54)Міжнародныя адносіны пасля вайны

Ў сярэдзіне 40 сярэдзіне 80 гадоў назіраліся розныя тэндэнцыі: па-першае, прылада свету на аснове Ялцінскай-Патсдамскай сістэмы міжна адносін, рэзалюцый і рэкамендацый ААН; па-другое, канфрантацыя паміж двума сацыяльна-палітычнымі сістэмамі «халодная вайна» паміж імі; студзеня 1 1942 ўдзельнікі антыгітлераўскай кааліцыі прынялі Дэкларацыю аб `яднаных нацый, у якой абвяшчаліся агульныя прынцыпы міжнар інтэграцыі, а ў 1944 г. на канферэнцыі ў Думбартон-Оксе абмяркоўваўся Статут будучай ААН і ў г. Брэтан-Вудс дасягнута пагадненне аб стварэнні ў рамках ААН Міжнароднага Валютнага фонду (МВФ) і Міжнароднага банка рэканструкцыі і развіцця (МБРР). У адпаведнасці з Брэтан-Вудскім пагадненнем долар стаў міжнароднай валютай. Ялцінская (Крымская) канферэнцыя 4-11 лютага 1945 г. не толькі ўзгадніла ваенныя планы саюзных дзяржаў, але і намеціла асноўныя прынцыпы іх пасляваеннай палітыкі. У адпаведнасці з дасягнутымі дамоўленасцямі 25 красавіка -26 чэрвень 1945 года ў Сан-Францыска адбылася Устаноўчая канферэнцыя ААН, на якой быў прыняты Статут гэтай организации.Главными кіруючымі органамі ААН сталі Генеральная асамблея, у склад якой уваходзяць усе члены гэтай арганізацыі, і Савет Бяспекі з 11 членаў. 27 Красавік 1945 г. БССР ўключэнні ў лік краін-заснавальнікаў ААН. Статут ААН ўступіў у сілу 24 кастрычніка 1945 года з моманту яго ратыфікацыі большасцю краін. Сярод якія падпісалі Статут ААН былі прафесар БДУ У.М. Перцаў і Ф.П. Шмыгов. Пасля вайны паўсталі вострыя супярэчнасці междуСША і СССР. ЗША. СССР, нягледзячы на ​​каласальныя страты, не толькі вярнуў страчаныя Расійскай імперыяй і РСФСР (у 1905-1920 гг.) Курылы, Заходнюю Беларусь і іншыя тэрыторыі, але і павялічыў прастору для супрацьстаяння Захаду за кошт Усходняй Еўропы: 29 лістапада 1945 г. Югаславія, у якой была ліквідаваная манархія, стала Федэратыўнай Народнай рэспублікай (ў 1946 г. ФНРЮ, у 1963-СФРЮ); 15 верасня 1946 года абвешчана Народная рэспубліка Балгарыя, у студзені 1947 г. на выбарах у Польшчы атрымала перамогу Польская рабочая партыя, 22 ліпеня 1952 сойм прыняў канстытуцыю ПНР; 30 студзеня 1947 года Румынія была абвешчаная нараў рэспублікай, у лютым 1948 г. пад націскам СССР прэзідэнт Чэхаславакіі. Бенеша вымушаны быў скласці паўнамоцтвы, і ўлада цалкам перайшла да камуністам; 1 лютага 1946 рэспублікай стала Венгрыя, якая пасля прыходу да ўлады Венгерскай партыі працоўных у жніўні 1949 г. абвешчана нараў рэспублікай; 7 кастрычніка 1949г. СССР ініцыяваў стварэнне ГДР. Падобныя змены адбыліся і ў Паўднёва-Усходняй Азіі: 2 верасня 1945 г. пад кіраўніцтвам камуністаў паўстала Дэмакратычная рэспубліка В'етнам (ДРВ); 9 верасня 1948 абвешчана стварэнне Карэйскай Народна-Дэмакратычнай Рэспублікі (КНДР); 1 Кастрычнік ўтварылася Кітайская Народная Рэспубліка (КНР ). Падпісанне ў 1950 г. Дагавора аб саюзе СССР і КНР з'явілася сапраўдным выклікам сукупным магутнасці Заходняга свету: з гэтага часу паўмільярдны Захаду супрацьстаяў мільярдны еўразійскі саюз. Аб'яднаная Савецкім Саюзам група дзяржаў атрымала назву «сусветнай сістэмы сацыялізму». што адукацыя сусветнай сістэмы сацыялізму на чале з СССР з'явілася прычынай абвастрэння міжнародных адносін і ўзнікнення «халоднай вайны» як формы супрацьстаяння двух сацыяльна-палітычных блокаў. Халодная вайна », якая пачалася ў сярэдзіне 40-х гг., была спыненая толькі ў канцы 80-х - пачатку 90-х гадоў. Заканчэнне «халоднай вайны» звязана, галоўным чынам, з дэмакратычнымі пераўтварэннямі ў краінах былой «сусветнай сістэмы сацыялізму» Адной з найважнейшых тэндэнцый сусветнага развіцця пасля Другой сусветнай вайны з'яўляецца распад каланіяльнай сістэмы: У 1945-1961 гг. палітычную незалежнасць атрымалі больш за 40 дзяржаў з насельніцтвам 1,5 млрд. чалавек, г.зн. амаль палова насельніцтва планеты. У 1960 г. Генеральная Асамблея ААН прыняла дэкларацыю аб прадастаўленні незалежнасці ўсім астатнім каланіяльным валадарстваў Толькі ў 1960 г. («Год Афрыкі») 17 афрыканскіх калоній былі абвешчаныя незалежнымі дзяржавамі.

