Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь

УСТАНОВА АДУКАЦЫІ

“БЕЛАРУСКІ ДЗЯРЖАЎНЫ УНІВЕРСІТЭТ

ІНФАРМАТЫКІ І РАДЫЁЭЛЕКТРОНІКІ”

Кафедра беларускай і рускай моў ФДП і ПА

Беларуская мова: спецыяльная лексіка

Вучэбна-метадычны дапаможнік

Пад рэдакцыяй Ю.А. Сцепанчука

Мінск 2006

Рэкамендавана Метадычнай камісіяй фдп і па бдуір Аўтары:

Л.А. Бондар, Н.Г. Вайніла,

М.А. Галянок, Т.П. Дапіра,

С.В. Ламака, Л.А. Пятроўская,

кандыдат філалагічных навук Ю.А. Сцепанчук

Беларуская мова: спецыяльная лексіка: Вучэбна-метадычны дапаможнік для студэнтаў усіх форм навучання ўсіх спецыяльнасцей БДУІР / Аўтары: Л.А. Бондар, Н.Г. Вайніла, М.А. Галянок і інш.; Пад рэд. Ю.А. Сцепанчука. – Мн.: БДУІР, 2006. – 69 с.

Вучэбна-метадычны дапаможнік змяшчае асноўныя тэарэтычныя звесткі па ўсіх раздзелах дысцыпліны “Беларуская мова. Прафесійная лексіка”. Вялікая ўвага надаецца асвятленню спецыфічных асаблівасцей беларускай мовы ў параўнанні з рускай, пытанням спецыяльнай лексікі, у прыватнасці, тэрміналогіі. Накіраваны на практычнае валоданне беларускай мовай у спецыяльнай сферы.

Прызначаецца студэнтам усіх спецыяльнасцей і форм навучання БДУІР.

ЗМЕСТ

1. Гістарычныя этапы фарміравання і развіцця беларускай мовы ...................... .4

1.1. Беларуская мова сярод іншых славянскіх моў ...................................... 4

1.2. Этапы фарміравання і развіцця беларускай мовы ................................ 5

2. Білінгвізм. Моўная інтэрферэнцыя .................................................................... 10

2.1. Сутнасць і асаблівасці білінгвізму ........................................................ 10

2.2. Моўная інтэрферэнцыя і яе віды ............................................................13

2.3. Спецыфічныя рысы беларускай мовы ў параўнанні з рускай ............ 14

2.4. Сінтаксічныя асаблівасці беларускай мовы ..........................................16

3. Лексікалогія ...........................................................................................................18

3.1. Слова і яго значэнне ................................................................................18

3.2. Лексіка беларускай мовы паводле паходжання .................................. 22

3.3. Лексіка беларускай мовы паводле сферы ўжывання ...........................24

3.4. Актыўная і пасіўная лексіка ...................................................................25

3.5. Стылістычныя разрады лексікі беларускай мовы ................................27

4. Лексікаграфія ........................................................................................................28

5. Лексічны склад навуковага стылю. Спецыфіка ўжывання тэрміналагічнай лексікі .........................................................................................................................33

5.1. З гісторыі фарміравання і развіцця беларускай тэрміналогіі ..............33

5.2. Тэрміналагічная лексіка ..........................................................................35

5.3. Кампазіцыйна-структурная арганізацыя навуковых тэкстаў ..............41

5.4. Лексіка граматычныя сродкі арганізацыі навуковых тэкстаў ............43

6. Сістэма жанраў навуковай літаратуры ...............................................................47

6.1. Навуковы стыль: падстылі і жанравыя разнавіднасці .........................48

6.2. Разгортванне і сцісканне інфармацыі ў навуковым тэксце .................48

6.3. Жанр рэзюмэ і яго асаблівасці ...............................................................56

6.4. Тэзісы ........................................................................................................57

6.5. Цытаты ў навуковых тэкстах ..................................................................59

7. Пісьмовыя дакументы ў сферы афіцыйна-справавых зносін ...........................59

8. Дадатак ..................................................................................................................63

9. Літаратура .............................................................................................................67