13. Химический состав подземных вод и их минерализация. Минеральные воды и их распространение на территории снг.

Мінералные воды – такія воды, якія адрозніваюцца асобным хімічным складам ці фізічнымі уласцівасцямі

Вобласці вуглякіслых вод прыстасаваны да раёнаў малдых інтрузій (Закарпацце, Каўказ, Памір, Паўднёвы Цянь-Шань, )

Вобласці азотных вод з павышанай тэмпературай знаходзяцца шырокай паласой вакол абласцей вуглякіслых вод і звычайна прыстасаваны да тектанічных разломам і трэшчынам. Вядомыя тэрмальныя крыніцы знаходзяцца на Цянь-ўані і Алтаі. Хларыдна-натрыевыя і хларыдна-кальцыева-натрыевыя воды знаходзяцца ў раёнах глыбокіх артэзіянскім басейнам на платформах.

Серавадародныя, азотнаметанавыя і метанавыя воды прыстасаваны да асадкавых парпод і часта звязаны з нафтавымі радовішчасмі (мацесцінскіе воды на Каўказе). Радонавыя і жалезістыя воды знаходзяцца галоўным чынам у раёнах крышталічных і метамарфічных пародаў (Карэлія, Кольскі паўостраў, Данецкі краж, Урал і інш.).

Мінеральныя радыёактыўныя воды вядомы ў раёне Цхінвалі (Грузія), Белакурыха

Па велічыні мінералізацыі прыродныя воды падзяляюцца на прэсныя – велічыня мінералізацыі да 1 ^о/_оо, саланаватыя – 1 – 24,7 ^о/_оо, салёныя ці мінеральныя – (24,7 – 47,0 ^о/_оо) і расолы (рапа, салёнасць звыш 47 ^о/_оо). Гэтыя велічыні ўзяты невыпадкова. Так, напрыклад, пры мінералізацыі да 1 ^о/_оо чалавек звычайна адчувае смак вады, пры салёнасці 24,7 ^о/_оо назіраецца тэмпература найбольшай шчыльнасці і замярзання, а велічыня салёнасці 47 ^о/_оо адпавядае максімальнай велічыні салёнасці вады Сусветнага акіяна (Чырвонае мора). Вада з салёнасцю звыш 47 ^о/_оо адносіцца да катэгорыі расолаў.

адносяцца: карбанатны (CO₃^--), гідракарбанатны (HCO₃^--), сульфатны (SO₄^--), хларыдны (Cl^-), і катыёны: кальцыя (Ca⁺⁺), натрыя (Na⁺⁺), магнія (Mg⁺⁺), калія (K⁺) злучэнні азота, фосфара і крэмнія

14. Роль подземных вод в гидрологических и физико-географических процессах, их значение в народном хозяйстве.

Значение подземных вод очень велико, их можно отнести к числу полезных ископаемых наряду с углём, нефтью или железной рудой. Подземные воды питают реки и озёра, благодаря им реки не мелеют летом, когда выпадает мало дождей, и не пересыхают подо льдом. Человек широко использует подземные воды: их выкачивают из-под земли для водоснабжения жителей городов и деревень, для нужд промышленности и для орошения сельскохозяйственных угодий. Несмотря на огромные запасы, подземные воды возобновляются медленно, существует опасность их истощения и загрязнения бытовыми и промышленными стоками. Чрезмерный забор воды из глубинных горизонтов уменьшает питание рек в межень — период, когда уровень воды самый низкий.

15. Продольный профіль рэчышча характэрызуецца ухілам і падзеннем. Розніца вышыні двух кропак воднай паверхні па даўжыні ракі (∆Н) называецца падзеннем. Адносіны велічыні падзення (∆Н) да даўжыні дадзенага ўчастка (l) называецца ўхілам (I) ракі:

. Ухіл ракі прадстаўляе сабой безразмерную велічыню і выражаецца ў выглядзе дзесяцічнага дробу або ў праміле (‰).

Паўздоўжны профіль рэчышча ракі звычайна блізкі да паўздоўжнага профілю рачной даліны і мае хвалістую форму, якая адлюстроўвае чаргаванне глыбокіх і мелкаводных мясцін (плёсаў і перакатаў). Паўздоўжны профіль рачной даліны праходзіць некалькі стадый: юнацтва, маладосці і сталасці.

Межень – период низкой водности, питание подземными водами преобладает. Летняя – с снегового питания до оссених паводков, а при отсутствии до зимнего периода, с которого начинается зимняя межень, длящаяся до до следующего всесеннего половодья. Половодье – период наибольшей в году водности и связанно с ней высокого и продолжительного подъёма уровня воды, обычно с выходом на пойму, повторяющиеся ежегодно. Паводки – коротковременные (от 2 часов до нескольких суток) резкие увеличения водности реки, сопровождающееся подъёмам уровнем воды. Вызываемая дождями или таяния льда и снега при оттепелях. У залежнасці ад змянення ўхілу па даўжыні рэк вызначаецца чатыры іх асноўныя тыпы паўздоўжных профілю. Профіль раўнавагі, паволіўваагнуты і найбольш распаўсюджаны профіль ракі, які характарызуецца ўвагнутай крывой гіпербалічнага тыпу, больш стромкага ў вытоках рэк і палогага у вусці . Прамалінейны, характарызуецца адносна раўнамерным нахілам па ўсёй даўжыні ракі, які назіраецца галоўным чынам у малых рэк. Збросавы, або выпуклы мае малыя ўхіл у вярхоўях і значныя ў ніжнім цячэнні ракі; сустракаецца рэдка і характэрны для рэк Кольскага паўвострава. Ступенькавы профіль назіраецца пры наяўнасці добра выражаных прамежкавых базісаў эрозіі ў выглядзе сустракаемых зрэдку ракой цяжка размываемых горных парод або катлавін азёр і вадасховішчаў. Калі разглядаць паўздоўжны профіль ракі больш дыталёва, то на самой справе ён прадстаўляе сабой складаную крывую. Пры гэтым паўздоўжны профіль дна ракі змяняецца адносна мала, аднак паўздоўжны профіль воднай паверхні змяняецца разам са зменай воднасці ракі ў час паўнаводлдзяў і паводкамі.