- •1.Предмет и задачи истор. Науки.Формац. И цивилю подходы.
- •2.Эволюция первоб.Общин. И рабовлад хоз-ва.Древ. Центры мир. Цивилизаций.
- •3.Древнейшее население и начало расселения славян(б). Концепции происхождения белорусов.
- •4.Основные черты и периодизация феод способа производства. Развитие феодализма в Зап. Европе
- •5.Становление раннефеод гос образований. Полотское и Туровское княжества
- •6.Духовная жизнь и культура бел земель в период раннего феодализма
- •7.Изменение геополитической ситуации в Вост Евр в xiiIв. Образование вкл
- •8.Общественно-политическое устройство вкл.
- •9.Социально-экономическое развитие вкл.
- •11. Генезис капитализма. Переход к капиталист. Хозяйству в Голландии и Англии
- •12. Консолидация бел. Народности (XIV-XV вв.)
- •13.Образование Речи Посполитой 1569 и статус вкл в ее составе.
- •14.Особенности конфессиональных отнош на тер-ии б. Реформация и контрреформация. Брестская уния
- •Контрреформация в Европе
- •Реф и к/р в Беларуси
- •15.Войны и эк упадок на бел землях(вт.ПXvi – ппXvii) Восстановление хоз-ва во вт.П xviiIв
- •16. Развитие культуры на бел землях в составе рп. Эпоха просвещения
- •17. Разделы рп и их историко-правовая оценка
- •18. Промышл. Революция в Англии и соц-эк результаты. Англия – эк лидер эпохи домонополистического капитализма
- •19. Особенности промышл переворота и индустриализации во Франции и Германии
- •20. Становление эк. Индустриального типа в сша
- •21.Бел земли в войне1812.Общ-полит движения. Восстание 1831.
- •23. Отмена крепостного права и бурж реформы 1860-1870-х:особенности их проведения в Беларуси
- •25. Восстание 1863-1864. Бел земли в условиях ускорения буржуазной модернизации(начXXв)
- •26.Особенности развития капитализма на территории Беларуси (1860-1890)
- •27.Становление бел нации
- •28. Революция 1905-1907. Бел земли в условиях ускорения бурж моднрнизации (начXXв)
- •29.Образование,наука и культура б во вт.ПXiXначXXв
- •30.Первая мировая война 1914-1918 и её влияние на бел земли. Свержение самодержавия.
- •31.Обостреніе соц-эк и полит кризиса в России. Установление советской власти в б
- •32.Создание бел гос-сти (бнр,бсср,Литбел).
- •33. Итоги 1 мир войны. Верс-вашингтонская система
- •34. Возрастание эк роли сша в 1920-30.«Новый курс» Рузвельта, его итоги и значение для мир. Эк.
- •35. Особенности эк развития Англии и Франции в 1918-1939гг
- •36. Общее и особенное в хоз системах Германии и Японии в 1918-1939гг. Милитаризация экономики.
- •37. Начало строительства соц. Экономики в бсср. Политика «военного коммунизма».
- •38. Нэп, ее сущность и значение для развития бсср.
- •39.Форсированная индустриализация и принудительная коллективизация в бсср. Формирование ком-админ системы управления.
- •41. Развитие культуры бсср в 1920-1930гг. Политика белорусизации.
- •42. Зап. Беларусь в составе Польшы
- •43. Ссср и страны Европы в нач 2 мировой войны. Вхождение Зап.Б в состав бсср.
- •44.Начало вов.Причины пораж Красной армии летом-осенью 1941.Московская битва,ее значение.
- •45. Фашистский оккупационный режим на тер бсср. Проблема коллаборационизма.
- •46. Партизанское и подпольное движение в бсср.
- •47.Коренной перелом в ходе вов.Освобождение Беларуси. Разгром фашистского блока.
- •48.Система биполярного мира после 2 Миров. Войны.
- •53. Характерные черты и особенности развития хоз-ва бсср в 1950-60. Хоз реформа 1965и её итоги.
- •54.Экономика б в 1970 – п.П1980. Нарастание противоречий в хоз. И соц. Жизни.
- •55.Обществ.-полит и дух жизнь Беларуси(1945-1985).
- •56.Место и роль бсср на междунар арене в 1945-1990.
- •57. Изменения в междунар ситуации во вт пол 1980. Распад социалистического блока.
- •58.Попытки эк и полит модернизации ссср и бсср в годы “перестройки” (вт пол1980). Перехлд к рынку.
- •59.Распад ссср и правовое оформление государственного суверенитета рб
- •60.Осн. Тенденции общ-полит развития рб в 90-xxIв
- •61. Поиск, становление и реализация бел модели соц-ориентир рыночной экономики(90-2008). Гос программы развития рб.
