская.

1917г - Першыя спробы кадыфiкаваць правапiсныя i граматычныя нормы

1933г - прыняцця пастановы СНК БССР “Аб зменах і спрашчэнні беларускага правапісу”

1990 г - беларускай мове быў нададзены статус дзяржаўнай

Тэзісны план:

1 мовы вазнікаюць

2 мовы адносяца да груп і сем’яў

3 беларуская мова развіваеца

№2

Родны склон

Каля ракi – возлереи

Бліжэй да ручая – ближе к ручью

Накшталт прыступу астмы – наподобие приступа астмы

ратаваў ад дажджу – спасал от дождя;

Схаваўся ад узрыву – спрятался от взрыва

Месны склон

калышацца на ветры – колышатся на ветру

Стаяў на даху – стоял на крыше

Сядзелі на лаўцы – сидели на лавке

ўгледзеў у полі – усмотрел в поле;

Пазваніў па тэлефоне – позвонил по телефону

Сінтаксічная

Пайсці ў дровы – пойти за дровами

Падумаць пра вучобу – подумать об учёбе

Выскачылі з падвала – выпрыгнули из подвала

Дараваць Антону – прощать Антона

Расказвалi пра ўсiх – рассказывали обо всех

№3

Публіцыстычны стыль:

1. Архітэктурна-гістарычная каштоўнасць: Адной з архітэктурна-гістарычных каштоўнасцей горада Гомеля з’яўляецца дварцова паркавы ансамбль Румянцэвых-Пашкевiчэй.

2. Удзельнікі фестывалю: З 14 листапада пройдзе паказ фільмаў у горадзе Канны — удзельнікаў фестывалю кiнафiльмау “Канскiя Львы-2010”.

3. Скрыжалі гісторыі: Iмя Ф Скарыны навечна ўпісаны залатымі літарамі ў скрыжалі гісторыі беларускай культуры.

Навуковы стыль:

4. Зялёнае раценне: дзерава - многагадовае Зялёнае раценне, маючае чётка выражаную карнявую систэму, адзiн обшчы ствол, на якiм распаложана сiстема ветвей и лiстоу.

5. Плоскасць каардынат: Плоскасці каардынат у сваім скрыжаванні ўтворваюць восем трохграневых вуглоў, дзелячы прастору на восем частак.

6. базы даных: Адны і тыя ж аперацыі з рознымі базамi даных ствараюць розныя вынiкi неаднолькавай эфектыўнасці.

Афіцыйна-справавы стыль:

7. Пастанова камісіі: Згодна пастанове медытынскай камісіі прызыунiк Петрыч С. М. годзен да службы у армii.

8. Гарантыя якасцi: мебельная фабрыка г Гомеля “Прагрэс” дае Гарантыя якасцi на сваю мебель.

9. Прафсаюзны камітэт: Прафсаюзны камітэт хадайнічае пра адначасовае заахвочванне ў сувязі з выйсцем на пенсію, паводле калектыўнага дагавору, працаўніка Пупкіна В. М.

№4

1. Вектор – вектар:

Адлюстроўваная адрэзкам прамой матэматычная велічыня, якая характарызуецца лікавым значэннем і кірункам.

2. интеграл –інтэграл:

паняцце аб цэлай велічыні як суме сваіх бясконца малых частак

3. Теорема – тэарэма:

У матэматыцы: сцвярджэнне, праўдзівасць каторага ўсталёўваецца шляхам доказу.

4. Эллипс – эліпс:

   1. У матэматыы: замкнёная крывая, якая ўтвараецца пры перасячэнні канічнай паверхні плоскасцю.

   2. Тое ж, што эліпсіс.

5. Парабола – парабала:

У матэматыцы: складаемая з адной галіны незамкнёная крывая, што ўтвараецца пры скрыжаванні канічнай паверхні плоскасцю.

6. уравнение – раўнанне:

У матэматыцы: матэматычная роўнасць з адной або некалькімі невядомымі велічынямі, якая захоўвае сваю сілу толькі пры пэўных значэннях гэтых велічынь;

7. Проекция – праекцыя:

   1. Малюнак прасторавых фігур на плоскасці.

   2. Перадача на экран малюнкаў.

8. Перпендикуляр – перпендыкуляр:

(ад лат. perpendicularis - стромы) да дадзенай прамой (плоскасці), прамая, якая перасякае дадзеную прамую (плоскасць) пад прамым вуглом.

