- •Сын есімнің шырайлары
- •Сын есімнің сөйлемдегі қызметі
- •Сөздің тура және ауыспалы мағыналары, мақал-мәтел
- •Көп мағыналы сөздер
- •Антоним
- •Диалект және кәсіби сөздер
- •Көнерген сөздер
- •Басқа тілден енген сөздер. Терминдер
- •Еркін тіркес
- •Тұрақты сөз тіркесі, оның еркін сөз тіркесінен айырмашылығы
- •Сөздердің байланысу түрлері.
- •Есімді және етістікті сөз тіркестері
- •Күрделі сөздер
- •Сөз тіркесінің лексика-грамматикалық мағынасы
- •Қос сөз, түрі, емлесі
- •Біріккен сөз емлесі
- •Сөйлемнің айқындауыш мүшелері.
- •Сөйлемнің бірыңғай мүшелері
- •Жалпылауыш мүше
- •Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі
- •Салалас құрмалас сөйлем
- •Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері. Толықтауыш, анықтауыш, пысықтауыш.
- •Аралас құрмалас сөйлем, құрмаластың тыныс белгісі
- •Сабақтас құрмалас сөйлем
- •Көп бағыныңқылы және көп басыңқылы сабақтас
- •Жақты, жақсыз сөйлем
- •Толымды, толымсыз және атаулы сөйлем
- •Подтема: 01- Жалаң және жайылма сөйлем
- •Үтір, нүктелі үтір
- •Көңіл – күй одағайлары
- •Жекіру одағайлары
- •Шақыру одағайлары
- •Одағайлардың жазылу емлесі және тыныс белгісі
- •Қаратпа сөз және оның тыныс белгісі, оқшау сөз
- •Қыстырма сөз, топтау тыныс белгісі
- •Төл сөздің тыныс белгісі
- •Көп құрамды төл сөз
- •Төл сөз, автор сөзі, төлеу сөз
- •Дыбыс, әріп, алфавит
- •Дауысты дыбыстардың жасалу ерекшклігі, түрлері
- •Жуан және жіңішке дауыстылар (Тіл алды және тіл арты дауыстылары)
- •Ашық және қысаң дауыстылар
- •Еріндік және езулік дауыстылар
- •Қосарлы дауыстылар. Дауысты дыбыстардың жазылу емлесі
- •Дауыссыз дыбыстардың жасалу ерекшеліктері, түрлер
- •Үнді дауыссыз дыбыстар
- •Қатаң дауыссыз дыбыстар
- •Ұяң дауыссыз дыбыстар
- •Ауыссыз дыбыстардың емлесі
- •Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар
- •Біріккен сөз ішіндегі үндестік заңына бағынбайтын
- •Ілгерінді ықпал
- •Қабаттаса келген тыныс белгілері
- •Сызықша
- •Сөздің соңғы буынында жазылмайтын дауыстылар, орфография.
- •Қазақ тіліне орыс тілінен енген сөздерге қосымша жалғанғанда байқалатын құбылыстар.
- •Дыбыстық еліктеуіштер
- •Бейнелеуіш сөздер.
- •Еліктеу сөздердің сөйлемдегі қызметі.
Жалпылауыш мүше
1. Жалпылауыш сөздің сөздің қойылмаған тыныс белгісін көрсетіңіз.
Жусан, ебелек, мортық бәрі де жақсы өсті.
Д) Сызықша.
2. Жалпылауыш сөздің анықтамасын белгілеңіз.
В) Бірыңғай мүшемен қызметтес, тұлғалас болып, бәріне ортақ жинақтау мағынасын білдеретін сөз.
3. Жалпылауыш сөзі бар сөйлемді табыңыз.
В) Айран, сүт, қымыз – бәрі де ұлттық тағамдар.
4. Жалпылауыш сөзі бар сөйлемді табыңыз.
Е) Ұлттық ойындар мыналар: «Алтыбақан», «Тоғызқұмалақ», «Ақсүйек».
5. Жалпылауыш сөзі бар сөйлемді табыңыз.
А) Апасы, атасы, анасы – бәрі елде.
