- •Актуальнасць и неабоднасцьвывучэння Другой сусветнай. Перыядызацыя.
- •Мижнароднае становишча у свеце
- •4.Знешняя палітыка ссср у перадваенны перыяд.
- •7.Падрыхтоўка Германіі да вайны з Савецкім Саюзам
- •6. Пачатак Другой сусветнай вайны
- •Уз’яднанне Беларусі. Сацыяльна-эканамічныя і палітычныя пераўтварэнні ў заходніх абласцях бсср
- •3.Акупацыя Германіяй краін Еўропы.
- •8.Ссср напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны Мерапрыемствы партыйных, савецкіх і гаспадарчых органаў па ўмацаванню абароназдольнасці краіны
- •Народная гаспадарка бсср напярэдадні вайны
- •Ідэалагічная работа напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны
- •Ваенная рэформа ў ссср
- •9.Прычыны і перадумовы Вялікай Айчыннай вайны
- •11.Прычыны няўдач Чырвонай Арміі летам-восенню 1941 г.
- •12.Пачатак стварэння антыгітлераўскай кааліцыі
- •13.Бітва за Маскву і яе наступствы.
- •Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел акупіраванай тэрыторыі Беларусі. Структура, склад і функцыяніраванне акупацыйнага апарату.
- •15.Ваенныя, эканамічныя і палітычныя мэты захопнікаў на акупіраванай тэрыторыі Беларусі.
- •17. Эканамічная палітыка Германіі на акупіраванай тэрыторыі.
- •18. Паўсядзённае жыццё мірнага насельніцтва на акупіраванай тэрыторыі Беларусі.
- •19.Партызанскі рух і падпольная барацьба ў пачатковы перыяд Вялікай Айчыннай вайны.
- •20. Мэты і значэнне «рэйкавай вайны».
- •21. Баявая дзейнасць беларускіх партызан у 1942–1943 гг.
- •22.Узаемаадносіны партызан і насельніцтва.
- •25.Супрацоўніцтва падпольшчыкаў і партызан.
- •23.Дапамога савецкага тыла партызанам і падпольшчыкам.
- •26.Беларускі калабарцыянізм: прычыны, сутнасць, дзейнасць, крах.
- •28.Сталінградская і Курскаябітвы. Карэнныпералом у вайне
- •30. Пачатак вызвалення Беларусі
- •31.Беларускаянаступальнаяаперацыя «Баграціён»
- •32. Удзелпартызан і падпольшчыкаў у вызваленніБеларусі.
- •33.Адметнасці вызвалення Беларусі.
- •34.Аднаўленне народнай гаспадаркі рэспублікі. Савецкі тыл у гады вайны.
- •35.Вызваленне Чырвонай Арміяй краін Цэнтральнай і Паўднёвай Еўропы.
- •36.Патсдамская канферэнцыя. Капітуляцыя Германіі
- •38. Міжнароднае значэнне перамогі ссср над фашысцкімі захопнікамі.
- •39. Вклад белорусского народа в победу над фашистской Германией.
- •40.Ушанаванне памяці аб Вялікай Айчыннай вайне і яе героях у Рэспубліцы Беларусь.
30. Пачатак вызвалення Беларусі
Разгром нямецкіх войскаў летам 1943 г. на Курскай дузе дазволіў Чырвонай Арміі перайсці ў стратэгічнае наступленне і ўжо ў верасні 1943 г. распачаць шырокамаштабную аперацыю па вызваленню Украіны і Беларусі. 23 верасня 1943 г. часці 15-га стралковага корпуса Цэнтральнага фронту фарсіравалі Днепр і вызвалілі ад нямецкіх акупантаў першы раённы цэнтр Палескай вобласці – гарадскі пасёлак Камарын. 20 воінам, якія вызначыліся пры фарсіраванні Дняпра ў раёне Камарына, было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза. А праз некалькі дзён злучэнні 65-й арміі на ўчастку Карповічы-Уборкі фарсіравалі раку Сноў і з баямі 27 верасня вызвалілі райцэнтр Церахоўка Гомельскай вобласці.