9. Ордината – ардыната:

(ад лат. ordinatus - размешчаны ў парадку), адна з дэкартавых каардынат кропкі, звычайна другая, якая пазначаецца літарай y.

10. Асимптота – асімптота:

(ад грэч. asymptotos - несупадаючы) для крывой з бясконцай галіной. Прамая, да якой гэта галіна неабмежавана набліжаецца, напр., асімптотамі гіпербалы з'яўляюцца восі каардынат Ox і Oy.

11. Дифференциал – дыферэнцыял:

    1. У матэматыцы: лінейная функцыя, набліжана роўная некаторай функцыі ў наваколлі якой-н. кропкі. Д. функцыі.

    2. Механізм, які дае магчымасць размешчаным на адной восі колам альбо другім дэталям рухацца з рознай хуткасцю для сумеснай працы (спец.).

12. Алгоритм – алгарытм:

Сукупнасць дзеянняў і правілаў для рашэння дадзенай задачы.

13. Операционная система – аперацыйная сістэма:

Комплекс праграм, увесь час змешчаных у памяці ЭВМ; арганізуе кіраванне прыладамі машыны і яе ўзаемадзеянне з карыстачом.

14. Процессор – працэсар:

(спец.) Цэнтральная прылада ЭВМ, якая выконвае зададзеныя праграмай пераўтварэнні інфармацыі, кіруе вылічальным працэсам і каардынуе працу перыферыйных прыстасаванняў.

15. Цикл – цыкл:

    1. Сукупнасць з'яў, працэсаў, складаючых кругазварот на працягу вызначанага прамежку часу. Гадавы ц. кручэнні Землі. Вытворчы ц.

    2. Той ці іншы круг навук. Гістарычны ц.

    3. Скончаны шэраг якіх-н. твораў, чаго-н. выкладанаемага, выконваемга. Ц. вершаў. Ц. лекцый.

16. касательная – датычная:

прамая лінія, якая мае адзін агульны пункт з крывой, але не перасякае яго.

17. Поиск – пошук:

    1. (часцей мн. л.) Дзеянні шукаючага, вышукі каго-н. альбо чаго-н. Пошукі рэдкай кнігі.

    2. (часцей мн. л.) Выведкавыя працы па выяўленні чаго-н. П. карысных выкапняў.

    3. Даследаванне, накіраванае на атрыманне новых навуковых вынікаў. Навуковы п.

    4. Спосаб выведкі (у 2 знач.), утойлівы падыход да суперніка і раптоўны напад на яго аб'екты (спец.). Пошукі выведнікаў. Начны п.

18. База данных – база дадзеных:

Спарадкаваная сукупнасць дадзеных, прызначаных для захоўвання, назапашвання і апрацоўкі з дапамогай ЭВМ.

19. Инвертор – інвертар:

    1. Электронная прылада, выхадная велічыня (сігнал) якой паўтарае (з узмацненнем ці без) уваходную велічыню (сігнал), але мае процілеглы знак (фазу, палярнасць, узровень).

    2. Электронная прылада для пераўтварэння пастаяннага току ў пераменны.

20. кривая – крывая:

непрамая лінія;

№5

Для построения точек линии, получающейся на одной поверхности при пересечении её другой поверхностью, пользуются вспомогательными секущими пло­скостями частного и общего положения, кривыми поверхностями, прямолинейными образующими кривых линейчатых поверхностей и рёбрами гранных поверхностей. При этом прибегают к способам преобразования чертежа, если это упрощает и уточняет построения.

В примерах, приведенных в последующем изложении, преимущественно рас­смотрены геометрические тела, т. е. ограниченные части пространства вместе с их границами – поверхностями. Из двух поверхностей только одна пересекает другую. Поэтому одна из поверхностей сохраняется, а на другой, пересекаемой, возникают отверстия. Здесь может быть:

1) проницание, причём получаются или две отдельные линии, или одна линия с узловой точкой;

2) врезка, когда получается одна линия.

На литых деталях обычно бывают плавные переходы, т. е. переход от одной поверхности к другой по некоторой промежуточной, например тору. Тогда для обозначения перехода строится линия пересечения геометрических форм, лежащих в основе форм технических.

Проекции линии пересечения получаются в пределах общей части проекций обеих поверхностей.

