che-ru
.docг1аймакхан г1аймакхниг прил. 1) сливочный; 2) блинный
г1айракх [г1айракхан, г1айракхна, г1айракхо, г1айракхе, й; мн.г1айракхаш, й] песчаник
г1айракхан прил. песчаниковый
г1айракхниг прил. песчаниковый
г1айре [г1айренан, г1айренна, г1айрено, г1айрега, й; мн. г1айренаш, й] остров
г1айренан прил. островной
г1айренниг прил. островной
г1айси [г1айсин, г1айсина, г1айсино, г1айсига, й; мн. г1айсеш, й] урюк (плод и дерево)
г1айсин прил. урючный
г1айсиниг прил. урючный
г1аккхаран прил. раскосый
г1аккхарг [г1аккхарган, г1аккхаргана, г1аккхарго, г1аккхарго, й; мн. г1аккхаргаш, й] человек с раскосыми глазами
г1аккхарниг см. г1аккхаран
г1акх [г1акхан, г1окхана, г1окхо, г1окхе, д; мн. г1аькхнаш, д] мишень
г1ала [г1елан, г1елана, г1ело, г1еле, б; мн. г1елий, д] линка (самка оленя)
г1ала [г1алин, г1алина, г1алано, г1алане, й; мн. г1аланаш, й] 1) город; станица; 2) крепость; 3) дворец; 4) башня
г1алаг1азкхи [г1алаг1азкхичун, г1алаг1азкхичунна, г1алаг1азкхичб, г1алаг1азкхичуьнга, в, й; мн. г1алаг1азкхий, б] казак, казачка
г1алаг1азкхийн прил. казачий; г1алаг1азкхийн станица казачья станица
г1алаг1азкхийниг прил. казачий; г1алаг1азкхийн станица казачья станица
г1алакх [г1алакхан, г1алакхна, г1алакхо, г1алакхе, д; мн. г1алакхаш, д] деревянный шест с лопастью на конце (служащий для мешанин кукурузных зерен при поджаривании их в специальной печи) см. куьрк
г1аларт [г1алартан, г1алартана, г1аларто, г1аларте, д; мн. г1аларташ, д] 1) силуэт (в темноте, тумане)\ 2) призрак, привидение
г1алартан прил. 1) силуэтный; 2) призрачный
г1алартаниг прил. 1) силуэтный; 2) призрачный
г1алат [г1алатан, г1алатна, г1алато, г1алате, д; мн. г1алаташ, д] ошибка; провинность, упущение; г1алат доцуш яздан написать без ошибки; г1алат нисдан исправить ошибку
г1алатан прил. к г1алат ошибочный
г1алаташдаха находить ошибки, обнаруживать ошибки
г1алаташдахадала потенц. от г1алаташдаха
г1алаташдахийта понуд. от г1алаташдаха
г1латдаккха объект вед. найти ошибку, обнаружить ошибку
г1алатдаккхадала потенц. от г1алатдаккха
г1алатдаккхийта понуд. от г1алатдаккха
г1алатдала субъект в ед. ошибиться; дешархочуьнгара г1алатделира задача еш при решении задачи ученик ошибся
г1алатдалийта понуд. от г1алатдала
г1алатдийла ошибаться
г1алатдийлийта понуд. от г1алатдийла
г1алатдовла субъект во мн. ошибиться
г1алатдовлийта понуд. от г1алатдала
г1алатдоцу. г1алатдоцург прич. безошибочный
г1алатло [г1алатлонан, г1алатлонна, г1алатлоно, г1алатлоне, й; мн. г1алатлонаш, й] ошибочность
г1алатниг см. г1алатан
г1алг1а [г1алг1ачун, г1алг1ачунна, г1алг1ачо, г1алг1ачуьнга, в; й; мн. г1алг1ай, б] ннгуш,ингушка
г1алг1айн ингушский;
г1алг1айниг ингушский;
г1алг1айн мотт ингушский язык
г1алг1ашха нареч. по-ингушски
г1алин прил. 1) городской; станичный; 2) крепостной; 3) дворцовый; 4) башенный
г1алиниг прил. 1) городской; станичный; 2) крепостной; 3) дворцовый; 4) башенный
г1алмакхо [г1алмакхочун, г1алмакхочунна, г1алмакхочо, г1алмакхочуьнга, б, й; мн. г1алмакхой, б] калмык калмычка
г1алмакхойн прил. калмыцкий; г1алмакхойн мотт калмыцкий язык
г1алмакхойниг прил. калмыцкий; г1алмакхойн мотт калмыцкий язык
г1алмакх-чай калмыцкий чай
г1алх межд. гав (звукоподражание лаю)
г1ам [г1оман, г1омана, г1омо, г1оме, д; мн. г1емаш, д] ведьма, колдунья
г1ама [г1аманан, г1аманна, г1амано, г1амане й; мн. г1аманаш, й] 1) с.-х. крестец (скирда сена или соломы); 2) клинок
г1амарийн прил. к г1ум песочный
г1амарийниг прил. к г1ум песочный
г1амарпхьагал зоол. тушканчик
г1амарш мн. от г1ум
г1ам-г1им звукоподр. г1ам-г1им дан бурчать, бормотать, ворчить; стенна до ахь г1ам-г1им? что ты ворчишь?
