1)Алфавиттер.

Алфавит уш кезеннен турады.Олар:араб,латын,орыс.Араб алфавитті 1772 1929 жылдары болды.Араб жазуылген жазылған «Құдатку білік», «духани», «луғатат турік» кітаптар жазылған.Латын алфавитті 1929 1939 жылдары қолданыған.Орыс алфавит 1940жылдан астап колданылған.Жана алфавитке көлуге Кенесбаев,Сауранбаев,Балакаев ғалымдар қатысқан.Қазақ алфавитінде 42 әріп,ұ тән дыбыс,12д ы дыбыс,әғ д з дыбыс бар.

2.Тұрлаулы мүшелер

Бастауыш,баяндауыш.Бастауыш:кім?не?кімдер?нелер?кімі?несі?Дара баст:біз,киноға барамыз.Курд.баст: ырыс алды,ынтымақ .Баяндауыш:бастауыштын жай куйін,оқиғамын қай шақта болғанын білдіріп,сөйлемді аяқтайды.Дара баян:күн жылынды.Курд.баян:тап таза.Баяндауыш етістік ,зат есім,сын есім,сан есім,есімдік болады салардын сұрақтарына жауып береді.

Билет 19

1)Абай,Ыбырай.

Абай 1845ж. Семей облысында туған.Абайдын шын аты Ибрагим.Абай ақын аудармашы жазба әдебиетін негізін салушы.Ол пушкин,Лермонтов,Крылов шығармаларын аударды.Абай өлен,поэма,роман,қара сөздер жазған.Оның 45 қара сөздер.Ыбырай 1841ж. Қостанай обл. Затабол ауданында туған.Ол қазақтын тунғыш ұлттық педагогикасынын негізін,салушынын,аудармашы,жазушы,ағартушы ұстаз.Ол тұнғыш қазақ мекткбін жазған.

2)Турлаусыз мүшелер.

Толықтауыш,анықтауыш,пысықтауыш.Т:кімге?неге?кімді?нені?кімде?неде?кіммен?неден?Д.толық:біз әжемен нелеміз.К.толық:бестен ушті алса,екі калады.М.қарай:тура(Т.с),жанама(все ост).Аныктауыш:қандай?қай?кімнін?ненін?Д.анық:саматтын аласы мұғалем.К.анық:Қостанай облысынын окушылары келді.Пысыктауыш:қайдан?қалай?қайда?қалайша?Д.пысық:кеше кун суық болды.К.пысық:есік тарс тарс атылды.М.қарай:беске болнеді:мекен,мезгіл,себеп салдар,қимылсын,максат.

Билет 20.

1)Қазақ халқынын салт дәстурлері

Қазақ халқынын салт дәстурлері көппе?Иә көп.Олар қандай?Олар:шілдехана,тұсау кесі,балаған ат қала,қырқына шығару,тіл ашар.Шілдехана туралы не білесін?Шілдехана бала тұғанда жасалатын той.Қырқынан шығарғанда не істейді?Қырқынан шығарғанда боланын шашын,тырнағын алады.Беске салу дәстурінде кім сәбиді бескке салады.Бұл дәстуріде бескке сәбиді сыйлы әже салады.Тұсау кесүді қашан өткізеді?Тұсау кесұді бала жүрге бастағанда өткізеді.Қандай жеп байланады?Ала жіп байланады.Тіл ашар тойын қашан жасайды?Тіл ашар тойын бала мектепке барғайда жасалатын той.Салт дістурлерден кейін не айтылады?Салт дістурлерден кейін бата айтылады.

2)Оқшау сөздер

Оқшау сөздер сөйлемнін құрамында турсада,басқа мушелермен грамматикалык байлалысқа туспейді.Уш турі бар:1)Одағай,2)Қыстырма,3)Қаратпа.Қаратпа сөз біреуідін қазарып өзіне аудару ушін қалданынады.Айтам,дәптерінді бірші.Қыстырма сөз сөйлемдегі ойға қатысты сөйлеушінін түрлі қос қарасын білдіреді.М:менінші,біріншіден,сөзжоқ..Әрине,ол жақсы адам.

Билет 21.

1)Жеті қазына.

Жеті казына қазақтын дәстүрлі философиялық уғын.Жеті қазынаға жұйрық ат,қырай бүркіқұмау тазы,берген мұлттық,қақпан,майланғыш ақ,өткір пышақ .Жұйрық аты ердін қалаты.Қыран бүркүті ердік қүатты.Қумайтазысы ердін сенілді серігі.Мұлтығы ердін оты.Қақпаны ердің серті.Ауы ердің әдіс айласы пышақ ердін куні.

2)Антоним,омоним,синоним.

Синоним:жазылуы әр турлі,мағылалары бірдей сөздер.М:мүғлім,ұстаз,оқытушы;сабырлы,байсалды,төзімді.Омоним:жазылуы бірдей,мағыналары әр турлі сөздер.М:бар,бар;ат,ат.Антоним:карама қарсы сөздер.М:ак,қара;жақсы,жаман.