При построении точек линии пересечения сначала следует найти те точки, ко­торые обычно называют характерными. Это точки, проекции которых отделяют видимую часть проекции линии пересечения от невидимой, это проекции точек ли­нии пересечения, наивысших и наинизших по отношению к пл. ₁, ближайших и на­иболее удаленных по отношению к зрителю, крайних слева и справа на проекциях линии пересечения.

Для пабудовы кропак лініі, якая атрымліваецца на адной паверхні пры перасячэнні яе іншай паверхняй, карыстаюцца дапаможнымі сечнымі плоскасцямі прыватнага і агульнага становішча, крывымі паверхнямі, прамалінейнымі ўтваралымі крывых лінейкавых паверхняў і рэбрамі граневых паверхняў. Пры гэтым звяртаюцца да спосабаў пераўтварэння чарцяжа, калі гэта спрашчае і ўдакладняе пабудовы.

У прыкладах, прыведзеных у наступным выкладзе, пераважна разгледжаны геаметрычныя целы, г.зн. абмежаваныя часткі прасторы разам з іх межамі - паверхнямі. З дзвюх паверхняў толькі адна перасякае іншую. Таму адна з паверхняў захоўваецца, а на іншай, каторая перасякаецца, узнікаюць адтуліны. Тут можа быць:

1) пранікненне, прычым атрымліваюцца ці дзве асобныя лініі, ці адна лінія з вузлавой кропкай;

2) урэзка, калі атрымліваецца адна лінія.

На адліваных дэталях звычайна бываюць плыўныя пераходы, г.зн. пераход ад адной паверхні да іншай па некаторай прамежкавай, напрыклад тору. Тады для пазначэння пераходу будуецца лінія скрыжавання геаметрычных формаў, якія ляжаць у аснове формаў тэхнічных.

Праекцыі лініі перасячэння атрымліваюцца ў межах агульнай часткі праекцый абедзвюх паверхняў.

Пры пабудове кропак лініі перасячэння спачатку варта знайсці тыя кропкі, якія звычайна завуць характэрнымі. Гэта кропкі, праекцыі якіх адлучаюць бачную частку праекцыі лініі перасячэння ад нябачнай, гэта праекцыі кропак лініі перасячэння, найвышэйшых і найніжэйшых у адносінах да пл. ₁, найбліжэйшых і найболей выдаленых у адносінах да гледача, крайніх злева і справа на праекцыях лініі перасячэння.

№6

Індыкатыўная анатацыя на падручнік Баўрына Івана Іванавіча “Курс вышэйшай матэматыкі” М.: Просвещение, 1992. – 400с.

Кніга складаецца з 2 частак. Першая частка прысвечана выкладу аналітычнай геаметрыі, матэматычнага аналізу і метадаў матэматычнай фізікі. У другой частцы выкладаецца тэорыя верагоднасцей. У падручніку прыведзена шмат задач, якія ілюструюць паняцці вышэйшай матэматыкі і яе метады.

Дадзены падручнік у большай ступені прызначаны для студэнтаў вышэйшых педагагічных устаноў па спецыяльнасці “Фізіка”.

№7

Рапарт

Я, Цiмашэнка М В, настаяшчым дакладваю што дзела и должнасць кантралера 2кат ОПК Новая гута прыняу

17 лiстапада 2010г старшыня Цiмашэнка М В

ДАРУЧЭННЕ №263

Я, Батура Міхаіл Паўлавіч, рэктар установы адукцыі Рэспублікі Беларусь “Беларускі дзяржаўны універсітэт інфарматыкі і радыёэлектронікі ”, даручаю атрымаць ад прадстаўнікоў карпарацыі “AMD” матэрыяльныя каштоўнасці:

Парадкавы нумар	Матэрыяльныя каштоўнасці	Колькасць	Адзінка вымярэння
1	Камп’ютэр “Athlon 2400+”	20	шт.
2	Манітор “Samsung 956DFX”	20	шт.

Даручэнне сапраўднае да 30 мая 2006 года.

Засведчыў: /Паулюкавец А .М./

Атрымала: /Баранавечка В.А./

Рэктар БДУІР /Батура М.П./

23.12.2005

Літаратура:

1. Грабчыкаў С.М. Беларуска-рускі слоўнік. – Мн.: Нар. асвета, 1991.

2. Пятроўская Л.А., Бондар Л.А. Метадычныя рэкамендацыі па беларускай мове для студэнтаў-завочнікаў 1 курса БДУІР. – Мн.: ДБУІР, 2002.