10. Бду у вав, аднаўленне

Юбілейны 20-ы год дзейнасці БДУ стаў годам самага суровага для яго выпрабаванні. 21 Чэрвеня 1941 адкрылася юбілейная навуковая сесія, была разгорнута святочная выстава. А на наступны дзень пачалася Вялікая Айчынная вайна. Больш за 450 выкладчыкаў і студэнтаў БДУ былі закліканыя ў рэгулярную армію, народнае апалчэнне, сталі партызанамі і падпольшчыкамі. Белдзяржуніверсітэт быў зачынены, а яго асноўныя фонды эвакуяваныя. 15 мая 1943 г. Саўнаркам СССР прыняў пастанову «Аб аднаўленні работы Беларускага дзяржаўнага універсітэта". Месца для яго было вызначана недалёка ад Масквы на станцыі Сходня. Маскоўскі універсітэт разам з іншымі ВНУ сталіцы перадаў вялікую колькасць вучэбнага і навуковага абсталявання, падручнікаў і наглядных дапаможнікаў, 18 тысяч тамоў навуковай літаратуры. У кастрычніку 1943 г. да заняткаў прыступілі каля 300 чалавек, з імі працавалі 900 выкладчыкаў. У ліпені 1944 г. першая група беларускіх студэнтаў вярнулася ў Мінск, а ўжо восенню пачаліся рэгулярныя заняткі. У 1945-1946 навучальным годзе з 895 студэнтаў 121 былі дэмабілізаваныя з арміі, 76 з'яўляліся ўдзельнікамі партызанскага руху. Праз год у універсітэце навучаліся больш за 300 былых франтавікоў і партызан. У 1975г. ў памяць аб тых, хто з універсітэцкіх аўдыторый і навуковых лабараторый сышоў у неўміручасць, аддаўшы сваё жыццё за Радзіму, быў устаноўлены абеліск ў самым ажыўленым месцы універсітэцкага гарадка - побач з уваходам у галоўны корпус універсітэта. Важнай вяхой у развіцці БДУ стала прызнанне яго заслуг на ніве асветы і навукі і прысваенне ў азнаменаванне 30-годдзя Беларускай ССР у студзені 1949 г. імя У. І. Леніна. Даваенная вучэбна-навуковая і вытворчая база універсітэта ў асноўным аднавілася да 1950.

11. БДУ у 1950-1980

У 1957 г. рэктарам універсітэта стаў выдатны вучоны-фізік Антон Нічыпаровіч Сеўчанкі, з імем якога звязана цэлая эпоха грандыёзных пераўтварэнняў у гісторыі БДУ. У межах СССР універсітэт уяўляў сабой буйнейшы навукова-адукацыйны цэнтр. БДУ быў узнагароджаны высокімі ўрадавымі ўзнагародамі - ордэнам Працоўнага Чырвонага Сцяга (1967), Ганаровымі граматамі і інш Паслядоўна змянялася структура універсітэта - адкрыліся новыя факультэты: юрыдычны, механіка-матэматычны (у 1975 г. у сувязі з пачаткам падрыхтоўкі кадраў па спецыяльнасці «Механіка» матэматычны факультэт быў перайменаваны ў механіка-матэматычны), фізічны, прыкладной матэматыкі і інфарматыкі, радыёфізікі і электронікі , філасофска-эканамічны факультэт. У 1976 г. у мэтах паляпшэння падрыхтоўкі спецыялістаў фізічны факультэт быў падзелены на фізічны і на факультэт радыёфізікі і электронікі. Навуковая думка сканцэнтравалася ў НДІ: прыкладных фізічных праблем (адкрыццё ў 1971 г.), фізіка-хімічных праблем (1978), ядзерных праблем (1986), дырэктарам апошняга стаў вядомы вучоны прафесар В. Г. Барышевский. 1 Верасень 1989 года быў адкрыты філасофска-эканамічны факультэт.

12. Бду у канцы 20 пачатку 21 стагоддзя

Пры падтрымцы дзяржавы з другой паловы 1990-х гг. БДУ значна ўмацаваў сваю матэрыяльна-тэхнічную базу, абнавіў асноўныя фонды, правёў рэарганізацыю вучэбна-адукацыйнага працэсу і навуковай сферы, стварыў развітую інфраструктуру. У 1995 г. быў утвораны факультэт міжнародных адносін. У універсітэцкім дворыку быў створаны першы ў краіне своеасаблівы нацыянальны мемарыял - помнікі вядомым дзеячам беларускай навукі і культуры. Навуковая і навукова-вытворчая база БДУ значна пашырылася за кошт стварэння шэрагу нацыянальных навукова-даследчых цэнтраў: фізікі часціц і высокіх энергій (1993); маніторынгу азонасферы (1997); прыкладных праблем матэматыкі і інфарматыкі (2000), праблем чалавека (2000), а таксама сеткі навукова-вытворчых унітарных прадпрыемстваў. У 1999 г. на базе філасофска-эканамічнага факультэта БДУ былі ўтвораны факультэт філасофіі і сацыяльных навук і эканамічны факультэт. У 2003 г. на базе ваеннай кафедры БДУ створаны ваенны факультэт. У 2004 г. адкрыўся гуманітарны факультэт. У апошні час пабудаваныя: будынак біялагічнага факультэта, вучэбны корпус для Інстытута журналістыкі, факультэта філасофіі і сацыяльных навук і тэлецэнтра. У хуткім часе плануецца ўвядзенне ў эксплуатацыю новага навучальнага корпуса на Прывакзальнай плошчы. Акрамя згаданых вышэй кіраўнікоў рэктарамі БДУ ў розныя гады з'яўляліся: М. М. Бладыко (1937), В. С. Бобровницкий (1938), П. П. Савіцкі (1938 - 1946), В. А. Тамашэвіч (1946 - 1949) , І. С. Чимбург (1949 - 1952), К. І. Лукашоў (1952 - 1957), А. Н. Сеўчанкі (1957 - 1972), У. М. Сікорскі (1972 - 1978), В. А. Белы (1978 - 1983), Л. І. Кісялеўскі (1983 - 1990), Ф. М. Капуцкі (1990 - 1995), А. У. Казулін (1996 - 2003), В. І. Стражаў (2003 - 2008). 31 кастрычніка 2008 г. Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Аляксандра Лукашэнкі новым рэктарам Беларускага дзяржаўнага універсітэта прызначаны прафесар, член-карэспандэнт НАН РБ Сяргей Абламейка.