- •Віцебскі дзяржаўны універсітэт імя п.М.Машэрава
- •І. Тлумачальная запіска
- •1. Мэты і задачы дысцыпліны «Гісторыя Беларусі»
- •2. Агульныя патрабаванні да фарміравання сацыяльна-асобасных кампетэнцый выпускніка
- •3. Метады (тэхналогіі) навучання
- •4. Арганізацыя самастойнай працы студэнтаў
- •Ііі. Змест вучэбнага матэрыяла Уводзіны ў курс “Гісторыя Беларусі”
- •Раздзел і. Цывілізацыйная спадчына Старажытнага свету, сярэдніх вякоў і Беларусь.
- •Раздзел іі. Цывілізацыйная спадчына Новага часу і Беларусь
- •Раздзел ііі. Савецкая мадэль мадэрнізацыі ў гісторыі Беларусі
- •Раздзел IV. Геапалітычнае становішча Беларусі ў сярэдзіне XX ст. Грамадска-палітычнае і сацыяльна-эканамічнае развіцце бсср у 1946-1985 гг.
- •Раздзел V. Суверэнная Рэспубліка Беларусь ва ўмовах глабалізацыі сусветных працэсаў
- •Заключэнне
- •Семінар 2 Тэма: Станаўленне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў усходніх славян на тэрыторыі Беларусі (IX- першая палова XIII стст.)
- •Асноўная літаратура:
- •Дадатковая літаратура:
- •Семінар 3
- •Семінар 12 Тэма: бсср у пасляваенны час
- •Літаратура асноўная
- •Дадатковая літаратура
- •Семінар 13
- •Семінар 15
- •Віцебскі дзяржаўны універсітэт імя п.М. Машэрава
- •VII. Метадычныя рэкамендацыі па падрыхтоўцы да экзамену
- •VIII. Прыкладны пералік пытанняў да экзамену
- •Iх. Вядучыя (апорныя) паняцці па дысцыпліне
- •IV. Планы семінарскіх заняткаў і кіруемай самастойнай работы студэнтаў (кср)* 15
Семінар 3
Тэма: Утварэнне і развіцце ВКЛ у сярэдзіне XIII – 70-я гг. XIV стст.
Пытанне аб “летапіснай” Літве. Перадумовы стварэння ВКЛ. Канцэпцыі ўтварэння дзяржавы.
Дзейнасць Міндоўга, Войшалка, Трайдзена.
Складванне і ўмацаванне ВКЛ і Рускага ў часы Віценя і Гедыміна.
Развіцце ВКЛ у перыяд княжання Альгерда.
Крыніцы
Аповесць пра князёў Міндоўга, Войшалка і Тройдзеня [З Галіцка-Валынскага летапісу] // Беларускія летапісы і хронікі. – Мн., 1997. – С.37-46.
Літаратура асноўная
Гісторыя Беларусі. У 2 ч. Ч.1 Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: падручнік / Я.К.Новік (і інш.); пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – 3-е выд. – Мн., 2007. – С.75-99.
Трещенок Я.И. История Беларуси: в 2 ч. Ч.1 Досоветский период: учеб. пособие для студ. Вузов. – 2-е изд. – Могилев, 2004. – С.62-70.
Дадатковая літаратура
Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.41-70.
Мандрык І.У. Вялікае княства Літоўскае, Рускае, Жмудскае: існуючыя погляды на шляхі яго утварэння // Материалы ІІІ (третьей) научной сессии преподавателей и студентов (21 апреля 2000 г.). – Витебск: ВФ УО ФПБ МИТСО. – 2000. – С.19-20.
Семінар 4
Тэма: ВКЛ у канцы XIV – сярэдзіне XVI стст.
Дынастычная барацьба 70-90-х гг. XIV ст. Крэўская ўнія 1385 г. Княжанне Вітаўта.
Феадальная вайна 30-х гг. XV ст. Унутрыпалітычнае развіцце і знешняя палітыка ВКЛ ў 40-гг. XV – п.п. XVI ст.
Палітычны лад ВКЛ.
Сацыяльна-эканамічнае развіцце.
