- •Зянон Пазьняк нацыянальныя каштоўнасьці
- •1. Чалавек
- •2. Беларуская мова
- •3. Беларускі народ
- •4. Беларуская тэрыторыя і прырода
- •5. Беларуская ідэя
- •6. Культура, гісторыя, маёмасьць
- •7. Нацыянальная сьведамасьць
- •9. Вялікія людзі
- •10. Беларускі сьцяг
- •11. Беларускія гімны
- •12. Наш беларускі шасьціканцовы крыж
- •13. Традыцыя
- •14. Свабода
- •Выбраныя артыкулы вялікі купала
- •Сістэмнае разбурэньне мовы
- •Змаганьне за незалежнасьць
- •Цяжкі час
- •Трэба любіць свой народ
Выбраныя артыкулы вялікі купала
Як добра мець такога паэта, вуснамі якога прамаўляла вольная Беларусь! Гэта магутны талент і дар Божы для беларусаў, на ўсе часы.
Янка Купала ідэйна і эстэтычна засьведчыў сьпеласьць беларускай нацыянальнай літаратуры, адлюстраваў у творчасьці лёс нацыі на тым этапе яе існаваньня, выявіў беларускую нацыянальную ідэю ў эстэтычнай форме і нацыянальныя каштоўнасьці – у вобразах мастацкай красы.
Чым жа нязьменны і чым дарагі нам зараз, цяпер, наш вялікі нацыянальны паэт? Ён дарагі нам любовяй да Беларусі, да яе волі і незалежнасьці. Ягоная любоў, выяўленая ў мастацкай форме, гэта ня ёсьць хараство суб’ектыўнага замілаваньня, кшталту: „ Люблю мой край, старонку гэту”. Ягоная любоў ёсьць адлюстраваньне ўнівэрсальнасьці сьветабудовы і парадку рэчаў, які прадвызначае паставу і паводзіны чалавека. Бо нельга быць несвабодным. Нельга быць нявольнікам – і спадзявацца на шчасьце. Нават дабрабыту нявольныя людзі ня мецьмуць, бо колькі б яны ні працавалі, вынікі іхняе працы забяруць калянізатары, тыя, ад каго залежныя нявольнікі, тыя, хто валодае іхняй краінай.
Памятаючы Купалу, глянем цяпер на гэтых, што абяцаюць народу „ сто” ці „ трыста” даляраў зарплаты, дакляруюць рынкавую гаспадарку, багацьце ды кажуць: галоўнае – эканоміка, а не свабода, ня мова, ня сьцяг і ня Бог.
„ Чаго хочаш?” – спыталі б такога. „ Хачу – дабрабыт.” „ Ня будзеш яго мець. Бо, каб стаць заможным,трэба быць незалежным!”
Вось дзе найвялікшая каштоўнасьць і найвялікшая праўда Беларускага Адраджэньня! „ Гэта бітва йдзе сусьветна Між сьвятлом і апраметнай!” – пісаў Янка Купала.
Шчасьце людзей недасягальнае бяз вольнай будучыні ўсіх, без незалежнасьці Бацькаўшчыны. Будаваць нацыянальную будучыню трэба пачынаць зь вялікай ідэі, з Храма, а не з хлява.
„ На Вялікі Сход! Па Бацькаўшчыну!” – клікаў Купала. „ На прастор!”, „ На бітву, будучыя сілы!”
Купала, маючы Боскі талент, казаў праўду наўпрост, гучна, голасна і магутна. Гэта рабіла яго вялікім і моцным, і нават сьмяротныя ворагі, гэтае выпарэньне пекла, – рускія бальшавікі – баяліся Купалы і, ненавідзячы, дваццаць гадоў не рашаліся яго забіць. (Пакуль не заманілі паэта ў Маскву.)
„ Паўстань з народа нашага, прарок, і ў буры гром удар, пад звон кайдан!”
Гэтак пісаў і марыў Янка Купала. Ён якраз і быў тым найвялікшым прарокам і песьняром Беларускага Адраджэньня, які сказаў аб галоўным:
Я адплаціў народу,
Чым моц мая магла:
Зваў з путаў – на свабоду,
Зваў з цемры – да сьвятла.
Ідэйная пазыцыя і творчасьць Янкі Купалы ёсьць ідэальны прыклад, узор паставы і думаньня для беларусаў, якім неабыякавы лёс Беларусі, якія мараць пра шчасьце Айчыны.
Гэта такая зьява, што пакуль будзе існаваць Беларусь, пакуль будзем мы на Зямлі, дагэтуль будзе вялікім – Купала. Ён – Вялікі Наш. Ён – частка нашай Будучыні.
Няхай жа памяць пра нашага генія станецца вечнай! Няхай творчасьць ягоная лучыцца з нашым змаганьнем. Хай веецца сьцягам і ўспаможа нам – у свабодзе.
7 ліпеня 2002 г., Варшава-Менск