6. Әдебиет

Негізгі әдебиет

Қазақ тілінде

1. Гистология оқу құралы төрт бөлімді/ Ж.О. Аяпова. Алматы Кітап баспасы. -2005. 285 б.

2. Гистология, цитология және эмбриология атласы медицина жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған Р.Б. Абильдинов, Ж.О. Аяпова, Р.И. Юй. –Алматы «Эффект» баспасы, 2006. -411 б.

3. Гистология, цитология және эмбриология атласы медицина жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы. /П.Қазымбет, М. Рысұлы, Ж.Б. Ахметов.-Астана, 2005. -400б.

Орыс тілінде:

1. Гистология. Учебник под редакцией Ю.И.Афанасьев, С.Л. Кузнецова, Н.А. Юриной. – М.: Медицина. – 2004. – 764 с.

2. Гистология, цитология и эмбриология: атлас для студентов медицинских ВУЗов /Р.Б.Абильдинов, Ж.А.Аяпова, Р.И.Юй. – Алматы. – 2006. – 416 с.

3. Атлас по гистологии, цитологии и эмбриологии: учебное пособие для студентов медицинских ВУЗов /С.Л.Кузнецов, Н.Н.Мушкамбаров, В.Л.Горячкина. – М.- 2005. – 400 с.

4. Лабораторные занятия по курсу гистологии, цитологии и эмбриологии под редакцией проф. Ю.И.Афанасьева. – М.: «Высшая школа». – 2004.

Ағылшын тілінде:

1. Basic histology: Texts and atlases. Published in Nortern America. - 2003. - 512 pp.

2. Functional histology: Texts and color atlas. Chuhch3ll Livingstone6 International edition. Sidney.- Toronto. -2000. – 413 pp.

Қосымша әдебиеттер

Қазақ тілінде:

1. Гистология. Оқу құралы. Ажаев С.А. Төрт бөлімді. Кентау. Еркін и К –ХХI, 2004

2. Цитология, жалпы эмбриология және гистология негіздері. Рысұлы М., Омаров К./ҚР БМ Ясауи атындағы халықаралық қазақ-түрік университеті.-Алматы..Ғылым, 1996-224б.

3. Гистология және эмбриология негіздері оқулық Нұрышев М.-Алматы..Санат, 1998.-160 б.

Орыс тілінде:

1. Гистология (введение в патологию). /под редакцией Э.Г. Улумбекова, Ю.А.Челышева. – М.: ГЭОТАР. – 2001 (Учебник для студентов медицинских ВУЗов).

2. Руководство по гистологии, т. 1 и 2 под редакцией Р.К. Данилова, В.Л.Быкова, И.А.Одинцова. Спец. Литер., Санкт-Петербург. -2001.

3. Основы цитологии, эмбриологии и общей гистологии. Мяделец О.Д. М.: «Мед. Книга», Нижний Новгород. Изд. НГМА. – 2002. – 367 с.

4.Гистология человека в мультимедиа. Данимлов Р.К., Клишов А.А., Боровая Т.Г. Учебник для студентов медицинских ВУЗов. СПб; ЭЛБИ-СПб. – 2004. – 362 с.

5. Цитология и общая гистология. Быков В.Л., СОТИС, СПб – 2000. – 300 с.

6. Частная гистология. Быков В.Л. СОТИС, СПб. -2000. – 300 с.

7. Атлас по цитологии, гистологии и эмбриологии. Самусев Р.П., Пупышева Г.И., Смирнов А.В. М.: ОНИКС, ХХ! Век, Мир и Образование. -2004. – 400

7. Бақылау Бақылау тесттер. Эпителий. Бездер тақырыбы бойынша

Жабынды эпителийлердің және олардың түрлерінің топтарының аралығында сәйкестігін табыңыз:

1-бір қабатты а – көп қатарлы жылжымалы

2 –көп қабатты б – бір қатарлы призмалы

в – ауспалы

г – жалпақ мүйізденетін

д - жалпақ мүйізденбейтін

е – мезотелий

Эпидермальді дифферонның құрамына кіреді

а-тікенекті жасушалар

б- дәнді жасушалар

в- меланоциттер

г- базальді жасушалар

д- жылтыр қабаттың кератиноциттер

е- пигменті жоқ дендроциттер

ж- лимфоциттер

з- мүйізді қабыршықтар

Аталған жасушалардың қайсысы бір қабатты бір қатарлы жиектелген эпителийге тән:

а- базальді

б- жабынды

в-тікенекті

г-сору жиегі бар бағаналы энтероциттер

д- жылжымалы

е-жиексіз

ж- апикальді-дәнді

з- бокал түрлі жасушалар

и- аралық

к- базальді-дәнді

Бір қабатты бір қатарлы цилиндрлі жиектелген (А) және бір қабатты көп қатарлы жылжымалы (Б) эпителийге тән нақты цитологиялық қасиеттерін таңдап алыңыз:

а- базальді жасушалар

б- бокал түрлі гландулоциттер

в- сору жиегі бар бағаналы энтероциттер

г-кірпікшелі жасушалар

д- эндокринноциттер

е- аралық жасушалар

ж- жиексіз жасушалар

з- Панет жасушалары және Клар жасушалары

Секреция түрлерінің және безді жасушалардың өзгерістерінің аралығында сәйкестігін табыңыз:

А- апокринді түрі а- аденоциттің толық бұзылуы

Б- мерокринді түрі б- секреттпен бірге бөлінеді

В- голокринді түрі в- секреттін бөлінуі экзоцитоз арқылы

аденоцит цитоплазмасы бөлігінің

сақталуымен жүреді.

Базальді мембрана:

а- 4 типті коллагеннен тұрады

б- эпителиоциттер арқылы құрылады

в- эпителийдің оның астында орналасқан дәнекер тінге бекітілуіне арналған

г- қан тамырлар мен жүйке талшықтарға тосқауыл құрады

Эпителиальді тіндерге қатысы бар дұрыс сипаттамаларды таңдаңыз:

а- эпителиальді тіндер организмнің ішкі ортасының құрамына кіреді

б- эпителиальді тіндер шекаралық орналасатын жасушалық қабаттар түрінде болады

в- эпителиальді тіндер – ағзалар мен жалпы организмнің қозғалуын қамтамасыз ететін тіндер

Эпителиальді тіндердің құрылысына тән дұрыс сипаттамаларды таңдаңыз:

а- эпителиальді тіндер жасушалардан және жасушааралық заттан тұрады

б- эпителиальді тіндерде жасушааралық зат болмайды

в- эпителиальді тіндерге анизоморфность тән болмайды

Жабынды эпителийдің және оның түрлерінің аралығында сәйкестігін белгілеңіз:

1.бір қабатты а- көп қатарлы жылжымалы

2. көп қабатты б – бір қатарлы призмалы

в - ауспалы

г - мүйізденетін

д –бір қатарлы жалпақ

е - кубты

ж –мүйізденбейтін

Секреция үрдісінде секреторлы жасушалардағы жүретін морфофункциональ- дік өзгерістерінің қатарын белгілеңіз:

1.... а)ЭПТ заттардың түзілуі

2.... б)жасушадан секреттің шығарылуы

3.... в)қаннан жасушаға заттардың өтуі

4.... г)секреттің жиналуы және Гольджи аппаратында

түйіршіктенуі

5.... д)секрециядан кейін жасушалардың қалпына келуі

Аталғанның ішінде эпителиальді тіндерге тән қасиеттерді таңдаңыз:

а) эпителиальді тіндер жасушалардан және жасушааралық заттан тұрады

б) эпителиальді қабатта жасушааралық зат болмайды

в) эпителиальді тіндер полярлы болып келеді

г) эпителиальді тіндер жиырылғыш болады

д) эпителиальді тіндер анизоморфты болып келеді

е) эпителиальді тіндер организмнің ішкі ортасының құрамына кіреді

ж) эпителиальді тіндердің қалыпқа келу қасиеттері жоғары болады

з) эпителиальді тіндердің ұйымдасуы дифферонды болады

и) эпителиальді тіндер дәнекер тіндерден базальді мембранамен бөлініп тұрады

Көп қабатты мүйізденетін эпителийдің және жасушалардың гистохимиялық сипаттамасының аралығында сәйкестігін табыңыз:

1. базальді а) жасушалардың шекаралары көрінбейді, 2. тікенекті цитоплазмада элеидин ақуызы табылған,

3. дәнді лизосомалар көп байқалады;

4. жылтыр б) ұршыққа ұқсаған жасушалар,цитоплазмада

5. мүйізді қабыршықтардың –кератогеалин дәндері, ядролары тығыз;

қабаты в)призмалы жасушалар,цитоплазма базофиль

ді, митотикалық белсендігі жоғары;

г)жасушалардың пішіні тікенекті, десмосома-

льді байланыстар көп, митотикалық

белсендігі орташа;

д) мүйізді қабыршықтардың пішіні

көп қырлы,кератинға толған

Көп қабатты жалпақ мүйізденетін эпителий кератиноциттерінің дифферонның қатарын белгіленіз:

а) тікенекті жасушалар

б)дәнді жасушалар

в)меланоциттер

г)базальді жасушалар

д)жылтыр қабаттың жасушалары

е)лимфоциттер

ж)мүйізді қабыршықтар

Мүйізденетін эпителийдің кератинизациялануы кезеңдерінің қатарын анықтаңдар:

а)элеидиннің пайда болуы

б)кератиннің пайда болуы

в)кератогиалиннің пайда болуы

Эпителийлердің жасушалық құрамы тұралы дұрыс сипаттамасын тандаңыз:

А. бір қабатты цилиндлі а)базальді жасушалар (қысқа аралық)

жиектелген

Б)бір қабатты көп қатарлы б)бокал түрлі жасушалар

в)жиектелген жасушалар

г)жылжымалы кіркікшелі жасушалар

д)эндокринді жасушалар

е)орташа және ұзын аралық

ж)камбиальді жиексіз жасушалар

Бездің түрі мен және морфофункциональдік қасиеттерінің аралығында сәйкестігін келтіріңдер:

а)эндокринді бездер а)секретті сыртқы ортаға бөледі

б)экзокринді бездер б)шығару жолдары болмайды

в)гормондарды түзеді

г)қанмен жақсы камтамасыз етілген

д)шығару жолдары болады

Эпителийлердің түрлері мен және олардың шығу көздерінің аралығында сәйкестігін табынңыз:

а)эктодерма а)тері түрлі эпителийлер

б)энтодерма б)эпендимоглиальді

в)мезодерма в)ангиодермальді

г)жүйке бастамасы г)целонефродермальді

д)прехордальді бастама д)ішекті түрлі

Берілген сипаттамалардың қайсысы безді жасушаларға қатысы бар: а)безді жасушаларда ядро тығыздау, цитоплазмада барлық органеллалары нашар дамыған

б) секреторлы жасушалардың цитоплазмасында миофибриллалар жақсы дамыған, ядросы ақшылдау ірі, цитолемманың беткейі негіс емес

в)секреторлы жасушаларда ядролар ірі ақшылдау, беткейі қиылған. Цитоплазмада ЭНТ, Гольджи кешені,митохондриялар жақсы дамыған, секреторлы түйіршіктері бар.

Секреция түрі мен және секреция уақытында жүретін өзгерістерінің аралығында сәйкестігін белгілендер:

А. апокринді а)безді жасушаның толық бұзылуы

Б. мерокринді б)секретпен бірге жасуша цитоплаз-

масының бір бөлігі ғана бөлінеді

В)голокринді в)безді жасуша өз құрылысын толық

сақтайды.

Эритроциттер. Тромбоциттер. Лейкоциттер. Тақырыбы бойынша

Нейтрофильді гранулоциттер:

А) Қалыпты жағдайда көкбауырға түзіледі

Б) Гистаминді бөледі

В) Әртүрлі иммуноглобулиндерді бөледі

Г) Барлық жоғарыда көрсетілгендер дұрыс емес

Д) Барлық жоғарыда көрсетілгендер дұрыс.

Қайсы қан жасушасы гистаминазды активтілікке ие:

А) Базофил

Б) Эозинофил

В) Нейтрофил

Г) Моноцит

Д) Лимфоцит