валеология. емтихан каз
.docx«ВАЛЕОЛОГИЯ»
ПӘНІ БОЙЫНША БІЛІМ, ҚАРЫМ-ҚАБІЛЕТІ ЖӘНЕ ДАҒДЫЛАРЫН ҚОРЫТЫНДЫ БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН БАҚЫЛАУ-ӨЛШЕГІШ ҚҰРАЛДАРЫ
-
Денсаулық, қалыптылық, ауру, (ауру алды) үшіншілік жағдайы түсініктерінің анықтамасы.
-
Денсаулық жағдайын сипаттайтын санитарлық-гигиеналық көрсеткіштер.
-
Қазақстан Республикасы халқының денсаулық паспорты.
-
Әлемдегі және Қазақстандағы демографиялық ахуал.
-
Жеке адам денсаулығының анықтамасы.
-
Жеке адам денсаулығының критерийлері.
-
Денсаулықтың жастық және жыныстық ерекшеліктері және оның диагностикасы.
-
Денсаулық диагностикасының критерийлері.
-
Диагностикалық моделдердің жіктемесі.
-
Тікелей көрсеткіштер бойынша денсаулық деңгейінің диагностикасы.
-
Ағзаның функционалдық жағдайы мен оның бірқатар жүйесін бағалау қағидаттары.
-
Жеке адам денсаулығын бағалау әдістері
-
Жүрек-қантамыр жүйесінің функционалдық жағдайын бағалау әдістері.
-
Тыныс алу жүйесінің функционалдық жағдайын бағалау әдістері
-
Ас қорыту жүйесінің функционалдық жағдайын бағалау әдістері
-
Жүйке-эндрокриндік жүйесінің функционалдық жағдайын бағалау әдістері
-
Сүйек-бұлшықет жүйесінің функционалдық жағдайын бағалау әдістері.
-
Өмірдің әр түрлі кезеңіндегі аурулардың алдын алудың біріншілік әдістері.
-
Өмірдің әр түрлі кезеңіндегі аурулардың алдын алудың екіншілік әдістері.
-
Денені күту тәртібі
-
Гипергидратация және оның физиологиялық мәні, жою шаралары
-
Тері түрлері
-
Бет терісін күту тәртібі (ванналар, маскалар, кремдер).
-
Ауыз қуысының күтімі
-
Киім, аяқ киім гигиенасы
-
Адам ағзасына қоршаған ортаның жағымсыз физикалық және химиялық факторларының әсері (шу, инфрадыбыс, магниттік өріс, діріл, электромагниттік таралым, ауыр металдар)
-
Денсаулыққа зиянды өндіріс факторлары мен иондаушы сәулеленудің әсері. Кәсіби аурулар.
-
Қазақстанның техногендік және биогеохимиялық шет аймақтары мен ондағы халық денсаулығы
-
Экология және денсаулық.
-
Вернадскийдің биосфера туралы ілімі.
-
Биоырғақтар түсінігінің анықтамасы. Биоырғақ түрлері, олардың физиологиялық мәні. Хронобиология.
-
Жұмысқа қабілеттілік түрлері.
-
Десинхроноз туралы түсінік.
-
Демалысты ұйымдастырудың физиологиялық негіздері мен студенттер еңбегін ғылыми ұйымдастыру.
-
Қазақстан халқының денсаулық жағдайы
-
Ағзаны бейімдеудің физиологиялық механизмдері мен оның түсінігі
-
Бейімделудің түрлері мен кезеңдері, бейімделу кезеңдеріне сипаттама
-
Биологиялық жас
-
Донозологиялық диагностика. Донозологиялық диагностика әдістері.
-
Денсаулықтың биоқуат резерві бойынша диагностика деңгейі
-
Жүрек-қантамыр жүйесі жағдайын бағалау әдістері.
-
Тыныс алу жүйесінің функционалдық жағдайын бағалау әдістері
-
Ас қорыту жүйесінің функционалдық жағдайын бағалау әдістері
-
Жүйке-эндрокриндік жүйесінің функционалдық жағдайын бағалау әдістері
-
Сүйек-бұлшықет жүйесінің функционалдық жағдайын бағалау әдістері
-
Дене қызуының тұрақтылығын қолдайтын ағзаның функционалдық жүйелері.