г1аммаг1а [г1аммаг1ин, г1аммаг1ина, г1аммаг1о, г1аммаг1е, й; мн. г1аммаг1аш, й] персик (плод и дерево)
г1аммаг1ийн прил. персиковый
г1аммаг1ийниг прил. персиковый
г1ан [г1енан, г1анна, г1ено, г1ене, д; мн. г1енаш, д] сон, сновидение; г1ан ган видеть сон; присниться; г1енаш ган видеть сны; сниться; г1ан тида истолковать сон; г1ан туьду жайна сонник
г1аннабарш [только мн., й] дремота, полусон
г1ант [г1антан, г1антана, г1анто, г1анто, д; мн. г1анташ,д] стул; скамейка, скамья
г1антаба1 разновидность репейника
г1ап [г1опан, г1опана, г1опо, г1опе, й; мн. г1епаш, д] 1) патронташ; 2) застава, крепостная ограда
г1ара [г1аранан, г1аранна, г1арано, г1аране, й; мн. г1аранаш, й] шум (голосов); г1ара ян шуметь; г1ара ма е не шуми, замолчи
г1арадаккха объект в ед. 1) прославить, сделать знаменитым; 2) разгласить, г1арадаккхар масд. 1) прославление; 2) разглашение
г1арадала субъект в ед, прославиться, стать знаменитым
г1арадалар масд. прославление
г1арадаха прославить объект во мн. прославлять
г1арадаьлла прич. знаменитый, выдающийся; знатный, прославленный
г1арадаьлларг прич. знаменитый, выдающийся; знатный, прославленный
г1арадийла становиться известным, знаменитым
г1арадовла субъект во мн. получить большую известность, прославиться, стать знаменитым
г1арбаш [г1арбашан, г1арбашна, г1арбашо, г1арбаше, й; мн. г1арбашаш, б] рабыня, невольница
г1арбу [г1арбун, г1арбуна, г1арбуно, г1арбуга, д; мн. г1арбуш д] черная краска для крашения бурок
г1арг1а [г1арг1анан, г1арг1анца, г1арг1ано, г1арг1ано, д; мн. г1арг1анаш, д] вид тополя
г1арг1анан прил. тополевый
г1арг1анниг прил. тополевый
г1ар-г1овг1а шум (голосов); арахь г1ар-г1овг1а яьлла на дворе поднялся шум
г1арг1ули [г1арг1улин, г1арг1улина, г1арг1улино, г1арг1улига, й; мн. г1арг1улеш, й] журавль; г1арг1улин к1орни журавленок
г1арг1улин прил. журавлиный
г1арг1улиниг прил. журавлиный
г1арлу [г1арлун, г1арлуна, г1арлуно, г1арлуга, д; мн. г1арлуш, д] с.-х. лопаточка для очистки лемеха (при вспашке влажной почвы)
г1арлуниг прил. к г1арлу
г1арол [г1аролан, г1аролана, г1ароло, г1ароле, д; мн. г1аролаш, д] караул, сторожевая охрана; г1арол дан караулить, охранять, сторожить
г1аролан прил. караульный, сторожевой
г1аролниг прил. караульный, сторожевой
г1арт [г1аьртан, г1аьртана, г1аьрто, г1аьрте, д; мн. г1аьрташ, д] бедро
г1арта [г1аьрта, г1аьртира, г1аьртина] 1) распахнуться, раскрыться; ринжа г1аьртина калитка раскрылась; 2) раздвинуться
г1ар-тата шум, стук; г1ар-тата а доцуш чувелира со я вошел бесшумно
г1артийта [г1ортуьйту, г1артийтира, г1артийтина] понуд. от г1арта
г1арто [г1артадо, г1артийра, г1артийна] распахнуть, раскрыть
г1атакх [г1атакхан, г1атакхна, г1атакхо, г1атакхе, д; мн. г1атакхаш, д] бережливость (при расходовании чего-л.)