- •62.Дух и культ жизнь бел народа(вт пол 80- начXxi в)
- •63.Рб на междунар арене (1990-2008)
- •64.Основные итоги и уроки истор развития б
Контрреформация в Европе
Начало в 1560 (во времена Папы Пия IV) и до 1648 (окончание 13-ей войны-война между протестантами и католиками Германии)
Основные положения К/Р были выработаны на Тридентском соборе (1545-1563 с перерывами):
-усилена власть папы и епископов
-подтв. основные догматы катол вероучений
- утв. Деятельность Верховного инквизиторского трибунала (созд в 1542)
-монашеский орден иезуитов получил офиц признание
-«список запрещенных книг», который замедлил развитие науки и образования
Обострение межконфессиональных отношений привело к Варфаломеевской ночи во Франции (24-25 августа 1572).Были убиты тысячи фр. протестанцев.
5 направлений деят. К/Р:
1-вероучение
2-дух и структурная перестройка
3-монашеские ордена
4-дух. Движения
5-полит аспекты
Реф и к/р в Беларуси
Идеи протестантизма стали быстро распр. в ВКЛ.
Осн. Формой церк-религ реформации стал кальвинизм. Основой была феод знать, часть мелкой и средней шляхты.
1-ое кальвинистское собрание заложил в Берестье Николай Радзивил Черный
1550-Радзивил-берестейский староста
1553- 1-ые в Беларуси кальвинистский собор и типография
1553-Брестская Библия
Крупные кальвин центры- Берестье, Несвиж, Витебск, Минск, Слуцк.
К/Р: В ВКЛ в 1564 прибывают миссионеры-иезуиты. Иезуиты взяли в свои руки образование, открыли 11 коллегий по Беларуси. Детей брали независимо от веры родителей, но после окончания они становились католиками.
Усилия иезуитов привели: протестантизм начал вытесняться. Процесс окатоличивания слоев, вовлеченных в Р., приобрел массовый характер.
К концу 17 века К/Р в ВКЛ победила.
15.Войны и эк упадок на бел землях(вт.ПXvi – ппXvii) Восстановление хоз-ва во вт.П xviiIв
Пасля Люблінскай ўніі каралем Рэчы Паспалітай быў абраны Стэфан Баторый. Ен быў здольным палітыкам і ваеннаначальнікам. Негледзячы на адсутнасць сродкаў у дзяржавы, ён здолеў стварыць моцную армію, у кароткі тэрмін разграміў войскі Івана ІV і вызваліў тэрыторыю ВКЛ. У 1583 г. Рэч Паспалітая і Маскоўскае царства падпісалі мірную дамову, згодна з якой урад Івана IV страціў тэрыторыю Прыбалтыкі.
У 1584 г. маскоўскі цар Іван IV памер і ў Расіі пачаўся перыяд барацьбы за ўладу, перыяд сялянскіх і казацкіх хваляванняў, якія ахапілі цэлыя рэгіёны. Пашырэнню народнага руху ў Расіі спрыяла і тое, што ў 1597 г. Барыс Гадуноў забараніў сялянам пераходзіць ад аднаго гаспадара да другога і вызначыў тэрмін пошуку тых сялян, якія кінуліся ва ўцекі. Узмацненне прыгоннага права падштурхнула сялян Расіі да пошуку “справядлівага цара”.
У 1604 г. такі цар з’явіўся. Гэты быў былы манах Грыгорый Атрэп’еў, родам з ВКЛ. Гэты малады манах абвясціў сябе сынам цара Івана IV – царэвічам Дзмітрыем. Сапраўдны царэвіч Дзмітрый трагічна загінуў, калі яму было чатыры гады. Таямнічая смерць царэвіча і народныя чуткі, а таксама незадавол расіян уладай былі спрытна выкарастаны Атрэп’евым, які сцвярджаў, што ён і ёсць сапраўдны “царэвіч Дзмітрый”. Ілжэдзмітрый І збег ў Рэч Паспалітую, дзе яго прыняў кароль Жыгімонт Ваза. Яны заключылі дамову, згодна з якой Ілжэдзмітрый І атрымаў войска, ажаніўся на палячцы і абяцаў пасля маскоўскай каранацыі прыняць каталіцтва. Пасля гэтага Ілжэдзмітрый І абяцаў заключыць з РП ўнію па ўзору Люблінскай.
Т ч, палітыка РП, накіраваная на ўсталяванне панавання ў Расіі, пацярпела крах, з гэтага моманту новая царская дынастыя Расіі пачала праводзіць палітыку, накіраваную на ліквідацыю Рэчы Паспалітай.
Трынаццацігадовая вайна
Пачалася 1618. Прычыны:обострение внутрегерм отнош,противоборство европ гос-в(наиб остро междуФранц и монархий Габсбургов)
Габсб. Стремились усилить свое влияние объединением католических сил, что противоречило Фр.,кот поддерж протестант. Князей=>2 коалиции: к Габсб(Австрия Испания,РП,катол князья Германии),к Фр(Швеция,Голландия,Дания,протест князья Германии)
Толчок к войне-преслед. Протестантов в Чехии в мае 1618. Позже все дей-я на Герм. Тер-ии.1648-Вестфальский мир(Швеция получ часть Герм+балтийское побереж=>Ш независ гос) Закрепилось раздробл Герм. Ослабли позиции Австрии и РП
Казацка-сялянская вайна 1648-1651 гг.