Крыніцы
Летапіс вялікіх князёў літоўскіх // Беларускія летапісы і хронікі. – Мн., 1997. – С.47-68.
Акт Ягайлы і яго братоў аб саюзе Літвы з Польшчай. 1385 г. // История Беларуси в документах и материалах. – Мн., 2000. – С.45-46.
Літаратура асноўная
Гісторыя Беларусі. У 2 ч. Ч.1 Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: падручнік / Я.К.Новік (і інш.); пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – 3-е выд. – Мн., 2007. – С.102-128.
Трещенок Я.И. История Беларуси: в 2 ч. Ч.1 Досоветский период: учеб. пособие для студ. Вузов. – 2-е изд. – Могилев, 2004. – С.70-108.
Дадатковая літаратура
Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.41-70.
Мандрык І.У. Гісторыя паселішчаў: гарадскі паселак Руба. Віцебшчына старадаўняя і сучасная // Тезисы докладов научно-практической конференции. – Витебск, 1993. – С.32-35.
КСР №1
Праблематыка для разгляду:
Асноўныя канцэпцыі этнагенезу беларусаў у сярэднія вякі.
Фарміраванне раннефеадальных дзяржаўных утварэнняў усходніх славян на тэрыторыі Беларусі.
Эвалюцыя сацыяльна-эканамічных адносін на тэрыторыі Беларусі ў кантэксце аграрна-рамеснай цывілізацыі.
Роля і месца культуры Беларусі ва ўсходнеславянскай і еўрапейскай культурна-цывілізацыйнай прасторы ў сярэднія вякі.
Семінар 5
Тэма: ВКЛ у палітычнай сістэме Рэчы Паспалітай
Люблінская ўнія 1569 г. Барацьба ВКЛ за самастойнасць. Статут 1588 г.
Органы дзяржаўнай улады і кіравання. Месца і роля ВКЛ у палітычнай сістэме Рэчы Паспалітай.
Войны сярэдзіны XVII – пачатку XVIII стст.
Сацыяльна-эканамічнае развіцце ВКЛ у другой палове XVI-XVIII стст.
Палітычны крызіс. Спробы рэформ. Падзелы Рэчы Паспалітай. Паўстанне 1794 г.
Крыніцы
Постановление Люблинского сейма об унии ВКЛ с Короной Польской – о государственном устройстве Речи Посполитой // История Беларуси в документах и материалах. – Мн., 2000. – С.60-64.
Конституция Речи Посполитой 3 мая 1791 г. // История Беларуси в документах и материалах. – Мн., 2000. – С.103-108.
Літаратура асноўная
Гісторыя Беларусі. У 2 ч. Ч.1 Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: падручнік / Я.К.Новік (і інш.); пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – 3-е выд. – Мн., 2007. – С.158-172, 187-217.
Трещенок Я.И. История Беларуси: в 2 ч. Ч.1 Досоветский период: учеб. пособие для студ. Вузов. – 2-е изд. – Могилев, 2004. – С.136-184.
Дадатковая літаратура
Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.89-114.
Семінар 6
Тэма: Беларускія землі ў канцы XVIII – першай палове ХІХ стст.
Уключэнне беларускіх зямель у склад Расіі.
Вайна 1812 г.
Грамадска-палітычны рух.
Сацыяльна-эканамічнае жыцце.
Крыніцы
История Беларуси в документах и материалах / Авт.сост. И.Н.Кузнецов, В.Г. Мазец. – Мн.: Амалфея, 2000. – С.109-175.
Літаратура асноўная
Гісторыя Беларусі. У 2 ч. Ч.1 Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: падручнік / Я.К.Новік (і інш.); пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – 3-е выд. – Мн., 2007. – С.263-284.
Трещенок Я.И. История Беларуси: в 2 ч. Ч.1 Досоветский период: учеб. пособие для студ. Вузов. – 2-е изд. – Могилев, 2004. – С.57-62.
Дадатковая літаратура
Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.114-134.
Семінар 7
Тэма: Беларусь у другой палове ХІХ – пачатку ХХ стст.
Аграрная рэформа 1861. Судовая, гарадская, ваенная, школьная, цэнзурная рэформы.
Сацыяльна-эканамічнае развіцце ў парэформенны час. Сталыпінская аграрная рэформа.