г1атта [г1отту, г1аьттира, г1аьттина] субъект в ед. 1) встать, подняться; хьалххе г1атта рано встать, рано подняться с постели; цомгушниг г1аьттина больной поднялся (выздоровел); 2) перен, восстать
г1аттадайта понуд. от г1атто
г1аттадала потенц. от г1атта
г1аттам [г1аттаман, г1аттамна, г1аттамо, г1аттаме, б; мн. г1аттамаш, б] восстание, мятеж
г1аттамхо [г1аттамхочун, г1аттамхочунна, г1аттамхочо, г1аттамхочуьнга, в, й; мн. г1аттамхой, б] повстанец
г1аттамхойн прил. повстанческий
г1аттамхойниг прил. повстанческий
г1аттар масд. 1) вставание; 2) перен. восстание
г1аттийнарг прич. разинутый,раскрытый, открытый
г1аттийта [г1оттуьйту, г1аттийтира, г1аттийтина] понуд. от г1атта
г1атто [г1аттадо, г1аттийра, г1аттийна] 1) поднять (спящего,лежащего); меттара г1атто поднять с постели; 2) разинуть, широко открыть (рот, пасть); бага г1атто а) зевнуть; б) открыть рот; открыть пасть; <> орца г1атто поднять тревогу
г1аш 1 [только мн. й] шаг в сторону; г1аш г1атто раздвинуть ноги
г1аш нареч. пешком
г1аш 2 мн. от г1а
г1ашдерг прич. лиственный; г1ашдолу дитт лиственное дерево
г1ашдолу прич. лиственный; г1ашдолу дитт лиственное дерево
г1ашло [г1ашлочун, г1ашлочунна, г1ашлочо, г1ашлочуьнга, в, й; мн. г1ашлой, б] пешеход, пеший; ходок; г1ашло дошлочунна накъост вац погов. пеший конному не товарищ
г1ашлойн прил. пешеходный; г1ашлойн т1ай пешеходный мост
г1ашлойниг прил. пешеходный; г1ашлойн т1ай пешеходный мост
г1аш-некъ пешая тропа
г1ашсалт пехота
г1ашсалти пехотинец
г1аькхнаш мн. от г1акх
г1аьртан прил. к г1арт
г1аьртаниг прил. к г1арт
г1аьрташ мн. от г1арт
г1аъттинаг г1аьттинарг прич. от г1атта 1) вставший; 2) перен. восставший
г1ебарто [г1ебарточун, г1ебарточунна, г1ебарточо, г1ебарточуьнга, в, й; мн. г1ебартой, б] кабардинец, кабардинка
г1ебартойн прил. кабардинский; г1ебартойн мотт кабардинский язык
г1ебартойниг прил. кабардинский; г1ебартойн мотт кабардинский язык
г1езало [г1езалочун, г1езалочунна, г1езалочо, г1езалочуьнга, в, й; мн. г1езалой, б] татарин, татарка
г1езалойн прил. татарский; г1езалойн мотт татарский язык
г1езалойниг прил. татарский; г1езалойн мотт татарский язык
г1езалошха нареч. по-татарски
г1езан прил. к г1аз гусиный
г1езаниг прил. к г1аз гусиный
г1езаш мн. от г1аз
г1езаш-г1езаш возглас, которым подзывают гусей
г1елан прил. к г1ала
г1еланиг прил. к г1ала
г1елдайта понуд. от г1елдан
г1елдала 1) обессилеть, терять силы; ослабеть, слабеть; утомиться, утомляться; мостаг1 г1елвелла враг обессилен; 2) замедлиться
г1елдалар масд. 1) ослабление; утомление; 2) замедление
г1елдалийта понуд. от г1елдала
г1елдан [г1елдо, г1елдира, г1елдина] 1) обессилить, обессиливать; ослабить, ослаблять; утомить, утомлять; доъхка г1елдан ослабить пояс; бухка г1елбан ослабить подпругу; 2) замедлить, уменьшить скорость
г1елдар масд. ослабление; утомление
г1ели 1 [г1елин, г1елина, г1елино, г1елига, д] олово, полуда; г1ели дилла полудить, лудить
г1ели 2 [г1елин, г1елина, г1елино, гТелига, й; мн. г1елеш, й] папироса
г1елидиллар масд, лужение
г1елидуьллу прич. лудильный; лудильщик
г1елидуьллург прич. лудильный; лудильщик
г1елий мн. от г1ала
г1елийн прил. к г1ала
г1елийниг прил. к г1ала
г1елин 1 прил. оловянный
г1елин 2 прил. папиросный
г1елиниг см. г1елин 1
г1ело [г1елонан, г1елонна, г1елоно, г1елоне, й; лек. г1елонаш, й] гнет, насилие
г1елонан прил. к г1ело
г1елонниг прил. к г1ело
г1емаш мн. от г1ам
г1еметтах1отта возмужать, достигнуть совершеннолетия
г1еметтах1оттазниг прил. несовершеннолетний