Феадальны прыгнет, супярэчнасцi памiж гарацкой i сельскай шляхтай, увогуле цяжкі сацыяльны і нацыянальны прыгнёт стаў асноўнай прычынай казацка-сялянскай вайны, якую ўзначаліў Б.Хмяльніцкі.
Б.Хмяльніцкі змагаўся за стварэнне самастойнай Украіны, але весці барацьбу з дзяржавай яму было вельмі цяжка. У пастаўшых не хапала зброі, грошай, падтрымкі з боку іншых дзяржаў. Акрамя таго пастаўшыя змагаліся супраць шляхецкага панавання, але не супраць адмены прыгону. Таму сацыяльная база паўстання была абмежаванай, яно не абапіралася на ўвесь народ.
Паўстанне пачалося ў 1648 г. У шэрагу бітваў пастаўшыя атрымалі перамогу над войскамі РП.
У 1649 г. у ВКЛ было створана шляхецкае войска ў складзе 10 тысяч чалавек. Войска ўзначаліў Януш Радзівіл, які ўмеў добра ваяваць. Рашаючая бітва паміж паўстанцамі і арміяй Я.Радзівіла адбылася пад Лоевым у 1649 г. У гэтай бітве 30 тысяч казакаў і сялян былі разбіты харугвамі Радзівіла.
У 1651 г. войскі Хмяльніцкага пацярпелі жорсткае паражэнне ў бітве пад Берасцечкам. Пасля гэтага была падпісана мірная дамова, згодна з якой казакі больш не мелі права знаходзіцца ў Беларусі. Гэта спыніла ваенныя дзеянні ў Беларусі, паўстанне працягвалі маленькія атрады, якія хаваліся ў лясах і балотах.
Т ч, казацка-сялянская вайна 1648-1651 гг. аказала значны ўплыў на сац.жыццё Беларусі, яна садзейнічала фарміраванню бел. казацтва.
вайна (1654-1667 гг).
Казацка-сялянская вайна, якая пачалася ў РП ў 1648 г. закранала інтарэсы Расіі. Б.Хмяльніцкі неаданаразова прасіў Расію аб дапамозе зброяй і грашыма. Масква асцярожна дапамагала паўстаўшым, пачаўшы праводзіць палітыку ўзброенага нейтралітэта. Усе войскі Расіі знаходзіліся на мяжы з РП, пагражаючы вайной, але урад цара Аляксея Міхайлавіча цярпліва чакаў – ці зможа РП атрымаць рашаючую перамогу, умацаваць сваю армію і дзярж. ўладу.
У 1652 г. Б.Хмяльніцкі атрымаў новую перамогу над войскам РП. Расія пераканалася, што РП страціла сваю моц і не мае магчымасці весці новую вайну. Таму ў 1654 г. урад Расіі прыняў прапанову Пераяслаўскай Рады Ўкраіны аб далучэнні Ўкраіны да Расіі. Анэксія Ўкраіны зрабіла вайну паміж РП і Расіяй непазбежнай.
У 1654 г. 100 тыс.войска рускага цара ўвайшло на тэр Беларусі. За кароткі перыяд яно заняло амаль усе бел. гарады, таму што 10 тыс.войска Я.Радзівіла было не ў стане атрымаць перамогу ў адкрытай бітве. Вясной 1655г. рускія арміі занялі Мінск і рушылі на Вільню, якая была захоплена і спалена.
Новую расійская палітыку, Мясцовае насельніцтва цярпела. Таму на занятай тэр. пачалі стварацца партызанскія атрады. У 1656-1661 гг. партызанскі рух ахапіў амаль усю Беларусь. Вясной 1660 г. РП заключыла са Швецыяй мірную дамову і накіравала свае войска на Ўсход. Пасля вызвалення Вільні рускія войскі пачалі адыход і замацаваліся на новых пазіцыях. Пазіцыйная вайна цягнулася з пераменным поспехам. Ваенныя дзяенні скончыліся ў 1667 г. калі быў падпісаны Андрусаўскі мірны дагавор. Згодна з ім Левабярэжная Ўкраіна і г.Кіеў адышлі да Расіі. Адзін з артыкулаў дагавору даваў Расіі права на заступніцтва за праваслаўнае насельніцтва Рэчы Паспалітай.
У 1686 г. кароль РП Ян Сабескі падпісаў з Расіяй новую дамову, згодна з якой Расія брала пад свой патранат праваслаўных РП. Гэта давала Расіі права ўмешвацца ва ўнутраныя справы суседняй дзяржавы.
Такім чынам, вайна скончалася перамогай Расіі. Пасля гэтай вайны РП трапіла ў частковую паліт. залежнасць ад Расіі. У эк. адносінах вынікі вайны былі спусташальнымі. Насельніцтва Б.і страціла 1,5 млн. чалавек, большасць беларускіх гарадоў былі спалены. Для таго, каб узнавіць гаспадарку спатрэбілася каля 25 гадоў.