3)Сөздердін синонимдерін тап:байлық-молшылык ;әдемі - сұлу;қарт- қария;ежелгі - ерте;қайратты - бiлектiсi;ақылды- дұрыс .

Билет 22.

1)Муқағали Мақатаев.

М.М қазақтын таланты ақыны.Ол балаларға арнап өленде жазды.Ол 1931ж.9ақпанда Алматы облысы,Райынбек ауданында дүниеге келді.Муқағали орыс тілін,неміс тілін жақсы білген.Өлен жазуымен бірге.Ол аудармамен айналысты.Онын өлендері «Уш бақытым», «Бақытты шақ» т.б.Макатаев 1976 ж.көктемде қайтыс болды.

2)Даусты дыбыстар.

Қазақ тілінде 42 әріп бар. 9 тән дыбыс,12 даусты дыбыс,25 дауысыз дыбыс бар.Дауысты дыбыс 3 түрге бөлнеді.Тілдін қ.қ:жуан:а,о,ұ,ы;жінішке:ә,ө,ү,и,і,е,у.Жақтын қ.қ:ашық:а,о,ө,е,ә,э.қысан:ы,и,ә,і,у,ү,ұ.Ерінін қ.қ:еріндік:о,ө,ү,у,ұ,езулік:а,ә,е,ы,і,и,э

Билет23.

1)Қазақ батырлары.

Қазақ батырлары өте көп.Олар:Богенбай,Кабанбай,Наурызбай батырлары бар.Батырлар атанды жаудан қорғайды.Богенбай батыр Абылай хан уақытында туды.Ол аөылды өнерлі адам барған.Қабанбай батыр он сегізінші ғасырдын батыры.Онын шын атыс Ерасым.Онын атынды көше,талк дивизиясы Астанада ескерткіш бар.Наурызбай батыр жетісуда туған.Онын атында алматыда ескерткіш бар.

2)Дауссыз бар.

Қазақ тілінде 42 әріп бар. 9 тән дыбыс,12 даусты дыбыс,25 дауысыз дыбыс бар.Дауссыз дыбыстар ушке бөлнеді:Қатан:қ,к,п,с,т,ф,х,ч,ц,ш,щ.Ұян:б,в,г,ғ,д,ж,з,һ.Үнді:й,л,м,н,ң,р,у.

Билет 24.

1)Тәуелсіз Қазақстандаға 20жыл.

Мен Қазақстан Республикасында турамын.Қазақстан егелгенді,тәуелсіз,көп,ұлттық мемлекет.Менің есім 1991ж. Тәуелсіз егеменді болды.Мемлекеттік рәміздер 1992ж. қобылданды.Ұлттық валюта тенге.Қазақстанның презеденті Н.Ә.Назарбаев.Қ.астана Астана қаласы.Бүгін бізді дуние жүзілік әлемінде тәниді.Мен өз елемді мақтан етемін.

2)Отан,білім,өнер тақыбырына мақал мәтелдер келтір.

Отан оттан да ыстық ;Отансыз адам ормансыз бұл бұл;Тұған жер алтын бесік;Оқу білім бұлағы,білім өмір шырағы;Оқусыз білім жоқ ,білімсіз кунің жоқ;Өнер алды қызыл тіл;Шебердік қасы ортақ,шешенін сөзі ортақ.

3)Сөз құрамына талдау.

Сатушыдан:у:туйык етістік;шы:сөз тудырушы;дан:ш.септік.Кітапханашымызды:хана:сөз тудырушы(з.е.)шы: сөз тудырушы,мыз:ж.ж.1ж;ды:т.с.

Билет 25.

1)Шешендік онер.

Ш.ө. ненін өнері?Ш.ө тіл өнері.Ш.өнерді халықаралық шілде не дейді?Ш.халықаралық тілде риторика дейді.Ш.сөздерге қандай сөздер жатады?Ш.сөздерге бата мақал мәтелдер даналық сөздер жатады.Ш.ресейде ш.өнердің қалаушысы кім?Ресейде ш.өнердін қалаушысы Ломоносов.Қазақ ш. Сөздерге неден басталады?Қазақ шешендік сөздердін басталуы мақал мәтелдер.Ш.сөздердін түрлері кандай?Ш.сөздердін түрлері:жалғау,арнау,дау.Ш.арнау деген не?Ш.арнау деген арнайы адамға айтылған сөз.Ш.сөздердін құндылығы неде?Ш.сөздердін құндылығы тапқырылық және шындық?Сен қандай шешендерді білесін?Мен Төле би,Қазыбек би,Айтеке би,Сырынбет би білемін.

2)Етіс

4 түрі бар.Өздік етіс:ын,ін,н.М:сұран,таранды.Өзгелек етіс:ғыз,ғіз,қыз,кіз,дыр,дір.М:жаздыр,жуғыздыр,оқытқыз.Ырыңсыз етіс:ыл,іл,л.М:аударылды,айтылды.Ортақ етіс:ыс,іс,с.М:оқысты,сөйлесті.