-
Жылу реттеу процестері: жылу өндіру, жылу беру, машықтық жылу реттеу, гипо- гипертермия жағдайындағы жылу реттеу
-
Шынығудың физиологиялық мәні.
-
Шынығудың негізгі қағидаттары
-
Ауамен, сумен, күнмен, жалаң аяқ жүрумен, моншаға түсумен шынығу түрлері.
-
Шыныққандық деңгейінің анықтамасы
-
Массаждың әсер етуінің физиологиялық механизмдері.
-
Массаждың тәсілдері мен түрлері.
-
Фитонцидтар туралы түсінік
-
Фитоем тәсілдері. Ән және өнер арқылы емдеу.
-
Бағытталуы мен қуат қамтамасыз етуі бойынша дене шынықтыру жаттығуларының жіктемесі.
-
Ағзаны дамытатын, дайындап-ынталандыратын, қалпына келтіретін жаттығу сипаттамасы
-
Сауықтыру мақсатындағы дене шынықтыру жаттығуларының қағидаттары, әдістері мен құралдары.
-
Сауықтыру жаттығуларындағы дене шынықтыру жүктемесінің мөлшерлемесі.
-
Аэробикалық бағыттағы дене шынықтыру жаттығулары сабағын құрудың қағидаттары
-
Дене шынықтыру жаттығуларының ағзаға әсері.
-
Жедел жүргізілген, жалпылама, кумулятивті жаттығулардың тиімділігі туралы түсінік.
-
Өтпелі бейімделуді дамытудағы дене шынықтыру белсенділігінің рөлі
-
Жүрек-қан тамыры, тыныс алу, ас қорыту, жүйке және иммундік жүйелерге, зат алмасуға, қанға дене шықытыру жаттығуларының әсері.
-
Дәрігерлік бақылау және өзін-өзі бақылау
-
Ас қорыту жүйесінің анатомиялық-физиологиялық ерекшеліктері.
-
Асқорыту жүйесі ауруларының тәуекел факторлары
-
Ас қорыту жүйесінің қорғаныш-бейімделушілік және компенсаторлық механизмдері.
-
Сауықтыру құралдары
-
Тағам теориясы ( Шелдон, Шаталова, вегетариандық, шикілей жеу)
-
Дұрыс тамақтану стратегиясы. Ұтымды тамақтану қағидаттары.
-
Сауықтыру мақсатындағы ашығу негіздері
-
Тағамдық қоспалар, азық-түлік. Олардың денсаулық сақтаудағы рөлі.
-
Репродуктивті жүйенің анатомиялық физиологиялық ерекшеліктері.
-
Репродуктивті денсаулықтың құрамдас бөліктері.
-
Зәр шығару жүйесі ауруларының тәуекел факторлары.
-
Зәр шығару жүйесінің қорғаныш-бейімделушілік механизмдері мен сауықтыру құралдары.
-
Жыныстық мәдениет
-
Отбасын жоспарлау әдістері
-
Жыныстық жолмен берілетін аурулар
-
Имандылық-жыныстық тәрбие әдістері
-
Жыныстық мінез-құлық.
-
Психикалық денсаулықтың тәуекел факторлары
-
Жүйке жүйесі мен омыртқаның қорғаныш-бейімделушілік және компнсаторлық механизмдері.
-
Жүйке жүйесін сауықтыру құралдары
-
Өзін-өзі реттеу, аутожаттығу туралы түсінік.
-
Психикалық денсаулық. Психикалық денсаулықтың өзара байланысы
-
Жүйке жүйесімен байланысты физиологиялық жаттығулар
-
Күнделікті өмірдегі және жұмыстағы қарым-қатынастың мәдениеті, имандылық және психологиялық аспектілері.
-
Сауықтыру жүйелері туралы түсінік.
-
Еуропалық сауықтыру жүйесі: сауықтыру мақсатындағы жүгіру, жүру, Купер аэробикасы, П.Брэгтің жүйесі.
-
П.Ивановтың «Балақай» («Детька») жүйесі.
-
Л.З.Телдің «Денсаулық кодексі».
-
Шығыстың сауықтыру жүйесі: цигунь, йога, медитация, инемен емдеу, ушу.
-
Массаждың физиологиялық әсер ету механизмдері. Массаждың түрлері мен тәсілдері. Фитоемдеу.
-
Аурулардың алдын алу мен емдеудің дәстүрлі емес әдістері.