6. Жалпылауыыш сөзге тән тыныс белгілерін көрсетіңіз.
А) Қос нүкте, сызықша.
7. Жалпылауыш сөзі сан есімнен болған сөйлемді анықтаңыз.
Е) Шолпан, Дана – екеуі жарыста озып шықты.
8. Жалпылауыш сөзі есімдіктен болған сөйлемді көрсетіңіз.
Е) Мортық, жусан, алабота – бәрі де жақсы өсіпті.
9. Жалпылауыш сөзі зат есімнен болған сөйлемді табыңыз.
В) Қол астында түрлі ұлт өкілдері: белорустар, татарлар істейді.
10. Бірыңғай мүшелермен қызметтес, тұлғалас, олардың бәріне ортақ жинақтау мағынасын білдіретін сөзді табыңыз.
С) Жалпылауыш сөз.
11. Жалпылауыш сөз қай сөз табынан, белгілеңіз.
Қазақстанның ірі өзендері: Ертіс, Іле, Шу.
Е) Зат есім.
12. Жалпылауыш сөз қай сөз табынан, белгілеңіз.
Үйге Әсем, шешем, мен – үшеуміз кірдік.
Е) Жіктеулі жинақтық сан есім.
13. Жалпылауыш сөз бірыңғай мүшенің алдынан келгенде қойылатын тыныс белгісін көрсетіңіз.
А) Қос нүкте.
14. Жалпылауыш сөз бірыңғай мүшенің соңынан айтылғанда жалпылауыш сөздің алдынан қойылатын тыныс белгісін көрсетіңіз.
Д) Сызықша.
15. Жалпылауыш сөздің өзіне тиісті тыныыс белгісін табыңыз.
Осылардың арасында шарқ ұрып жүрген үшеу жылпос Жақып, ауылнай Байбол, шабарман Шөгел.
В) Қос нүкте.
16. Жалпылауыш сөз қатысып тұрған сөйлемді табыңыз.
А) Жусан, изен, бұйырғын, көкпек – бәрі малға пайдалы.
17. Жалпылауыш сөзі бар сөйлемді табыңыз.
Е) Қазақстанның ең ірі көлдері мыналар: Балқаш, Арал, Алақөл және Марқакөл.
18. Жалпылауыш сөз қатысып тұрған сөйлемді табыңыз.
В) Семей, Шымкент., Жезқазған – бәрі ірі қала.
20. Жалпылауыш сөзге қойылған тыныс белгісін табыңыз.
А) Үйге Әсия, шешем, мен – үшеуміз ғана кірдік.
21. Жалпылауыш сөздің сөйлеемдегі қызметін табыңыз.
Олардың алға қойған мақсаты, іістеген ісі – бәрі де әділдік.
Д) бастауыш.
Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі
1. Сөйлемге тән тыныс белгісін қойыңыз.
Абай мен Әйгерімнің бұл кезде тіккен үйлері «Қоңыр үй» деп атады
А) Нүкте.
2. Сөйлемге тән тыныс белгісін қойыңыз.
Теміртау қаласыныың атағы немен шыққан
Е) Сұрақ белгісі.
3. Сөйлемге тән тыныс белгісін қойыңыз.
Бір жақсы ән айтып жіберші
А) Нүкте.
4. Сөйлемге тән тыныс белгісін қойыңыз.
Астанам неткен тамаша
С) леп белгісі.
5. Сөйлемге тән тыныс белгісін қойыңыз.
Жомарт тузу жолдан адаспасын
В) Леп белгісі.
6. Хабарлы сөйлемді табыңыз.
Д) Бір топ елік жайылып жүрді.
7. Хабарлы сөйлемді көрсетіңіз.
Е) Аман құс үнінен оянып кетті.
8. Сұраулық шылау арқылы жасалған сұраулы сөйлемді табыңыз.
Д) Күн бұлттанып тұр (ма).
9. Лепті сөйлемді табыңыз.
А) Апыр-ай, табиғат ана шебер-ақ қой.
10. Лепті сөйлемді көрсетіңіз.
С) Түу, мына жер тым тастақ екен.
