Д витаминіне сапалық реакция

Д витамині таза түрінде түссіз кристалды зат, суда ерімейді. Эмпирикалық формуласы – С₂₈Н₄₄О. Таза Д витамині 1932 жылы алынды да, оған Д₂ витамині деген атау берілді.

Д₂ жасанды синтезделген болуы мүмкін. Д витамині көбінесе балық майында, сиыр майында, жұмыртқаның сарысында және тағы басқа тағамдарда болады. Д витамині жетіспеушілігінен рахит ауруы пайда болады. Рахиттың алдын алуға және емдеуге балық майы қолданады. Белгілі витаминдер: Д₁, Д₂, Д₃, Д₄, Д₅. Д витамині, әсіресе жүкті әйелдер мен бала емізетін аналарға өте қажет, витаминдер, әсіресе балаларға қажет. Тамақ құрамында Д витаминінің құрамын биологиялық жолмен анықтайды. Жануарларды белгілі бір уақыт аралығында тексерілген диетада ұстайды. Содан кейін оларға радиоактивті фосфор салады да, белгілі бір уақыттан кейін радиоактивтілігін байқайды. Д витамині бар хлороформдағы бром ерітіндісін балық майына қосып, жасыл-көк түске боялуын байқайды.

Жұмыс №2

Д витаминің анилинмен реакциясы:

Жұмыс істеу реті: құрғақ пробиркаға 1 мл эргокальцеферолла құйып, 1 мл тұз қышқылын (HCl) анилинмен қосылысында қосамыз (анилинмен 15 бөлігі және 1 бөлігі HCl). Сосын араластырып, жарты минут араластыра отырып қайнатамыз. Д витамині болғандықтан сары эмульсия бастапқыда жасыл түс береді, сосын қызыл түске боялады.

В2 витаминіне сапалық реакция

В₂ витаминінің жалпы формуласы – С₁₇Н₂₀N₄O₆. Рибофлавин барлық жануарлардың және өсімдіктердің ұлпаларында таралған, құрамында болатын бос күйіндегідей сияқты, рибофлавин ашытқыларда, бауырда, сүтқоректілердің жүрек бұлшықетінде, бұршақ тұқымдас өсімдіктерде болады. Адамға рибофлавиннің тәуліктік қажеттілігі 1,5-2,5г. Рибофлавиннің белгілі бір мөлшері адамның ішегінде микроорганизмдердің әсерінен түзіледі. В₂ витамині жетіспесе бойдың өсуі тежеледі. Ауызқуысында сілекей ауруы, ауыз айналасында жырық пайда болады, шаштың түсуі байқалады.

Жұмыс №3

В₂ витаминің қалпына келтіру реакциясы (Рибофлавин):

Жұмыс істеу реті: пробиркаға рибофлавиннің 2 мл ерітіндісін құйып, 10 тамшы концентрациялы тұз қышқылын (HCl) және мырыш металының бөлігін қосамыз. Түзсіз рибофлавин лейкофлавиннің қызыл рибофлавині арқылы рибофлавинді қалпына келтіретін сұйықтық жайлап қызарады, сосын ағарады, тұз қышқылымен мырыштың әсерінен сутегі, яғни газ түзіледі.

12. Зертханалық жұмыс

Спирттік ашыту.

Жұмыс реті: Глюкозаны алған кезде бөлініп шыққан көмірқышқыл газы, арнайы ашыту құралында ашытуға болады: бөлінген сіңіріледі. Түзілген вакуумды бродильдік құрал анықтайды.

Ашыту барысында алынған спиртті иодоформ алу реакциясы арқылы алуға болады:

Жұмыс барысы:

Бродильдік аппаратта толтыру 1 г пісіру ашытқы немесе 0,5. Құрғақ ашытқыны ұнтақтап, үстіне аз мөлшерде (50 мл) 5 %- тік глюкоза ерітіндісін, сосын қоспаны бродильдік аппаратқа ауыстырады, төменгі жабық аппаратты сұйықтықпен толтырып, ал қалғаны тек жартылай болу керек. Ол үшін қоспаны аппараттық үлкейтілген жағына құяды. Үлкен саусақпен тесігін жабады және аппаратты айналдырады: трубка толғаннан кейін құралды термостатқа С температурада 20-50 минутқа қояды.