Несвіжа і Міра
А)Несвіжскі палац Радзівілаў
У пачатку XVI стагоддзя ранейшыя ўладальнікі Нясвіжа Кішкі пабудавалі драўляны замак на месцы Старога парку, на поўнач ад сучаснага замка. Пасля пераходу Нясвіжа пад уладу Радзівілаў замак быў перабудаваны. Як мяркуецца, гэта адбылося ў 1547 годзе па ініцыятыве Мікалая Радзівіла Чорнага і па праектах галандскіх ваенных інжынераў. На гравюры Нясвіжа Томаша Макоўскага пачатку 1600-х гадоў драўляны замак яшчэ існуе, але называецца ён «домам старасты». 7 мая 1583 года Мікалай Радзівіл Сіротка заклаў каменны замак на поўдзень ад драўлянага. У час вайны 1654-1667 гадоў замак вытрымаў 2 аблогі рускіх войскаў, у 1654 і 1659 гадах (па іншых дадзеных, у 1655 і 1660 гадах). Падчас першага ўзяцця горада расійскія войскі штурмавалі і замак, але беспаспяхова. Тым не менш, палацава-замкавага комплексу быў нанесены вялікія страты. Яшчэ У 1658 годзе шматлікія пакоі на верхніх паверхах палаца заставаліся пашкоджанымі, а на аднаўленне замкавых валоў Радзівіламі вылучаліся буйныя сумы. Неўзабаве, аднак, расійскія войскі ізноў захапілі горад і штурмавалі замак, але зноў не здолелі яго ўзяць. У 1792 годзе падчас вайны супраць польскіх канфедэратаў замак здаўся рускім атрадам пад камандаваннем І. Е. Ферзена і Л. Л. Беннигсена. У час Вялікай Айчыннай вайны замак практычна не пацярпеў. 28 чэрвеня 1941 года ў ім размяшчаўся штаб нямецкай 2-й танкавай групы генерала Гудэрыяна.
У часы СССР у комплексе размяшчаўся санаторый КДБ.
Б) Касцел Божага Цела (былы калегіум езуітаў)
Касцёл узведзены ў 1587—1593 гг. па праекце італьянскага архітэктара Яна Марыі Бернардоні па фундацыі Мікалая Крыштофа Радзівіла Сіроткі. 7 кастрычніка 1601 года касцёл асвячоны. За аснову праекта, хоць і са значнымі зменамі, была ўзята планіроўка галоўнага храма езуітаў Іль Джэзу ў Рыме, збудаваны ў 1584 годзе. Аднак пры агульным кампазіцыйным падабенстве і барочнай стылістыцы нясвіжскі касцёл значна адрозніваецца, што абумоўлена мясцовымі будаўнічымі традыцыямі і патрабаваннямі заказчыка. Каля 1705 г. па ініцыятыве Караля Станіслава Радзівіла распачаліся рамонтныя работы і рэканструкцыя касцёла, якія доўжыліся амаль паўстагоддзя і завяршыліся пры Міхале Казіміры Радзівіле Рыбаньке. У выніку будаўнічых работ былі ліквідаваны эмпоры над нефамі і круглыя вежы з лесвіцамі, таксама знесены вежачкі над скарбцам і сакрысціяй, зменена форма і размяшчэнне некаторых акон. Іншую форму атрымаў ліхтар над купалам. Унутры касцёла былі ліквідаваны імпосты ў аркадах паміж нефамі, іншае афармленне атрымалі гатычныя пілястры галоўнага нефа.
У 1773 г. са скасаваннем ордэна езуітаў і закрыццём калегіума, касцёл стаў фарным. Храм быў пашкоджаны ў гады Вялікай Айчыннай вайны, адноўлены ў 1944 г.