У ходзе правядзення Смаленскай аперацыі войскі Заходняга і Бранскага франтоў 26 верасня ўступілі на зямлю Беларусі і вызвалілі раённы цэнтр Хоцімск Магілёўскай вобласці, а праз два дні Мсціслаў. 29 верасня войскі 50-й арміі Бранскага фронту авалодалі г. Крычавам. 1 кастрычніка былі вызвалены райцэнтры Магілёўскай вобласці Чэрыкаў і Краснаполле.
Стаўка Вярхоўнага Галоўнакамандавання паставіла задачу перад войскамі Калінінскага, Заходняга і Цэнтральнага (з 20 кастрычніка 1943 г. Беларускага) франтоў – разграміць нямецкую армейскую групоўку «Цэнтр» і вызваліць ад ворага ўсю тэрыторыю Беларусі. У Стаўцы меркавалі, што вермахт летам 1943 г. панёс вялікія страты, канчаткова дэмаралізаваны і таму не зможа стрымаць наступлення Чырвонай Арміі. Аднак вермахт восенню 1943 г. паказаў, што яшчэ не страціў сваёй баяздольнасці.
6 кастрычніка 1943 г. пачалося наступленне савецкіх войскаў на Віцебскім напрамку. Ужо на другі дзень часці 3-й і 4-й савецкіх армій вызвалілі ад немцаў Невель і 320 іншых населеных пунктаў. Аднак замацаваць свой поспех яны не здолелі. Германскае камандаванне перакінула ў раён Гарадка з іншых участкаў фронту 7 пяхотных і 1 танкавую дывізіі. Наступленне было спынена. Гарадоцкая наступальная аперацыя была адноўлена толькі ў снежні 1943 г. Гарадок быў вызвалены 24 снежня 1943 г. часцямі 11-й гвардзейскай і 43-й армій. Вялікімі былі страты войскаў Калінінскага фронту. На Віцебскім напрамку ў кастрычніку-снежні 1943 г. яны склалі 169 тыс. чалавек.
У асенне-зімовай кампаніі 1943-1944 гг. войскі Беларускага фронту (камандуючы генерал арміі К.К. Ракасоўскі) удала правялі Гомельска-Рэчыцкую і Калінкавіцка-Мазырскую аперацыі, у выніку якіх 18 лістапада 1943 г. быў вызвалены горад Рэчыца, 26 лістапада Гомель і 14 студзеня 1944 г. Мазыр. На поўдні рэспублікі войскі Беларускага фронту прасунуліся больш як на 200 кіламетраў у глыб варожай абароны ў паласе шырынёй звыш 100 кіламетраў. У той самы час савецкія войскі вызвалілі яшчэ некалькі раёнаў Віцебскай і Магілёўскай абласцей.
У баях за вызваленне Беларусі ўдзельнічала і 1-ая польская пяхотная дывізія імя Тадэвуша Касцюшкі пад камандаваннем палкоўніка З.Берлінга, сфарміраваная на тэрыторыі СССР. Першы бой яна правяла 12 кастрычніка 1943 г. пад мястэчкам Леніна каля Горак. У гэтым баі зараджалася савецка-польская садружнасць.
Восенню і зімой 1943-1944 г. войскі Чырвонай Арміі поўнасцю ці часткова вызвалілі 36 раёнаў нашай рэспублікі, 36 райцэнтраў і два абласных цэнтры – Гомель і Мазыр. Яны занялі зручныя пазіцыі, з якіх летам 1944 г. пачалася Беларуская наступальная аперацыя «Баграціён». Наступленне савецкіх войск на беларускай зямлі праходзіла ва ўмовах усеагульнай падтрымкі і дапамогі з боку партызан і ўсяго насельніцтва рэспублікі.