Антика филос.Б.З.Д.7-6ғ.Ғ п.Б.

Антикалық филос-ға космоцентристік сипат тән. Антика-көне д. білд. Милет мектебінің негізін салған-өкілдері: Фалес, Анаксимен, Анаксимандр. Фалес дүниенің негізі-суда, Анаксимандр-апейрон (шексіздік), Анаксимен-ауада деп есептеді. Пифагоршылдар дүниенің негізі-сандық қатынастарда деп есепт. Демокрит дүниенің негізі-атомдарда деп есепт. Атомдық теорияның негізін салушы. Гераклит дүниенің негізі оттан тұрады д. есепт. және қарама- қарсылықтардан тұрады. «Өзендегі суға екі рет түсуге болмайды, өйткені ол ағып жатыр». Бұл жерде даму мәселесін көреміз.Сондықтан оны диалектиканың негізін салушы деп атаймыз. Элей мектебі.б.д.д.6-5ғ.ғ. . Негізін салған: Ксенофон,Зенон, Парменид. Парменид ең алғаш болмыс ұғымын енгізген. Зенонның апориялары: «Ахиллес пен тасбақа», «Жебе».Софистер филос.б.з.д.5ғ. Негізін салған:Пратагор, Горгий, Гиппий, Продик. Пратагор: «Адам–барлық заттың өлшемі».Мегар мектебі:б.д.д.4ғ.п.б. Негізін салған:Эвклид.Қайырымдылық мәселесі қараст.Кирен мектебі:б.д.д.5ғ. Негізін салған:Аристипп. Гедонизм-бақытты сезімдік рахатпен теңестіреді. Классикалық антикалық филос.: Сократ, Платон, Аристотель. Сократ-объективті идеал. нег. салған. «Сен алдымен өзіңді өзің таны», «Менің білетінім ештеңе білмейтінім, ал басқалар оны да білмейді». Басты мәселесі – адам. Еңбек жазып қалдырмаған. Платон объективті идеализнің негізін салған. Еңбектері: «Мемлекет», «Заңдар». Таным - дүниені білу емес, еске түсіру. Идея деген ұғымды енгізген. Идеалды мемлекетті армандаған. Аристотель идеалист. Еңбегі: «Метафизика». Формальды логиканың негізін салушы. «Адам-саяси жануар» Эллинистік филос.б.д.д.3-2ғ.ғ.п.б. Негізгі бағыттары.Эпиркуршілдік, Скептицизм, Стойцизм, Неоплатонизм. Эпиркуршілдік негізін салған: Эпиркур. «Бақ» менктебін ашты. Демокриттің атомдық теориясын жалғаст. Каноника(ақиқаттың өлшемі және таным туралы), физика, этика пәндері қараст. Яғни бұл адамның мақсаты туралы ілім, бақыт және оған жетудің тәсілдері негізделеді. Скептицизм –қараймын, немесе күдіктенемін д. мағ. білд. Негізін салған: Пиррон мен Тимон.Теория туралы пікірден бас тартады, практикада болатын парасаттылыққа ғана, әдет-ғұрыпқа сүйенеді. Бұның ақыры нигилизмге алып келеді. Стойцизм.Стоя Пойкиле д. қалада п.б. Негізін салған:Зенон, Хрисипп. Неоплатонизм. Негізін салған: Плотин. Платон ілімін жаңадан жалғастырушылар.

Ортағас. Христиан филос.5-15ғғ.

Ортағас. христиан филос-сы Батыс Европада п.б. Ортағас. христиан филос.-на тән сипат теологиялық(Құдай т.і.) немесе теоцентристік(Құдай орталық мәселе). Ортағас. христиан филос-сы даму жағынан 3 кезеңнен өтті. 1.Апологетика(христиан дық діни ілімді қорғау). 2.Патристика(шіркеу әкейлері туралы ілім). 3.Схоластика(мектеп). Ортағас. Батыс филос-ң басты проблемасы номиналистер мен реалистер арасындағы дау. Номинализм (ат,атау) бойынша алдымен зат п.б. оған ат береді.Құдайдың бар екенін былай дәлелд.3 ат береді. Әке-Құдай, ұл- Құдай, рух- Құдай. Номинализм өкілі:П.Абеляр.Реализм(шынайы) бағыты бойынша алдымен заттың өзі емес, жалпы атауы яғни «универсалийлер» п.б. Августин схоласт. Августинның еңбегі: «Құдай қаласы туралы», «Тәубаға келу». Оның атақты кредосы: «Ұғыну үшін сенемін,сену үшін ұғынамын». Ф.Аквинский реалист. Еңбегі: «Теология жиынтығы». Аристотельдің ілімін жалғастырушы. Филос-ясы табиғатты, адамды, оның Құдайға қатынасын зерттеуге негізд-н. «Тән туралы ой жан туралы ойға, жан туралы ой жекелеген субстанция жайлы ойға, ал бұл ой Құдай туралы ойға жетелейді». Құдайдың бар екеніне 5 дәлел келт. Томизм-Ф.Аквинский іліміне негізделген католиктік философияның бағыты. Неотомизм-Ф.Аквинский ілімін жаңадан жалғастырушылар. Ф.Аквинский креационизм (құдайдың әлемді жаратуы) идеясын ұсынды.