В) Слуцкая брама
Слуцкая брама - арыгінальны помнік архітэктуры барока. Калісьці яна ўваходзіла ў сістэму гарадскіх умацаванняў, абараняючы ўезд у горад з боку Слуцкага тракта. Ад брамы бярэ пачатак працяглая дамба, якая стварае шырокую запруду - возера. Брама была пабудавана ў канцы XVI ст. і спачатку мела кампазіцыю прыгоннага характару. Так, на гравюры горада пачатку XVII ст. ў гэтым месцы бачная ўмацаваная вежа. У сярэдзіне XVIII ст. прыгонная сцяна ў брамы была разабраная, а сама яна ў 1760 г. перабудавана. У першым паверсе брамы размяшчаліся памяшканні для варты, у другім - капліца (малельня).
Зараз брама ўяўляе сабой кампактны аб'ём з аркай праезду пасярэдзіне. Архітэктура брамы з контрфорсамі, крывалінейнымі абрысамі сцен і франтона незвычайна скульптура і выразная.
Г)Ратуш
Нясвіжская ратуша была збудаваная ў канцы XVI - пачатку XVII ст. пасля атрымання горадам у 1586 г. магдэбургскага права. З XVII ст. ратуша перабудоўваецца і да канца XIX ст. значна мяняе сваё аблічча. Вежа ратушы становіцца значна ніжэй, губляе сваё Шлемападобныя завяршэнне, а фасады застаюцца без дэкору. І толькі ў пачатку XXI ст. ратуша зноў знаходзіць свой першапачатковы выгляд.
Уваход у ратушу вядзе праз вежу: адсюль можна трапіць у памяшканні першага паверха і па одномаршевой лесвіцы падняцца на другі паверх, дзе размешчаны зала сходаў.
З трох бакоў ратушу атачаюць гандлёвыя рады, утвараючы цэласную і вялікую архітэктурную кампазіцыю, размешчаную ў сярэдзіне гарадской плошчы. У плане гандлёвыя шэрагі складаюцца з сістэмы паўтаральных вочак-лавачак, тыповых для пабудоў такога роду. Унутраны П-вобразны дворык выкарыстоўваўся для падвозу і разгрузкі тавараў. Фасады гандлёвых шэрагаў ўпрыгожаны аркамі, лапаткамі, а ў аттиковой часткі - нішамі. У архітэктуры гандлёвых шэрагаў прасочваюцца рысы рэнесансу, у той час як вароты ва ўнутраны дворык барочныя, а сама ратуша, якая страціла звонку ўсё элементы і дэталі дэкору, нагадвае ўзоры абароннага будаўніцтва.
Д) былы кляштар бенедыктынак
Ды заходняга фасаду касьцёлы далучаўся 2-павярховы, прастакутны актуальныя Плян, кляштарны корпус пад вальмавым дахам. Насуперак архітэктуры касьцёлы ен меў сьціплае плястычнае вырашэньне, фасады рытмічна падзяляліся прастакутнымі аконнымі праемамі.
Цікавай была сыстэма ацяпленьня будынка - пекла печак у тоўшчы сьценаў І пад падлогаю былі пракладзеныя своеасаблівыя керамічныя каларыфэры, Якія дапалі дадатковае цяпло. Корпус бэнэдыктынак разьлічваўся на 15 кельляў, тым ня менш за ў кляштары гадзін знаходзілася ды 28 законьніцаў, а разам з навіцыяткамі, вучаніцамі І службоўцамі насельніцтва асяродку дасягала 90 чалавек.
Е) Мірскі замак
Замак пабудаваны ў 16 — 17 ст. на месцы драўлянай сядзібы. Збудаваны з цэглы і камення. Да 1568 замкам валодалі князі Ілінічы, потым Радзівілы (да 1828), Вітгенштэйны (да 1891), Святаполк-Мірскія (да 1939). У параўнанні з іншымі замкамі Беларусі Мірскі замак захаваўся да 21 ст. ў адносна добрым стане. Зараз завяршаюцца работы па яго рэканструкцыі. У 2000 Мірскі замак уключаны ЮНЕСКА ў Спіс Сусветнай спадчыны.