г1еметтах1оттар масд. зрелость, совершеннолетие
г1еметтах1оьттинарг прич. возмужалый, достигший зрелости; юноша
г1енах нареч. от г1ан во сне; г1енах ледар поллюция
г1енаш мн. от г1ан
г1ениг [г1ениган, г1енигна, г1ениго, г1ениге, д; мн. г1енигаш, д] вошь
г1епаш мн. от г1ап
г1ера [г1еранан, г1еранна, г1ерано, г1еране, й; мн. г1еранаш, й] шайка, банда; обаргийн г1ера шайка абреков
г1ерг1а [г1ерг1а, г1ирг1ира, г1ирг1ина] реветь; г1елашка
г1ерг1а сай олень ревет к ланкам; г1ерг1аш дог1у Терк с ревом течет Терек
г1ерг1ийта [г1оьруьйту, г1ерг1ийтира, г1ерг1ийтина] понуд. от г1ерг1а
г1ерта [г1ерта, г1иртира, г1иртина] 1) стремиться я: чему-л.; добиваться чего-л.; 2) раскрываться, распахиваться
г1ертадайта понуд. от г1ерто
г1ертарг прич. 1) стремящийся, добивающийся; 2) раскрывающийся, распахивающийся
г1ертийта [г1оьртуьйту, г1ертийтира, г1ертийтина] понуд. от г1ерта
г1ерто [г1ертадо, г1ертийра, г1ертийна] подпирать что-л чем-л
г1ехьа прил. точный, соответственный, подходящий; 2. нареч. точно, соответственно; г1ехьа хила быть годным, подойти, подходить (по величине, объему и т. п.); г1ехьа йоцуш хила быть беременной
г1ехьайоцу прич. 1) неподходищий по размеру (об обуви и т. п ); 2) перен беременная
г1ехьайоцург прич. 1) неподходищий по размеру (об обуви и т. п ); 2) перен беременная
г1ехьаниг см. г1ехьа 1
г1ибадаккха избить, отлупить
г1ий [г1ийн, г1ийна, г1ийно,г1ийга, б; мн. г1ийш, б] сухой помет (скота); позем (в бараньих кутанах)\ кизяк
г1ийбат [г1ийбатан, г1ийбатна, г1ийбати, г1ийбате, д; мн.г1ийбаташ, д] наушничество; г1ийбаташ дан наушничать
г1ийла 1, прил. 1) слабый, болезненный; 2) печальный, жалобный, заунывный, унылый; г1ийла эшарш печальные, заунывные песни; 2. нареч. печально, жалобно, заунывно, уныло
г1ийн прил. к г1ий
г1ийниг прил. к г1ий
г1икдаккха оттолкнуть кого-либо, внушить кому-л. неприязнь к себе
г1нкдаккхийта понуд. от г1икдаккха
г1иллакх [г1иллакхан, г1иллакхна, г1иллакхо, г1иллакхе, д; мн. г1иллакхаш, д; 1] приличие; г1иллакхехь лела вести себя прилично; 2) обходительность, вежливость, любезность
г1иллакхдерг прич. 1) приличный; 2) обходительный, вежливый, любезный
г1иллакхдолу прич. 1) приличный; 2) обходительный, вежливый, любезный
г1иллакхдоцу прич. 1) неприличный; 2) необходительный, невежливый, нелюбезный
г1иллакхдоцург прич. 1) неприличный; 2) необходительный, невежливый, нелюбезный
г1иллакхе прил. к г1иллакх
г1иллакхеннг прил. к г1иллакх
г1ина [г1инин, г1инина, г1ино, г1ине, д; мн. г1инаш, д] хна; г1ина дилла красить хной (волосы)
г1ир [г1иран, г1ирана, г1иро, г1ире, й; мн. г1ираш, й] выделения из дыхательных путей (у курящих)
г1ирг1а [г1ирг1анан, г1ирг1ана, г1ирг1ано, г1ирг1ане, 3; мн. г1ирг1анаш, д] ястреб
г1ирг1анан прил. ястребиный
г1ирг1анниг прил. ястребиный
г1ирг1изо [г1ирг1изочун, г1ирг1изочунна, г1ирг1изочо, г1ирг1изочуьнга, в, й; мн. г1ирг1иэой, б] киргиз, киргизка
г1ирг1изойн прил. киргизский; г1ирг1изойн мотт киргизский язйк
г1ирг1изойниг прил. киргизский; г1ирг1изойн мотт киргизский язйк
г1ирмахо [г1ирмахочун, г1ирмахочунна, г1ирмахочо, г1ирмахочуьнга, й, й; мн. г1ирмахой, б] житель Крыма
г1ирмийн прил. крымский
г1ирмийниг прил. крымский
г1ирс [г1ирсан, г1ирсана, г1ирсо, г1ирсе, б; мн. г1ирсаш, б] средство, орудие, приспособление; къиихьегаман г1ирсаш орудия труда
г1ирт [г1иртан, г1иртана, г1ирто, г1ирте, й; мн. г1ирташ,й] 1) шелуха; картолин
г1ирт картофельная шелуха; 2) налет грязи на одежде
г1иртина прич. от г1ерта стремившийся, добивавшийся
