Амортизация түсінігі

Амортизация -жалпы ұлттық өнімді өндіру барысында тозған немесе пайдаланылған (тұтынылған) капиталдың көлемін бағалау; негізгі қорлардың тозуына қарай олардың құнын өндірілетін өнімге (орындалатын жұмысқа, көрсетілетін қызметке) бірте-бірте көшіру жолымен олардың құнын өтеу үдерісі. тозымпұл аударымының сомасы тозымпұл нормаларына сәйкес өндіріс пен айналыс шығынына енгізіледі, негізгі қорлардың тозуы дәрежесін сипаттайды және олардың толық қалпына келтірілуі (ұдайы өндірілуі) үшін ақшалай өтемпұл қорын құрады. Тозымпұл бейматериалдық активтердің тозуын есептеу кезінде де есептеледі. Тозымпұл термині басқа мағыналарда да қолданылады: жеке адамның немесе ұйымның дүркіндік жарналар төлеу немесе міндеттемелерді сатып алу жолымен борышты бірте-бірте өтеуі; борышқорлық міндеттеменің ұрлануы, жоғалуы, т. б. себепті оны жарамсыз деп тану; машиналарда, құрылғыларда - машиналардың конструкцияларындағы арнаулы қондырғылардың (тербелістерді өшіргіштердің), оларды салмақтан қорғайтын құрылғылардың көмегімен соққының, серпудің күшін жұмсарту, бәсендету.

Қорытынды

Бұл жерде жалпы капитал ұғымы мен түсінігі қарастырылады және капиталдағы проценттің мәнісі, динамикасы, және оның факторлары деген ұғымы да кіреді. Капиталға процентті есептеген кездегі пайданың нормасы мен жерді, суды қолданатын, табиғат ресурстарын қолданудан табысы (негізгі өндіріс факторларының рентасы) және еңбек ресурстарының қызметтерін қолданудан табысы (жалақы төлемі) негізгі табыс формалары кездеседі.Капиталдың кәсіпкерлік практикасындағы экономикалық теориясының түсінігі мысалыға: капитал ретінде АЭС атомдық реакторлары, мини-трактор, напалма өндірісі бойынша зауыттың құрылғылары, жобалы-конструкторлық бюро қатыстылығы, инженердің шеберлік қатыстылығы және кәсіпкерліктік басшы.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Әбдікаримова Г.И. Кәсіпорын экономикасы: оқу құралы. Алматы.: Экономика, 2008 – 367 с.

2. Ниязбекова Р.К., Ахметов Б.А., Байнеева П.Т.. Кәсіпорын экономикасы: оқу құралы. Алматы.: Экономика, 2008 – 791 с.

3. Мейірбеков А.К., Әлімбетов К.Ә. Кәсіпорын экономикасы: оқу құралы. Алматы.: Экономика, 2003 – 251с.

4. Андабаева Г.К. Кәсіпорын экономикасы: оқу құралы. Павлодар: Торайғыров атындағы ПМУ, 2006 – 156 с.

5. Бейсенова М., Садынбекова А. Кәсіпорын экономикасы: есептер жинағы. Алматы.: Ғылым, 2002 – 84 с.

6. Куатова Д.Я. Кәсіпорын экономикасы: практикум. Алматы.: Экономика, 2006 – 106 с.

7. Ширенбек Х. Экономика предприятия. -СПб.:Питер,2005

8. Филатов О. К. Экономика предприятий. -М.: Финансы и статистика, 2006.-510 с.

9. Қуатова, Д. Я. Кәсiпорын экономикасы-Алматы: Экономика,2006. -106 б.

10. Титов В. И. Экономика предприятия.-М.:Эксмо,2009.-412 с.

11. Волков О.И., Девяткин О.В. Экономика предприятия (фирмы) 2-е изд., перер. и доп.- М.: ИНФРА-М, 2005- 560с.

12. Грибов В. Д. Экономика предприятия. - М.:Финансы и статистика, 2007.-335 с.