Паўстанне 1863-1864 гг. Грамадска-палітычны рух у 1860-1890-я гг. Першая руская рэвалюцыя.
Крыніцы
История Беларуси в документах и материалах / Авт.сост. И.Н.Кузнецов, В.Г. Мазец. – Мн.: Амалфея, 2000. – С.176-219.
Літаратура асноўная
Гісторыя Беларусі. У 2 ч. Ч.1 Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: падручнік / Я.К.Новік (і інш.); пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – 3-е выд. – Мн., 2007. – С.305-333.
Трещенок Я.И. История Беларуси: в 2 ч. Ч.1 Досоветский период: учеб. пособие для студ. Вузов. – 2-е изд. – Могилев, 2004. – С.68-72.
Дадатковая літаратура
Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.134-141.
КСР №2
Праблематыка для разгляду:
Эвалюцыя сацыяльна-эканамічных адносін на тэрыторыі Беларусі ва ўмовах пераходу ад аграрна-рамеснай да індустрыяльнай цывілізацыі.
Станаўленне беларускай нацыі: заканамернасці і асаблівасці.
Роля і месца культуры Беларусі ў агульнаеўрапейскай культурна-цывілізацыйнай прасторы ў Новы час.
Роля і месца беларускіх зямель у геапалітычнай сітуацыі ва Ўсходняй Еўропе ў Новы час.
Семінар 8
Тэма: Беларусь у час рэвалюцый. Фарміраванне Беларускай дзяржаўнасці
Беларусь у гады І сусветнай вайны.
Лютаўская буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя. Фарміраванне сістэмы двухуладдзя. Беларускі нацыянальны рух у 1917 г.
Кастрычніцкія падзеі на Беларусі. Стварэнне органаў улады.
Усебеларускі з’езд. Абвяшчэнне БНР. БНР ва ўмовах нямецкай і польскай акупацый.
Працэс і цяжкасці барацьбы за ўтварэнне БССР. Абвяшчэнне БССР. Утварэнне ЛітБелССР.
Савецка-польская вайна 1919-1920 гг. Другое абвяшчэнне БССР. Рыжскі дагавор 1921г.
Крыніцы
История Беларуси в документах и материалах / Авт.сост. И.Н.Кузнецов, В.Г. Мазец. – Мн.: Амалфея, 2000. – С.220-249.
Літаратура асноўная
Гісторыя Беларусі. У 2 ч. Ч.1 Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: падручнік / Я.К.Новік (і інш.); пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – 3-е выд. – Мн., 2007. – С.24-48, 53-67.
Трещенок Я.И. История Беларуси: в 2 ч. Ч.1 Досоветский период: учеб. пособие для студ. Вузов. – 2-е изд. – Могилев, 2004. – С.18-58.
Дадатковая літаратура
Мандрык І.У. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.165-183.
Мандрык І.У., Перэдадзень вялікага кастрычніка. Да 70-годдзя Лютаўскай рэвалюцыі // Віцебскі рабочы. 12 сакавіка 1987 г.
Мандрык І.У., Сташкевіч М.С. Да пытання аб стварэнні арганізацыі РСДРП на Віцебшчыне (люты-верасень 1917 г.) // Веснік Белдзяржуніверсітэт. – 1989. - № 3. – С.13-16.
Семінар 9
Тэма: Шляхі і метады будаўніцтва індустрыяльнага грамадства ў савецкай Беларусі ў міжваенны перыяд
Увядзенне новай эканамічнай палітыкі (НЭП).
Індустрыялізацыя БССР. Пераход да планавай эканомікі. Першыя пяцігодкі.
Калектывізацыя сельскай гаспадаркі і яе асноўныя вынікі.
Літаратура асноўная
Гісторыя Беларусі. У 2 ч. Ч.1 Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: падручнік / Я.К.Новік (і інш.); пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – 3-е выд. – Мн., 2007. – С.24-48, 108-117.
История Беларуси: учеб.пособие: в 2 ч. Ч.2 / под ред. Я.И.Трещенка. – Могилев, 2005. – С.129-147, 183-212.
Дадатковая літаратура
Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.183-190.