г1иртинарг прич. от г1ерта стремившийся, добивавшийся
г1итта [г1уьтту, г1иттира, г1иттина] 1) вставить, подниматься; 2) перен. восставать
г1иттадайта понуд. от г1итто
г1иттадала потенц. от г1итта
г1иттар масд, 1) вставание; 2) перен. восстание
г1иттийта [г1уьттуьйту, г1иттийтира, г1иттийтина] понуд. от г1итта
г1итта [г1иттадо, г1иттийра, г1иттийна] 1) разевать, раскрывать (пасть, рот); 2) поднимать (сидящего или лежащего); меттара г1итто поднимать с постели; 3) перен. поднимать против кого-чего-л
г1ишло [г1ншлон, г1ишлона, г1ишлоно, г1ишлога, й; мн. г1ишлош, й] постройка, строение, здание, стройка; г1ишло ян построить, строить
г1ишлойн прил. строительный; г1ишлойн коьчалш строительные материалы
г1ишлойниг прил. строительный; г1ишлойн коьчалш строительные материалы
г1ишлояр масд. строительство
г1ишлоярхо [г1ишлоярхочун, г1ишлоярхочунна, г1ишлоярхочо, г1ишлоярхочуьнга, в; й; мн. г1ишлоярхой, б] строитель
г1о 1 [г1оьнан, г1оьнна, г1оьно, г1оьне, д; мн. г1оьнаш, д] помощь, поддержка, содействие; защита; г1о леха искать защиты; г1о даккха оказать содействие кому-л.; заступиться, защитить кого-л.; г1о дан защитить, защищать; помбчь, помогать; поддержать, поддерживать; г1о даха оказывать ибмощь кому-л.; защищать кого-л., заступаться за кого-л
г1о 2 [г1оьнан, г1оьнна, г1оьно, г1оьне, д; мн. г1оьнаш, д] полоз; салазан г1оьнаш полозья саней; г1о дай сан возглас в детских играх (если один из катающихся на салазках падает, то крикнувший г1о дай сан получает право кататься вместо него)
г1обанхо [г1обанхочун, г1обанхочунна, г1обанхочо, г1обанхочуьнга, в; й; мн. г1обанхой, б] кубинец, кубинка
г1обанхойн прил. кубанский
г1обанхойниг прил. кубанский
г1ов [г1оьвнан, г1оьвнна, г1оьвно, г1оьвне, й] обледеневший снег на листьях
г1овг1а [г1овг1анан, г1овг1анна, г1овг1ано, г1овг1ане, й; мн. г1овг1анаш, й] шум, гам; г1овг1а яккха поднять шум; г1овг1а ян шуметь
г1овг1айоцу прич. бесшумный; г1овг1айоцу мотор бесшумный мотор
г1овг1айоцург прич. бесшумный; г1овг1айоцу мотор бесшумный мотор
г1овг1анан прил. шумный
г1овг1анниг прил. шумный
г1овла [г1овлаван, г1овланна, г1овлано, г1овлане, й; мн. г1овланаш, й] изголовье
г1овтал [г1овталан, г1овтална, г1овтало, г1овтале, й; мн. г1овталш, й] бешмет
г1овтта [г1овтту, г1евттира, г1евттина] субъект во мн. 1) встать, подняться; 2) перен. восстать
г1овттадайта понуд. от г1овтто
г1овттадала потенц. от г1овтта
г1овттар масд. 1) вставание; 2) перен, восстание
г1овттийта [г1овттуъйту, г1овттийтира, г1овттийтина] понуд. от г1овтта
г1овтто [г1овттадо, г1овттийра, г1овттийна] объект во мн. 1) поднять (спящих, лежащих); 2) разинуть, широко открыть (рот пасть)
г1ог1 [г1ог1ан, г1ог1ана, г1ог1о, г1ог1е, д; мн. г1ог1аш, д] ляжка (человека, животного)
г1ог1ан прил. к г1ог1
г1ог1аниг прил. к г1ог1
г1одам [г1одаман, г1одамна, г1одамо, г1одаме, д; мн. г1одамаш, д] стебель кукурузы; хьаьжк1ийн сийна г1одамаш зеленая мйсса кукурузы; г1одамийн ц1ов скоп кукурузных стеблей; гЬдамнйн ч1ег1аг кукурузный стебель (без листьев)
г1одамийн прил. к г1одам
г1одамнйниг прил. к г1одам
г1одан прил. к г1ад
г1оданиг прил. к г1ад
г1одаюкъ [г1одаюкъан. г1одаюкъна, г1одаюкъо, г1одаюкъе й мн. г1одаяккъаш, й] талия
г1оддах нареч. напряженно; изо всей силы
г1одийриг прич. защищающий, поддерживающий, помогающий
г1одоцу прич. беспомощный; г1одоцу бер беспомощный ребенок
г1одоцург прич. беспомощный; г1одоцу бер беспомощный ребенок
г1ожан прил. к г1аж палочный
г1ожаниг прил. к г1аж палочный
г1ожмаш мн. от г1аж