Распачатая гітлераўскай Германіяй вайна нанесла Беларусі велізарныя людскія і матэрыяльныя страты, па агульным ўзроўні развіцця эканомікі рэспубліка была адкінута да 1928 г. Патрабаваліся вялікія нама-ганні ўсяго народа, каб падняць з руін рэспубліку. Асаб-лівасцю гэтага перыяду з'яўляецца ўзаемадапамога і аб'яднанне рэсурсаў усіх савецкіх рэспублік.

Аднаўленне народнай гаспадаркі у БССР мерка-валася завяршыць на працягу чацвертага пяцігадовага плана (1946 - 1950 гг.). Акцэнт быў зроблены на пас

кораным аднаўленні энергетыкі і развіцці машынабу-давання, стварэнні такіх галін прамысловасці, якіх ранен на Беларусі не існавала: аўтамабіле- і трактара-будаванне і інш. Быў пабудаваны Мінскі аўтамабільны завод (МАЗ), першыя аўтамабілі-самаз-валы былі выпушчаны у 1947 г. Трактарны завод пачаў будавацца у 1946 г., першыя трактары «Беларусь» сышлі з канвеера у 1953 г. У будаўніцтве гэтых гігантаў пры-мала ўдзел уся краіна. Але перакос у бок вытворчасці сродкаў вытворчасці прыве'ў да таго, што у заняпадзе засталіся традыцыйныя для Беларусі легкая, харчо-вая галіны, прамысловасць будаўнічых матэрыялаў.

У першай палове 50-х гг. у Мінску было заверша¬на будаўніцтва і ўступілі у строй падшыпнікавы, гадзіннікавы, радыятарны заводы, адзін з буйнейшых у Еўропе камвольны камбінат. За пятую пяцігодку (1951 - 1955 гг.) было пабудавана 150 буйных прад-прыемстваў.

Цяжкім заставалася становішча у сельскай гаспадар-цы, і не толькі з прычыны велізарных страт падчас вай-ны. Пасляваенная індустрыялізацыя БССР вялася у многім за кошт сельскай гаспадаркі. У 1948 - 1949 гг. праводзілася суцэльная калектывізацыя у заходніх абласцях Беларусі. Вытворчасць сельскіх гаспадарак стрымлівалася наяўнасцю жорсткай падатковай сістэмы. Зверху загадвалі, што, дзе і як сеяць, колькі мець жывелы. Дасягнуць даваеннага ўзроўню па вытворчасці сельскагаспадарчай прадукцыі у чацве'р-тую пяцігодку не ўдалося.

Са зменай кіраўніцтва СССР (Сталін памер 5 са-кавіка 1953 г.) у 1953 г. рабіліся захады па паляпшэнні сітуацыі у сельскай гаспадарцы. У верасні 1953 г. ад-быўся Пленум ЦК КПСС па сельскай гаспадарцы. Былі павялічаны закупачныя цэны і вытворчасць сельскагаспадарчай тэхнікі, спісана запазычанасць з калгасаў, заменена сістэма падаткаабкладання, што мела станоўчыя вынікі.

Такім чынам, ужо к 1950 г. была адноўлена (амаль дасягнула даваеннага ўзроўню) гаспадарка рэспублікі, што стала фактычна працоўным подзвігам беларус-кага народа. Але сельская гаспадарка перажывала крызісны стан', што было звязана у першую чаргу з ваеннымі разбурэннямі, захаваннем адзінай калгас

най сістэмы гаспадарання і працягам палітыкі пе-раразмеркавання сродкаў з сельскай гаспадаркі у прамысловасць