11. Лепті сөйлемді табыңыз.
С) Түу, тауда күн күркірегені қандай қорқынышты
12. Бұйрықты сөйлемді көрсетіңіз.
Д) Дұшпанға тастай қатты бол.
13. Бұйрықты сөйлемді табыңыз.
С) Халықтан қайырымдылықты, қариядан байымдылықты үйрен.
14. Сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуін табыңыз.
Д) Хабарлы, сұраулы, лепті.
15. Хабарлы сөйлемді анықтаңыз.
Д) Білім-адамның қанаты.
16. Лепті сөйлемді анықтаңыз.
А) Алақай, әжем келді.
17. Сөйлемге қажетті тыныс белгісін қойыңыз.
Астана арман қала.
С) Сызықша.
18. Сөйлем түрін анықтаңыз.
Балалар келді.
С) Жалаң.
19. Сөйлемнің түрін анықытаңыз.
Астана қаласы.
А) Атаулы.
20. Айтылу мақсатына қарай бөлінетін сөйлем атауын табыңыз.
А) Бұйрықты сөйлем.
21. Сұрау есімдігі арқылы келген сөйлем көбінде қай қатарға тән, көрсетіңіз.
В) Сұраулы сөйлем.
22. Арнаулыинтонация болмайтын сөйлем атауын көрсетіңіз.
Д) Хабарлы сөйлем.
23. Хабарлы сөйлемді көрсетіңіз.
В) Күләш – жез таңдай әнші.
24. Сөйлемді көрсетіңіз.
Д) Еңбек ер атандырады.
25. Сұраулы сөйлемге тән сұраулық мәндегі сөздер қатарын көрсетіңіз.
Е) шығар, болар, қайтеді.
26. Сөйлемді табыңыз.
С) Түн ортасында ауа райы бұзылды.
27. Хабарлы сөйлемді көрсетіңіз.
В) Балалар далада ойнап жүр.
28. Бұйрық райда тұрған сөйлемді көрсетіңіз.
В) Осы жағдай сенің әр уақытта есіңде болсын.
29. Сұраулы сөйлемді табыңыз.
Е) Тетрға барушы ма еді.
30. Лепті сөйлемді табыңыз.
Е) Күн қандай тамаша.
31. Сөйлемді табыңыз.
С) Біз жидек тердік.
32. Есімдік арқылы жасалған сұраулы сөйлемді көрсетіңіз.
А) Десятниктерің кім?
33. Айтылу мақсатына қарай бөлінетін сөйлем атауын табыңыз.
А) Хабарлы сөйлем
34. Айтылу мақсатына қарай бөлінетін сөйлем атауын табыңыз.
С) сұраулы сөйлем
35. Хабарлы сөйлемді көрсетіңіз.
Е) Күләш – ардагер ақын
36. Лепті сөйлемді көрсетіңіз.
С) Далам неткен тамаша.
37. Көңіл – күйге байланысты айтылған сөйлемді анықтаңыз.
Д) Ол кіріп шықса ғой.
38. Тек тұрлаулы мүшелерден тұрған сөйлемнің түрін тбаңыз.
С) Жалаң.
39. Сұрау есімдігінен болған сұраулы сөйлемді анықтаңыз.
А) Сенің атың кім?
40. Мектепте қандай қоғамдық жұмыс атқарасың?
С) Сұрау есімдігі.
41. Сұраулық мағына үстеуші көмекші сөзді белгілеңіз.
С) Олқылық бар ма.
42. Сұрау мағынасындағы үстеуші көмекші сөзді табыңыз.
С) Ол ше.
43. Баяндау, мәлімет беру неге тән, табыңыз.
Д) Хабарлы сөйлем.
44. Сөйлемді көрсетіңіз.
Д) Мен келдім.
45. Жайылма сөйлемді көрсетіңіз.
А) Ол ертең келді.
46. Хабарлы сөйлемді көрсетіңіз.
С) Армандар үйге соқты.
47. Сұраулы сөйлемді көрсетіңіз.
А) Сен барамысың.
48. Сенің ойың орындалатын шығар?
С) Көмекші етістік.