г1оза нарек, на счастье, на радость; г1оза леладойла носи на счастье; г1оза доийла кушай на здоровье
г1озхьовла косхалва (вид халвы)
г1озхьовлин прил. к г1озхьовла
г1озхьовлнниг прил. к г1озхьовла
г1окхан прил. к г1акх
г1окханиг прил. к г1акх
г1олаа [г1оланан, г1оланна, г1олано, г1олане, й; г1оланаш, й] косовище
г1оли [г1олинан, г1олинна, г1олино, г1олине] й; мн. г1олинаш, й; 1) облегчение, улучшение состояния здоровья; 2) преимущество; г1оли хета а) чувствовать облегчение (о состоянии здоровья); тохарчул г1оли хета суна х1инца сейчас я чувствую себя лчше, чем раньше; б) предпочесть, предпочитать; циркал театр г1оли хета суна я предпочитаю театр цирку; г1оли хила легчить (о самочувствии); цомгушчунна г1оли хилла больному стало лучше; г1оли ян облегчить (напр. боль)
г1омалла колдовство
г1оман прил. к г1ам
г1оманнг прил. к г1ам
г1омат [г1оматан, г1оматна, г1омато, г1омат в, й; мн. г1омматаш, й] хомут, г1оматан б1аьрг гуж; г1оматан марш круглая мягкая часть хомута
г1оматан прил. хомутный
г1оматниг прил. хомутный
г1онжаг1а [г1онжаг1ин, г1онжаг1ина, г1онжаг1о, г1онжаг1е, д; .т. г1онжаг1аш, д] торока; г1онжаг1е дехка приторочить, приторачивать к седлу; нуьйран г1онжаг1е а ца кхочу погов. недостает ремнями даже до тороков
г1онжаг1едехкар масд. приторачиванне
г1опан прил. к г1ап
г1опаниг прил. к г1ап
г1опаста [г1опастанан, г1опастанна, г1опастано, г1опастане, й; г1опастанаш, й] прилавок, стойка; <> г1опастанан белхахой работники прилавка
г1ора [г1оранан, г1оранна, г1орано, г1оране, д; мн. г1оранаш, д] физическая сила, мощь
г1орадайта понуд. от г1оро
г1орадала потенц. от г1оро
г1орадерг г1орадолу прич. сильный, мощпый
г1орадоцу прич. бессильный, слабый
г1орадоцург прич. бессильный, слабый
г1оранан прил. силовой; мощный
г1оранниг прил. силовой; мощный
г1орасиза прил. бессильный
г1орасизниг прил. бессильный
г1ораш мн. от г1уй
г1орг1а прил. 1) шероховатый; 2) крупного размола; 3) перен. грубый (о человеке); <> г1орг1а кхоьш горох
г1орг1алла шероховатость
г1орг1аниг см. г1орг1а
г1ордаз [г1ордазан, г1ордазна, г1ордазо, г1ордазе, б; мн. г1ордазаш, д] рашпиль
г1ордазан прил. рашпильный
г1ордазниг прил. рашпильный
г1ореш [только мн., д] краска (для окрашивания бурок)
г1орsа [г1орзанан, г1орзанна, г1орзано, г1орзане, й; мн. г1орзанаш, й] ком; поппаран г1орза ком глины
г1орзолг [г1орзолган, г1орзолгана, г1орзолго, г1орзолге, й; мн. г1орзолгаш, й] комок; хот так г1орзолг комок грязи
г1орийна прич. мерзлый, мороженый, замороженный; г1орийна 1аж мороженое яблоко; г1орийна латта мерзлая земли
г1орийнарг прич. мерзлый, мороженый, замороженный; г1орийна 1аж мороженое яблоко; г1орийна латта мерзлая земли
г1оро [г1орадо, г1орийра, г1орийна] заморозить, морозить
г1орор масд. замораживание
г1орта [г1урту, г1оьртира, г1оьртина] делать усилие, стремиться, пытаться, настойчиво добиваться чего-л.; кхета г1орта стариться понять что-л
г1ортадайта понуд. от г1орто 2
г1ортадала 1) потенц. от г1орта; 2) подпереться
г1орто 1 [г1ортанан, г1ортонна, г1ортоно, г1ортоне, й; мн. г1ортонаш, й] 1) усилие, напор; 2) опора, оплог, Советски Союз — машаран г1орто ю Советский Союз — оплот мира
г1орто 2 [г1ортадо, г1ортийра, г1ортийна] подпереть что-л. чем-л. г1ортор подпорка, подпора; кертан г1ортор подпорка к забору
г1ота [г1отанан, г1отанна, г1отано, г1отане, й; мн. г1отанаш, й] кутан (отгорооюенное место для овец)
г1отанан прил. к г1ота
г1отанниг прил. к г1ота
г1оттург прич. наст. вр. от г1атта
г1оьмаш [только мн. д] ручные кандалы
