Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Старажытнагрэцкая мова - Табліцы_Граматыка.doc
Скачиваний:
5
Добавлен:
20.11.2019
Размер:
430.59 Кб
Скачать

1 Склонение

Относят существительные преимущественно женского рода с основой на α- Именительный падеж единственного числа: -α / -η

N

‛ώρα

‛ώραι

G

‛ώρας

‛ώρω̃ν

D

‛ώρα˛

‛ώραις

A

‛ώραν

‛ώρας

V

‛ώρα (=N)

‛ώραι (=N)

*В Gen. Plur. Ударение всегда облеченное и стоит на последнем слоге.

N

Δόξα

Δόξαι

G

Δόξης

δόξω̃ν

D

Δόξη

Δόξαις

A

Δόξαν

Δόξας

V

Δόξα (=N)

Δόξαι (=N)

В Gen. И Dat. Sing. Α меняется на η. Это характерно для всех существительных склонения, кончающихся на αнечистая альфа»). Когда перед α стоят ε, ι, ρ, последняя в η не переходит («чистая альфа»). Если же существительное кончается на η, положение дел таково:

N

Γραφή

Γραφαί

G

Γραφη̃ς

Γραφω̃ν

D

Γραφη˛̃

Γραφαι̃ς

A

Γραφήν

Γραφάς

V

Γραφή (=N)

Γραφαί (=N)

2 Склонение

Относят существительные мужского, среднего и немного женского рода на o-. Мужской – -ον, средний - -ος.

М. р.:

N

̉Άνθτρωπος

̉Άνθτρωποι

G

̉Ανθτρώπου

̉Ανθτρώπων

D

̉Ανθτρώποω

̉Ανθτρώποις

A

̉Άνθτρωπον

̉Ανθτρώπους

V

̉Ω̃ ̉Άνθτρωπε

̉Ώ ̉άνθτρωποι

Ср. р.:

N

Δω̃ρον

Δω̃ρα

G

Δώρου

Δώρων

D

Δώροω˛

Δώροις

A

Δω̃ρον

Δώρα

V

Δω̃ρον (=N)

Δω̃ρα (=N)

3 Склонение

Основы на плавный λ, ρ, ν.

N

οηγεμών

‛ηγεμόν-ες

G

ηγεμόν-ος

‛ηγεμόν-ων

D

‛ηγεμόν-ι

‛ηγεμό-σι(ν)

A

‛ηγεμόν-α

‛ηγεμόν-ας

Основа на заднеязычный κ, γ, χ.

N

η α̉ίξ

α̉ι̃γ-ες

G

α̉ιγ-ός

α̉ιγ-ω̃ν

D

α̉ιγ-ί

α̉ιξ-ί(ν)

A

α̉ι̃γ-α

α̉ι̃γ-ός

Основа на губной β, π.

N

ο γυψ

γυ̃π-ες

G

γυπ-ός

γυπ-ω̃ν

D

γυπ-ί

γυψ-ί(ν)

A

γυ̃π-α

γυ̃π-ας

Основа на зубной δ, τ, θ, ζ

N, ж. р.

η ε̉λπίς

ε̉λπίδ-ες

G

ε̉λπίδος

ε̉λπίδ-ων

D

ε̉λπίδ-ι

ε̉λπι-́σιν

A

ε̉λπίδ-α

ε̉λπίδ-ασ

Если ударение в ж. и м. родах не на последнем слоге, в Acc. Sing. Будет окончание –ν по образцу гласных основ: χάρις – χάριν.

N, ср. р.

τὸ πραγμα

πράγματ-α

G

πράγματ-ος

πραγμάτ-ων

D

πράγματ-ι

πράγμα-σι(ν)

A

πρα̃γμ-α

πράγματ-α

Основа на –ντ-

N

ο λέων

λέοντ-ες

G

λέοντ-ος

λεόντ-ων

D

λέοντ-ι

λέου-σι(ν)

A

λέοντ-α

λέοντ-ας

Основа с чередованием

N

ο πατὴρ

πατέρ-εσ

G

πατρ-όσ

πατέρ-ων

D

πατρ-ί

πατρ-ασι(ν)

A

πατέρ-α

πατέρ-ας

Τὸ ‛ύδωρ, ‛ύδατος - вода

Основа на -σ-

N

τὸ γένος

γέν-η

G

γέν-ους

γέν-ω̃ν

D

γέν-ει

γέν-εσι(ν)

A

γέν-ος

γέν-η

Основа на –ασ-

N

τὸ γέρας

γέρ-α

G

γέρ-ως

γερ-ω̃ν

D

γέρ-α˛

γέρ-ασι

A

γέρ-ας

γέρ-α

Основы на гласный: -ι- / -ε-

N

η πόλις

πόλ-εις

G

πόλ-εως

πόλ-εων

D

πόλ-ει

πόλ-εσι(ν)

A

πόλ-ιν

πόλ-εις

Основы на гласный: -υ- / -ε-

N

τὸ ̀άστυ

̀άστ-η

G

̀άστ-εος

̀άστ-εων

D

̀άστ-ει

̀άστ-εσι(ν)

A

̀άστ-υ

̀άστ-η

Основы на гласный: -υ-

N

ο ι̉χθύς

ι̉χθ-ύες

G

ι̉χθ-ύος

ι̉χθ-ύων

D

ι̉χθ-ύι

ι̉χθ-ύσι(ν)

A

ι̉χθ-ύν

ι̉χθ-υ̃ς

Основы на дифтонг

N

ο βασιλεύς

βασιλε-ι̃ς

G

βασιλε-́ως

βασιλέ-ων

D

βασιλε-ι̃

βασιλε-υ̃σι(ν)

A

βασιλέ-α

βασιλέ-ας

Основы на -ο-

N

η πειθώ

имеет только Sing.

G

πειθ-ου̃ς

D

πειθ-οι̃

A

πειθ-ω̃

Основы на -ω-

N

ο ‛ήρως

‛ήρ-ωες

G

ήρ-ωος

‛ηρ-ώων

D

‛ήρ-ω˛ (‛ήρ-ωι)

‛ήρ-ωσι(ν)

A

‛ήρ-ωα (‛ήρ-ω)

‛ήρ-ωας

Особенности:

N

ο βου̃ς (бык)

βόες

G

βοός

βοω̃ν

D

βοί

βουσί(ν)

A

βου̃ν

βόας

N

η ναυ̃ς (корабль)

νη̃ες

G

νεώς

νεω̃ν

D

νηί

ναυσί

A

ναυ̃ν

νη̃ασ

N

η γυνή (женщина)

γυναι̃κες

G

γυναικός

γυναικω̃ν

D

γυναικί

γυναιξί(ν)

A

γυναι̃κα

γυναι̃κας

Прилагательное

1 и 2 склонение склоняются по образцу существительных, окончания тоже:

Καλος, καλη, καλον

Δικαιος, δικαια, δικαιον

Αισχρος, αισχρα, αισχρον

Σοφος, σοφη, σοφον