Гісторыя Беларусі ў кантэксце еўрапейскай цывілізацыі: дапаможнік / пад.рэд.Л.В.Лойкі. – Мн., 2005.
Эканамічная гісторыя Беларусі / Пад рэд. В.І.Галубовіча. – Мн., 1999.
Семінар 10
Тэма: Асноўныя рысы беларускага савецкага грамадства ў 20-30-е гады ХХ ст.
Грамадска-палітычнае жыцце.
Сістэма адукацыі. Ліквідацыя непісьменнасці і малапісьменнасці.
Беларуская літаратура, тэатральнае і музычнае мастацтва.
Літаратура асноўная
Гісторыя Беларусі. У 2 ч. Ч.1 Ад старажытных часоў – па люты 1917 г.: падручнік / Я.К.Новік (і інш.); пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С.Марцуля. – 3-е выд. – Мн., 2007. – С.24-48, 117-185.
История Беларуси: учеб.пособие: в 2 ч. Ч.2 / под ред. Я.И.Трещенка. – Могилев, 2005. – С.129-147, 183-212.
Дадатковая літаратура
Мандрык І.В. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ МІПСА, 2009. - С.190-200.
Вішнеўскі А.Ф., Юхо Я.А. Гісторыя дзяржаўны і права ў дакументах і матэрыялах. – Мн., 2003.
История Беларуси в документах и материалах. – Мн., 2000.
Гісторыя Беларусі ў кантэксце еўрапейскай цывілізацыі: дапаможнік / пад.рэд.Л.В.Лойкі. – Мн., 2005.
Мандрык І.У. Вопыт беларусізацыі і перадумовы яе стварэння: Материалы V научной сессии преподавателей и студентов (25 апреля 2002 г.). – Витебск: ВФ УО ФПБ МИТСО, 2002. - С.10-12.
КСР №3
Праблематыка для разгляду:
Этапы і вынікі фарміравання беларускай дзяржаўнасці ў 1917-1920 гг.
Савецкая мадэль мадэрнізацыі БССР на этапе станаўлення індустрыяльнага грамадства.
Эвалюцыя савецкай грамадска-палітычнай сістэмы ў БССР у 20-30 гг.
Семінар 11
Тэма: Заходняя Беларусь пад уладай Польшчы.
БССР пасля вызвалення ад нямецкай акупацыі.
Умовы Рыжская мірнага дагавору (1921 г.). Эканамічнае і палітычнае становішча беларускіх зямель у складзе Польскай дзяржавы (1921-1939 гг.).
Рэвалюцыйна-вызваленчая барацьба на тэрыторыі Заходняй Беларусі.
Уключэнне заходніх беларускіх зямель у склад БССР.
Асноўная літаратура:
Гісторыя Беларусі. Вуч. Дап. У 2 ч. Ч. 2. Люты 1917-2000 гг. Пад рэд. Я.К.Новіка, Г.С. Марцуля. – Мн., 2000. – С. 196-212.
Дадатковая літаратура
Гісторыя Беларусі у кантэксце сусветных цывілізацый: вучэбны допаможнік. – 2-е выд. / под рэд. В.І. Галубовіча і Ю.М. Бохана . – Мн.:Сучасная школа, 2007. – С.301-314.
Ковкель И.И., Ярмусик Э.С. История Беларуси с древнейших времен до нашего времени. - Мн.: Аверсэв, 1998. - С. 475-505.
Мандрык І.У. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветнай гісторыі). – Віцебск: ВФ УА ФПБ “МІПСА”, 2009. – С. 210-220.
Нарысы гісторыі Беларусі. У 2-х ч. Ч.II. М.П.Касцюк, І.М.Ігнаценка, У.І. Вышынскі і інш. - Мн.: Беларусь, 1995. - С. 77-234.
Мандрык І.В. Канцэпцыя беларусізацыі і перадумовы яе стварэння // Материалы V научной сессии преподавателей и студентов ВФ УО ФПБ МИТСО (25 апреля 2002 г.). – Витебск, 2002. – С.10-13.
Мандрык І.У. Запаведная мара // Віцебскі рабочы. 14 лістапада 1989 г. – С.3-4.