г1оьмийн прил. к г1оьмаш
г1оьмийниг прил. к г1оьмаш
г1оьналлин прил. вспомогательный, подсобный; -> г1оьналлин хандош грам. вспомогательный глагол
г1оьналлиниг прил. вспомогательный, подсобный; -> г1оьналлин хандош грам. вспомогательный глагол
г1оьнаш мн. от г1о
г1оьнча [г1оьнчин, г1оьнчина, г1оьнчо, г1оьнче, в, й; мн. г1оьнчий, б] помощник, помощница
г1оьртинахилар масд. напряженность; дуьненаюкъара г1оьртинахилар малдан ослабить международную напряженность
г1у [г1унан, г1унна, г1уно, г1уне, й; мн. г1унаш, й] колодец; г1у яккха вырыть колодец
г1уг1 [г1уг1ан, г1уг1ана, г1уг1о, г1уг1е, д] гул, грохот; аьзнийн г1уг1 гул голосов
г1уда [г1уданан, г1уданна, г1удано, г1удане, д; мн. г1уданаш, д] штраф; г1уда даккха взимать штраф; г1уда детта штрафовать; г1уда тоха оштрафовать
г1удалкх [г1удалкхан, г1удалкхана, г1удалкхо, г1удалкхе, й; мн. г1удалкхаш, й] повозка, телега, подвода
г1уданан прил. штрафной
г1уданниг прил. штрафной
г1удатохар масд. штрафование
г1уй [г1оран, г1орана, г1оро, г1оре, б; мн. г1ораш, д] запор, засов, задвижка; г1уй баккха открыть засов; г1уй болла задвинуть засов; не1арна г1уй боьллина дверь закрыта на задвижку; г1уй боцу не1 дверь без запора
г1улг [г1улган, г1улгана, г1улго, г1улге, д; мн. г1улгаш, д; альчик, бабка (таранная кость барана для игры)] г1улге ловзар игра в бабки
г1уллакх [г1уллакхан, г1уллакхна, г1уллакхо, г1уллакхе, д; мн. г1уллакхаш, д] 1) дело; даймохк ларбар — дерриге халкъан г1уллакх ду зашита отечества — дело всего народа; 2) событие, явление; дуьненаюкъара г1уллакхаш международные события; 3) деятельность; 4) должность, служба; пачхьалкхан г1уллакх государственная служба; г1уллакхе х1отта поступить на службу; 5) услуга; г1уллакх дан а) служить; халкъана г1уллакх дан служить народу; армехь г1уллакх дан служить в Армии; б) услужить; ас г1уллакх дара цунна я ему услужил; 6) вопрос (проблема): къаьмнийн г1уллакх национальный вопрос; <> г1уллакхан дош грам. служебное слово
г1уллакхан прил. 1) деловой, дельный; 2) должностей, служебный
г1уллакхниг прил. 1) деловой, дельный; 2) должностей, служебный
г1уллакх дар масд. 1) служение; 2) услуживание
г1уллакхера прил. должностной; г1уллакхера стаг должностное лицо
г1уллакхераниг прил. должностной; г1уллакхера стаг должностное лицо
г1уллакхех1оттар масд. поступление на службу
г1уллакххо [г1уллакххочун, г1уллакххочунна, г1уллакххочо, г1уллакххичуьнга, в, й; мн. г1уллакххой, б] служащий, служащая; белхалой, г1уллакххой рабочие и служащие
г1уллакххойн прил. к г1уллакххо
г1уллакххойниг прил. к г1уллакххо
г1улч [г1улчан, г1улчана, г1улчо, г1улче, й; мн. г1улчаш, й] 1) шаг; г1улч яккха шагнуть; г1улчаш яха шагать; 2) уст. кубическая сажень дров; г1улч йотта сложить кубическую сажень дров
г1ум [г1амаран, г1амарна, г1амаро, г1амаре, й; мн. г1амарш, й] песбк
г1умг1а [г1умг1анан, г1умг1анна, г1умг1ано, г1умг1ане, й; мн. г1умг1анаш, й] кумган (кувшинчик для воды); тас-г1умг1ий таз с кумганом
г1умкашха нареч. по-кумыкски
г1умки [г1умкичун, г1умкичунна, г1умкичо, г1умкичуьнга, в, й; мн. г1умкий, б] кумык, кумичка
г1умкийн прил. кумыкский; г1умкийн мотт кумыкский язык; г1умкийн илли кумыкская эпическая песня
г1умкийниг прил. кумыкский; г1умкийн мотт кумыкский язык; г1умкийн илли кумыкская эпическая песня
г1умлатта супесок (букв. песчаная земля)
г1умлаьттан прил. супесчаный
г1умлаьттаниг прил. супесчаный
г1унан прил. колодезный; г1унан хи колодезная вода
г1унаш мн. от г1у
г1ундалг1и 1 [г1ундалг1иш, г1ундалг1ина, г1ундалг1ино, г1ундалг1ига, й; мн. г1ундалг1еш, й] клоп
г1ундалг1и 2 [г1ундалг1ин, г1ундалг1ина, г1ундалг1ино, г1ундалг1ига, й; мн. г1ундалг1еш, й] черная бузина; г1ундадг1еш юккъехь бераш ловзуш дохкура дети играли в зарослях черной бузины
г1ундалг1ин прил. к г1ундалг1и 1|2
г1ундалг1иниг прил. к г1ундалг1и 1|2
г1унжара прил. косой, косоглазый
г1унжаралла косоглазие
г1унжарниг см. г1унжара
г1унниг см. г1унан
г1ура 1 [г1уранан, г1уранна, г1урано, г1уране, й; мн. г1уранаш, й] мерзлота (покрытая льдом поверхность земли); бухахь г1ура йоцуш, 1ам т1ехь ша бийр бац посл, без мерзлоты на дне льдом не покроется озеро (соотв. нет дйма без огня); г1ура к1ел охуна дар с.-х. зябь; г1ура-да да дед-мороз
г1ура 2 [г1уранан, г1уранна, г1урано, г1уране, й; мн. г1уранаш, й] уст. пороховница (рог животного для хранения пороха); г1ури чуьра бустамна чу молха дохка пересыпать порох из пороховницы в мерку (в газырь)
г1ура-даьтта твердое масло (нерастопленное)
г1уранан прил. к г1ура 1|2
г1уранниг прил. к г1ура 1|2
г1урба [г1урбанан, г1урбанна, г1урбано, г1урбане, д; мн. г1урбанаш, д] рел. 1) курбан-байрам (мусульманский праздник жертвоприношения); 2) жертвенное животное; г1урба ден совершить жертвоприношение
г1урба дер масд. рел. жертвоприношение
г1урбанан прил. к г1урба
г1урбанниг прил. к г1урба
г1ург1аs [г1ург1езан, г1ург1езана, г1ург1езо, г1ург1езе, й; мн. г1ург1еэаш, й] лебедь; г1ург1аз санна хаза красивый как лебедь
г1ург1азан прил. лебединый, лебяжий
г1ург1езаниг прил. лебединый, лебяжий
г1уркх [г1уркхан, г1уркхана, г1уркхо, г1уркхе б; мн. г1уркхаш, д] 1) дышло; 2) шест, жердь
г1урма [г1урмин, г1урмина, г1урмано, г1урмане, д; мн.г1урманаш, д] жаркое
г1урмин прил. к г1урма
г1урминиг прил. к г1урма
г1урт [г1уртан, г1уртана, г1урто, г1урте, б; мн. г1урташ, б] хаос, беспорядок, неразбериха
г1урчо [г1урчон, г1урчона, г1урчоно, г1урчога, д; мн. г1урчош, в] обруч (для бочек)
г1урчонан прил. обручный
гГурчонниг прил. обручный
г1утакх [г1утакхан, г1утакхна, г1утакхо, г1утакхе, д; мн. г1утакхаш, д] 1) в разн. знач. коробка; 2) металлическая коробочка на кавказском поясе, служащая для украшения (в старину в ней хранился куриный жир, которым смазывалось огнестрельное оружие)
г1утакхан прил. к г1утакх
г1утакхниг прил. к г1утакх
г1уч1а [г1уч1ин, г1уч1ина, г1уч1ано, г1уч1ане, б; мн. г1уч1анаш, б] сумбур, крайний беспорядок, полная путаница
г1ушлакхе малх г1ушлакхе баьлла солнце поднялось над горизонтом (время дня 10—11 часов утра)
да [ден, дена, дас, дега, в; мн. дай, б] 1) отец; доьзалан да отец семейства; ден ц1а отчий дом; дом отца; ден ц1е отчество (букв, имя отца); ден ваша дядя (брат отца); ден да дедушка (отец отца); ден ден да прадед, прадедушка (отец деда); ден ден нана прабабка, прабабушка (мать деда); ден йиша тетка, тетя (сестра отца); ден нана бабка, бабушка (мать отца) \ ден ненан да прадед, прадедушка (отец бабушки); ден ненан нана прабабка, прабабушка (мать бабушки); ден сте мачеха (букв, жена отца); ден шича двоюродный брат или двоюродная сестрй отца; 2) хозяин, хозяйка; владелец, владелица; собственник, собственница; да ваьлла нашелся хозяин, объявился хозяин; да х1отта объявить себя хозяином чего-л.; 3) уст. староста (в дореволюционной деревне)
даа [доу, диира, диъна, дуур ду] грызть, есть, кушать; х1уш даа грызть семечки; б1араш даа грызть орехи; довха худар даа а дац атта погов, горячую кишу есть тоже нелегко; газайиъначу коьртах ц1е яьлла посл, кто козу съел, у того голова горит (соотв. на воре шапка горит)